Në rrugën e zhvillimit të një fakulteti, historia dhe sukseset e tij janë ngjarje që ndriçojnë rrugën drejt përparimit e zhvillimit. Fakulteti i Arkitekturës në UBT është një prej shembujve më frymëzues të këtij rrugëtimi. Duke filluar nga modestia e një grupi studentësh në vitin 2005, deri në rritjen e tij në numër dhe shtrirjen e influencës së tij në rajonin e Ballkanit, ky fakultet ka shkëlqyer në të gjitha fushat e tij. Në këtë reportazh kronologjik, prezantohet rruga e suksesit të Fakultetit të Arkitekturës në UBT, duke ndriçuar zhvillimin, dhe kontributin në botën e arkitekturës dhe planifikimit hapësinor.

“Fakulteti i Arkitekturës në UBT, gjenerata e parë ka filluar në vitin akademik 2005/ 2006 për të vazhduar më tutje deri në ditët e sotme. Gjenerata e parë me 12 studentë ndërsa tani i kemi mbi 1200 studentë që domethënë që jemi fakulteti më i madh në regjionin e Ballkanit në fushën e Arkitekturës dhe Planifikimit Hapësinor. Kjo rritje ka ndodhur si rezultat i zhvillimit, angazhimit serioz institucional në kuadër të UBT-së, strukturave udhëheqëse, në krye me rektorin dhe po ashtu angazhimit serioz të stafit akademik, udhëheqësisë së fakultetit dhe studentëve. Të gjithë këta faktorë kanë ndikuar në promovimin e sukseseve të këtij fakulteti deri në ditët e sotme dhe trendi i zhvillimit po ashtu është pozitiv”, theksoi Binak Beqaj, Dekan i Fakultetit të Arkitekturës.

Fokusi te kurrikula dhe internacionalizimi i programit studimor janë dy aspekte që bëjnë Fakultetin e Arkitekturës në UBT të shkëlqejë. Siç e shpalos Dekani, Binak Beqaj, angazhimi i strukturave menaxhuese të institucionit dhe fakultetit, së bashku me përkushtimin e stafit akademik dhe studentëve, ka qenë një element kyç për përparimin dhe suksesin e programit.

“Programi studimor i Arkitekturës dhe Planifikimit Hapësinor në UBT e bën të veçantë në radhë të parë vetë kurrikula, e cila me kujdes është e harmonizuar me përvojat më të mira të universiteteve të ndryshme ndërkombëtare, veçanërisht atyre të Bashkimit Evropian. Si rezultat i kësaj studentët tanë nuk kanë probleme që t’iu pranohet diploma diku jashtë, qoftë nëse vazhdojnë me studime të masterit apo edhe që të punësohen. Janë shumë mirë të pranueshëm në secilin shtet dhe kjo na bën të ndihemi mirë sepse shohim një ekuivalencë ose një nivel të kënaqshëm të dijes së studentëve tanë, krahasuar me kolegët e tyre nëpër universitete të ndryshme të Bashkimit Evropian. E dyta është internacionalizimi ose politikat e bashkëpunimit intenziv ndërkombëtar, edhe ky është një faktor shumë i rëndësishëm për arsye se ka mundësuar që të zhvillojmë projekte te përbashkëta me universitete të ndryshme të shkëmbejmë ide dhe përvoja edhe si staf, por edhe me studentët bashkë. Kështu që si rezultat i kësaj kemi shumë fusha të bashkëpunimit me shumë universitete të ndryshme nga Austria, Gjermania, Italia, Turqia dhe nga vende të tjera. Elementi i tretë që e bën të suksesshëm këtë program është angazhimi serioz i strukturave menaxhuese institucionale edhe të UBT-së edhe të fakultetit, angazhimi profesional i stafit akademik me kompetencë dhe angazhimi serioz i studentëve të secilës gjeneratë sepse secila gjeneratë kanë krijuar një shkallë drejt ngjitjes së suksesit”, thekson Binak Beqaj, Dekan i Fakultetit të Arkitekturës.

Kur flitet për cilësinë e mësimdhënies dhe ndihmën që u ofrohet studentëve në zhvillimin e tyre në arkitekturë, profesori Banush Shyqeriu ndan disa përspektiva thelbësore. Profesori thekson se cilësia është e siguruar në nivelet institucionale dhe të fakultetit dhe se ekzistojnë nënkomisionet për sigurimin e cilësisë. Po ashtu, fakulteti dhe institucioni mbajnë nën kontroll arritjen e objektivave të përcaktuara në kurrikulë.

“Cilësia fillimisht në mësimdhënie dhe mësimnxënie sigurohet nga kurrikula dhe pastaj përmes sillabuseve të lëndës, lëndëve specifike të cilat praktikisht kanë korniza me të cilat krijojnë ambientin i cili vlerëson punën e studentëve, mirëpo vlerësohet edhe puna e pedagogëve. Ne kemi sigurim të cilësisë edhe në nivel institucional dhe pastaj kemi edhe nivelin e sigurimit të cilësisë në nivelin e fakulteteve dhe pastaj secila lëndë e kontrollon cilësinë vet. Cilësia lidhet me Feedbackun të cilën e marim nga studentët, që është puna e studentëve në baza semestrale, e cila praktikisht tregon arritjen e targeteve që janë vendosur përmes sillabuseve të lëndës. Pastaj më korniza tjera të cilat padyshim janë të rregulluara në nivelin institucional dhe të fakultetit. Fakulteti i Arkitekturës ka edhe nënkomisionet, njëri prej nënkomisioneve eshtë Nënkomisioni për Sigurimin e Cilësisë me të cilën realisht jepen rekomandime dhe mbahen në kontroll arritja e targeteve të cilën e ka lënda, fakulteti dhe institucioni në përgjithësi”, shprehet Banush Shyqeriu, Profesor i Arkitekturës.

Fakulteti i Arkitekturës dhe Planifikimit Hapësinor në UBT po prodhon arkitektë të ardhshëm, të cilët janë të përgatitur për sfidat dhe detyrat e profesionit të tyre, thekson profesori Shyqeriu dhe se sukseset e tyre tashmë janë të dokumentuara, duke treguar se ata janë të aftë për t’u punësuar në tregun e punës, brenda dhe jashtë vendit.

“Nuk ka dyshim që me përgatitjet synohet që studentëve t’u jipen informata, njohuri, shkathtësi, kompetenca për profesionin e ardhshëm dhe kështu studentët tanë të jenë të sukseshëm dhe kështu storia e suksesit tashmë veç është e diktuar, për faktin se studentët tanë janë të punësuar në vend dhe jashtë vendit dhe janë mjaft të suksesshëm. Kjo nënkupton që Fakulteti i Arkitekturës dhe Planifikimit Hapësinor prodhon arkitektë të ardhshëm si individ me etikë, të përgjegjshëm ndaj shoqërisë, ndaj profesionit ska dyshim, ndaj ambientit dhe ndaj kulturës të vendit”, thekson Shyqeriu.

Studentët e Fakultetit të Arkitekturës në UBT shprehin ndjenjën e bashkëpunimit dhe motivimit të lartë nga ana e profesorëve në zhvillimin e tyre profesional. Ata vlerësojnë rolin kritik të arkitektit në shoqëri dhe ndihmën që ofrohet për të konceptuar ide të reja dhe për të përballuar sfidat e procesit të studimit të arkitekturës. Këto perspektiva tregojnë për një ambient të frytshëm studimor dhe përkrahjen e vazhdueshme nga fakulteti në udhën e tyre drejt suksesit.

“Duke marrë parasysh se një arkitekt ka një rol kritik sa i përket projektimit të ndërtesave dhe hapësirave publike, ne kemi arritur në këtë lëndë me profesorin së bashku të konceptojmë disa terme dhe koncepte të ndryshme që në të ardhmen shpresojmë se do t’i elaborojmë edhe në kohën reale”, shprehet Elona Ramadani, studente e Arkitekturës.

“Po ashtu vlen të ceket që mundin të cilin e bëjmë gjatë gjithë semestrit në lëndën e Banimit, profesori mundohet që me çdo kusht të na shpërblejë dhe kjo na motivon, është një motivim shtesë, që ne mos të ndalemi dhe të punojmë me shumë përkushtim”, tha Bardh Tafili, student i Arkitekturës.

Hasan Canolli, një alumn i Fakultetit të Arkitekturës, rrëfen rolin e rëndësishëm që institucioni ka luajtur në udhën e tij drejt suksesit. Si pjesë e gjeneratës së parë që ka kryer studimet në këtë fakultet, Canolli shpreh krenarinë që UBT është një udhërrëfyes dhe një shembull i arritjeve të mundshme në botën e biznesit dhe arkitekturës.

“Unë jam gjenerata e parë që ka kryer Arkitekturën në UBT, kjo shkollë ka qenë një udhërrëfyes i imi, një rrugë për të arritur diçka më shumë në biznes. Edhe shtëpitë që janë të ndërtuara në Washington Residence, janë pjesë e plane të UBT-së, që ne kemi marrë ide se si duhet të funksionojë arkitektura në zhvillim e sipër. Si UBT më ka ndihmuar mjaft shumë si sukses në biznes edhe në pjesën e arkitekturës njëkohësisht. Kemi arritur me bë një ndërrmarje të fuqishme në tregun kosovar për pjesën e ndërtimit, por duke ju falënderuar vazhdimisht UBT, për të arritë këtu ku jemi”, theksoi Hasan Canolli, alumni i UBT-së.

Suksesi i Fakultetit të Arkitekturës në UBT nuk është vetëm një histori e përfaqësuar në harta dhe diagrame. Është një histori e shkruar nga studentët, profesorët dhe personeli i angazhuar në çdo hap të rrugës. Nëpërmjet përkushtimit të tyre të palodhur dhe vizionit për një të ardhme më të ndriçuar, ata po bëjnë histori në botën e arkitekturës. Dhe kjo histori vazhdon të shkruhet, një projektim i vazhdueshëm i së ardhmes, ku çdo veprim është një hap drejt ndërtimeve të mëdha./UBTNews/

©️Dionesa Ebibi

Gjiganti amerikan i informacionit, CNN e ka renditur Piramidën e Tiranës ndër projektet verbuese arkitekturore.

“Çdo vit, lista e ashtuquajtur WOW nxjerr në pah projekte të reja të jashtëzakonshme në mbarë globin, me projektet e paraqitura të këtij viti që vijnë nga pesë kontinente të ndryshme”, shkruan Jacqui Palumbo për CNN.

“Në qendër të qytetit të Tiranës, banorët dhe vizitorët mund të ngjiten në një piramidë monumentale që dikur ishte simboli i ndritshëm i një diktature shtypëse”, shton ai.

“E rikonceptuar nga studioja holandeze e arkitekturës MVRDV, Piramida e Tiranës është shndërruar nga një ish-muze i rrënuar kushtuar ish-liderit të vendit (dhe më vonë i përdorur si bazë e NATO-s) në një qendër kulturore me kuti shumëngjyrëshe, shkallë dhe rrëshqitje të pjerrëta. Ajo është një nga 18 projektet e reja të arkitekturës që Architectural Digest (AD) e ka cilësuar si më spektakolarët e vitit përmes listës vjetore “Works of Wonder” ose “WOW” në numrin e shkurtit”, thekson ai.

“Në një kohë kur ndryshimi i klimës duket i madh në imagjinatën tonë kolektive – dhe kur ndërtimet e reja vazhdojnë të lënë një gjurmë të madhe karboni – ndihej e rëndësishme të vihej në pah se si arkitektura ekzistuese mund të përshtatet për të ardhmen”, thotë Sam Cochran, drejtor i revistës së njohur AD, i cili shpjegon zgjedhjen për të përfshirë Piramidën e Tiranës, transmeton ATSh.

“Përmes ndërhyrjeve të kujdesshme të projektimit, firma holandeze MVRDV ka dëshmuar se nuk është thjesht e mundur të përdoren ndërtesat e vjetra në përdorim të ri, por të bëhet kjo me një ndjenjë gëzimi, zgjuarsie dhe argëtimi”, thekson Cochran.

Bota është plot me xhami madhështore, të cilat shfaqin vepra të mrekullueshme të arkitekturës duke i bërë këto ndërtesa shumë më tepër se sa vetëm vende të shenjta për adhurim.

Edhe pse shumë njerëz mblidhen në xhami për t’u lutur, ndërtesat janë bërë më shumë se vende të shenjta pasi sjellin vizitorë nga e gjithë bota që kënaqen duke u mrekulluar me bukurinë e tyre arkitekturore.

Le të zbulojmë disa nga xhamitë më të bukura në botë:

Xhamia Hassan II në Marok

Maroku është shtëpia e një prej gjashtë mrekullive; Xhamia Hassan II në Casablanca është më e madhja në Afrikë dhe e shtata më e madhe në botë, me një minare prej 210 metrash. Ka një aspekt unik në dizajn pasi xhamia është ndërtuar pjesërisht në tokë dhe pjesërisht mbi Oqeanin Atlantik, duke mbuluar një sipërfaqe të madhe prej mbi nëntë hektarësh.

Ndërtimi i xhamisë filloi më 9 korrik 1989, nën udhëzimin e mbretit të ndjerë Hassan II, dhe përfundoi më 30 gusht 1993.

Xhamia u ndërtua me furnizime nga e gjithë Maroku, përfshirë granit nga Tafraoute dhe mermer nga Agadir. Aspekti i dizajnit maure është i dukshëm përgjatë arkitekturës historike të xhamisë.

Modelet maure janë një simbol i arkitekturës islame, stili i të cilit u zhvillua në botën perëndimore islame. Disa tipare kryesore të këtij dizajni janë harku klasik me patkua, riad tradicional, katroret dhe modelet gjeometrike, arabeska në dru dhe punime me pllaka.

Mozaikët magjepsës dhe ndikimi historik i xhamisë i lënë vizitorët të habitur, ndërtesa gjithashtu shërben për të ofruar një mësim të thelluar historie mbi arkitekturën dhe artin.

Xhamia Hassan II është e hapur për të gjithë, pasi jomuslimanët lejohen të hyjnë edhe jashtë orarit të namazit, është e vetmja xhami që është e hapur për të gjithë në Marok.

Xhamia ‘Jama’ në Indi

Një tjetër pamje për t’u parë është fasada me mermer dhe gur ranor të kuq të xhamisë indiane. Struktura e bukur nxjerr në pah dizajnin luksoz mugal që u ndërtua midis 1644 dhe 1656 nga perandori Shah Jahan.

Ndërtimi i mrekullueshëm funksionon si një vend i shenjtë paqësor dhe i qetë larg zhurmës së Delhit të vjetër.

Për sa i përket madhësisë, salla e madhe e lutjeve të xhamisë ka dy minare dhe katër kulla vrojtimi, ndërtesa mund të mbajë deri në 25,000 njerëz, duke e bërë atë xhaminë më të madhe në Indi.

Xhamia e Sulltan Ahmedit në Turqi

Një tjetër spektakël për të shtuar në listën tuaj të destinacionit është xhamia e Sulltan Ahmedit, e njohur edhe si “xhamia blu” për shkak të pllakave të saj blu që mbulojnë muret e brendshme të strukturës, natën ngjyra e tyre duket edhe më e gjallë.

Ndërtesa e cila u ndërtua gjatë sundimit të Ahmedit I midis viteve 1609-1616, me detaje kaq të hollësishme, konsiderohet si një nga xhamitë më të mira të epokës osmane.

Xhamia Blu është njohur në një shkallë globale pasi u përfshi në listën e vendeve të trashëgimisë botërore të UNESCO-s në vitin 1985 me emrin “Zonat Historike të Stambollit”.

Xhamia e kristaltë në Malajzi

Xhamia e kristaltë është një alternativë interesante nëse ju pëlqen një pamje moderne. Xhamia ndodhet në Wan Man të Malajzisë, ndërtesa është relativisht e re në krahasim me xhamitë e tjera pasi u ndërtua midis viteve 2006 dhe 2008. Ishte një projekt i madh ndërtimi dhe mund të strehojë mbi 1500 njerëz në të njëjtën kohë.

Xhamia e kristaltë e Malajzisë mori emrin e saj nga pamja e saj prej xhami. Ndërtimi është tërësisht prej çeliku dhe qelqi, me një pamje më bashkëkohore dhe më të efektshme se shumica e xhamive konvencionale në mbarë botën. Në një prekje elegante, ndërtesa reflekton nga lumi që rrethon xhaminë.

Kur sallat e lutjeve dhe dhomat e mbledhjeve ndriçohen nga brenda, kupolat prej xhami të xhamisë duket se janë të përbëra prej ari të pastër.

Xhamia Nasir al-Mulk në Iran

Irani është shtëpia e mrekullisë tjetër në listë, xhamia Nasir al-Mulk njihet edhe si xhamia rozë për shkak të nuancës së saj të jashtme rozë.

Ndryshe nga xhamia e Kristalit, ky vend i shenjtë ndjek një stil më tradicional pasi u ndërtua gjatë sundimit të dinastisë Kajar të Iranit. Në total, ndërtimi mori 12 vjet për të përfunduar, nga 1876 në 1888.

Xhamia Nasir al-Mulk është një nga më të vjetrat në Iran. Një ndërtesë që është bërë e famshme për ngjyrat e saj të ndezura dhe detajet e pazakonta arkitekturore.

Xhamia e Lala Mustafa Pashës në Qipro

Xhamia e Lala Mustafa Pashës besohet se është krijuar në fund të shekullit të 13-të dhe në fillim të shekullit të 14-të nga një francez i quajtur Jean Langlois.

Disa nga arkitekturat më të shquara frankeze mund të gjenden në Lindjen e Mesme në Xhaminë Lala Mustafa Pasha e cila përmban një dizajn të stilit gotik prej fijeve artificiale, për këtë arsye, disa vizitorë e kanë quajtur ndërtesën “histori e gjallë”./UBTNews/

Me gjithë dëmin që shkaktoi zjarri i Notre Dame në vitin 2019, ai u dha arkeologëve në Paris një mundësi unike për të parë historinë e monumentit.

Pjesë të katedrales së famshme që ishin fshehur për shekuj tani po ndahen dhe bashkohen përsëri, duke ofruar një dritare në risitë arkitekturore që dikur e bënë këtë ndërtesë 32 metra të lartë katedralen më të lartë në epokën e saj.

Kjo lartësi, me sa duket, është kryesisht falë hekurit që kalon nëpër venat e strukturës madhështore.

Arkeologët kanë zbuluar mijëra kapëse metalike në pjesë të ndryshme të katedrales, disa që datojnë në fillim të viteve 1160.

Gjetjet sugjerojnë se përdorimi i gjerë i hekurit në muraturë nuk është aq modern sa supozonin ekspertët dikur. Ndërtuesit mesjetarë që punonin në Notre Dame po përdornin teknikën arkitekturore shumë përpara se të fillonin punimet e restaurimit në shekullin e 19-të.

“Notre Dame tani është padyshim katedralja e parë gotike e njohur ku hekuri u përdor masivisht për të lidhur gurët si një material ndërtimi i duhur”, përfundojnë arkeologët që punojnë në Paris.

Ekipi vlerëson se pajisjet prej hekuri të gjetura në Notre Dame ishin projektuar deri në dy dekada përpara se të ndërtohej katedralja Soisson e Francës dhe katër dekada përpara se të krijohej katedralja Bourges. Deri më tani, të dyja këto ndërtesa gotike konsideroheshin si shembujt e parë të muraturës sistematike të hekurit.

Arkitekti që fillimisht ishte përgjegjës për ndërtimin e Notre Dame ishte dukshëm përpara botës.

Ai duket se ka përdorur me bollëk armaturë hekuri për të lidhur gurët së bashku. Këto kapëse të qëndrueshme janë gjetur në dyshemenë e tribunave të katedrales dhe në kthesat e harqeve të saj të shumta.

“Kjo rrjetë metalike, e instaluar gjatë fazave të para të ndërtimit, duhet të interpretohet si përforcimi inovativ i brinjëve tërthore të majës së jashtme ambulatore në lartësinë pothuajse 11 m, e cila duhej të mirëmbahej pa asnjë mbështetje të brendshme…”, shkruajnë studiuesit. / bota.al