

Lajmet
Periudha e zgjerimit të NATO-s që nga viti 1949
Anëtarësimi në NATO zakonisht kërkon një proces të gjatë. Për këtë, kërkohet të përfundojë një proces shumëfazor.
Published
3 years agoon
By
UBT.NewsNga viti 1949, anëtarësimi në NATO është rritur nga 12 në 30 vende përmes 8 raundeve të zgjerimit.
NATO i ka dërguar ftesa Suedisë dhe Finlandës për t’iu bashkuar aleancës ushtarake në zgjerimin e saj të nëntë deri tani.
Zgjerimi i fundit ndodh në një kohë kur Ukraina, Gjeorgjia dhe Bosnja dhe Hercegovina presin të anëtarësohen.
Themelet e NATO-s u hodhën në 1948 me Traktatin e Brukselit të nënshkruar nga Britania, Franca, Belgjika, Holanda dhe Luksemburgu për të krijuar një aleancë kolektive të mbrojtjes.
Një vit më vonë, me pjesëmarrjen e ShBA-së, Kanadasë, Islandës, Italisë, Portugalisë, Norvegjisë dhe Danimarkës, u nënshkrua Traktati i Atlantikut të Veriut, i njohur më gjerësisht si Traktati i Uashingtonit.
Zgjerimi i parë me pranimin e Greqisë dhe Turqisë
NATO ka një politikë me dyer të hapura bazuar në nenin 10 të traktatit.
Zgjerimi i parë ishte anëtarësimi i Turqisë dhe Greqisë më 18 shkurt 1952.
Anëtarësimi i Gjermanisë Perëndimore më 9 maj 1955 ishte i dyti dhe anëtarësimi i Spanjës në vitin 1982 ishte zgjerimi i tretë i aleancës.
Anëtarësimi i Republikës Çeke, Hungarisë dhe Polonisë më 12 mars 1999 e çoi numrin e anëtarëve në 19.
Procesi i pestë i zgjerimit u zhvillua në 2004, me anëtarësimin e Bullgarisë, Estonisë, Letonisë, Lituanisë, Rumanisë, Sllovakisë dhe Sllovenisë.
Hyrja e Shqipërisë dhe Kroacisë në 2009 dhe Malit të Zi në 2017 u regjistrua si vala e shtatë dhe e tetë e zgjerimit. Zgjerimi i fundit ishte në vitin 2020 me pranimin e Maqedonisë së Veriut.
Anëtarësimi në NATO kërkon një proces të gjatë dhe me shumë hapa
Që një vend të anëtarësohet në NATO, kërkohet miratimi unanim, i cili është i barabartë me miratimin e të 30 vendeve aleate ekzistuese.
Anëtarësimi në NATO zakonisht kërkon një proces të gjatë. Për këtë, kërkohet të përfundojë një proces shumëfazor. Prandaj, kur një vend kërkon t’i bashkohet aleancës, NATO i dërgon një ftesë zyrtare atij vendi. Pas kësaj, fillon një proces me shtatë hapa të pjesëmarrjes.
Në hapin e parë, ekspertët e NATO-s dhe përfaqësuesit e vendit të ftuar takohen në Bruksel dhe zhvillojnë bisedime. Në këto takime diskutohet nëse vendi i ftuar i plotëson kërkesat politike, ligjore dhe ushtarake të NATO-s dhe nëse mund të përmbushë detyrimet ekonomike, ushtarake, ligjore, politike dhe të inteligjencës të anëtarësimit në NATO. Në bazë të këtyre negociatave, përcaktohet nëse vendi i ftuar do të bëjë reforma për të përmbushur kushtet dhe standardet e NATO-s.
Për hapin e dytë, vendi i ftuar i dërgon një letër zyrtare të synimit Sekretarit të Përgjithshëm të NATO-s dhe deklaron se pranon detyrimet dhe angazhimet e anëtarësimit në NATO. Nëse duhen bërë reforma, në këtë letër është përcaktuar edhe një kalendar reformash.
Për hapin e tretë, NATO përgatit protokolle shtesë të anëtarësimit në Traktatin e Uashingtonit. Në këtë mënyrë, marrëveshja themeluese e aleancës përditësohet në një farë mënyre. Këto protokolle nënshkruhen nga vendet e NATO-s.
Për hapin e katërt, protokollet duhet të ratifikohen nga shtetet anëtare të NATO-s, në përputhje me ligjet dhe procedurat e tyre kombëtare. Procesi i miratimit ndryshon nga një vend në tjetrin. Për shembull, dy të tretat e votave të Senatit kërkohet për miratim në ShBA, ndërsa një votim zyrtar në parlamentin e MB-së nuk kërkohet.
Për hapin e pestë, të gjitha shtetet anëtare, pas përfundimit të proceseve të tyre të ratifikimit, lëshojnë një njoftim për ShBA-në, e cila është mikpritëse e traktatit, se kanë pranuar protokollet që parashikojnë aderimin e shtetit të ri anëtar.
Kur të gjitha këto faza të përfundojnë në hapin e gjashtë, Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s fton anëtarin e ri që t’i bashkohet aleancës.
Së fundi, anëtari i ri përfundon procesin e tij ligjor kombëtar dhe dorëzon dokumentin e tij të anëtarësimit në ShBA, i cili ka mbajtur Traktatin e Uashingtonit dhe bëhet një anëtar i NATO-s.
Tri shtete janë ende në pritje
Disa vende kanë shprehur synimin për t’u bërë anëtarë të NATO-s, por aplikimi i tyre nuk është miratuar ende. Ato përfshijnë Bosnje-Hercegovinën, Ukrainën dhe Gjeorgjinë.
