Lajmet

Pas sanksioneve, Rusia po ka më pak sukses në përhapjen e dezinformatave në mediat sociale

Kjo sipas Laura Edelson, studiuese e dezinformimit.

Published

on

Disa ditë pasi Rusia pushtoi Ukrainën, platforma të shumta të mediave sociale – duke përfshirë Facebook, Twitter dhe YouTube – njoftuan se kishin çmontuar rrjetet e koordinuara të llogarive që përhapnin dezinformata, përcjell UBT News.

Këto rrjete, të cilat përbëheshin nga llogari të fabrikuara me emra të rremë dhe imazhe të profileve të krijuara nga AI ose llogari të hakuara, po ndanin pika të dyshimta të ngjashme kundër Ukrainës, duke sugjeruar se ato kontrolloheshin nga burime të centralizuara, të lidhura me Rusinë dhe Bjellorusinë.

Agjencia Ruse e Kërkimeve në Internet përdori fushata të ngjashme dezinformuese për të përforcuar propagandën rreth zgjedhjeve në SHBA në vitin 2016. Por shtrirja e tyre ishte e paqartë deri pas zgjedhjeve – dhe në atë kohë, ato hasën me pak reagime nga platformat e mediave sociale.

“Kishte një ndjenjë që platformat thjesht nuk dinin çfarë të bënin”, thotë Laura Edelson, studiuese e dezinformimit. Që atëherë, thotë ajo, platformat dhe qeveritë janë bërë më të afta për të luftuar këtë lloj lufte informacioni – dhe më të gatshme për të mos lejuar aktorët e këqij të përhapin qëllimisht dezinformimin. Edelson foli për Scientific American se si po zhvillohet një luftë informacioni ndërsa konflikti vazhdon.

Si i luftojnë platformat e mediave sociale llogaritë që përhapin dezinformata?

“Këto lloj fushatash dezinformuese – ku ato po mashtrojnë në mënyrë specifike përdoruesit në lidhje me burimin e përmbajtjes – platformat lehtësisht mund të ndërmarrin masa, sepse Facebook ka këtë politikë: mashtrimi i përdoruesve se kush jeni është shkelje e rregullave të platformës së Facebook. Por ka disa që nuk duhet të jenë të vështira për t’u hequr – me të cilat historikisht Facebook ka luftuar – dhe ata janë aktorë si RT”.

“RT është një media e mbështetur nga shteti rus., dhe Facebook me të vërtetë ka luftuar historikisht se çfarë të bëjë me këtë. Kjo ishte ajo që ishte aq mbresëlënëse për të parë që [Facebook dhe platformat e tjera] me të vërtetë filluan të ndërmarrin disa veprime kundër RT javën e kaluar”.

“Qeveritë në Evropë kanë ndaluar mediat shtetërore ruse. Dhe kjo i ka dhënë mbrojtje Facebook, YouTube dhe platformave të tjera kryesore për të bërë të njëjtën gjë. Në përgjithësi, ndalimi i kujtdo – por veçanërisht ndalimi i mediave – nuk është një hap që dikush duhet ta marrë lehtë. Por RT dhe Sputnik [një tjetër media e mbështetur nga shteti rus] nuk janë media të rregullta: ata kanë një histori kaq të gjatë të ndotjes së hapësirës së informacionit”.

Çfarë tjetër mund të bëhet për të luftuar informacionin e rremë e të dëmshëm?

“Për shkak se qeveria e SHBA-së ishte shumë e gatshme, ajo nuk linte shumë hapësirë; nuk kishte një vakum informacioni që rusët të mund të ndërhynin dhe ta mbushnin. Dhe më pas, qeveria ukrainase ka qenë jashtëzakonisht e zgjuar në rrëfimin e historisë së rezistencës ukrainase. Padyshim që ka raste kur ajo ka kaluar kufirin në propagandë. Por në përgjithësi, ajo është siguruar që bota të shohë rezistencën ukrainase dhe luftën që populli ukrainas është i gatshëm të bëjë. Kjo [i ndihmon] njerëzit të shohin se çfarë po ndodh dhe të kuptojnë se njerëzit që janë atje duke luftuar janë njerëz të vërtetë që, jo shumë kohë më parë, nuk ishin luftëtarë. Ata ishin civilë dhe tani po mbrojnë vendin e tyre”.

“Unë mendoj se të dyja këto gjëra do të jenë të vështira për t’u mbajtur me kalimin e kohës. Por nëse nuk mbahen, atëherë do të hapet dritarja e dezinformatave ruse. Një sfidë me të cilën do të duhet të përballemi të gjithë është se kjo luftë nuk do të përfundojë në ditët në vijim, por cikli i lajmeve nuk mund të mbajë këtë nivel fokusi në këto ngjarje. Është tronditëse të thuash, por pas tre javësh, do të keni orë të tëra pa menduar për këtë. Nëse dikush po përpiqet të përhapë një lloj [dezinformimi] – ndoshta rusët krijojnë ndonjë mizori të rreme për ukrainasët ose diçka tjetër – atëherë bota do të jetë e ndjeshme ndaj kësaj. Dhe atëherë do të na duhet të kujtojmë të gjitha këto gjëra të “Kush po ju tregon historinë? A u besojmë atyre? Sa e verifikueshme është kjo llogari?” Kjo do të jetë pjesë e mënyrës se si zhvillohet konflikti në të ardhmen. Por kjo është diçka e re për të gjithë aktorët, dhe të gjithë do të duhet të mësohen për të mbajtur lojën e tyre në terren në luftën e informacionit, jo vetëm në luftën kinetike”.

Disa kanë vënë në dukje një reduktim të dukshëm të formave të tjera të dezinformatave, të tilla si teoritë e konspiracionit të lidhura me vaksinat, pasi infrastruktura ruse e internetit dhe rrjetet e pagesave ishin të kufizuara nga sanksionet. Çfarë po ndodh me këtë?

“Ka pasur mjaft raporte anekdotike se dezinformatat në sektorë të tjerë janë ulur ndjeshëm gjatë javës së kaluar. Nuk mund të themi me siguri se kjo është për shkak të mungesës së aksesit në internet në Rusi. Konkluzioni nuk është se të gjitha këto gjëra vinin nga Rusia. Përfundimi që është e arsyeshme të nxirret nga këto raporte anekdotike është se, infrastruktura ruse e internetit ishte një pjesë jetike e grupit të njerëzve që përhapnin dezinformata. Ka shumë pjesë të kësaj ekonomie që janë mbaruar nga Rusia – rrjetet bot, për shembull, rrjetet e njerëzve që shesin që blejnë dhe shesin informacione të vjedhura të kartave të kreditit, shumë ekonomi rreth blerjes së llogarive të vjedhura [të mediave sociale] – sepse Rusia ka toleruar historikisht shumë krime kibernetike. Ose mbyll një sy ose shumë prej këtyre grupeve në fakt punojnë drejtpërdrejt ose janë kontraktorë të shtetit rus”./UBTNews/

Aktualitet

Murati: Buxheti komunal për 2026 rritje e ndjeshme nga vitet paraprake

Published

on

Ministri në detyrë i Financave, Hekuran Murati, ka bërë të ditur se buxheti komunal për vitin fiskal 2026 do të arrijë në 867.6 milionë euro, duke shënuar një rritje të konsiderueshme krahasuar me vitin e kaluar dhe mbi 320 milionë euro më shumë se në fillim të mandatit.

Ai theksoi se buxheti është bazuar në të dhënat e fundit të regjistrimit të popullsisë, ku disa komuna kanë pësuar rënie të numrit të banorëve.

Sipas tij, asnjë komune nuk do t’i ulet buxheti dhe do të marrë së paku të njëjtën shumë si në vitin 2025.

“Qeveria për komunat!”, përfundon Murati në postimin e tij.

Continue Reading

Bota

​Vizita e parë ndërkombëtare e Papës do të jetë në Liban

Published

on

Papa Leo XIV po përgatitet të udhëtojë në Liban më vonë këtë vit, në atë që mund të jetë udhëtimi i tij i parë jashtë vendit që nga zgjedhja si kreu i Kishës Katolike në maj.

Arqipeshkvi Paul Sayah, zëvendës i liderit më të lartë katolik të Libanit, i tha BBC-së se Vatikani po studion udhëtimin, por Kisha ende po pret datat zyrtare.

Kjo vizitë do të shënonte një moment të rëndësishëm për Papën e parë amerikan, i cili ka bërë thirrje të përsëritura për paqe në Lindjen e Mesme dhe bashkëjetesë ndërfetare.

“Libani është një vend multikulturor dhe multifetar dhe është një vend dialogu”, tha ipeshkvi Sayah. Është një nga mjediset e rralla ku myslimanët dhe të krishterët jetojnë së bashku duke respektuar njëri-tjetrin.. kështu që dërgon një mesazh për rajonin” tha ai.

Ka pasur spekulime mbi destinacionin e parë ndërkombëtar të Papës Leo, pasi udhëtimet e hershme papale shpesh përcaktojnë tonin e pontifikatit.

Udhëtimi i parë i madh jashtë Romës i Papës së ndjerë Françesku, në ishullin italian Lampedusa në 2013, vendosi fokusin e tij mbi migracionin dhe komunitetet e margjinalizuara.

Në dekadat e fundit, udhëtimet jashtë vendit janë bërë thelbësore për papatinë, duke lejuar papët të lidhen me katolikët në mbarë botën, të shpërndajnë mesazhin e tyre dhe të angazhohen në diplomaci.

