Shëndeti

Oreksi juaj ka shtatë faza dhe çdokush që do të humbë peshë, duhet t’i dijë ato!

Rritja e konsumit dhe për rrjedhojë edhe shtimi në peshë, ndikon në shëndetin tonë.

Published

on

Një nga marrëdhëniet më të ndërlikuara që ka një qenie njerëzore është ajo me ushqimin. Ne nuk hamë gjithmonë sepse jemi të uritur. Nganjëherë kjo ndodh thjesht për shkak të sasisë së madhe të reklamave dhe posterave të ushqimit përreth nesh.

Për më tepër, “oreksi ynë” zgjohet nga shumë faktorë të tjerë që nuk kanë asnjë lidhje me stomakun bosh. Rritja e konsumit dhe për rrjedhojë edhe shtimi në peshë, ndikon në shëndetin tonë. Një studim nxori në pah se ndryshimet e oreksit sipas moshës së njerëzve dhe njohja e fazave të ndryshme na ndihmon të përmirësojmë dietën tonë dhe të përballojmë problemet si shtimi i peshës.

Dekada e parë: Nga 0-10 vjeç

Zakonet e ngrënies të fituara në fëmijërinë e hershme mund të vazhdojnë edhe kur ju rriteni. Një fëmijë i mbushur ka të ngjarë të bëhet një i rritur mbipeshë, nëse prindërit nuk marrin ndonjë masë paraprake. Eshtë e rëndësishme që fëmijët të mësohen të provojnë ushqime me aromë, shije dhe ngjyra të ndryshme, në mënyrë që ata të mos kenë frikë nga ushqime të caktuara më vonë.

Sipas studimit, fëmijët kanë të njëjtat sjellje të ngrënies si prindërit e tyre, kështu që mjedisi i tyre duhet të jetë pozitiv, i ekuilibruar dhe gjithëpërfshirës i ushqimeve të shëndetshme, si perimet.

Dekada e dytë: Nga 10-20 vjeç
Gjatë pubertetit dhe adoleshencës, oreksi i rritur ndikohet nga hormonet. Në këtë fazë, marrëdhënia e një të riu me ushqimin është e lidhur me shëndetin dhe rritjen e tij aktuale. Kjo periudhë është kritike për të përcaktuar zakonet e të ngrënit në të ardhmen.

Pa udhëzimin e duhur, të rinjtë kanë tendencë të preferojnë ushqime jo të shëndetshme, konsumi i të cilave sjell pasoja që vazhdojnë kur rriteni. Shkencëtarët vunë në dukje se gratë e reja kanë më shumë të ngjarë të vuajnë nga mangësitë ushqyese, pasi në këtë fazë ato zhvillojnë aftësinë e tyre riprodhuese.

Dekada e tretë: Nga 20-30 vjeç
Si i rritur, ndryshimet në stilin e jetës mund të shkaktojnë një shtim në peshë. Dhe pasi të fitohet kjo, është e vështirë ta humbësh. Në këtë fazë të veçantë, trupi dërgon sinjale të forta për të ngrënë kur është i uritur, por sinjalet që ai dërgon për të refuzuar ushqimin kur është plot janë shumë të dobëta. Studimi shpjegoi se kjo ndodh sepse ka kaq shumë faktorë fizikë dhe psikikë që ndikojnë në oreks, të cilat i nxisin njerëzit të vazhdojnë të hanë edhe kur nuk janë të uritur.

Gjatë kësaj faze, është e rëndësishme të mësoni se si të zhvilloni një ndjenjë të ngopjes, të dëgjoni trupin kur nuk ndihet më i uritur dhe kështu të shmangni konsumimin e tepërt. Kjo arrihet duke zgjedhur ushqime që janë të pasura me fibra dhe proteina, që ju ndihmojnë të ndjeheni “të plotë” për më gjatë, ndryshe nga produktet e pasura me sheqerna dhe yndyrna.

Dekada e katërt: Nga 30-40 vjeç

Në këtë pikë të jetës, efektet e stresit fillojnë të tregohen. Vështirësitë e moshës madhore çojnë në ndryshime në rutinën e ngrënies dhe oreksin. Disa tipare të personalitetit, si perfeksionizmi, ndikojnë në sjelljen e të ngrënit sepse shpesh shkaktojnë ankth. Në këtë fazë, është e rëndësishme për të ndryshuar çdo zakon të keq të ngrënies, qoftë në mjedisin e punës, qoftë në shtëpi. Njohja e situatave që shkaktojnë stresin dhe minimizimi i tyre gjithashtu, do të ndihmojë në përmirësimin e gatishmërisë suaj për të ngrënë të shëndetshëm.

Dekada e pestës: Nga 40-50 vjeç
Gjatë kësaj periudhe, do të jetë shumë e vështirë të ndryshosh atë që nuk është ndryshuar më parë. Mendja dikton që ju duhet të keni një dietë dhe stërvitje të ekuilibruar, por në realitet ju ende hani keq.

Sipas Organizatës Botërore të Shëndetit, në këtë fazë rrjedhin problemet shëndetësore nga zakonet e dobëta të ngrënies, si presioni i lartë i gjakut, niveli i lartë i kolesterolit në gjak dhe diabeti. Ndryshimet duhet të synojnë përmirësimin e shëndetit, përpara se simptomat të bëhen të dukshme dhe të pakthyeshme.

Dekada e gjashtë: Nga 50-60 vjeç
Që në moshën 50 vjeç e lart, masa e muskujve fillon të ulet në mënyrë progresive dhe të qëndrueshme. Shkencëtarët e quajnë këtë “Sarkopenia”. Konsumimi i më pak lëndëve ushqyese sesa duhet, duke mos qenë fizikisht aktiv dhe menopauza mund ta përshpejtojë këtë proces.

Në këtë fazë, është thelbësore të ruani një dietë të shëndetshme, me proteina të larta. Sidoqoftë, ushqimet e thjeshta shpesh zëvendësohen nga të tjerat që nuk plotësojnë nevojat ushqyese të njerëzve në këtë fazë, qoftë për shkak të mungesës së kohës ose humbjes së oreksit.

Dekada e shtatë: Nga 60-70 vjeç
Gjatë pleqërisë trupi bëhet i brishtë dhe pesha humbet në mënyrë të pavullnetshme sepse oreksi dhe uria humbasin. Studimi tregon se në këtë pikë, ngrënia më shumë se gjithçka është një përvojë sociale. Në këtë fazë, mbajtja e ushqimit të mirë e udhëhequr nga një specialist, është thelbësore për zgjatjen e jetëgjatësisë suaj./neps.al 

Shëndeti

Dieta verore, ushqimet që duhet dhe nuk duhen konsumuar gjatë verës

Published

on

Mënyra e të ushqyerit është gjithmonë e rëndësishme, por gjatë verës, kur ndihet nxehtësia, të ushqehesh siç duhet dhe në mënyrë korrekte është thelbësore për ruajtjen e shëndetit të mirë.

Para së gjithash, për të parandaluar humbjen e ujit dhe kripërat minerale për shkak të djersitjes veçanërisht të bollshme, kur temperatura është e lartë, është e domosdoshme futja e shumë lëngjeve, në veçanti ujë i cili, siç dihet, është gjithashtu i pasur me kripëra minerale.

Në verë është e nevojshme të pihen lëngje, por të kufizohet konsumi i pijeve të gazuara ose me shumë sheqer dhe të shmanget konsumi i pijeve shumë të ftohta që mund të shkaktojnë shfaqjen e një bllokimi të rëndë.

Është praktikë e mirë për të shmangur pijet alkoolike që rrisin djersën e ndjesinë e nxehtësisë dhe kufizoni kafen. Është e këshillueshme të mos merrni shtesë të kripës pa u konsultuar më parë me një mjek. Me nxehtësinë, edhe proceset e tretjes janë pak efikase dhe rekomandohet konsumi i ushqimeve të lehta.

Të zvogëlohet futja e yndyrave, mishrave dhe ushqimeve të skuqura, shmangni erëzat dhe ushqime me erëza dhe në vend të kësaj t’i jepni përparësi peshkut.

Një dietë e shëndetshme duhet të përfshijë konsumin e rregullt të frutave e perimeve, ushqime që duhet të konsumohen në sasi të mëdha gjatë verës: ato përmbajnë shumë lëngje dhe janë të pasura me minerale dhe vitamina, duke luftuar në mënyrë efektive me dehidrimin e shkaktuar nga djersitja tepruar.

Për më tepër, përmbajtja e tyre e fibrave favorizon funksionimin e duhur të sistemit gastrointestinal.

Continue Reading

Shëndeti

Çfarë ndodh nëse hani një qershi me krimb të fshehur brenda?

Published

on

Qershitë mund të jenë strehë për mysafirë të paftuar, larva të bardha. A mund të dëmtojë shëndetin tuaj ngrënia e qershive me krimba?

Larvat që fshihen në qershi janë larvat e mizës së qershisë, një insekt në familjen e mizave Tephritidae. Femrat e kësaj specie i lëshojnë vezët e tyre në fruta të pjekura, duke krijuar një mjedis në të cilin larvat ushqehen me tulin e frutave derisa të piqen.

Konsumimi i paqëllimshëm i larvave të mizës së qershisë nuk përbën një rrezik serioz për shëndetin. Larvat nuk janë helmuese e nuk transmetojnë sëmundje, megjithëse vetëm mendimi për praninë e tyre mund të shkaktojë neveri.

Njerëzit me sistem tretës të ndjeshëm e alergji, ndaj insekteve ose marimangave, mund të kenë probleme pas konsumimit të qershive.

Simptoma si fryrje, të përziera ose diarre janë të mundshme. Kujdes i veçantë rekomandohet për njerëzit me sistem imunitar të dobësuar, sepse trupi i tyre mund të reagojë më dhunshëm ndaj proteinave nga insektet.

Edhe pse pasojat më serioze janë të rralla, është e rëndësishme të jeni të vetëdijshëm për mundësinë e simptomave të pakëndshme.

Si t’i pastroni qershitë në mënyrë efektive?

Për të shmangur surprizat e pakëndshme, mund të përdorni një metodë të provuar shtëpiake. Është e nevojshme që frutat të zhyten në ujë të ftohtë dhe të shtohet kripë (1 lugë kripë në 1 litër ujë) për të paktën 30 minuta, dhe më së shumti një orë. Një ndryshim në mjedis bën që larvat të notojnë në sipërfaqe.

Pas kësaj, qershitë duhet të filtrohen mirë dhe të shpëlahen me ujë të rrjedhshëm. Zhytja në ujë të kripur është efektive, por nuk i largon të gjitha gjurmët e larvave. Kjo është arsyeja pse ekspertët rekomandojnë një shqyrtim të kujdesshëm të frutave para konsumimit.

Shenjat e dobishme që mund të tregojnë praninë e larvave janë: vrima të vogla në lëvore, ngjyrë e pabarabartë ose njolla të zeza të dukshme.

Continue Reading

Shëndeti

Këto gjëra nuk duhet t’ia fshihni kurrë mjekut tuaj

Published

on

A i tregoni gjithmonë të vërtetën mjekut tuaj?

Universiteti i Miçiganit kreu një studim me mijëra pacientë, nga të cilët 2,500 ishin të moshuar. Rezultatet treguan se 60% deri në 80% e njerëzve pranuan se nuk i tregonin gjithmonë të vërtetën mjekut të tyre.

Mjekët janë të habitur pse pacientët do të gënjenin për diçka për të cilën mund të merrnin ndihmë. “Kur të anketuarit shpjeguan pse nuk ishin të hapur, shumica thanë se donin të shmangnin gjykimin dhe nuk donin të dëgjonin leksione për sjellje të dëmshme,” raportoi ekipi kërkimor. “Më shumë se gjysma thjesht ndiheshin shumë të turpëruar për të treguar të vërtetën. Ata shqetësoheshin se do të etiketoheshin si njerëz që nuk marrin vendime të mira”.

Edhe pse shumica duam të shihemi si “nxënës të mirë” në sytë e mjekut, duke mos treguar të vërtetën për ato që përjetojmë, rrezikojmë më shumë shëndetin sesa e kuptojmë. Këtu janë shtatë gjëra që, ndonëse mund të jenë të vështira për t’u pranuar, duhen treguar me sinqeritet gjatë kontrollit tuaj mjekësor:

Sasinë e ushtrimeve që bëni

Tundimi për të ekzagjeruar me aktivitetin fizik kur mjeku ju pyet mund të jetë i madh. E kuptojmë — askush nuk do të duket si dembel. Duke qenë të sinqertë për rutinën tuaj të aktivitetit fizik, apo mungesën e tij, mjeku mund t’ju sugjerojë aktivitete që mund t’i shijoni dhe që i bëjnë mirë trupit tuaj.

Të gjitha ilaçet që merrni, përfshirë suplementet

Është e rëndësishme që mjeku të dijë të gjitha ilaçet që merrni, që të shmangen efektet anësore të mundshme. Disa nga simptomat që ndjeni janë pasojë e ilaçeve që merrni. Nëse po harroni të merrni ilaçet, apo nuk po i merrni për shkak të kostos, mjeku duhet ta dijë.

Simptomat që ju shqetësojnë

Ndoshta keni vënë re një skuqje, një gungë, apo një dhimbje që nuk largohet, por për ndonjë arsye keni hezituar ta përmendni në vizitë. Është e natyrshme të shpresoni se do të largohet vetvetiu. Por, mbani mend: mjeku ka studiuar për vite të tëra për të kuptuar çështje të tilla dhe di më shumë se interneti! Edhe nëse ndiheni të turpëruar apo në siklet, është shumë e rëndësishme të jeni të sinqertë. Besoni që mjeku juaj ndoshta i ka parë dhe dëgjuar të gjitha më parë!

Përdorimi i alkoolit

Ndërkohë që njerëzit priren të ekzagjerojnë për sasinë e ushtrimeve që bëjnë, ata minimizojnë sasinë e alkoolit që konsumojnë. Disa mjekë këshillojnë: “Pyet sa pi pacienti, pastaj dyfishoje.” Fatkeqësisht, për shkak të kësaj, shumë raste të konsumit të dëmshëm të alkoolit nuk identifikohen deri sa ndodh një dëmtim serioz. Është e rëndësishme të jeni të hapur për konsumimin e alkoolit, sidomos kur mjeku po mendon çfarë ilaçesh të përshkruajë.

Ndjenjat e depresionit dhe ankthit

Në ditët e sotme, mjekët shpesh ju pyesin nëse ndiheni të trishtuar apo të shqetësuar. Jini të sinqertë kur ju bëjnë këtë pyetje. Depresioni dhe ankthi janë të zakonshme tek të rriturit e moshuar dhe të dyja janë të trajtueshme. Shumë njerëz nuk kuptojnë që shqetësimet emocionale mund të jenë po aq dobësuese sa sëmundjet fizike — dhe nuk ka asgjë për t’u turpëruar kur kërkon ndihmë në këtë drejtim.

Nëse jeni rrëzuar

Një nga shkaqet të aftësisë së kufizuar e madje edhe vdekjes tek të moshuarit është rënia. Është e kuptueshme pse të moshuarit nuk duan të pranojnë se kanë rënë, kanë frikë se do t’u thuhet të “qetësohen”. Nëse i tregoni mjekut që keni rënë ose po rrëzoheni shpesh, mund të vlerësojë arsyet e të rekomandojë ushtrime për balancë, ekzaminime për dëgjimin dhe shikimin, rishikim të ilaçeve, apo hapa të tjerë për të ulur rrezikun nga rëniet.

Ndryshimet në kujtesë

Fushë që shpesh mohohet, ndonëse është e lehtë të mendosh se harresa është pjesë e plakjes, ndryshimet në kujtesë janë pasojë e ilaçeve apo edhe e një sëmundjeje të trajtueshme. Është më mirë që mjeku ta dijë dhe të ndihmojë me planin e duhur. Edhe nëse diagnostikoheni me Alzheimer apo çrregullim të ngjashëm, sa më herët të zbulohet, aq më mirë.

Continue Reading

Shëndeti

Më të mira kundër fryrjes së stomakut, ja ushqimet për të lehtësuar problemin

Published

on

Dhimbjet e barkut, gazrat dhe fryrja e stomakut janë simptoma të një tretjeje problematike por edhe pasoja të ushqyerjes së keqe. Ka ushqime të caktuara që shkaktojnë një fryrje artificiale të stomakut por edhe gazra të vazhdueshme dhe një ndjesi parehatie të madhe.

Në shumë raste, fryrja e stomakut mund të eliminohet falë konsumit të ushqimeve dhe pijeve të caktuara të shëndetshme për tretjen.

Cilat janë ushqimet që eliminojnë fyrjen e stomakut?

Kivi – Një frut i pasur me fibër. Ekspertët thonë se ngrënia e dy frutave në ditë për katër javë eliminon konstipacionin dhe fryrjet e stomakut.

Çaji i Nenexhikut – Ky çaj është përdorur prej shekujsh për të përmirësuar tretjen. Studimet thonë se ky çaj ose suplementët e nenexhikut mund të konsumohen rregullisht për katër javë. Në këtë mënyrë do të përgjysmojnë simptomat e problemeve me tretjen dhe do të shfryjnë stomakun.

Bananja – Ky frut është burim i pasur i fibrës e cila ushqen bakteret e mira në stomak dhe përmirëson tretjen. Gratë që hanë dy banana në ditë për 2 muaj me rradhë kanë një bark më të sheshtë.

Kefiri – Përmban enzimë të rëndësishme që shpërbën laktozën, një sheqernë te qumështi që shkakton probleme me stomakun. Pirja e kefirit zgjidh problemet me tretjen dhe eliminon fryrjen dhe gazrat me të paktën 70%.

Xhenxhefili – E përdorur prej mijëra vitesh për të qetësuar stomakun dhe përmirësuar tretjen, qetëson muskujt e lejon trupin të nxjerrë gazrat më me lehtësi. Xhinxheri, një prej përbërësve kryesorë të këtij zhardhoku, ofron përfitime të shkëlqyera për stomakun dhe tretjen.

Pjepri – Ka aftësi çliruese e ndihmon në eliminimin e ujrave të tepërt nga organizmi. Ai shfryn stomakun por edhe shërben si një zëvendësues natyral i elektroliteve sepse është shumë i pasur me kalium.

Continue Reading

Të kërkuara