Në samitin e NATO-s të vitit 2008 në kryeqytetin e Rumanisë, Bukuresht, u ra dakord që Gjeorgjia dhe Ukraina do të bëhen anëtarë të NATO-s në të ardhmen.
Që atëherë, të dy vendet quhen si partnerë pasi të dy po marrin pjesë në operacionet e NATO-s dhe aleanca i mbështet ata për të rritur kapacitetin e tyre mbrojtës.
Megjithatë, asnjërit prej vendeve nuk i është dhënë një datë.
Në vitin 2010, kombi ballkanik i Bosnjë dhe Hercegovinës u ftua në Planin e Veprimit për Anëtarësim të NATO-s. /UBTNews/
Lajmet
Kremlini reagon ndaj Macron: Përhapja e armëve bërthamore jo zgjidhje për Evropën
Published
16 hours agoon
May 14, 2025By
UBTnews
Kremlini njoftoi sot se beson që përhapja e armëve bërthamore në Evropë nuk do të kontribuojë në sigurinë e kontinentit evropian.
“Përhapja e armëve bërthamore në kontinentin evropian është diçka që nuk do të rrisë sigurinë, parashikueshmërinë dhe stabilitetin e kontinentit evropian”, u tha gazetarëve zëdhënësi i Kremlinit, Dmitry Peskov.
Kështu e komentoi ai deklaratën e Presidentit Francez Emmanuel Macron se vendi i tij është gati për një dialog mbi vendosjen e avionëve të tij të aftë për të mbajtur armë bërthamore në vendet e tjera të BE-së, raporton RIA Novosti.
Duke folur për temën e parandalimit bërthamor të Evropës, Macron tha dje se Franca nuk do të paguante për sigurinë e të tjerëve.
“Dua të nis një debat, por Franca nuk do të paguajë për sigurinë e të tjerëve, nuk do të jetë një zbritje nga ajo që kemi ne, dhe vendimi përfundimtar do të jetë gjithmonë – Franca. Ne jemi të gatshëm të hapim një diskutim, veçanërisht për vendosjen e avionëve të armatosur me bomba bërthamore në vendet e tjera evropiane”, përfundoi Macron.
Lajmet
Gjykata Themelore hedh poshtë padinë kundër ZRRE-së për shtrenjtimin e rrymës
Published
18 hours agoon
May 14, 2025By
UBTnews
Gjykata Themelore në Prishtinë e ka hedhur poshtë padinë e një grupi aktivist kundër rregullatorit të energjisë në Kosovë në lidhje me shtrenjtimin e rrymës, njoftoi të mërkurën avokati i grupit, Ardian Bajraktari.
Bajraktari shkroi në Facebook se ka pranuar aktvendimin e Gjykatës Themelore, sipas të cilit kërkesa e grupit “Asnji cent ma shumë” për padi ndaj Zyrës së Rregullatorit të Energjisë e Kosovës (ZRRE) është refuzuar.
Ai njoftoi se grupi do të ankohet në Gjykatën e Apelit kundër vendimit të Themelores.
“Beteja ligjore kundër vendimit të ZRRE-së për ngritjen e çmimit të energjisë vazhdon”, shkroi ai.
Rregullatori i energjisë e miratoi më 11 prill rritjen e çmimeve për tarifat e energjisë elektrike për 16.1 për amvisëri dhe biznese që kanë deri në 50 punëtorë, duke nxitur protesta.
Tarifat e reja u miratuan më 16 prill dhe u futën në fuqi më 1 maj.
Grupi “Asnjë cent më shumë” zhvilloi disa protesta gjatë kohës kur ZRRE-ja po shqyrtonte rritjen e çmimit të rrymës dhe asokohe paralajmëroi padi ndaj saj.
Ngritja e çmimit të rrymës ka çuar edhe në rritjen e çmimeve të produkteve themelore.
Çmimi prej 50 centësh për një bukë tashmë ka ndryshuar shumëkund në Prishtinë: në disa furra buka blihet për 60 centë, e në disa të tjera për 80 centë.
Në disa kafene dhe restorante të kryeqytetit të Kosovës, çmimi për një kafe është ngritur nga 1 euro në 1.5 ose në 2 euro.
Javë më parë, Institucioni i Avokatit të Popullit i kërkoi ZRRE-së t’i pezullojë vendimet për rritjen e çmimit të rrymës deri në përfundimin e hetimeve lidhur me ankesat e qytetarëve.
Sipas tij, rritja e tarifave ka ndikim të drejtpërdrejtë në të drejtat themelore të njeriut, “duke rënduar veçanërisht grupet më të cenueshme dhe familjet në asistencë sociale”.
Ndërsa, Këshilli për Mbrojtjen e të Drejtave dhe Lirive të Njeriut e kundërshtoi ashpër vendimin për rritjen e çmimit të rrymës, duke thënë se “rritja e çmimit të energjisë nuk do të mbetet rast i izoluar, por do të prodhojë rritje të çmimeve të tjera”.
ZRRE-ja argumentoi se rritja e tarifave këtë vit ishte e domosdoshme, për shkak të uljes së prodhimit të energjisë, rritjes së konsumit dhe varësisë së madhe nga importet me çmime të larta.
Kosova nuk mund ta sigurojë energjinë e nevojshme për mbi 1.6 milion banorët e saj vetëm me prodhimin nga Korporata Energjetike e Kosovës (KEK).
Një nga arsyet është vjetërsia me dekada e termocentraleve “Kosova A” dhe “Kosova B”. Prodhim ka edhe përmes burimeve të ripërtërishme, por në sasi më të vogla.
Kosova, viteve të fundit, është përballur me rritje të vazhdueshme të çmimeve të produkteve dhe shërbimeve./REL/
Lajmet
Kosovari i akuzuar për krime kibernetike ekstradohet në SHBA
Published
19 hours agoon
May 14, 2025By
UBTnews
Një shtetas i Kosovës është ekstraduar në Shtetet e Bashkuara, ku akuzohet për krime kibernetike në dëm të qytetarëve amerikanë, ka njoftuar Departamenti amerikan i Drejtësisë.
Ndaj Liridon Masuricës, 33-vjeçar nga Gjilani, i njohur si “@blackdb”, rëndojnë akuzat për konspiracion për mashtrime dhe për përdorim dashakeq të 15 apo më shumë instrumenteve të paautorizuara elektronike.
Nëse shpallet fajtor, Masurica mund të dënohet me burgim në kohëzgjatje maksimale prej 55 vjetësh.
Masurica ishte arrestuar nga autoritetet e Kosovës më 12 dhjetor 2024, ndërsa është ekstraduar në SHBA më 9 maj, në përputhje me marrëveshjen e ekstradimit mes dy vendeve, ka njoftuar Departamenti amerikan i Drejtësisë.
Ministrja në detyrë e Drejtësisë në Kosovë, Albulena Haxhiu, ka thënë se ekstradimi i Masuricës “është dëshmi konkrete e zotimit të palëkundur për sundimin e ligjit pa përjashtim dhe pa kompromis”.
Sipas saj, “ky veprim është një hap i madh përpara në ndërtimin e besimit në drejtësi dhe forcimit të bashkëpunimit ndërkombëtar me Shtetet e Bashkuara të Amerikës”.
“Ky është vetëm një rezultat nga hapat që po ndërmarrim për të dëshmuar se Kosova është një vend ku krimi nuk gjenë strehim”, është shprehur ajo.
Ekstradimin e ka përshëndetur edhe Ambasada e SHBA-së në Prishtinë, e cila ka vlerësuar “bashkëpunimin dhe koordinimin e shkëlqyeshëm ndërmjet Shteteve të Bashkuara dhe Kosovës”.
Për ekstradimin e Masuricës në SHBA ka njoftuar fillimisht prokurori amerikan, Gregory W. Kehoe.
I pandehuri thuhet se ka bërë paraqitjen fillestare në një gjykatë federale në Tampa të Floridas më 12 maj, para gjyqtares Lindsay Saxe Griffin, e cila ka urdhëruar që ai të mbahet në paraburgim.
Sipas aktakuzës, Masurica ka qenë kryeadministrator i BlackDB.cc – një treg i zi online që ka funksionuar nga viti 2018 deri më tani.
BlackDB.cc, sipas Departamentit amerikan të Drejtësisë, ka ofruar ilegalisht në shitje kredenciale të vjedhura të llogarive dhe serverëve, informata për kartela të kreditit dhe informata të tjera identifikuese të individëve që jetojnë në Shtetet e Bashkuara.
“Pasi i kanë blerë, kriminelët kibernetikë kanë përdorur gjërat e blerave në BlackDB.cc për të kryer një varg aktivitetesh ilegale, përfshirë mashtrime me taksa, mashtrime me kartela krediti dhe vjedhje identiteti.
Hetimi ndaj Masuricës është kryer nga Byroja Federale amerikane e Hetimeve (FBI), në bashkëpunim me Drejtorinë për Hetimin e Krimeve Kibernetike në kuadër të Policisë së Kosovës, kanë bërë të ditur autoritetet amerikane, të cilat kanë thënë se Prokuroria Speciale e Kosovës dhe Policia e Kosovës kanë ofruar ndihmë të konsiderueshme për arrestimin e të dyshuarit.
Disa javë më parë, dy kosovarë ishin ekstraduar në SHBA, ku akuzohen për mashtrim dhe vjedhje identiteti të amerikanëve.
Bëhet fjalë për dy të rinj – Ardit Kutleshin, 26 vjeç, dhe Jetmir Kutleshin, 28 vjeç – të cilët ishin arrestuar më 12 dhjetor të vitit të kaluar, në bazë të kërkesës së SHBA-së për ekstradim./REL/
Lajmet
“Shqipëria ka bërë përparime”, Von der Leyen uron Ramën: Vendi juaj është në BE
Published
19 hours agoon
May 14, 2025By
UBTnews
Presidentja e Komisionit Europian, Ursula von der Leyen ka uruar me anë të një postimi në X kryeministrin e Shqipërisë, Edi Rama, për fitoren e zgjedhjeve parlamentare të mbajtura në 11 maj.
Ajo shprehet se Shqipëria ka bër ënjë përparim të madh drejt BE ndërsa shton se mezi pret që përgëzimet t’ia bëj personalisht kryeministrit Rama në Samitin që do të mbahet në Tiranë.
“I dashur Edi Rama , urime per fitoren tuaj elektorale! Nën drejtimin tuaj, Shqipëria ka bërë përparim të madh drejt Bashkimit tonë. Le të vazhdojmë të punojmë ngushtë së bashku për reformat e BE-së. Shqipëria bën pjesë në BE! Mezi pres t’ju përgëzoj personalisht nesër në Tiranë”,-tha Von der Leyen.

Hajrizi: UBT po e ndërton të ardhmen digjitale të Kosovës – 60% e IT-ve janë produkt i yni

Rektori Hajrizi: UBT po udhëheq revolucionin teknologjik në arsim me inteligjencë artificiale

A je shumë e re për një mamografi? Ja çfarë duhet të dish

IKSHPK raporton për rritje të rasteve të fruthit “si pasojë e mosvaksinimit”

Bëhuni gati! Po vjen një serial për jetën dhe karrierën e Madonna-s

Në UBT do të mbahet aktiviteti humanitar “Dita e Bamirësisë” nën moton “Studentët dhurojnë buzëqeshje, jo vetëm dije”

Pse na dridhen duart kur jemi të stresuar?

Londra dhe Cyrihu së shpejti do të lidhen me hekurudhë

UBT përkrah Edicionin e 15-të të Chopin Piano Fest Prishtina
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT3 months ago
Përgatituni për të udhëhequr politikën e të ardhmes me Fakultetin e Shkencave Politike në UBT
-
Lajmet1 month ago
Studentët e Psikologjisë në UBT zhvilluan një vizitë studimore në qendrën psikologjike “Radix” dhe Asociacionin Kosovar për Psikoterapi Trupore
-
Lajmet nga UBT2 weeks ago
Profesori, Arsim Hajdari, doktoron me temën “New Perspective of Biological Therapy in Treatment of Age-Related Macular Degeneration”
-
Lajmet nga UBT3 months ago
Profesorët Besnik Skenderi, Safet Zejnullahu, Diamanta Skenderi dhe Ferid Selimi publikojnë punimin shkencor mbi AI në arsim