Gjatë 12 viteve të tij si pontif, Françesku vizitoi 68 vende në 47 udhëtime të huaja, shpesh duke zgjedhur destinacione në periferitë e botës, të cilat ai i përshkroi si periferitë e Kishës.

 

Continue Reading

Aktualitet

Vrau viktimën për hakmarrje, caktohet seanca për zyrtarin policor

Published

on

Të hënën 18 gusht, Departamenti i Krimeve të Rënda në Prokurorinë Themelore në Ferizaj, ngriti aktakuzë ndaj zyrtarit policor, F.R dhe një personi tjetër për shkak të dyshimit të bazuar të veprës penale “Vrasja e rëndë”, rast ky që ndodhi më 16 gusht 2024 në Ferizaj.

Dosja zbulon se i akuzuari me dashje dhe me qëllim të hakmarrjes lidhur me disa dyshime brenda familjes, e ka qëlluar me breshëri plumbash viktimën, duke e lënë të vdekur në vend.

E për këtë rast tashmë është caktuar seanca fillestare ndaj tij dhe të dyshuarit tjetër J.M.

Gjykata Themelore në Ferizaj ka njoftuar seanca është caktuar për datën 28 gusht 2025, duke filluar nga ora 09:30.

Sipas dosjes së aktakuzës, thuhet se ekziston dyshimi i bazuar se i pandehuri F.R, më 16 gusht 2024, rreth orës 19:21, në parkingun e restorantit “Fron Palace”, në fshatin Bibaj të komunës së Ferizajt, gjatë një ceremonie martesore, me dashje dhe paramendim, me qëllim hakmarrjeje për motive të pretenduara familjare të pabazuara dhe të pakonfirmuara juridikisht, në prani të dhjetëra personave, përfshirë të mitur, me armë zyrtare automatike të policisë, me dashje dhe qëllim të privimit nga jeta, me breshëri plumba shtien në drejtim të viktimës S.S., duke e privuar nga jeta.

Madje, thuhet se si pasojë e të shtënave është rrezikuar seriozisht edhe siguria e personave tjerë të pranishëm në atë moment.

Kështu, i akuzuari thuhet se kreu veprën penale “Vrasje e rëndë”.

Kurse J.M akuzohet se me dashje e ka ndihmuar policin në privimin nga jeta të viktimës S.S., ashtu që i pajisur me mjet të forta, ka mbrojtur perimetrin e sulmit dhe ka parandaluar çdo ndërhyrje, në mënyrë që F.R të realizonte pa pengesë veprën penale të vrasjes së rëndë.

Prokurori i çështjes, me rastin e ngritjes së aktakuzës, i ka propozuar Gjykatës që pas mbajtjes së shqyrtimit gjyqësor, administrimit të provave dhe vlerësimit të tyre, të pandehurit e lartcekur të shpallen fajtorë për veprat penale për të cilat akuzohen dhe të dënohen sipas ligjit.

Continue Reading

Aktualitet

Mbi 144 mijë aplikime për subvencionimin e teksteve shkollore në e-Kosova

Published

on

Ministrja në detyrë e Arsimit, Arbërie Nagavci, ka njoftuar se vetëm brenda 6 ditëve që nga hapja e aplikimeve për subvencionim e teksteve shkollore në platformën e-Kosova, janë pranuar 144,337 aplikime, prej të cilave 73,064 janë verifikuar deri tani.

Sipas saj, procesi po zhvillohet pa pengesa dhe pa asnjë ankesë, duke dëshmuar funksionalitetin dhe transparencën e sistemit.

Ministrja fton prindërit dhe kujdestarët që ende nuk kanë aplikuar, ta bëjnë këtë sa më parë përmes platformës e-Kosova.

Për vitin shkollor 2025/2026, do të ndahen:
80 € për nxënësit nga klasa I deri në klasën V, për blerjen e teksteve dhe materialeve mësimore;
80 € për nxënësit nga klasa VI deri në klasën IX, për blerjen e fletoreve të punës dhe materialeve mësimore.
Tekstet shkollore për nivelin VI-IX , sipas Udhëzimit Administrativ Nr. 13/2016 për pajisjen, përdorimin dhe ruajtjen e tyre, do të përdoren nga gjenerata e kaluar.
Procesi i aplikimit këtë vit do të jetë shumë më i lehtë, pasi llogaritë bankare të prindërve janë aktive nga vitet paraprake. Ashtu si në dy vitet e kaluara, mjetet financiare do të transferohen në xhirollogaritë bankare të prindërve.
Drejtoritë Komunale të Arsimit janë njoftuar në kohë dhe çdo aplikim do të verifikohet nga shkolla përkatëse përpara transferimit të mjeteve.

Continue Reading

Të kërkuara