Teknologji

Pas sanksioneve, Rusia po ka më pak sukses në përhapjen e dezinformatave në mediat sociale

Kjo sipas Laura Edelson, studiuese e dezinformimit.

Published

on

Disa ditë pasi Rusia pushtoi Ukrainën, platforma të shumta të mediave sociale – duke përfshirë Facebook, Twitter dhe YouTube – njoftuan se kishin çmontuar rrjetet e koordinuara të llogarive që përhapnin dezinformata, përcjell UBT News.

Këto rrjete, të cilat përbëheshin nga llogari të fabrikuara me emra të rremë dhe imazhe të profileve të krijuara nga AI ose llogari të hakuara, po ndanin pika të dyshimta të ngjashme kundër Ukrainës, duke sugjeruar se ato kontrolloheshin nga burime të centralizuara, të lidhura me Rusinë dhe Bjellorusinë.

Agjencia Ruse e Kërkimeve në Internet përdori fushata të ngjashme dezinformuese për të përforcuar propagandën rreth zgjedhjeve në SHBA në vitin 2016. Por shtrirja e tyre ishte e paqartë deri pas zgjedhjeve – dhe në atë kohë, ato hasën me pak reagime nga platformat e mediave sociale.

“Kishte një ndjenjë që platformat thjesht nuk dinin çfarë të bënin”, thotë Laura Edelson, studiuese e dezinformimit. Që atëherë, thotë ajo, platformat dhe qeveritë janë bërë më të afta për të luftuar këtë lloj lufte informacioni – dhe më të gatshme për të mos lejuar aktorët e këqij të përhapin qëllimisht dezinformimin. Edelson foli për Scientific American se si po zhvillohet një luftë informacioni ndërsa konflikti vazhdon.

Si i luftojnë platformat e mediave sociale llogaritë që përhapin dezinformata?

“Këto lloj fushatash dezinformuese – ku ato po mashtrojnë në mënyrë specifike përdoruesit në lidhje me burimin e përmbajtjes – platformat lehtësisht mund të ndërmarrin masa, sepse Facebook ka këtë politikë: mashtrimi i përdoruesve se kush jeni është shkelje e rregullave të platformës së Facebook. Por ka disa që nuk duhet të jenë të vështira për t’u hequr – me të cilat historikisht Facebook ka luftuar – dhe ata janë aktorë si RT”.

“RT është një media e mbështetur nga shteti rus., dhe Facebook me të vërtetë ka luftuar historikisht se çfarë të bëjë me këtë. Kjo ishte ajo që ishte aq mbresëlënëse për të parë që [Facebook dhe platformat e tjera] me të vërtetë filluan të ndërmarrin disa veprime kundër RT javën e kaluar”.

“Qeveritë në Evropë kanë ndaluar mediat shtetërore ruse. Dhe kjo i ka dhënë mbrojtje Facebook, YouTube dhe platformave të tjera kryesore për të bërë të njëjtën gjë. Në përgjithësi, ndalimi i kujtdo – por veçanërisht ndalimi i mediave – nuk është një hap që dikush duhet ta marrë lehtë. Por RT dhe Sputnik [një tjetër media e mbështetur nga shteti rus] nuk janë media të rregullta: ata kanë një histori kaq të gjatë të ndotjes së hapësirës së informacionit”.

Çfarë tjetër mund të bëhet për të luftuar informacionin e rremë e të dëmshëm?

“Për shkak se qeveria e SHBA-së ishte shumë e gatshme, ajo nuk linte shumë hapësirë; nuk kishte një vakum informacioni që rusët të mund të ndërhynin dhe ta mbushnin. Dhe më pas, qeveria ukrainase ka qenë jashtëzakonisht e zgjuar në rrëfimin e historisë së rezistencës ukrainase. Padyshim që ka raste kur ajo ka kaluar kufirin në propagandë. Por në përgjithësi, ajo është siguruar që bota të shohë rezistencën ukrainase dhe luftën që populli ukrainas është i gatshëm të bëjë. Kjo [i ndihmon] njerëzit të shohin se çfarë po ndodh dhe të kuptojnë se njerëzit që janë atje duke luftuar janë njerëz të vërtetë që, jo shumë kohë më parë, nuk ishin luftëtarë. Ata ishin civilë dhe tani po mbrojnë vendin e tyre”.

