Kulturë

Përkujtohet Ndre Mjeda, kleriku poet e aktivist i Rilindjes Kombëtare

Published

on

Sot kujtojhet kontributi i një nga figurave më të shquara të Rilindjes Kombëtare Shqiptare, Ndre Mjeda, i cili u nda nga jeta para 87 vitesh. Lindur më 20 nëntor 1866 në Shkodër, Mjeda u ngrit si një intelektual i shquar dhe poet i talentuar që shënoi një epokë në historinë e kulturës shqiptare.

Ndërsa ishte shumë i ri, Mjeda tërhoqi vëmendjen e jezuitëve dhe mori shkollimin e tij fetar në Spanjë, Itali, dhe Poloni. Ai ndoqi studimet në retorikë, latinisht dhe italisht në Kroaci dhe më pas në kolegje gregoriane në Romë dhe Kieri. Me kalimin e kohës, Mjeda shfaqi një angazhim të thellë për çështjet kombëtare dhe kulturen shqiptare.

Në vitin 1908, ai mori pjesë në Kongresin e Manastirit si përfaqësues i Shkodrës dhe u angazhua për përdorimin e alfabetit latin në gjuhën shqipe. Ai gjithashtu u bë anëtar i Komisionit për Hartimin e Alfabetit të Njësuar të Shqipes dhe ndihmoi në zhvillimin e letërsisë dhe gjuhësisë shqiptare.

Si poet, Mjeda ishte i njohur për shkrimet e tij të thella dhe të ndjeshme. Vepra e tij më e njohur, “Vaji i Bylbylit”, është një shembull i shkëlqyer i poezisë romantike shqiptare, ndërsa “Andrra e Jetës” dhe “Lissus, Scodra” tregonin një qasje të re dhe të thellë në historinë dhe kulturën shqiptare.

Pas një periudhe të angazhimit të gjatë politik, Mjeda u tërhoq nga jeta publike dhe vazhdoi punën e tij si prift dhe mësues i gjuhës dhe letërsisë shqiptare në Shkodër. Ai vdiq më 1 gusht të vitit 1937, duke lënë pas një trashëgimi të pasur kulturore dhe politike për kombin shqiptar.

Me kontributin e tij të madh në fushën e letërsisë, gjuhësisë dhe aktivizmit kombëtar, Ndre Mjeda mbetet një figurë shumë e rëndësishme në historinë dhe identitetin kulturor të Shqipërisë./UBTNews/

Kulturë

Autori hungarez László Krasznahorkai, fitues i çmimit Nobel në Letërsi

Published

on

Autori hungarez László Krasznahorkai është shpallur fitues i Çmimit Nobel në Letërsi për vitin 2025 për veprën e tij “të fuqishme dhe vizionare që, në mes të tmerrit apokaliptik, riafirmon fuqinë e artit”.

Akademia Suedeze e nderoi atë për “veprën e tij të fuqishme dhe vizionare që, në mes të tmerrit apokaliptik, riafirmon fuqinë e artit”.

Krasznahorkai ka bashkëpunuar ngushtë me regjisorin Béla Tarr për adaptimin e disa veprave të tij në film.

Një shembull i njohur është adaptimi i “Satantango” në një film të gjatë që ka marrë vlerësime të larta nga kritika.

Me këtë çmim, Krasznahorkai bëhet autori i dytë hungarez që fiton Çmimin Nobel në Letërsi, pas Imre Kertész, i cili e mori këtë çmim në vitin 2002 AP News.

Continue Reading

Kulturë

Shkrimtarët nga Kosova nderohen në Takimin Ndërkombëtar “Seneka” në Bari

Published

on

Në Bari të Italisë, ditë më parë u zhvillua Takimi i nëntë ndërkombëtar “Seneka”, organizuar nga Akademia e Arteve Filozofike të Barit.

Në një program të veçantë prezantimi të pjesëmarrësve, me ftesë të Akademisë ishin të pranishëm edhe shkrimtarët kosovarë, Ibrahim Kadriu dhe Mehdi Krasniqi.

Pas vlerësimit nga komisioni ndërkombëtar, shkrimtari Ibrahim Kadriu u nderua me çmimin “Vula e Akademisë”, me titullin “Anëtar nderi i Akademisë” dhe me medaljen “Seneka” për arritjet e tij në fushën e letërsisë – çmimi më i lartë i këtij manifestimi, i cili u zhvillua në kështjellën “Norman-Shuar”.

Në këtë eveniment, nga Kosova mori pjesë edhe poeti Mehdi Krasniqi, i cili u vlerësua me çmimin “Ambasador i Kosovës”, me titullin “Anëtar nderi i Akademisë” dhe me medaljen “Seneka”. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kulturë

Sonte jepet premiera e shfaqjes ‘Sytë e Ujkut’

Published

on

Shfaqja “Sytë e ujkut”, me tekst të Doruntina Bashës dhe regji të Kushtrim Koliqit, do të vijë për herë të parë para publikut më 8 tetor.

Premiera do të zhvillohet vetëm me ftesa, ndërsa reprizat e para do të mbahen më 9, 10 dhe 11 tetor, të hapura për publikun, por me rezervim paraprak të ulëseve.

Shfaqja do të interpretohet në Barabar Centre, duke filluar nga ora 20:00.

Në skenë do të ngjiten aktorët Irena Aliu, Edona Reshitaj, Armend Smajli dhe Albina Krasniqi, të cilët do të sjellin personazhet e tyre në këtë produksion të ri teatror. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kulturë

Tirana vallëzon në sheshin ‘Skënderbej’, performancë nga International Dance Festival

Published

on

Festivali Ndërkombëtar i Dancit në Tiranë ka zbuluar për artdashësit vendndodhjet e aktiviteteve të tij artistike, që do të zhvillohen nga data 9 deri më 25 tetor.

Ky është edicioni i katërt, këtë vit vjen nën drejtimin e një prej emrave më të njohur shqiptarë në skenën ndërkombëtare, Angelin Preljocaj.

Gjatë tre javëve të festivalit, publiku do të ketë mundësinë të ndjekë krijimet më të reja të mbi 13 koreografëve e kompanive ndërkombëtare.

Programi çelet me katër performanca publike në hapësira të ndryshme të qytetit dhe pesë shfaqje në skenat e Teatrit Metropol dhe Teatrit Kombëtar të Operas dhe Baletit. Më 9 tetor, festivalin e hapin dy performanca të hapura për publikun, njëra në Qendrën Komunitare “Të qëndrojmë së bashku” dhe tjetra në sheshin Skënderbej, në orët e pasdites.

Më 10 tetor, performancat zhvendosen tek Pazari i Ri, ndërsa më 11 tetor, Teatri Metropol do të presë tre shfaqje paradite. Në mbrëmje, artistët do të ngjiten në skenë me veprën “Puls” nga Jiri Kylian, Robert North dhe Edi Blloshmi, e cila do të reprizohet edhe natën pasuese.

Ky edicion do të zhvillohet në 11 skena të ndryshme, duke ofruar 15 premiera, 9 aktivitete publike falas dhe masterclass-e që e lidhin festivalin me gjithë qytetin.

Ky aktivitet realizohet me mbështetjen e Bashkimit Evropian përmes programit EU4Culture, duke sjellë në Tiranë emra të njohur të kërcimit bashkëkohor përkrah një brezi të ri koreografësh, në një dialog të pasur mes gjuhëve të ndryshme artistike. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara