Kulturë

Origjina e intervistave të punës

Shekulli 21 dhe tregu gjithnjë e më konkurrues.

Published

on

Është e lehtë t’i marrësh gjërat si të mirëqena. Për shembull, merrni intervista për punë. Duket sikur po e hedhim veten me padurim në këto marrje në pyetje një me një që nga fillimi i kohës. Megjithatë, 100 vjet më parë, intervista për punë ishte ende në stadin e saj embrional.

Le të kthehemi pak dhe të hedhim një vështrim në kushtet që i dhanë zhvillim intervistës për punë duke e kthyer ne stadin që ne njohim sot.

Shekulli i 19-të dhe rritja e punëtorëve të pakualifikuar

Në Mesjetë, njerëzit prodhimtarë u ndanë në shoqëri. Kishte shoqëri për bukëpjekës, këpucarë, dhe tregëtarë, për të përmendur disa, ku të gjithë prisni të dinin nga të tjerët, mjeshtrit mësonin nxënësit, dhe nxënësit u rritën për të qenë mjeshtër. Jeta ishte e mirë.

Pastaj një ditë, dikush vendosi se thjesht nuk po bëheshin mjaft gjëra dhe se mënyra më e mirë për të rritur prodhimin ishte që të merrte shoqëritë dhe t’i ndante më tej. Shoqëritë e tregtisë u ndanë dhe u nën ndanë në mënyrë të plotë, aq sa ata nuk ishin më shoqëri në të vërtetë, por individë me shumë kohë të lirë në duart e tyre, të dëshpëruar për diçka për të bërë.

Pastaj, burrat pas revolucionit industrial – me emra si Stephenson, Hargrave dhe Cockerill – nisën të krijonin makina të mrekullueshme dhe vazhduan të inkurajojnë trendin e ndarjes duke ndarë edhe vetë punën. Nuk ishte më e nevojshme të zotëroje çdo hap të lodhshëm në prodhimin e diçkaje.

Tani, thjesht duhej të zotërohej një detyrë të thjeshtë përsëritëse, të ishe në gjendje të performoje këtë detyrë, pastaj të kaloje artikullin që po prodhohej te dikush tjetër. Dhe kështu çdo gjë ra deri kur- voila! – një grup punëtorësh kryesisht të pakualifikuar papritmas prodhonin të gjitha llojet e gjërave që mund të shiten për fitime spektakolare. Ishte martesa perfekte e punës dhe makinerisë.

Dhe pastaj, ndodhi Thomas Edison.

Shekulli i 20-të dhe lindja e testit të personalitetit

I shkolluar në shtëpi dhe I mësuar vetë, Edison realizoi atë që ndoshta nuk mund të realizohej sot. Ai ndryshoi botën nëpërmjet inovacionit pa pasur një diplomë në ndonjë gjë nga askund.

Si një operator telegrafi në Western Union, Edison revolucionarizoi mënyrën se si njerëzit komunikonin me njëri-tjetrin për distanca të largëta. Më vonë, ai shpiku një pajisje që kapte dhe lëshonte tingullin – fonografi. Më vonë, në vitin 1879, ai bëri të mundur ndriçimin e botës kur zhvilloi llambën e parë.

Nuk është për t’u habitur që një inovator i tillë që nuk pushonte kurrë duhet t’i jepeshin merita për shpikjen e intervistës për punë gjithashtu. Ose, të paktën një element thelbësor i saj: një test tepër personal që iu dha shumë punonjësve potencialë të etur për të punuar me Edison.

Megjithëse bazat e këtij lloji të testimit u shfaqën disa vjet më parë. Në vitin 1917, ushtria amerikane zhvilloi një grup prej 116 pyetjesh për të vlerësuar përshtatshmërinë psikologjike të rekrutëve. Qëllimi i të Dhënave Personale të Woodworth ishte të përcaktohej nëse ata do të ishin në gjendje të përballonin nivele intensive të stresit dhe të vlerësohej aftësia e tyre për të punuar me të tjerët. Krijuar me kontributin e psikologëve, pyetësori kishte për qëllim të ndajë aplikantët në kategori të personalitetit, duke dhënë një përshtypje se çfarë “tipi” personi një rekrutues duhet të ishte dhe nëse ky tip mund të përshtatej me rolin e një ushtari.

Dhe me këtë, lindi testimi i personalitetit.

Edison, nga ana tjetër, nuk po kërkonte ushtarë të mirë. Ai po kërkonte punonjës të sofistikuar dhe inteligjentë që posedonin njohuri dhe të njëjtin lloj të energjie dhe inovacioni si vetë ai. Deri në vitin 1921, në sajë të rritjes së regjistrimit të kolegjit, grupi i individëve të arsimuar në dispozicion të punëdhënësve ishte shumë më I gjerë.

Sidoqoftë, autodidakti te Edison nuk u impresionua me gradët që një person mund të paraqiste. Përfundimisht, ai arriti në përfundimin se asnjë sasi e arsimit nuk garanton llojin e mençurisë që po kërkonte.

Pas shkarkimit të një numri të madh punonjësish, ai shkroi një provë me 146 pyetje, që mbulonte gjithçka nga historia botërore deri në kozmologji – dhe pati aplikantë që duhet ta merrnin para se të konsideroheshin për punësim. Artikujt gazetash janë shkruar rreth këtij testi dhe vështirësisë së tij. Thuhej se edhe Ajnshtajni nuk mund ta kalonte.

Shekulli 21 dhe tregu gjithnjë e më konkurrues

Sot, kushdo që është intervistuar ndoshta do të njohë elementet themelore të testeve Woodworth dhe Edison.

Ne i kemi dëgjuar të gjitha tregimet rreth aplikantëve të Microsoft që janë pyetur: “Sa topa golfi duhen për të plotësuar një 747?” Ose intervistuesi SpaceX u ftua të përgjigjet: “Kur një hot dog zgjerohet, në cilin drejtim ndahet dhe pse?” Ose se si një menaxher punësimi i Tregut të Whole Foods donte të dinte: “A do të luftonit më mirë një rosak me madhësi kali ose 100 kuaj me madhësi të vogël?”

Dhe shumë prej nesh kanë dëgjuar për mënyrën e punësimit të “Amazonit” “Raising the Bar”, ku pesë ose gjashtë punonjës vullnetarë marrin në radhë në pyetje aplikantët, duke gjuajtur pa mëshirë për rekrutët që konsiderohen si të mirë, nëse jo më mirë se vetë. Është sikur t’i merrni ushtarët për të bërë rekrutimin.

Ashtu si në kohën e Edison, intervista për punë ka ardhur duke pasqyruar kërkesën e punëdhënësve për të gjetur punonjës me më shumë kompetencë teknike. Kompanitë janë në kërkim të stafit që mund të funksionojë në mjedise sfiduese duke shfaqur mençuri të lartë sa të përputhet me standardet e larta të CEO-së.

Nëse kjo është intervistë në person, me telefon, ose me Skype, parimet themelore nuk kanë ndryshuar. Në një treg gjithnjë e më konkurrues dhe global, kokat e pakta me shumë diploma nuk do të dalin gjithmonë në krye. Ndonjëherë është personi me një aftësi për pyetje të çuditshme dhe një aftësi për të qëndruar i ftohtë nën presion, ai që në fund do të fitojë dhe lojën.

Continue Reading

Kulturë

“Oda Dibrane” – Festivali që bashkoi shqiptarët përmes trashëgimisë kulturore

Published

on

Festivali folklorik mbarëkombëtar “Oda Dibrane” zhvilloi edicionin e tij të 31-të më 10 dhe 11 tetor, duke e përforcuar pozicionin si një nga ngjarjet më jetëgjata dhe më të rëndësishme kulturore shqiptare, pas atij të Gjirokastrës.

Këtë vit, festivali u mbajt në qytetet e Dibrës së Madhe (Maqedonia e Veriut) dhe në Peshkopi, ku u bashkuan artistë nga të gjitha trevat shqiptare.

Për dy ditë, rrugët dhe sheshet e qyteteve u kthyen në skena të gjalla me këngë, valle dhe parada kostumesh tradicionale, duke sjellë larminë dhe bukurinë e trashëgimisë folklorike shqiptare.

Atmosfera u shoqërua nga entuziazmi i qytetarëve, vizitorëve dhe turistëve të huaj, që ndoqën me interes aktivitetet e shumta, përfshirë “Festën e të vjelave”, ku u promovuan prodhimet bujqësore të zonës.

Në këtë edicion morën pjesë 11 grupe, ansamble dhe shoqëri kulturore nga Shqipëria, Kosova, Maqedonia e Veriut dhe Greqia. Ndër më të spikaturit ishin Ansambli “Kastriotët” nga Ferizaj, i cili u shpall fitues i festivalit, dhe ansambli “Duflla” nga Shkupi, që u nderua me çmimin “Hazis Ndreu”.

Artistë tjerë të vlerësuar për kontributin e tyre ishin edhe Ansambli Shtetëror i Këngëve dhe Valleve nga Shkupi, grupi i këngëtarëve “Teuta”, orkestra e SHKA “Xheladin Zeqiri” nga Tetova, dhe Shoqata Kulturore Artistike “Avjerinos” nga Janina – të gjithë të dekoruar me medaljen e “Mirënjohjes”.

Pjesë e festivalit ishin Qendrat Kulturore të Peshkopisë, Bulqizës dhe Vlorës, ansambli “Brez pas brezi, Sazet e Përmetit dhe shumë të tjerë, që sollën në skenë një mozaik të kulturës shpirtërore shqiptare.

“Oda Dibrane” konfirmon edhe një herë rolin e saj si urë lidhëse ndërmjet shqiptarëve të të gjitha trojeve dhe një platformë e fuqishme për promovimin e identitetit kulturor kombëtar. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kulturë

Fillon edicioni i 24-të i Festivalit ReMusica me temën “Contrasts”

Published

on

Edicioni i 24-të i Festivalit ReMusica do të mbahet nga 27 deri më 31 tetor. Organizatorët kanë njoftuar se këtë vit është tema “Contrasts”, duke eksploruar ndërthurjen mes traditës dhe modernitetit në muzikë.

Programi i sivjetshëm do të nxjerrë në pah kontrastet stilistike dhe bashkëjetesën e natyrshme të këtyre dy botëve muzikore.

Gjatë pesë ditëve të festivalit, ReMusica do të sjellë 18 koncerte me mbi 160 pjesëmarrës, duke bashkuar artistë nga Kosova dhe Evropa.

Përmes këtij dialogu muzikor, festivali synon të reflektojë mbi marrëdhënien mes traditës dhe risisë, rolin e festivaleve në jetën e qytetit dhe rëndësinë e mbështetjes së artistëve në zhvillim.

Në skenë do të ngjiten emra të njohur si violinisti Tedi Papavrami dhe pianistja Maki Okada, dueti francez Leleu Brothers, trumpetisti Romain Leleu dhe tubisti Thomas Leleu, ReVocal Ensemble nën drejtimin e Rafet Rudit, Nieuw Amsterdams Klarinet Kwartet nga Holanda, Kori dhe Orkestra e Filharmonisë së Kosovës, ansambli Zefiro Torna dhe shumë të tjerë.

Ansambli Zefiro Torna do të jetë i pranishëm si artist rezident, me Alon Sariel, Jurgen de Bruyn, Christos Barbas e Elly Aerden, Agona Shporta vjen me bashkëpunim të veçantë.

Programi përfshin koncerte të xhepit, ku publiku ka mundësi të zbulojë artistë unikë, si dhe koncerte tematike e autorë në fokus.

Një pjesë e rëndësishme e festivalit është edhe ReMusica Junior, që rikthehet me program për fëmijë. Ai do të përfshijë koncerte, punëtori dhe aktivitete interaktive, të krijuara për të nxitur kuriozitetin dhe kreativitetin e të vegjëlve.

Ndërkohë, Platforma ReNew do të vazhdojë misionin e saj për mbështetjen e artistëve në zhvillim.

“Gjatë periudhës 27–31 tetor, ReMusica do të ofrojë jo vetëm programe artistike, por edhe hapësira për rrjetëzim dhe bashkëpunim ndërkombëtar,” thuhet në njoftimin e organizatorëve. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kulturë

Shpallet lista e artistëve pjesëmarrës në Festivalin e 64-t të Këngës në RTSH

Published

on

Janë zbuluar emrat e artistëve që do të marrin pjesë në Festivalin e 64-t të Këngës në RTSH, një nga ngjarjet më të rëndësishme muzikore të fundvitit në Shqipëri.

Komisioni Përzgjedhës, nën drejtimin artistik të Elhaida Dani, ka shpallur listën me 28 këngëtarë që do të ngjiten në skenë këtë edicion.

Ky vit sjell përzierje interesante mes emrave të njohur të muzikës shqiptare, rikthimeve të rëndësishme dhe zërave të rinj që do të kenë mundësinë të debutojnë në festival, duke e përdorur si trampolinë drejt një karriere muzikore më të gjerë.

Ndër artistët pjesëmarrës spikasin Fifi, e cila do të performojë në duet me Tiri Gjocin, pas bashkëpunimeve që kanë pasur më herët.

Në garë do të jetë edhe Alis, i renditur në vendin e tretë në Festivalin e kaluar me “Mjegull”, si dhe Vedat Ademi, që rikthehet pas disa vitesh mungesë. Në listë gjenden gjithashtu Evi Reçi, Sheila, Kamela Islamaj, Gerta Mahmutaj, Erik Lloshi, Enxhi Nasufi dhe Gresa Gjocera, rikthehen Lorenc Hasrama, Luna Çausholli dhe Kleansa Susaj. Një tjetër rikthim është grupi 2 Farm, i njohur për energjinë e tyre skenike.

Festivali do të mirëpresë edhe talente të reja, si Egzon Pireci nga Prizreni, i cili ka nisur rrugëtimin që në fëmijëri, dhe Inis Neziri, e njohur për publikun si një zë i fuqishëm. Në mesin e pjesëmarrësve janë edhe Threex, Sihana Haxhnikaj, Savjana Vjerdha, Sara Kapo, Rigersa Loka, Rezarta Smaja, Malvina Likaj, Kimi, Ghiti dhe Endri Kaçaçi.

Një surprizë e këtij edicioni është aktori Erand Sojli, i cili këtë herë do të ngjitet në skenë në rolin e këngëtarit.

Festivali i 64-t i Këngës në RTSH do të zhvillohet përgjatë katër netëve, nën drejtimin artistik të Elhaida Danit. Dy netët e para do të jenë konkurruese, nata e tretë do t’i kushtohet Nostalgjisë, ndërsa nata e katërt do të jetë Finalja e Madhe.

Ashtu si vitin e kaluar, gjatë nëntort pritet të publikohen këngët konkurruese, duke i dhënë publikut mundësinë të njihet më herët me krijimet muzikore të këtij edicioni.

Lista e plotë e artistëve pjesëmarrës në Festivalin e 64-t të Këngës në RTSH:

2 Farm

Alis

Egzon Pireci

Endri Kaçaçi

Enxhi Nasufi

Erand Sojli

Erik Lloshi

Evi Reçi

Fifi & Tiri Gjoci

Frensi

Gerta Mahmutaj

Ghiti

Gresa Gjocera & Bledi Kaso

Inis Neziri

Kamela Islamaj

Kimi

Kleansa Susaj

Lorenc Hasrama

Luna Çausholli

Malvina Likaj

Rezarta Smaja

Rigersa Loka

Sara Kapo

Savjana Vjerdha

Sheila

Sihana Haxhnikaj

Threex

Vedat Ademi

/A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kulturë

Pas suksesit të ‘Zgjoit’, Blerta Basholli nis xhirimet e filmit të ri ‘DUA’

Published

on

Kanë nisur xhirimet e filmit të ri artistik me metrazh të gjatë “DUA”, me skenar dhe regji nga Blerta Basholli, e njohur për suksesin ndërkombëtar të filmit “Zgjoi”.

Producentë të projektit janë Valon Bajgora dhe Yll Uka nga Ikonë Studio (Kosovë), ndërsa bashkëproducentë janë Britta Rindelaub dhe Thomas Reichlin nga Alva Film (Zvicër), si dhe Amaury Ovise nga Kazak Productions (Francë).

Xhirimet kanë filluar më 4 tetor dhe do të zgjasin deri më 19 nëntor, për gjithsej 35 ditë xhirimi.

Filmi “DUA” është një dramë “coming of age”, e vendosur në Kosovën e viteve ’90, e frymëzuar nga përvojat personale të vetë regjisores.

Historia ndjek jetën e një adoleshenteje introverte që përpiqet të gjejë identitetin e saj në një periudhë të trazuar politike dhe shoqërore.

Në rolet kryesore shfaqen Pinea Sylejmani, Yllka Gashi, Kushtrim Hoxha, Kaona Sylejmani, Andi Bajgora, Vlera Bilalli dhe Fiona Abdullahu.

Ky projekt i ri pritet të sjellë një tjetër rrëfim të ndjeshëm dhe autentik nga Basholli, duke e vendosur sërish kinemanë kosovare në qendër të vëmendjes ndërkombëtare. /A.Z/UBT News/

 

Continue Reading

Të kërkuara