

Lajmet
“Perëndimi mbron qiejt e Izraelit, të mos bëhet e njejta gjë për Ukrainën është gabim vdekjeprurës”
Çdo ditë, raketat dhe dronët rusë godasin qytetet dhe infrastrukturën kritike të Ukrainës.
Published
12 months agoon
By
Betim GashiNë Kiev, pashë jetën nën sulmin ajror rus. Nëse Evropa nuk ofron sistemet e saj të mbrojtjes ajrore tani, kërcënimi i Putinit vetëm do të përhapet.
Shkruan: Nathalie Tocci, opinioniste e The Guardian
Vlera e një sistemi efektiv të mbrojtjes ajrore dhe e mbështetjes së palëkundur ndërkombëtare ishte kristal e qartë natën e sulmit masiv të Iranit ndaj Izraelit: shumica e raketave dhe dronëve iranianë u shkatërruan para se të arrinin në tokën izraelite. SHBA, Britania e Madhe dhe Franca, si dhe Jordania, morën pjesë në mbrojtjen e Izraelit.
Unë mbërrita në Kiev të nesërmen. Kontrasti midis dy emergjencave nuk mund të ishte më i fortë. Ndryshe nga Izraeli, Ukrainës i mungojnë mbrojtjet e mjaftueshme ajrore dhe perëndimi ofron shumë më pak se sa mundet ose duhet për të mbrojtur Ukrainën kundër Rusisë. Ukraina nuk po merret me hakmarrje të njëhershme për goditjen e një konsullate ruse – siç është Izraeli me Iranin. Rusia ka zhvilluar një luftë agresioni kundër Ukrainës që nga viti 2014, me qëllim zhdukjen e kombësisë së saj.
Çdo ditë, raketat dhe dronët rusë godasin qytetet dhe infrastrukturën kritike të Ukrainës. Një sulm i fundit me raketa në një termocentral në veri do të thotë se qindra mijëra, nëse jo një milion të tjerë ukrainas, mund të detyrohen të largohen nga shtëpitë e tyre deri në dimrin e ardhshëm. Në pamundësi për të pushtuar një vend që është i papushtueshëm, Rusia ka vendosur se dëshiron t’i bëjë qytetet e Ukrainës të pabanueshme. Tashmë shifrat janë tmerruese: përpara pushtimit të plotë tokësor të Rusisë në vitin 2022, Ukraina kishte një popullsi prej rreth 40 milionë banorësh. Sot, pak më shumë se 20 milionë jetojnë në Ukrainën e lirë dhe ky numër mund të bjerë më tej në muajt në vijim, shkruan The Guardian, transmeton KosovaPress.
Rusia po përparon gjithashtu përgjatë vijës së frontit, duke kaluar Ukrainën për sa i përket artilerisë dhe fuqisë punëtore me një raport marramendës 7:1, nëse jo më shumë. Tani që Dhoma e Përfaqësuesve e SHBA më në fund ka miratuar një paketë të shumëpritur ndihme ushtarake me vlerë 61 miliardë dollarë për Ukrainën pas muajsh ngecjeje, ajo mund të mbajë vijën e frontit, ndoshta duke humbur disa territore të tjera në rajonin e Donetskut. Nënshkrimi përfundimtar për projektligjin nga Joe Biden pritet brenda ditëve. Në skenarin më të keq, viti 2024 mund të shohë rënien e qyteteve dhe qytezave të tjera të mëdha si Kharkiv, Sumy ose Zaporizhzhia.
Të bësh një shtet dhe një shoqëri të funksionojë me një popullsi të përgjysmuar, ndërkohë që i shmanget pushtimit nga një prej ushtrive më të mëdha në botë, kërkon qëndrueshmëri të paimagjinueshme. Nga ajo që pashë gjatë disa ditëve në kryeqytet, Kievi është plot jetë. Por kjo është jeta e ndërprerë nga sirenat pothuajse të përditshme të sulmeve ajrore.