“Unë mendoj se të dyja këto gjëra do të jenë të vështira për t’u mbajtur me kalimin e kohës. Por nëse nuk mbahen, atëherë do të hapet dritarja e dezinformatave ruse. Një sfidë me të cilën do të duhet të përballemi të gjithë është se kjo luftë nuk do të përfundojë në ditët në vijim, por cikli i lajmeve nuk mund të mbajë këtë nivel fokusi në këto ngjarje. Është tronditëse të thuash, por pas tre javësh, do të keni orë të tëra pa menduar për këtë. Nëse dikush po përpiqet të përhapë një lloj [dezinformimi] – ndoshta rusët krijojnë ndonjë mizori të rreme për ukrainasët ose diçka tjetër – atëherë bota do të jetë e ndjeshme ndaj kësaj. Dhe atëherë do të na duhet të kujtojmë të gjitha këto gjëra të “Kush po ju tregon historinë? A u besojmë atyre? Sa e verifikueshme është kjo llogari?” Kjo do të jetë pjesë e mënyrës se si zhvillohet konflikti në të ardhmen. Por kjo është diçka e re për të gjithë aktorët, dhe të gjithë do të duhet të mësohen për të mbajtur lojën e tyre në terren në luftën e informacionit, jo vetëm në luftën kinetike”.

Disa kanë vënë në dukje një reduktim të dukshëm të formave të tjera të dezinformatave, të tilla si teoritë e konspiracionit të lidhura me vaksinat, pasi infrastruktura ruse e internetit dhe rrjetet e pagesave ishin të kufizuara nga sanksionet. Çfarë po ndodh me këtë?

“Ka pasur mjaft raporte anekdotike se dezinformatat në sektorë të tjerë janë ulur ndjeshëm gjatë javës së kaluar. Nuk mund të themi me siguri se kjo është për shkak të mungesës së aksesit në internet në Rusi. Konkluzioni nuk është se të gjitha këto gjëra vinin nga Rusia. Përfundimi që është e arsyeshme të nxirret nga këto raporte anekdotike është se, infrastruktura ruse e internetit ishte një pjesë jetike e grupit të njerëzve që përhapnin dezinformata. Ka shumë pjesë të kësaj ekonomie që janë mbaruar nga Rusia – rrjetet bot, për shembull, rrjetet e njerëzve që shesin që blejnë dhe shesin informacione të vjedhura të kartave të kreditit, shumë ekonomi rreth blerjes së llogarive të vjedhura [të mediave sociale] – sepse Rusia ka toleruar historikisht shumë krime kibernetike. Ose mbyll një sy ose shumë prej këtyre grupeve në fakt punojnë drejtpërdrejt ose janë kontraktorë të shtetit rus”./UBTNews/

Teknologji

Po, të gjithë e bëjmë! Ja pse kthehemi vazhdimisht te Story-t tona

Published

on

E kemi bërë të gjithë: postojmë një Story dhe pas pak sekondash, e hapim për ta parë. Pastaj e shohim sërish. Dhe sërish.

Edhe pse e dimë çfarë kemi ndarë, diçka na shtyn ta rishohim, ndoshta për t’u siguruar që drita ishte e mirë, që filtri ishte i duhur, apo thjesht për të parë kush e ka parë.

Por pse ndodh kjo? Pse nuk i rezistojmë tundimit për të parë postimin tonë në Instagram, edhe pse e njohim përmendësh?

“Të shohësh veten nga jashtë”

Psikologia Dr. Allison Forti shpjegon për Mashable se kjo sjellje lidhet me një koncept psikologjik të njohur si “të shohësh veten nga jashtë”, ideja që njerëzit e perceptojnë veten ashtu si mendojnë se i shohin të tjerët.

“Njerëzit e shohin vazhdimisht përmbajtjen që postojnë në Instagram për të formuar identitetin e tyre,” thotë ajo. “Nëse e shohin një Story ku duken mirë, ku bëjnë dikë të qeshë apo të reflektojë, ata ndihen pozitivisht sepse mendojnë se edhe të tjerët i perceptojnë në të njëjtën mënyrë.”

Me fjalë të tjera, duke parë postimet tona, sigurohemi se të tjerët kanë një opinion të mirë për ne — dhe kjo na bën të ndihemi më mirë me veten.

Një performancë në skenën digjitale

Sociologu Dr. Kent Bausman nga Maryville University e përshkruan këtë dukuri përmes teorisë së dramaturgjisë — idesë që jeta është si një shfaqje teatri, ku ne jemi aktorët që performojmë çdo ditë.

“Kur dalim në publik, ne jemi në skenë. Por kur kthehemi në shtëpi, zbresim nga ajo skenë dhe analizojmë performancën,” shpjegon ai.

Në rrjet ndodh e njëjta gjë: kur postojmë një Story, po performojmë; kur e rishikojmë, po analizojmë si u paraqitëm para audiencës sonë digjitale.”

Pra, çdo herë që shohim një Story të tonin,  vlerësojmë versionin që kemi treguar para botës, sa interesantë, sa të natyrshëm, sa të pëlqyeshëm dukemi.

A është e dëmshme?

Jo domosdoshmërisht. Rishikimi i postimeve nuk është problem nëse nuk ndieni ankth apo pakënaqësi. Si çdo gjë tjetër në rrjetet sociale, çelësi është masa.

Pak vetëvlerësim dhe reflektim është i shëndetshëm — por kur numri i shikimeve apo reagimeve bëhet matësi i vlerës personale, atëherë është koha të bëjmë një hap prapa nga “skena” dhe të kujtojmë se vlera jonë nuk përcaktohet nga një listë shikimesh. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Teknologji

Galaxy S26 po vonohet, Samsung njofton datë të re

Published

on

Po prisni me padurim telefonin e ri Galaxy S26? Mund t’ju duhet të prisni pak më gjatë.

Samsung thuhet se ka vonuar lansimin e telefonave të saj të ardhshëm kryesorë, ndoshta për shkak të një mori arsyesh që po e bëjnë të vështirë dërgimin e tyre në kohë.

Kjo mund të jetë për shkak se kompania po ndryshon linjën e serisë kryesore dhe i duhet më shumë kohë për të prodhuar disa modele në sasi të mjaftueshme.

Samsung kohët e fundit mori vendimin për të anuluar Galaxy S26 Edge, më pak se një vit pasi doli Galaxy S25 Edge.

Thashethemet thonë se Galaxy S26 pritet të lansohet në mars të vitit të ardhshëm. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Teknologji

Bill Gates zbulon tre profesionet që do t’i mbijetojnë inteligjencës artificiale

Published

on

Debati mbi ndikimin e inteligjencës artificiale në të ardhmen e punës globale po intensifikohet, dhe Bill Gates, bashkëthemeluesi i Microsoft, ka ngritur alarmin për rreziqet që sjell rritja e shpejtë e automatizimit dhe mundësia e “zëvendësimit” të aftësive njerëzore.

Në blogun “Shënimet e Gates”, identifikon tre fusha profesionale që pritet të mbijetojnë në epokën e IA-së: programimi, biologjia e energjia.

Gates thekson se është gabim të mendohet se profesione si mjekësia ose ligji do të mbeten të paprekura nga teknologjia.

Ai nënvizon rëndësinë e aftësive njerëzore të vështira për t’u replikuar nga algoritmet, duke argumentuar se vendimmarrja komplekse, mbikëqyrja dhe inovacioni do të mbeten në duart e ekspertëve.

Programimi: Gjuha e sektorëve strategjikë

Gates përshkruan programimin si formë thelbësore të shkrim-leximit të teknologjisë, pasi zhvillimi i softuerëve është themeli i sektorëve si komunikimi, shëndetësia dhe siguria.

Ai pranon përparimin e IA-së në prodhimin e kodit, por paralajmëron: “IA mund të shkruajë kod, por ende kërkon mbikëqyrje njerëzore të aftë për t’u zhvilluar siç duhet.”

Puna e programuesve përfshin krijimin, mbikëqyrjen, korrigjimin dhe udhëzimin e algoritmeve, si dhe vendosjen e vlerave etike dhe identifikimin e paragjykimeve, detyra që sistemet autonome nuk mund t’i kryejnë ende.

Biologjia: Inovacion dhe gjykim njerëzor

Gates thekson se kjo është kritike për inovacionin shkencor dhe përballimin e krizave shëndetësore, përfshirë pandemitë.

Rritja e bioteknologjisë, redaktimit të gjeneve dhe mjekësisë së personalizuar hap mundësi të reja për parandalimin e trajtimin e sëmundjeve. Gjykimi i biologëve është i domosdoshëm për menaxhimin e krizave dhe zgjidhjet e personalizuara shëndetësore, pasi algoritmet nuk mund t’i zëvendësojnë këto aftësi komplekse.

Energjia: Qëndrueshmëri dhe inovacion

Sektori i energjisë ka fituar rëndësi strategjike në kalimin drejt burimeve të pastra dhe luftën kundër ndryshimeve klimatike.

Gates thekson se ekspertët e energjisë janë të nevojshëm për zhvillimin e teknologjive si kapja e karbonit dhe hidrogjeni i gjelbër, si dhe për optimizimin dhe ridizajnimin e sistemeve komplekse me ndikim mjedisor.

IA mund të ndihmojë në optimizimin e proceseve, por nuk mund të zëvendësojë kreativitetin dhe gjykimin njerëzor.

Përfundimet e raporteve ndërkombëtare

Një raport i Organizatës Ndërkombëtare të Punës dhe Institutit Kombëtar të Kërkimeve të Polonisë tregon se një në katër vende pune në botë janë potencialisht të ekspozuara ndaj automatizimit nga IA.

Studimi sugjeron se transformimi i detyrave, jo zëvendësimi i plotë, do të dominojë.

Vendet e punës me rrezik të lartë për automatizim janë kryesisht profesionet administrative, ndërsa profesionet me aftësi të larta – programimi, biologjia dhe energjia, tregojnë qëndrueshmëri më të madhe ndaj ndikimit të IA-së.

Në thelb, Gates dhe raportet ndërkombëtare nënvizojnë se aftësitë njerëzore komplekse dhe kreativiteti do të mbeten të pazëvendësueshme, duke formësuar të ardhmen e punës në një epokë gjithnjë e më të automatizuar. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Teknologji

DJI prezanton Osmo Mobile 8, gimbalin e ri për telefona

Published

on

Kompania DJI ka prezantuar modelin më të ri të gimbalit për telefona inteligjentë, Osmo Mobile 8, i cili sjell disa përmirësime të rëndësishme në krahasim me versionet e mëparshme.

Pajisja ofron lidhje direkte me telefonin, si dhe një modul të ri ndjekjeje, që e bën përdorimin më të lehtë dhe më efikas.

Osmo Mobile 8 mbështetet në teknologjinë e stabilizimit me tre boshte, por tani ofron edhe rrotullim horizontal 360 gradësh, duke mundësuar realizimin e videove dhe fotografive panoramike të buta, madje edhe gjatë ndjekjes së një subjekti në lëvizje.

Pajisja përfshin shkop të integruar zgjatues, që mundëson xhirime nga kënde të ulëta falë përkuljes përpara të shtyllës. DJI ka përmirësuar edhe modulin e ndjekjes, i cili tani ofron ndjekje të integruar, regjistrim zëri dhe dritë me ndriçim e temperaturë ngjyrash të rregullueshme.

Sipas kompanisë, bateria e Osmo Mobile 8 mund të zgjasë deri 10 orë, ndërsa pajisja mund të karikojë telefonin përmes portës USB-C.

Kapësa magnetike e gjeneratës së katërt është bërë më e fortë, duke mbështetur edhe telefonat me module kamerash më të mëdha e më të rënda. Osmo Mobile 8 mbështet ActiveTrack 7.0, versionin më të fundit të sistemit të ndjekjes së DJI, i cili ofron saktësi më të lartë.

Përdoruesit mund të aktivizojnë ndjekjen me dy kamera përmes DJI Mimo, duke krijuar mundësi të reja për krijuesit e përmbajtjes.

Në Kinë, çmimi i DJI Osmo Mobile 8 është 125 dollarë, paketa përfshin kapësen magnetike OM Magnetic Phone Clamp 4, modulin multifunksional për ndjekje, kabllo karikimi dhe pajisje tjera shtesë.

Për ata që kërkojnë më shumë, ofrohet edhe Vlog Set me çmim 140 dollarë. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara