Lajmet

Paralajmërojnë ekspertët: Terapitë e ardhshme gjenetike ngrenë dilema serioze etike

Rregullatorët në SHBA, Evropë dhe Britani të Madhe mund të miratojnë terapinë e parë të modifikimit të gjenomit gjatë këtij viti.

Published

on

Terapitë e ardhshme gjenetike ngrenë dilema të thella mjekësore dhe etike që duhen mposhtur për të ofruar një lloj garance që nga teknologjia që ndryshon lojën do të përfitojnë pacientët dhe shoqëria, sipas një grupi ekspertësh botërorë.

Ilaçet e bazuara në mjete të fuqishme të redaktimit të gjeneve do të fillojnë të transformojnë trajtimin e çrregullimeve të gjakut, gjendjeve që prekin zemrën, sytë dhe muskujt, dhe potencialisht edhe sëmundjet neurodegjenerative para fundit të dekadës, por kostoja do t’ua bëjë thuajse të pamundur shumë njerëzve t’i marrin ato.

Provat e redaktimit të gjeneve në embrione ndoshta do të pasojnë, thonë studiuesit, dhe përderisa procedura ka aplikime të kufizuara klinike, disa kanë frikë se klinikat e fertilitetit mund të përqafojnë teknologjinë dhe të ofrojnë shërbime të redaktimit të gjeneve që nxisin “një lloj të ri tekno-eugjenike”.

Duke folur para Samitit të Tretë Ndërkombëtar për Redaktimin e Gjenomit Njerëzor, që filloi në Institutin Francis Crick në Londër, profesoresha Jennifer Doudna, e cila mori çmimin Nobel për kimi në vitin 2020 për modifikimin e gjeneve, tha: “Ne patjetër do të kemi terapi gjenomike për sëmundjet e zemrës, sëmundjet neurodegjenerative, sëmundjet e syve dhe më shumë, dhe ndoshta edhe disa terapi parandaluese”

Profesoresha Françoise Baylis, një filozofe në Universitetin Dalhousie në Kanada, tha se kostoja e terapive të reja do të jetë jashtëzakonisht e lartë për shumicën e popullsisë globale, një situatë që mund të “kërcënojë seriozisht” aspiratën që të gjithë njerëzit të lindin të barabartë.

Sipas ekspertëve, një valë e terapive të modifikimit të gjeneve do të arrijë në klinika gjatë pesë viteve të ardhshme ose edhe më shumë. Këto do të korrigjojnë mutacionet që shkaktojnë sëmundje në indet dhe organet e pacientëve dhe do të bëhen më të sofistikuara ndërsa studiuesit po analizojnë se si të bëjnë modifikime të shumta në të njëjtën kohë dhe të arrijnë zona të vështira siç janë pjesët e trurit të prekura nga sëmundjet neurodegjenerative.

Rregullatorët në SHBA, Evropë dhe Britani të Madhe mund të miratojnë terapinë e parë të modifikimit të gjenomit gjatë këtij viti./UBTNews/

Aktualitet

Nga inteligjenca artificiale te bujqësia: Hajrizi tregon pse UBT-ja është zgjedhja kryesore e studentëve

Published

on

Rektori i UBT-së, Prof. Dr. Edmond Hajrizi, ka thënë se arsyeja kryesore pse studentët zgjedhin të studiojnë në këtë institucion është qasja moderne dhe programet inovative që ofrohen.

Në një intervistë në FIVE të Dukagjinit, Hajrizi ka theksuar se UBT dallon nga universitetet e tjera për shkak të orientimit drejt së ardhmes dhe temave bashkëkohore, si Inteligjenca Artificiale.

Sipas tij, një element tjetër që i tërheq studentët është mënyra ndërmarrësore e funksionimit të UBT-së, e cila, duke qenë e vetëfinancuar, ka si obligim që çdo student të arrijë sukses.