Së bashku me një grup nga Këshilli Evropian për Marrëdhëniet me Jashtë me seli në Berlin, isha rrugës për në stacionin e trenit një ditë kur sinjalizimet e aplikacioneve tona u ndalen. Nuk kishte asnjë bunker ku të strehoheshim, por shoferi ynë i taksisë ngriti supet, i patrazuar. Paniku ishte i kotë, tha ai, do të arrinim në stacion së shpejti dhe ndoshta do të ketë përfunduar deri atëherë. Ai kishte të drejtë; Sapo arritëm në stacion, zëri i Luke Skywalker në aplikacionin tonë gjëmoi: “Alarmi ajror ka përfunduar, Forca qoftë me ju.”
Që ukrainasit të vazhdojnë të besojnë se Forca është me ta është mjaft e vështirë. Të bësh këtë me njërën dorë të lidhur pas shpine për shkak të mbështetjes së pamjaftueshme perëndimore është pothuajse e pamundur.
Në disa aspekte, perëndimi po përballet me vështirësi objektive. Evropës dhe SHBA-së iu deshën pothuajse dy vjet për t’u zgjuar me faktin se kjo do të ishte një luftë e gjatë dhe se dërgimi i një pjese të rezervave të tyre të vjetra të armëve do të ishte i pamjaftueshëm. Për dy vjet (e më shumë), Rusia e ka vënë ekonominë e saj në një bazë lufte, ndërkohë që ka marrë armë nga Koreja e Veriut dhe Irani. Mospërputhja në raportet e artilerisë dhe municionit janë një reflektim i kësaj. Me vonesë, në perëndim ka lindur vetëdijesimi se po ndodh një lufte e gjatë dhe prodhimi i armëve po rritet: deri në vitin e ardhshëm, qeveritë evropiane duhet të jenë në gjendje të kompensojnë disa nga mospërputhjet aktuale. Kjo është arsyeja pse ukrainasit i perceptojnë muajt e ardhshëm si dritaren e tyre më të madhe të cenueshmërisë, ndoshta më të madhe se javët e para dramatike pas 24 shkurtit të vitit 2022.
Por në aspekte të tjera, vendet evropiane (dhe SHBA) nuk kanë justifikime. Në mënyrë paradoksale, megjithëse i mungon artileria dhe municioni i mjaftueshëm bazë, Evropa nuk ka mungesë të sistemeve të sofistikuara të mbrojtjes ajrore. Ka rreth 100 sisteme të tilla në të gjithë Evropën të cilave u ka rënë pluhuri. Sado i rëndësishëm të jetë qëllimi i mbrojtjes për të penguar një agresion të ardhshëm rus, kontinenti evropian tashmë është në luftë. Nëse sistemet evropiane të mbrojtjes ajrore vazhdojnë të shtrihen në vend që t’i ofrohen Kievit për të shpëtuar jetë në Ukrainë, ato mund të përfundojnë duke u nevojitur aty ku ndodhen aktualisht, duke i kthyer arsyet kundër transferimit të tyre në Ukrainë në një profeci vetë-përmbushëse.
Ukraina nuk ka nevojë për 100 sisteme të mbrojtjes ajrore Patriot dhe SAMP/T; nevojiten vetëm shtatë. Por deri më tani, me përjashtim të Gjermanisë, vendet evropiane janë shmangur. Ata kanë dalë me të gjitha llojet e arsyeve (ose justifikimeve), duke përfshirë nevojën për të respektuar standardet e NATO-s. Megjithatë, shumë nuk duket se kanë të njëjtin shqetësim për thyerjen e standardeve të NATO-s në objektivin e shpenzimeve të mbrojtjes prej 2%. Nëse Gjermania mund të pranojë të dërgojë një bateri shtesë Patriot në Ukrainë, pavarësisht se ka rezistuar fuqishëm, vendet e tjera evropiane mund të ndjekin shembullin. Të mos bësh këtë tani është thjesht e pafalshme.
Vlen të pyesim veten se çfarë e shpjegon këtë heshtje perëndimore ndaj Ukrainës, veçanërisht duke pasur parasysh kontrastin e fortë me Lindjen e Mesme. Ka dy përgjigje të mundshme, asnjëra prej të cilave nuk është edukuese. E para dhe më e mprehta është frika. Perëndimi ka frenuar grushtat e tij në luftën Rusi-Ukrainë, sepse është i frikësuar nga Rusia dhe përshkallëzimi rus. Sa më shumë që ka shfaqur frikën e saj, aq më shumë e ka galvanizuar Rusinë. Vladimir Putin ndjen erën e frikës dhe si çdo luftëtar në ring, ai po shfrytëzon mundësinë për të intensifikuar përpjekjet. Lufta e Ukrainës është bërë ekzistenciale për regjimin rus dhe dritarja e cenueshmërisë së Ukrainës mund të mos zgjasë përgjithmonë. Prandaj, më mirë ta fus thikën sa më thellë që të jetë e mundur tani gjatë kohës kur perëndimi është imobilizuar nga frika.
Arsyeja e dytë dhe më tragjike është se Evropa ende nuk e konsideron Ukrainën si pjesë të saj. Siç tha një koleg në Kiev: “Evropa ende na konsideron si “e mira tjetër e saj” (ajo ende e sheh atë si të ndarë ose të ndryshëm nga vetvetja). Për sa kohë që kjo ndarje vazhdon, ekzistenca e Ukrainës do të jetë në rrezik, dhe bashkë me të siguria e të gjithë kontinentit evropian. Të tregosh se Ukraina është pjesë e “tyre” do të thotë të dërgosh më shumë mbrojtje ajrore “të tyre” për të mbrojtur civilët dhe infrastrukturën ukrainase. Dhe kjo nënkupton miratimin e kornizës së negociatave të anëtarësimit të Ukrainës në BE dhe mbajtjen e konferencës së parë ndërqeveritare që hap bisedimet e pranimit të Ukrainës në qershor.
E gjithë kjo mund të duket burokratike dhe një prioritet i ulët për një vend që lufton për mbijetesën e tij. Por për aq sa sinjalizon se evropianët e trajtojnë Ukrainën si pjesë të Evropës, ajo është ekzistenciale. Një diplomat i vendosur në Kiev na tha se kur BE-ja nisi të hapte negociatat e pranimit me Ukrainën dhjetorin e kaluar, ushtarët në vijën e frontit ishin të gëzuar. Sado e çuditshme të duket, për ta nuk ishte një ide abstrakte, por një sinjal i prekshëm i përkatësisë, i ndjenjës se nuk ishin vetëm. Dhe në këtë orë të nevojës më të madhe, Ukraina ka nevojë për raketa dhe municione po aq sa një injeksion i fortë vetëbesimi. Është e vështirë të mos kthehesh nga Kievi për momentin i pasuruar (me një kuptim ose vlerësim më të thellë të situatës), por me zemër të rënduar.
Lajmet
iPhone 17 Pro pritet të vijë me këto 12 veçori të reja
Published
4 hours agoon
April 16, 2025
Pritet që Apple të rezervojë numrin më të madh të risive dhe përmirësimeve për modelet e veta iPhone 17 Pro.
Nëse kompania vazhdon t’i përmbahet ritmit të deritanishëm, seria e re iPhone 17 pritet të prezantohet në muajin shtator të këtij viti. Si zakonisht, vëmendjen më të madhe do ta marrin modelet Pro, për të cilat tashmë po qarkullojnë shumë thashetheme.
Kornizë prej alumini
Modelet iPhone 17 Pro do kenë kornizë prej alumini, ndryshe nga iPhone 15 Pro dhe iPhone 16 Pro që përdorin titan, ndërsa modelet nga iPhone X deri te iPhone 14 Pro janë prodhuar prej çeliku inox, shkruan MacRumors. Pjesa e pasme e pajisjes pritet të ketë një dizajn të ri që kombinon aluminin dhe xhamin.
Moduli i kamerës në formë drejtkëndëshi
Modelet iPhone 17 Pro të kenë një modul të madh kamere në formë drejtkëndëshi me skaje të rrumbullakosura. Thuhet se Apple planifikon të ruajë skemën e tanishme trekëndore të lenteve në pjesën e pasme.
Ekran më rezistent ndaj gërvishtjeve
Ekrani i iPhone 17 Pro pritet të ketë një shtresë të re antireflektuese, e cila do ta bëjë më rezistent ndaj gërvishtjeve krahasuar me modelet e mëparshme.
Bateri më e madhe
iPhone 17 Pro Max thuhet se do të ketë një dizajn pak më të trashë, çka do të mundësojë vendosjen e një baterie më të madhe.
Çipi A19 Pro
Pritet që modelet iPhone 17 Pro të pajisen me çipin e ri A19 Pro të Apple, i cili do të prodhohet me teknologjinë e avancuar 3nm të gjeneratës së tretë nga kompania TSMC. Ashtu si më parë, priten përmirësime të lehta në shpejtësi dhe efikasitet energjetik krahasuar me modelet aktuale.
Çipi Apple Wi-Fi 7
Të katër modelet e iPhone 17 pritet të përdorin çipin Wi-Fi 7 të projektuar nga Apple, në vend të çipit nga Broadcom, që është përdorur deri më tani.
Kamerë e përparme 24 megapikselë
Modelet iPhone 17 do kanë kamerë të përmirësuar në pjesën e përparme me 24 megapikselë, që është dy herë më shumë se kamera 12 MP e iPhone 16.
Kamera telefoto e pasme 48 megapikselë
Modelet iPhone 17 Pro pritet të kenë një kamerë telefoto të përmirësuar me 48 megapikselë, një rritje e ndjeshme krahasuar me 12 MP që ka iPhone 16 Pro.
Regjistrim video me të dy kamerat njëkohësisht
iPhone 17 Pro dhe iPhone 17 Pro Max do t’i lejojnë përdoruesit të regjistrojnë video njëkohësisht me kamerën e përparme dhe atë të pasme, drejtpërdrejt brenda aplikacionit Camera.
Regjistrim video në 8K
Apple thuhet se e ka testuar regjistrimin video në 8K në modelet iPhone 16 Pro, por kjo veçori ende nuk është bërë e disponueshme. Duke qenë se të gjithë sensorët e pasmë të iPhone 17 Pro pritet të jenë 48 MP, ka shumë gjasa që këto modele të jenë të parat që do të ofrojnë mbështetje për video në 8K.
12 GB RAM
U përfol se vetëm iPhone 17 Pro Max do të ketë 12 GB RAM, por më pas në këtë listë u përfshi edhe iPhone 17 Pro. Kjo rritje e memories do të përmirësojë funksionet e inteligjencës artificiale të Apple (Apple Intelligence), si dhe multitasking-un. Të gjithë modelet e iPhone 16 kanë 8 GB RAM.
Sistem ftohjeje i përmirësuar
Modelet e serisë iPhone 17 do të kenë ndryshime të brendshme që ndihmojnë në shpërndarjen më efikase të nxehtësisë. Për modelet Pro përmendet përdorimi i një sistemi ftohjeje me dhomë me avull (vapor chamber).
Lajmet
Motra e Liam Payne me mesazh emocionues gjashtë muaj pas vdekjes së tij: Jeta pa ty është e pamundur
Published
5 hours agoon
April 16, 2025
Motra e Liam Payne, Ruth Gibbins, ka publikuar një postim emocionues për të shënuar gjashtë muaj nga vdekja e tij tragjike.
Liam vdiq më 16 tetor pasi u rrëzua nga ballkoni i katit të tretë të hotelit CasaSur në Buenos Aires.
Ai la pas një djalë tetë-vjeçar Bear Grey Payn, dhe dy motrat Nicola e Ruth, babanw Geoff dhe nënën Karen.
Ruth Gibbins postoi në Instagram: “6 muaj, gjysmë viti pa ty?! Koka ime ende bërtet për ty. Çdo mëngjes që zgjohem, ndihem sikur jam zhytur nën ujë, duke gulçuar për ajër që nuk vjen kurrë të më lehtësojë. Jeta pa ty është e pamundur, kështu që tani për tani unë thjesht ekzistoj. Po mësoj të qesh ose të buzëqesh në vendet e duhura, por unë dua që ti të flasësh vetëm kur të flas”.
Ajo shkroi më tej: “Në ato pak momente kur e lejoj veten të ndjej dashuri dhe jo vetëm humbje, në fakt mund të qesh me kujtimet tona, si vitin e kaluar kur të dy qeshnim me kokë duke u përpjekur të bënim diçka që pamë në Youtube, por kujtimet janë gjithmonë të ngjyrosura me trishtim për shkak se sa e padrejtë është që nuk mund të bëjmë të reja”.
Gibbins pohon: “Ndonjëherë të dëgjoj duke qeshur kur më sheh duke ecur si Whoopi Goldberg në Ghost, duke të kërkuar ty kudo që shkoj. Të shoh gjithmonë duke ardhur në mënyra të ndryshme për të më rikthyer në rrugën e duhur. Nuk mund ta përpunoj atë që ndodhi dhe përfundimin e saj, ti e di që nuk do të ndaloj kurrë të bëj gjithçka që mundem për ty. Më mungon me zë të lartë, në mes të këtyre fjalëve të heshtura dhe më shumë në heshtje mund të shprehem, por unë e di që ju e dini se për momentin, do të takohemi në ëndrrat e mia”.
Pesë persona janë paditur në lidhje me vdekjen e Liam Payne, duke përfshirë menaxherin e hotelit, recepsionistin dhe mikun e Payne, Rogelio Rogers Nores.
Aktualitet
Dështimi i konstituimit të Kuvendit, ç’thotë Ligji dhe Kushtetuta për situatën e krijuar?
Published
12 hours agoon
April 16, 2025
Pas dështimit të konstituimit të Kuvendit në seancën e djeshme, për shkak të mosmiratimit të Raportit të Komisionit për verifikimin e mandateve të deputetëve, u risoll në vëmendje se ç’thotë Ligji dhe Kushtetuta për situatën e krijuar.
Partia Demokratike e Kosovës, Lidhja Demokratike e Kosovës dhe Aleanca për Ardhmërinë e Kosovës dolën me qëndrimin se anëtarët e Qeverisë në detyrë, që janë zgjedhur deputetë, nuk dorëzuan me kohë dorëheqjet e tyre nga postet në Ekzekutiv, duke mos e pranuar, siç thanë, dorëheqjen që kryeministri në detyrë, Albin Kurti, ia dorëzoi kryetarit të deritanishëm të Kuvendit, para mbledhjes së Komisionit për verifikimin e mandateve të Kuvendit.
Nga ana tjetër, kryeministri në detyrë, Albin Kurti, reagoi ashpër, duke e cilësuar qëndrimin e opozitës si sulm brendainstitucional kundër Republikës së Kosovës dhe zgjedhjeve demokratike.
Ç’ thotë Ligji për Qeverinë e Kosovës lidhur me dorëheqjen e Qeverisë?
Ligji për Qeverinë e Kosovës, i miratuar nga Qeveria e fundit e Albin Kurtit në vitin 2022, parasheh se mandati i Qeverisë përfundon me përfundimin e mandatit katërvjeçar të Kuvendit (që është rasti në situatën aktuale), me votimin e suksesshëm nga Kuvendi të mocionit të mosbesimit ndaj Qeverisë, me dorëheqjen e kryeministrit, apo me shpërndarjen e Kuvendit.
Mandati i anëtarit të Qeverisë përfundon nëse ai/ajo nuk bën betimin, jep dorëheqje, zgjidhet deputet, i përfundon mandati i rregullt i Qeverisë, etj.
Çfarë ndodh në rast se anëtari i Qeverisë zgjidhet deputet?
Ligji për Qeverinë parasheh se, nëse një anëtar i Qeverisë në detyrë zgjidhet deputet i Kuvendit, ai duhet të japë dorëheqje nga posti i anëtarit të ekzekutivit para ditës së certifikimit të rezultatit të zgjedhjeve.
Kështu thuhet në nenin 26 të ligjit, që ka të bëjë me papajtueshmërinë me funksionin e anëtarit të Qeverisë e parandalimin e konfliktit të interesit. Sipas ligjit, Qeveria në dorëheqje vazhdon të ushtrojë përgjegjësitë e saj deri në zgjedhjen e Qeverisë së re nga Kuvendi, por me kufizimet e përcaktuara me ligj (më poshtë përmendim cilat janë ato).
Një Qeveri është në dorëheqje: pas shpërndarjes së Kuvendit, deri në zgjedhjen e Qeverisë së re; pas dorëheqjes së kryeministrit ose në çdo rast tjetër kur posti i kryeministrit mbetet i lirë, deri në zgjedhjen e Qeverisë; pas votimit të suksesshëm të mocionit të mosbesimit ndaj saj nga Kuvendi, deri në zgjedhjen e Qeverisë së re…
Sa u përket kufizimeve, në ligj thuhet që Qeveria në dorëheqje kryen vetëm aktivitetet e domosdoshme të planifikuara me planin vjetor dhe ligjin për buxhetin; nuk miraton nisma për lidhjen e marrëveshjeve ndërkombëtare që kërkojnë ratifikim nga Kuvendi, nuk miraton projektligje, amendamente kushtetuese, strategji apo dokumente konceptuale, nuk inicion procedura të reja për emërime në pozita publike, nuk propozon kandidatë për pozita që kërkojnë emërim nga Kuvendi, etj.
Qeveria në dorëheqje, megjithatë, ka të drejtë t’i propozojë Kuvendit miratimin e buxhetit. Në rast të fatkeqësive natyrore apo shëndetësore, disa nga këto kufizime nuk vlejnë më.
Ç’thuhet në Kushtetutën e Kosovës për mandatin e deputetit?
Sipas Kushtetutës së Kosovës (neni 70), mandati i deputetit të Kuvendit të Kosovës fillon ditën e certifikimit të rezultatit të zgjedhjeve dhe përfundon, ndër të tjera, kur deputeti emërohet anëtar i Qeverisë së Kosovës. Mandati i deputetit përfundon ose bëhet i pavlefshëm nëse: nuk bën betimin; jep dorëheqje dhe emërohet anëtar i Qeverisë së Kosovës.
Aktualitet
Bëhet publike letra me të cilën Albin Kurti e paralajmëroi dorëheqjen
Published
1 day agoon
April 15, 2025
Kreu i Lëvizjes Vetëvendosje, Albin Kurti, ka dhënë dorëheqje nga posti i kryeministrit, në mënyrë që të mund të bëjë betimin si deputet i legjislaturës së nëntë.
Dorëheqje kanë dhënë edhe anëtarët e tjerë të Qeverisë në detyrë të Kosovës, që janë zgjedhur deputetë në zgjedhjet e 9 shkurtit.
Ndërkohë nuk është miratuar raporti i komisionit të përkohshëm për verifikimin e mandateve të deputetëve në Kosovë.
Kjo është hera e parë që ndodhë një gjë e tillë, e çon në ndërprerjen e seancës konstituive.
Një pjesë e deputetëve janë larguar nga salla e seancave plenare. Ndërkohë që anëtarët e komisionit janë duke diskutuar me kryesuesin e seancës për të vendosur si do të vazhdohet më tej.

iPhone 17 Pro pritet të vijë me këto 12 veçori të reja

Mjafton goli i Ardit Tahirit, Llapi vazhdon ngjitjen në renditje

Si të shpëtojmë nga thembrat e çara? Këshilla për këmbë të lëmuara dhe të kuruara

Motra e Liam Payne me mesazh emocionues gjashtë muaj pas vdekjes së tij: Jeta pa ty është e pamundur

UBT organizon konferencën ‘Inovacioni dhe Mbrojtja e Pronësisë Intelektuale’

Gjethet e mentes për shëndetin e trurit dhe stomakut

Arrestohet William Levy, aktori i njohur i serialeve spanjolle

Vdes futbollisti i njohur shqiptar, 28-vjeçari humb jetën në fushë

Dështimi i konstituimit të Kuvendit, ç’thotë Ligji dhe Kushtetuta për situatën e krijuar?
Të kërkuara
-
Bota3 months ago
Marrëveshja për pranimin e pakufizuar të emigrantëve, Shtëpia e Bardhë tërhiqet nga tarifat ndaj Kolumbisë
-
Bota3 months ago
Fluturimet e dëbimit kanë filluar, thotë Shtëpia e Bardhë
-
Bota3 months ago
Shtëpia e Bardhë: Armëpushimi në Liban do të zgjatet deri më 18 shkurt
-
Lajmet nga UBT2 months ago
Përgatituni për të udhëhequr politikën e të ardhmes me Fakultetin e Shkencave Politike në UBT