Kulturë

Pashko Vasa: Rilindasi që shkroi epikën e Shqipërisë dhe rrënoi murin e robërisë

Published

on

Më 17 Shtator 1825, në Shkodër lindi një nga figurat më të shquara të Rilindjes Kombëtare Shqiptare, Vaso Pasha, i njohur ndryshe si Pashko Vasa ose Vasa Pasha Shkodrani. Ky emër është i lidhur ngushtë me përpjekjet e pasionuara për lirinë dhe pavarësinë e shqiptarëve, dhe me krijimtarinë e tij të jashtëzakonshme letrare.

Familja e tij kishte origjinë prej Mirdite, por ishte zhvendosur në qytet, në atë shtëpi që sot është shtëpia-muze e Pashko Vasës. Në atë ambient të pasur kulturor, ai mori arsimimin e parë dhe shpejt e kuptoi rëndësinë e edukimit dhe dijes për të përballuar sfidat e kohës.

Nga viti 1842 deri në 1847, Pashko Vasa shërbeu si sekretar i konsullatës britanike, një periudhë që i ofroi mundësinë për të mësuar dhe përvetësuar gjuhë të huaja si italisht, frëngjisht, turqisht dhe greqisht. Këto njohuri do të ishin thelbësore për aktivitetin e tij të ardhshëm si publicist dhe veprimtar.

Në vitin 1847, Pashko Vasa udhëtoi drejt Italisë, ku u përfshi në lëvizjet revolucionare për liri. Ai kontribuoi aktivisht në radhët e forcave kryengritëse italiane dhe në Bolonjë u emërua si oficer i Kalorësisë Qytetare. Angazhimi i tij në këtë periudhë e formoi më tej karakterin e tij të fortë dhe dedikimin për lirinë.

Gjatë viteve 1878-1882, Pashko Vasa u dallua si një nga figurat kryesore të Komitetit të Stambollit, i cili punoi për mbrojtjen e interesave shqiptare. Në vitin 1879, ai u bë një nga veprimtarët më të rëndësishëm të “Shoqërisë së të shtypurit shkronja shqip”, një organizatë që promovonte përdorimin e gjuhës shqipe dhe ruajtjen e identitetit kombëtar.

Si autor i shumë veprave politike dhe historike, Vaso Pasha kontribuoi në ndriçimin e drejtësisë për shqiptarët, duke kërkuar lirinë dhe pavarësinë e tyre. Nga viti 1883 dhe deri në vdekjen e tij më 29 Qershor 1892 në Bejrut, ai shërbeu si guvernator i përgjithshëm i Libanit.

Pas vdekjes, eshtrat e tij u sollën në Shqipëri gjatë regjimit komunist, duke dëshmuar vlerën e përjetshme të kontributit të tij për kombin shqiptar. Pashko Vasa do të mbetet gjithmonë një simbol i përkushtimit dhe dashurisë për atdheun, një figurë e ndritshme e historisë dhe kulturës shqiptare./UBTNews/

Lifestyle

Ja dhjetë filmat që mund t’i (ri)shohësh në këtë ditë me shi

Published

on

Ditë me shi, kokoshka dhe kjo listë që duhet ta bësh ‘save’ për të gjetur filmin që të pëlqen. Ecim se kemi rrugë para!

“Fallen Angels” (1995)

Ky film ofron një aspekt poetik të jetës së vetmuar dhe të ndërlikuar në Hong Kong, përmes historive të ndërthurura të një vrasësi me pagesë dhe një vajze introverte. Filmi eksploron izolimin urban dhe dëshirën për lidhje emocionale.

“Perfect Days” (2023)

Një pastrues tualetesh në Tokio gjen bukuri në rutinën e përditshme e momentet e vogla të jetës. Filmi është reflektim i ngrohtë dhe meditues mbi thjeshtësinë dhe pranimin.

“Blue Velvet” (1986)

Një i ri zbulon një botë të errët nën sipërfaqen e qetë të qytetit të tij të vogël, duke u përfshirë në një histori të rrezikshme pasioni dhe dhune. Ky film nga David Lynch eksploron anën e fshehtë të dëshirës dhe perversitetit.

“Paris, Texas” (1984)

Një burrë i humbur rikthehet në jetë pas një periudhe të gjatë mungese dhe përpiqet të rindërtojë marrëdhënien me djalin e tij. Një rrugëtim prekës i vetëzbullimit dhe faljes nëpër rrugët e zbrazëta të Amerikës.

“Paths of Glory” (1957)

Gjatë Luftës së Parë Botërore, një oficer francez lufton kundër padrejtësisë kur tre ushtarë të pafajshëm përballen me pushkatim. Stanley Kubrick sjell një kritikë të ashpër ndaj absurditetit të luftës dhe autoritetit ushtarak.

“Aftersun” (2022)

Një vajzë kujton pushimet e fëmijërisë me babain e saj, kupton boshllëqet e misteret e marrëdhënies. Një film i ndjerë dhe melankolik për kujtimet, rritjen dhe dhimbjen e fëmijërisë së humbur.

“The Dreamers” (2003)

Tre të rinj në Parisin e trazuar të 1968 eksplorojnë seksualitetin, kinemanë dhe revolucionin përmes një lidhjeje të ndërlikuar emocionale dhe erotike. Një film provokues që ndërthur pasionin politik me dëshirat personale.

“Little Miss Sunshine” (2006)

Një familje udhëton me furgon për të ndihmuar vajzën e vogël të marrë pjesë në një konkurs bukurie. Një komedi e ëmbël e prekëse që flet për rëndësinë e mbështetjes familjare dhe pranimit të vetes.

“Beautiful Boy” (2018)

Një baba përpiqet të kuptojë e ndihmojë djalin adoleshent që lufton me varësinë nga droga. Një histori e dhimbshme dhe reale për dashurinë prindërore dhe betejat me varësinë.

“Lost in Translation” (2003)

Dy të huaj në Tokio krijojnë lidhje në një moment të zbrazëtie personale e kulturore. Filmi trajton ndjenjat e vetmisë, humbjes së identitetit e intimitetit të përkohshëm.

Continue Reading

Lifestyle

Vranësira dhe shi gjatë fundjavës, ja parashikimi i motit për sot

Published

on

Sot mbi vendin tonë do të mbajë mot pjesërisht i vranët e me re.

Temperaturat do të lëvizin nga 6°C deri në 13°C.

Edhe nesër, e diela e datës 18 maj do të jetë një mot i ngjashëm.

Temperatura minimale e ditës do të jetë 8 °C, kurse ajo maksimale do të arrijë deri 18°C. /UBT News/

 

Continue Reading

Lifestyle

Studimi zbulon se çaji, manaferrat dhe ushqimet e pasura me flavonoide luajnë rol në “mosplakje”

Published

on

Një mollë në ditë mund të mbajë larg shenjat e plakjes – dhe kështu mund të bëjë edhe një filxhan çaj, një grusht manaferra ose një porcion frutash agrume.

Një studim i ri i botuar në The American Journal of Clinical Nutrition zbuloi se ngrënia e ushqimeve të pasura me flavonoide – të tilla si çaji i zi, manaferrat, frutat agrume dhe mollët – mund të ndihmojë në uljen e rrezikut të elementëve specifikë të plakjes së pashëndetshme, duke përfshirëfunksionin fizik të dëmtuar dhe shëndetin e dobët mendor.

Sipas studiuesve, ky hulumtim bazohet në studime të mëparshme që tregojnë një lidhje midis konsumit më të lartë të flavonoideve, komponimeve antioksiduese që gjenden në shumë ushqime me bazë bimore, dhe një rreziku të reduktuar të sëmundjeve kronike si sëmundjet e zemrës , diabeti i tipit 2 dhe demencës.

Continue Reading

Magazinë

Shqipëria dhe Greqia, të vetmet shtete nga Ballkani që u kualifikuan në finalen e madhe të ‘Eurovision 2025’

Published

on

Spektakli më i madh muzikor në Evropë, Eurovision Song Contest 2025, po hyn në fazën finale me një garë të fortë mes 26 shteteve, por këtë vit vetëm dy vende nga Ballkani kanë arritur të sigurojnë një vend në natën përfundimtare: Shqipëria dhe Greqia.

Shqipëria u kualifikua që në natën e parë gjysmëfinale, ku u përfaqësua me shumë stil nga grupi Shkodra Elektronike dhe kënga e tyre elektrizuese “Zjerm”, që mori vëmendje të madhe në skenë dhe në rrjetet sociale.

Në të njëjtën natë, disa vende të tjera ballkanike nuk arritën të siguronin kualifikimin. Sllovenia, e përfaqësuar nga këngëtari Klemen, dhe Kroacia, me përfaqësuesin Marko Bošnjak, nuk arritën të marrin mjaftueshëm vota për të kaluar më tej.

Shtetet e kualifikuara në finalen e “Eurovision 2025” nga nata e parë gjysmëfinale:

Ndërkohë, në natën e dytë gjysmëfinale, e vetmja që i shtohet listës së finalistëve nga rajoni ishte Greqia, me këngëtaren Klavdia dhe këngën e saj emocionale “Asteromata”, që u prit me shumë duartrokitje dhe komente pozitive.

Fatin nuk e pati në anën e tyre Mali i Zi, i përfaqësuar nga këngëtarja Nina Žižić, si dhe Serbia, me përfaqësuesin Princ, të cilët nuk arritën të siguronin një vend në finalen e madhe që do të mbahet më 17 maj në Basel.

Shtetet e kualifikuara në finalen e “Eurovision 2025” nga nata e dytë gjysmëfinale:

Vlen të theksohet se shtete të tjera të Ballkanit si Maqedonia e Veriut, Bosnja dhe Hercegovina, Bullgaria dhe Rumania, nuk kanë marrë pjesë në këtë edicion të Eurovisionit.

Kësisoj, me Shqipërinë dhe Greqinë si të vetmet zëra ballkanikë në natën finale, vëmendja e publikut nga rajoni do të përqendrohet tek performanca dhe suksesi i tyre në skenën ndërkombëtare. /Telegrafi/

Continue Reading

Të kërkuara