“Mendoj që qasja e re, ne kemi programe të reja dhe moderne. Dhe janë programe të së ardhmes, nuk e kemi asnjë old fashion në program. Kjo është tema kryesore që asnjëherë nuk ke pas një tematik që ne e trajtojmë për të kaluarën, por flasim Inteligjencës Artificiale. Apo flasim sot për IA, po, cili është universiteti më i mirë në regjion për IA? Dihet. Ose po flet për zhvillim të qëndrueshëm, dihet kush tregon rolin. Po flet për mjekësi, dihet kush. Po flet për energji, bujqësi.

Domethënë thjesht jemi duke garuar për t’i ofruar ato kompetenca të cilat atij i duhen. Jemi shumë aktivë me qenë shumë të kujdesshëm në suksesin e tij. Se ne vetëfinancohemi, ne jemi një qasje ndërmarrësore, e kemi obligim atë me ngrit deri te suksesi. Ai e ndjen atë mbështetje. E ndjenë atë cilësi e infrastrukturë. E ndjenë atë ndërkombëtarizmin dhe vjen”, ka thënë Hajrizi.

Continue Reading

Lajmet

Xhaka në garë me Haalandin dhe yjet e tjerë për t’u zgjedhur lojtari i muajit në Premierligë

Published

on

Ylli kosovar Granit Xhaka po shfaq formë të jashtëzakonshme në edicionin e ri dhe mbetet në garë yjet e tjerë për t’u zgjedhur lojtari i muajit në Premierligë

Xhaka u transferua gjatë verës nga Bayer Leverkuseni në Sunderland dhe menjëherë prezenca e tij ka pasur impakt në ekipin anglez.

Krahas organizimit të lojës, duke kontribuuar si në aspektin defanziv, ashtu edhe në atë ofanziv, veterani i mesfushës ka kontribuuar edhe me asistime, duke qenë lojtari më i rëndësishëm i Sunderlandit deri tash në sezonin 2025/26.

Për këtë, Premierliga e ka përfshirë përfaqësuesin zviceran në mesin e kandidatëve për t’u zgjedhur futbollisti më i mirë i muajit shtator.

Përpos Xhakës, në garë janë edhe lojtarët tjerë që bënë paraqitje pozitive në muajin që shkoi si: Erling Haaland, Danchi Kamada, Yankuba Minteh, Robin Roefs e Martin Zubimendi./S.K/EO/

 

Continue Reading

Lajmet

Europa League sonte vjen me 18 lojë

Published

on

Xhiroja e dytë e Europa League do të luhet këtë të enjte, ku në programin zyrtar do të jenë 18 ndeshje interesante që do të zhvillohen.

Vëmendja kryesore do të jetë fokusuar në lojën AS Roma – Lille, që nis nga ora 18:45 minuta.

Ndeshjet tjera që do të luhen sonte janë si në tabelën vijuese:

/S.K/EO/

Continue Reading

Lajmet

Klubet basketbollistike dhe shifrat që përfituan nga Ligji i Sponsorizimit

Published

on

Ligji i Sponsorizimit konsiderohet se ligji që i ka sjellë shumë benefite klubeve sportive të cilat përmes këtij ligji kanë rritur financat e tyre duke hapur kështu rrugë për investime edhe dhe përforcime të skuadrave.

Drejtori Ekzekutiv ne Agjencinë e Sportit brenda Ministrisë së Sportit, Fidan Shatri ka publikuar shot shifra e klubeve të Superligës së Kosovës në basketboll që kanë përfituar më së shumti gjatë vitit 2025 nga Ligji i Sponsorizimit.

Klubi i basketbollit Ylli ka kaluar milionëshin, më saktësisht skuadra nga Suhareka për përfituar 1,109,500.

Në vendin e dytë është KB Trepça që ka arkëtuar 817,000 euro, e ndjekur nga KB Sigal Prishtina me 410,000 euro dhe KB Bashkimi me 386,000 euro./S.K/KP/

Continue Reading

Të kërkuara