Shëndet

Përbërja “magjike” e kërpudhave

Published

5 years ago

April 15, 2021

Betim Gashi

Një studim i bërë ka dal në përfundimin se “kërpudhat magjike” që kanë prani të drogës “psikocedelike”, janë mjaft efektive në uljen e simptomave të depresionit.

Kur bëhet fjalë për të përmirësuar mirëqenien dhe për të rritur aftësinë për të ndjerë kënaqësi, ilaçi “psikocedelik” duket se ka një efekt të fuqishëm për shëndetin mendor.

Por ekspertët paralajmërojnë se kjo është vetëm një provë e vogël, dhe kërkon më shumë kërkime specifike që janë mjaft të nevojshme.

Për tre dekadat e fundit, që kur Prozac doli në treg, barnat e reja për depresionin dhe ankthin kanë qenë përgjithësisht variacione të njëjta.

Megjithatë, për një pjesë të konsiderueshme të njerëzve ato shkaktojnë efekte anësore të padëshirueshme.

59 pjesëmarrësve që morën pjesë në provë iu dha një psilocibinë dhe një antidepresiv i zakonshëm.

Shkencëtarët nga Qendra për Kërkime për psilocibinë të kolegjit Imperial të Londrës matën funksionimin te pjesëmarrësit duke përdorur një numër masash të ndryshme.

Masa e tyre kryesore vlerëson simptomat e depresionit të njerëzve bazuar në përgjigjet e tyre në pyetjet në lidhje me gjumin, energjinë, oreksin, gjendjen shpirtërore dhe mendimet vetëvrasëse.

Të 59 pjesëmarrësit panë ulje të krahasueshme të simptomave të tyre depresive.

Kjo përfshin masat e punës dhe funksionimit shoqëror, mirëqenien mendore dhe aftësinë për tu ndjerë të lumtur.

Studimi është ndër të parët që vendos kokë më kokë këto kërpudha magjike me një trajtim tradicional depresioni, dhe për të kuruar këdo që vuan nga depresioni mesatar deri tek ai më i rëndë, raporton BBC.

Shëndet

Shikim më i mirë me fuqinë e specave të kuq

Published

2 hours ago

November 11, 2025

UBT News

Specat e kuq janë një nga ushqimet më të shëndetshme që mund të përfshini në dietën tuaj.

Ata përmbajnë një sasi të madhe të vitaminës C, një antioksidant që ndihmon trupin të luftojë radikalet e lira e të forcojë sistemin imunitar.

Përveç kësaj, vitamina C luan rol të rëndësishëm në absorbimin e duhur të hekurit nga ushqimet, duke ndihmuar në parandalimin e lodhjes dhe anemisë. Por përfitimet e specave të kuq nuk ndalen këtu.

Ata janë gjithashtu të pasur me vitaminë A, e cila është thelbësore për shëndetin e syve. Konsumimi i rregullt i specave të kuq ndihmon në përmirësimin e shikimit, veçanërisht aftësinë për të parë në dritë të ulët ose natën.

Vitamina A ndihmon në mbrojtjen e retinës dhe parandalon problemet e shikimit që lidhen me moshën.

Specat e kuq janë gjithashtu të pasur me fibra, që ndihmojnë në tretje dhe mbajnë nivelin e sheqerit në gjak të qëndrueshëm.

Ato përmbajnë luteinë edhe zeaksantinë, dy karotenoide të cilët kontribuojnë në shëndetin e syve dhe të reduktojnë rrezikun e sëmundjeve degjenerative të syrit.

Pra, duke shtuar specat e kuq në dietën tuaj, jo vetëm që do të përmirësoni sistemin imunitar dhe tretjen, por do të mbani shikimin tuaj të mprehtë dhe të shëndetshëm. Një zgjedhje e thjeshtë dhe e shijshme për shëndetin tuaj afatgjatë. /A.Z/UBT News/

Shëndet

Kafeja “mbron” zemrën? Studimi që përmbys bindjet e vjetra të mjekëve

Published

3 hours ago

November 11, 2025

UBT News

Një studim i ri i publikuar në revistën JAMA dhe prezantuar në konferencën e American Heart Association ka zbuluar se konsumimi i kafesë me kafeinë është i sigurt për personat që vuajnë nga fibrilacioni atrial (A-fib).

Madje mund të ndihmojë në parandalimin e përsëritjes së këtij çrregullimi të zemrës.

Sipas autorit të studimit, kardiologut Gregory Marcus nga Universiteti i Kalifornisë, për vite me radhë pacientëve me A-fib u ishte rekomanduar të shmangnin kafen, por të dhënat e reja tregojnë të kundërtën.

Në studim morën pjesë 200 persona nga SHBA, Kanadaja dhe Australia, të ndarë në dy grupe: njëri ndaloi kafeinën, tjetri pinte të paktën një filxhan në ditë. Pas gjashtë muajsh, vetëm 47% e atyre që pinin kafe patën rikthim të çrregullimit, krahasuar me 64% të grupit pa kafe.

Ekspertët theksojnë se një filxhan në ditë është plotësisht i sigurt, ndërsa sasi më të mëdha apo pijet energjike mund të jenë të rrezikshme.

Shkencëtarët dyshojnë se përbërësit anti-inflamatorë të kafesë, dhe jo vetë kafeina, mund të ndihmojnë zemrën. Megjithatë, gjatë një episodi aktiv të A-fib, këshillohet të shmanget kafeja pasi mund të përshpejtojë rrahjet e zemrës.

“Ky studim tregon se mund të shijoni filxhanin e kafesë në mëngjes pa shqetësim, edhe nëse keni A-fib,” – ka theksuar kardiologia Johanna Contreras nga spitali Mount Sinai në New York. /A.Z/UBT News/

Shëndet

Kur dhimbja në anën e djathtë të kokës tregon diçka serioze?

Published

5 hours ago

November 11, 2025

UBT News

Dhimbja që ndodh vetëm në anën e djathtë të kokës mund të ketë shumë shkaqe, nga të lehta dhe të përkohshme, deri tek ato që kërkojnë vëmendje mjekësore.

Ky lloj dhimbjeje është i zakonshëm e shoqërohet me lodhje, të përziera, ndjeshmëri ndaj dritës dhe turbullim të shikimit. Sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë, 50% e të rriturve përjetojnë të paktën një episod dhimbjeje koke çdo vit, duke e bërë ndër më të shpeshtat.

Shkaqet e dhimbjes së njëanshme janë të ndryshme e mund të jenë neurologjike, vaskulare, muskulare ose të lidhura me mënyrën e jetesës.

Një nga shkaqet e mundshme është neuralgjia okcipitale, e cila ndodh kur nervat që shkojnë nga pjesa e sipërme e palcës kurrizore deri në lëkurën e kokës inflamohen ose dëmtohen.

Kjo shkakton dhimbje therëse në pjesën e pasme të kokës dhe qafës, shpesh pas syrit, si dhe ndjeshmëri ndaj dritës.

Arteriti temporal është një tjetër shkak, që prek arteriet e kokës dhe qafës, te personat mbi 50 vjeç.

Ai manifestohet me dhimbje të forta në tëmth, ndjeshmëri të skalpit, dhimbje gjatë përtypjes dhe humbje të përkohshme të shikimit.

Neuralgjia trigeminale shkakton dhimbje të forta dhe të papritura në fytyrë, vetëm në njërën anë, që ndihen si “goditje elektrike” dhe zgjasin sekonda deri minuta. Kjo ndodh kur nervi trigeminal irritohet në bazën e trurit.

Përdorimi i tepruar i medikamenteve kundër dhimbjes, si paracetamoli, aspirina ose ibuprofeni, çon në dhimbje koke të përsëritur, fenomen i njohur si dhimbje koke rikthyese. Ky lloj dhimbjeje bëhet më i fortë për shkak të ndjeshmërisë së trupit ndaj medikamenteve.

Dhimbja në anën e djathtë të kokës mund të lidhet gjithashtu me:

Migrenë

Dhimbje të tipit cluster

Tension muskulor në qafë ose shpatulla

Infeksione të sinuseve

Çrregullime të shtyllës kurrizore

Lodhje, urije ose ndryshime në nivelin e sheqerit në gjak

Në raste më të rralla, shkaku mund të jetë aneurizma ose tumor cerebral, që shkaktojnë dhimbje të forta, të vazhdueshme dhe progresive.

Ekspertët e Harvard Health njoftojnë se ekzistojnë mbi 300 lloje dhimbjesh koke dhe rreth 90% e tyre nuk kanë shkak serioz.

Shumica e rasteve kalojnë vetë, me pushim, hidratim dhe shmangie të stresit. Megjithatë, duhet të kërkohet ndihmë mjekësore nëse dhimbja shoqërohet me:

Turbullim të shikimit;

Konfuzion;

Temperaturë;

Ngurtësi të qafës;

Mpirje ose dobësi në njërën anë të trupit;

Vështirësi në të folur;

Pas dëmtimi të kokës.

Shëndet

Testi i ri i gjakut që mund të zbulojë deri në 50 lloje kanceri

Published

7 hours ago

November 11, 2025

UBT News

Shkencëtarët po punojnë për një metodë revolucionare diagnostikimi: një test gjaku që mund të zbulojë deri në 50 lloje të ndryshme të kancerit, madje para se të shfaqen simptomat, raporton USA Today.

Testi, i quajtur Galleri MCED (Multi-Cancer Early Detection), është një lloj “biopsie e lëngshme” që analizon ADN-në dhe proteinat që qarkullojnë në gjak për të identifikuar shenjat e hershme të zhvillimit të tumoreve.

Me ndihmën e inteligjencës artificiale, ai mund të tregojë edhe vendndodhjen e mundshme të kancerit në trup.

“Qëllimi është të kapim kancerin përpara se të ketë dhënë shenja klinike,” shpjegojnë studiuesit që po zhvillojnë këtë test.

Pas marrjes së një mostre gjaku, laboratorët përdorin teknologji të avancuar për të analizuar ADN-në. Nëse zbulohen anomali, ato lidhen me lloje të caktuara të kancerit, duke ndihmuar mjekët të zgjedhin trajtime më të synuara dhe efektive.

Sipas Institutit Kombëtar të Shëndetësisë në SHBA, asnjë test MCED nuk është ende i miratuar nga FDA, por disa prej tyre përfshirë Galleri kanë marrë statusin “Breakthrough Device Designation”, që përshpejton procesin e vlerësimit për shkak të potencialit të madh që kanë në shpëtimin e jetëve.

Ky inovacion, nëse miratohet, mund të ndryshojë rrënjësisht mënyrën si zbulohet dhe trajtohet kanceri në të ardhmen. /A.Z/UBT News/