Kulturë
Pablo Pikaso, kush ishte piktori spanjoll që revolucionarizoi artet figurative
Arti i Pikasos përfshinte më shumë sesa thjesht përdorimin e bojës.
Published
4 years agoon
By
Betim GashiPak artistë kanë pasur staturën dhe trashëgiminë që la pas Pablo Pikaso, piktori i famshëm që futi stilin e artit të njohur si kubizëm, dhe emri i të cilit u bë sinonim i kryeveprave të shprehjes artistike. Ja çfarë duhet të dini mbi jetën dhe veprën e artistit të mirënjohur:
Arti i Pikasos përfshinte më shumë sesa thjesht përdorimin e bojës
Gjatë karrierës së tij legjendare dhe mijëra veprave të artit, Pikaso përdori shumë më tepër sesa bojën dhe penelin. Ndër mjetet dhe stilet e përfshira në krijimin e artit të tij, siç ishin skulpturat, përfshihen edhe gurët e detit, makinat-lodër, qeramika, blloqe gurësh, pirunj etj.
Preferonte më shumë veprat e artit sesa shkollimin tradicional
I lindur në Malaga të Spanjës më 25 tetor 1881, fati i Pablos dukej i parashkruar. Babai i tij ishte Hoze Blasko, një mësues arti. Ndaj, që në moshë të re Pikaos u mor me art, kur ishte 13 vjeç, ai kishte tejkaluar aftësitë artistike të babait të tij, teksa nisi të injorojë edukimin e tij formal, në mënyrë që të mund të vizatonte në fletoren e tij.
Edhe Shkolla e Arteve të Bukura në Barcelonë, të cilën Pikaso e përfundoi në moshën 14-vjeçare, nuk ishte e mjaftueshme për të mbajtur interesin e tij. Ai doli në rrugë, duke skicuar peizazhe. Në Akademinë Mbretërore të San Fernandos në Madrid, ai i braktisi sërish leksionet, duke bredhur rrugëve për të përvetësuar jetën reale. Nxitjet e tij eksperimentale dhe heqja dorë nga mësimet konvencionale do të diktonin edhe veprën e tij.
Pikturat e “Periudhës blu”, burojnë nga tragjedisë e jetës së tij
Edhe pse eksperimentoi me stile të ndryshme arti gjatë karrierës së tij, ajo që bie më shumë në sy është e ashtuquajtura “Periudha Blu”. Historianët e artit kuptojnë me këtë term vitet 1901– 1904, kohë që sipas tyre solli një ndryshim të dukshëm në veprën e Pikasos, me skenatë zymta të problemeve vetjake të artistit, duke përfshirë varfërinë.
Veprat e saj periudhe karakterizohen nga përdorimi i shpeshtë i blusë dhe jeshiles. Besohet se ndryshimi erdhi pas vdekjes së mikut të tij të ngushtë, Karlos Kazagemas. Nga ajo periudhë e errët vepra më e njohur është“Kitaristi i moshuar”. “Periudha blu” u pasua nga “Periudha e trëndafilit”e viteve 1904–1906, e cila dukej se e çliroi Pikason nga depresioni, duke sjellëvepra më shumëngjyrëshe si “Familja Saltimbankes”, “Akrobati” dhe “Arlekini i ri”.
Arritja më e madhe e tij është futja e rrymës së Kubizmit në artet figurative
Në vitin 1905, Pikaso u njoh me piktorin francez Zhorzh Brake, qënë atë kohë po eksperimentonte me pikturat polikromatike dhe të stilizuara të peizazhit. Së bashku, ata eksploruan mbi atë që u bë i njohur si Kubizëm, ose praktikën e aplikimit të formave gjeometrike – dhe jo vetëm kubeve – tek subjektet e veprave të tyre, për të përforcuar natyrën dydimensionale të artit. Ky stili i ka rrënjët në skulpturat tradicionale afrikane (si maskattribale) dhe piktorët post-impresionistë si Pol Sezan. Portreti i pesë prostitutave i vitit 1907 i Pikasos me titull “Les Demoiselles d’Avignon”, cilësohet si piktura e parë kubiste në botë.
“Guernika”mund të jetë vepra e tij më e famshme
Pikaso jetonte në Paris në vitin 1937. Pranverën e atij viti, bombarduesit gjermanë dhe italianë e rrafshuan qytetin e Guernikës në Spanjë, gjatë Luftës Civile që kishte prekur këtë vend. Duke përdorur një kanavacë të madhe, e cila ishte më shumë murale sesa një pikturë, Pikaso realizoi tablonë me titull “Guernika”, e cila përdorte imazhe të forta si një dem dhe një nënë të pikëlluar për të përshkruar pasojat e luftës.
Në fillim ajo u ekspozua në pavionin spanjoll të Panairit Botëror të Parisit të vitit 1937. Më pas shkoi në Shtetet e Bashkuara dhe u ekspozua në Muzeun e Artit Modern në qytetin e Nju Jorkut. Sot mund të shihet në Muzeun Kombëtar që ndodhet në Madrid.
Pikturoi autoportrete për më shumë se 70 vjet
Një mënyrë për të përcaktuar interesat dhe aftësitë e Pikasos në qasjen e tij artistike është ekzaminimi i autoportreteve të tij. Të kompozuara nga mosha 15 vjeç deri në moshën 90 vjeç, ato pasqyrojnë stilet e tij gjithnjë në ndryshim. Ai skicoi shumë prej tyre që përpara se të kalonte në stilin e tij të “Periudhës Blu”. Më pas pasuan autoportrete në stilet e kubizmit dhe neoklasicizmit.
Pati 4 fëmijë, të cilët i trashëguan veprat e tij
Ai pati 4 fëmijë me 3 gra të ndryshme. Me balerinën Olga Koklova, pati një djalë, Paulon, i lindur në vitin 1917. Me modelen Maria-Tereza Valter, pati vajzën Maja, e lindur në vitin 1935. Me piktoren Fransuazë Zhilo, pati djalin tjetër Klod në vitin 1947 dhe vajzën Palomanë vitin 1949. Paulo vdiq në vitin 1975, duke lënë si trashëgimtarë fëmijët e tjerë të Pikasos,dhe dy fëmijët e tij.
Vdekja e Pikasos i parapriu njërës prej periudhave të tij më krijuese
Besohet se Pikaso krijoi më shumë vepra gjatë 4 viteve të fundit të jetës së tij sesa në çdo periudhë tjetër kohore, duke përqafuar një qasje më ambicioze dhe abstrakte dhe madje duke pikturuar veprën “Piktori i Ri” në vitin 1971, një imazh i Pikasos dekada më i ri. Ai vdiq në Francë më 8 prill 1973 në moshën 91 vjeçare nga një atak kardiak.
Emri i tij i plotë përmbante 23 fjalë
Emri i plotë i Pablo Picasso-s në fakt ishte Pablo Diego José Francisco de Paula Juan Nepomuceno María de los Remedios Cipriano de la Santísima Trinidad Martiri Patricio ClitoRuíz y Picasso. Ky emër kaq i gjatë bazohet në emrat shenjtorëve dhe të afërmve të ndryshëm, dhe pjesa fundore “Picasso” vjen nga nëna e tij, Maria Pikaso.
Thënie të famshme të Pablo Pikasos:
“Duhet shumë kohë për t’u bërë i ri”.
“Bota sot nuk ka kuptim, ndaj pse duhet të pikturoj fotografi që ata i bëjnë në studio”.
“Nuk ka art abstrakt. Gjithnjë duhet ta nisni me diçka konkrete. Më pas mund të hiqni të gjitha gjurmët e realitetit”.
“Piktura është profesioni i të verbërve. Ai nuk pikturon atë që sheh, por atë që ndjen, atë që itregon vetes për atë që ka parë”./bota.al
Mënyra e Jetës
Dilema e perdeve: cilat i përshtaten më mirë ambientit tuaj?
Published
19 hours agoon
November 8, 2025By
UBT News
Perdet e gjata arrijnë deri në dysheme dhe japin ndjesi elegance e hapësire më të madhe.
Janë ideale për dhoma dite, dhoma gjumi dhe ambiente me tavane të larta. Për vendosje më estetike, shufra e perdes duhet të jetë rreth 15–20 cm mbi kornizën e dritares.
Avantazhet:
Zgjerojnë vizualisht hapësirën
Krijojnë pamje luksoze
Ruajnë ngrohtësinë
Të përshtatshme për dyer ballkoni
Perdet e shkurtra janë praktike kur dritarja ndodhet mbi radiator, banak apo tavolinë.
Avantazhet:
Nuk pengojnë ngrohjen
Të lehta për larje
Ideale për kuzhina, dhoma fëmijësh dhe hapësira të vogla
Materialet:
Zgjidhni pëlhura të lehta për kuzhina dhe më të dendura për privatësi më të madhe.
Kombinimi ideal:
Perdet rrotulluese ose veneciane me draperi anësore ofrojnë funksionalitet dhe stil.
Perdet e gjata japin elegancë, ato të shkurtra praktikë. Zgjidhni sipas nevojave të hapësirës dhe stilit që dëshironi. /A.Z/UBT News/
Lifestyle
Mos e merrni stresin në shtëpi: Si të mos mendoni për punën në fundjavë?
Published
23 hours agoon
November 8, 2025By
UBT News
Gjetja e ekuilibrit të duhur mes suksesit profesional dhe kohës personale është shpesh një sfidë e madhe, thuajse e pamundur, por jo e paarritshme.
Sipas ekspertes së karrierës Emily Durham, nëse keni vështirësi të vendosni kufij mes punës dhe jetës personale, filloni nga fundjavat. Fokusohuni te mënyrat si mund të ndaloni së menduari për punën gjatë këtyre ditëve të lira.
Më poshtë janë tre strategji që ekspertët rekomandojnë për t’u shkëputur mendërisht nga puna gjatë fundjavës:
1. “Pastroni” email-et dhe përfundoni detyrat para se të mbyllni javën
Për të pasur një fundjavë të qetë, duhet të përgatiteni të premten. Para se të largoheni, organizoni kutinë postare e listën e detyrave. Nuk është e nevojshme t’i përgjigjeni çdo email-i, mjafton të përcaktoni prioritetet dhe të arkivoni pjesën tjetër në një dosje që e hapni të hënën.
Durham thekson rëndësinë e krijimit të një ndjesie “mbylljeje” para se të shkëputeni nga kompjuteri i punës të premten. Mos harroni të fikni ose të çaktivizoni njoftimet nga aplikacionet e punës.
Sa më të qarta të jenë kufijtë që vendosni mes karrierës e kohës personale, aq më shumë i jepni mundësi mendjes dhe trupit të çlodhen.
2. Planifikoni diçka konkrete për të premten në mbrëmje
Fundjava fillon që të premten pasdite, mos e lejoni të shkojë dëm. Shpesh, përpiqemi të përfundojmë çdo detyrë të premten dhe përfundojmë duke punuar më shumë se zakonisht, duke hyrë në fundjavë të lodhur dhe pa energji.
Ekspertët e karrierës këshillojnë të bëni plane specifike për të premten në mbrëmje, qoftë një kafe me miqtë, një aktivitet relaksues apo edhe një takim te estetistja juaj. Këto plane do t’ju motivojnë të mbyllni detyrat në kohë dhe të largoheni nga puna pa ndjesi faji apo pasiguri.
3. Fikeni telefonin e punës
E kemi thënë dhe e themi sërish: vendosni kufij të qartë. Pse të mbani kontakt me punën në fundjavë, kur është koha për të pushuar dhe për t’u marrë me veten dhe të dashurit tuaj?
Kur themi “telefoni i punës”, nuk nënkuptojmë pajisje fizike, por çdo aplikacion, apo email që ju kthen te puna. Fikeni ose vendosini në heshtje. Sa më të fortë të jenë kufijtë që vendosni mes punës e jetës personale, aq më shumë i jepni vetes hapësirë për të rifituar energjinë.
Mos punoni falas në fundjavë. Mos sakrifikoni jetën personale për email-e që mund të presin të hënën. /A.Z/UBT News/
Lifestyle
Fundjavë me shi? Ja si ta kaloni bukur pa dalë nga shtëpia
Published
24 hours agoon
November 8, 2025By
UBT News
Kur jashtë bie shi dhe planet në natyrë dështojnë, fundjava mund të kthehet në një mundësi të shkëlqyer për pushim, kujdes për veten dhe aktivitete të thjeshta që sjellin mirëqenie.
Ja disa ide praktike për ta shijuar kohën në shtëpi:
1. Krijoni një atmosferë të ngrohtë
Ndezni disa qirinj aromatikë, përgatisni një filxhan çaj apo çokollatë të ngrohtë dhe dëgjoni muzikë të qetë. Shiu jashtë dhe qetësia brenda krijojnë kombinimin perfekt për relaks.
2. Organizoni shtëpinë
Shfrytëzoni këtë kohë për të rregulluar dollapin, për të hequr gjërat e panevojshme apo për të sistemuar bibliotekën. Një hapësirë e pastër ndikon direkt në qetësinë mendore.
3. Lexoni ose shikoni një film të mirë
Një ditë me shi është koha ideale për t’u zhytur në një libër që e keni lënë përgjysmë, ose për të parë një film a serial që ju relakson.
4. Gatuani diçka ndryshe
Përgatitja e një recete të re mund të jetë argëtuese dhe terapeutike. Aroma e gatimit e mbush shtëpinë me ngrohtësi dhe ju jep ndjesinë e një fundjave të plotë.
5. Kujdes për veten
Një maskë fytyre, një banjë e ngrohtë apo pak joga e lehtë – janë mënyra të thjeshta për t’u rilidhur me veten dhe për të rifituar energjinë.
Mos e shihni shiun si pengesë, por si një ftesë për të ndalur ritmin. Një fundjavë e tillë mund të jetë pikërisht ajo që ju duhet për t’u qetësuar, për t’u frymëzuar dhe për të rifilluar javën me më shumë energji. /A.Z/UBT News/
Lifestyle
2 hapa të thjeshtë për të parandaluar formimin e mykut në lavatriçe
Published
2 days agoon
November 7, 2025By
UBT News
Lavatriçet janë të prirura ndaj mykut për shkak të lagështisë së rregullt.
Zona më e ndjeshme është guarnicioni i gomës rreth derës dhe sirtari i detergjentit, ku uji mund të grumbullohet.
Myku mund të dëmtojë gomën dhe të shkaktojë rrjedhje.
Pastrimi i thellë nuk është i nevojshëm pas çdo përdorimi.
Mjafton të bëni dy hapa të thjeshtë:
Fshijeni guarnicionin me leckë dhe lëreni derën hapur për ajrosje.
Hiqni sirtarin e detergjentit, derdhni ujin e tepërt dhe lëreni të thahet para se ta vendosni përsëri.
Këto hapa të shpejtë parandalojnë formimin e mykut dhe mbajnë lavatriçen tuaj në gjendje të mirë. /A.Z/UBT News/
Dilema e perdeve: cilat i përshtaten më mirë ambientit tuaj?
Publikohet traileri i filmit biografik për Michael Jackson
5 gabime që bëjmë pas ngrënies së drekës
Hilary Duff rrëfen pse nuk u bë mentore për Selena Gomez dhe Demi Lovato
Plaçkitet shtëpia e yllit të Interit
5 ushqime që njerëzit konsumojnë që nga kohët e lashta
Mos e merrni stresin në shtëpi: Si të mos mendoni për punën në fundjavë?
Rektori Hajrizi viziton UniMarconi në Romë
Gaz Ejupi: “Reporting House, një pikë reference për historinë e Kosovës
Të kërkuara
-
Lajmet3 months agoProfesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Aktualitet2 weeks agoProfesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi-Ferati, fituese e bursës prestigjioze Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë
-
Rajoni1 month agoPolicia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Vendi2 months agoVotoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën
