Kulturë
Përkujtohet patrioti Spiridon Ilo, i pari që regjistroi Himnin Kombëtar të Shqipërisë
Muzeu Historik Kombëtar organizoi sot një aktivitet përkujtimor në nderim të muzikantit dhe atdhetarit të njohur shqiptar Spiridon Ilo, i cili lindi më 30 shtator 1876, në qytetin e bukur të Korçës. Kjo ngjarje shënon jo vetëm një përkujtim të veprës së tij, por edhe një rikujtim të rëndësisë së tij në historinë kulturore dhe patriotike të Shqipërisë.
Spiridon Ilo, që në moshë të re, mërgoi drejt Shteteve të Bashkuara të Amerikës, ku, përveç angazhimeve të tij të përditshme, ndjente një pasion të madh për muzikën. Ai ndoqi studimet e larta për muzikë, duke forcuar kështu njohuritë dhe aftësitë e tij artistike. Ai ishte shqiptari i parë që ngriti një firmë për pllakat e gramafonit, një hap revolucionar për kultivimin e kulturës muzikore shqiptare në diasporë. Me entuziazëm, ai regjistroi një numër të madh këngësh patriotike dhe popullore, duke kontribuar kështu në ruajtjen dhe promovimin e traditës muzikore shqiptare.
Në vitin 1923, Ilo themeloi shoqërinë e parë diskografike që nxirrte këngë shqip, duke luajtur një rol të rëndësishëm në zhvillimin e kulturës shqiptare gjatë viteve 1920-1940. Ai nuk ndaloi së punuari për muzikën dhe identitetin shqiptar; një nga arritjet më të rëndësishme ishte regjistrimi i parë i Himnit Kombëtar të Shqipërisë, një veprim që përfaqësonte një ngjarje historike për kombin tonë. Regjistrimi, me numër E-3948, u realizua me zërin e tij dhe të tenorit arbëresh Giuseppe Mauro, duke e kthyer këtë moment në një kujtim të paharrueshëm për të gjithë shqiptarët.
Në vitet ’20, Spiridon Ilo botoi dhe shpërndau kartolina me tema patriotike, si dhe krijoi komedinë “Vërtet ëndërr” dhe përmbledhjen me këngë patriotike “Dëshirat e zemrës”. Pas një periudhe të gjatë në diasporë, ai u rikthye në Rumani dhe, në vitin 1926, vendosi përfundimisht në Korçë, qytetin e tij të lindjes. Më 1 prill 1945, iu akordua pensioni si Patriot i Rilindjes Kombëtare, një njohje e merituar për kontributin e tij të jashtëzakonshëm.
Një nga veprat e tij më të çmuara ishte sjellja e kallëpeve të pllakatave të gramafonit në Shqipëri, të cilat në vitin 1946 ai ia dhuroi Komitetit Ekzekutiv, duke i siguruar kështu trashëgiminë kulturore vendase. Spiridon Ilo ndërroi jetë në Korçë në vitin 1950, por veprat dhe kontributet e tij do të mbeten gjithmonë një pjesë e rëndësishme e historisë sonë kombëtare. Në përkujtim të tij, ne rikujtojmë jo vetëm veprën e tij, por edhe pasionin e tij të paepur për atdhenë dhe kulturën shqiptare./UBTNews/
Në kuadër të temës “Personalitete të shquara” dhe në shënim të Ditës Ndërkombëtare të të Drejtave të Fëmijëve, Posta e Kosovës ka lëshuar sot në qarkullim një emision të ri pullash postare, i dedikuar dy prej figurave më të rëndësishme të letërsisë shqipe për fëmijë: Rifat Kukajt dhe Ymer Elshanit.
Rifat Kukaj (1938–2005) ishte mësues, poet dhe dramaturg, i njohur për stilin e thjeshtë, por të ngarkuar me emocione dhe simbolikë.
Ai krijoi një botë të veçantë letrare për fëmijët, duke lënë pas vepra të paharrueshme si: “Xhuxhi nga Taxhuxhi”, “Lepuri me pesë këmbë”, “Bardhi e Mirushja”, “Rrasa e zogut”, “Shkrepi i diellit”, “Vjollca magjike” dhe shumë poezi të tjera.
Ymer Elshani (1948–1999) ishte poet, prozator dhe kritik letrar, i cili krijoi edhe në fushën e letërsisë për fëmijë, duke sjellë një botë të pasur imagjinare dhe ide të ndjeshme.
Ndër veprat e tij më të njohura renditen: “Çka ëndërrojnë lulet”, “Plaku me violinë”, “Unaza magjike”, “Ndodhitë e hundëkarotës” dhe “Guri i çmueshëm”. Ai u nda nga jeta si martir gjatë luftës në Kosovë, ndërsa pas përfundimit të saj, e bija, Teuta Elshani, botoi disa nga dorëshkrimet e tij të mbetura.
Ky emision i ri i pullave postare vjen si një nderim për kontributin e tyre të jashtëzakonshëm në letërsinë për fëmijë dhe për pasurimin e kulturës shqiptare.
Elbasani mirëpret edhe këtë vit Koloninë e Piktorëve “Skampis 2025”, një aktivitet që bashkon artistë të njohur nga e gjithë Shqipëria për të përçuar përmes penelit atmosferën, historinë dhe shpirtin e qytetit.
Me tematikën “Elbasani turistik nën gjurmët e penelit”, kolonia synon të promovojë qytetin si një destinacion kulturor dhe artistik, duke evidentuar bukuritë natyrore, monumentet historike dhe karakterin urban të tij.
Në këtë edicion marrin pjesë piktorët: Agron Polovina, Alion Cano, Buron Kaceli, Dashnor Kulolli, Emirjona Stasi Nako, Edi Kojani, Elmal Baboci, Fatmir Dardha, Gazmend Leka, Gazmend Kafa, Helidon Haliti, Sadik Kasa, Nasuf Myftari, Nikolin Ivani, Kudret Durollari, Romeo Kallco, Sefedin Stafa, Vanjgo Vasili, Zaim Elezi dhe Kristjan Zara.
Artistët po realizojnë veprat e tyre në pika të ndryshme të qytetit, nga kalaja dhe rrugicat karakteristike deri tek peizazhet natyrore përreth, duke pasqyruar identitetin unik të Elbasanit.
Ekspozita përmbyllëse do të mbahet sot në mbrëmje në hollin e Teatrit “Skampa”, ku publiku do të ketë mundësinë të shohë të gjitha krijimet e realizuara gjatë kolonisë.
Kolonia e Piktorëve “Skampis 2025” dëshmon përkushtimin e Bashkisë Elbasan për të mbështetur artin dhe kulturën, duke forcuar pozicionin e qytetit si një qendër e rëndësishme kulturore në Shqipëri. /A.Z/UBT News/
Shpërndahet Kuvendi, Haradinaj: Propozuam 21 dhjetorin si ditë të zgjedhjeve parlamentare
“Kjo tregon paaftësi” – Limaj e quan fatkeqësi shpërndarjen e Kuvendit të Kosovës
PDK kërkon që zgjedhjet të mbahen më 21 dhjetor
Presidentja Osmani ka shpërndarë Kuvendin e Republikës së Kosovës
Konflikti ligjor i Blake Lively, gjykata urdhëron dorëzimin e videove të lindjes
Peci: Presidentja nuk pati zgjidhje tjetër veçse të firmos shpërbërjen e Kuvendit
Ky është u.d. i ri i Kryeprokurorit të Shtetit
Shkencëtarët: Gratë që bëjnë fëmijë pas 33 vjeç kanë jetë më të gjatë!
Anulohen të gjitha seancat për Thaçin për muajt nëntor dhe dhjetor
-
Lajmet3 months agoProfesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Aktualitet4 weeks agoProfesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi-Ferati, fituese e bursës prestigjioze Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë
-
Rajoni2 months agoPolicia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Vendi2 months agoVotoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën