Lajmet
Nusantara zyrtarizohet si kryeqyteti i ri i Indonezisë, ndërsa Xhakarta ballafaqohet me krizën e fundosjes
Published
1 year agoon
By
Betim GashiMë 16 gusht 2024, Indonezia shënoi një moment historik duke festuar për herë të parë Ditën e Pavarësisë në kryeqytetin e ri, Nusantara. Ky ndryshim simbolizon një kapitull të ri për vendin që po përballet me një krizë të rëndë mjedisore në Xhakarta, kryeqytetin aktual, i cili është në rrezik të fundoset për shkak të rritjes së nivelit të detit dhe krizes klimatike.

Nusantara: Kryeqyteti i ri dhe projekti i madh i Indonezisë
Nusantara, një emër që do të thotë “arkipelag” në javanishten e vjetër, është ndërtuar në provincën e Kalimantan Lindor në ishullin Borneo dhe pritet të përfundojë deri në vitin 2045, në përputhje me 100-vjetorin e pavarësisë së Indonezisë nga sundimi japonez. Kryeqyteti i ri është një projekt ambicioz me një kosto të përgjithshme prej 32 miliardë dollarësh dhe do të mbulojë një sipërfaqe prej 180,000 hektarësh. Ai është projektuar të përfshijë zyrat qeveritare dhe njësitë e banimit për rreth 1.5 milionë nëpunës civilë dhe familjet e tyre.
Presidenti Joko Widodo, i njohur ndryshe si Jokowi, ka bërë të njohur se ky projekt është një nismë kryesore e tij dhe ka ofruar stimuj tërheqës për investitorët, duke përfshirë të drejtat e tokës për deri në 190 vjet dhe një regjim të favorshëm tatimor. Ky ndryshim është menduar të stimulojë sektorin e pasurive të paluajtshme dhe të nxisë rritjen ekonomike në të ardhmen.
Xhakarta: Problemet dhe Ndikimi
Xhakarta, e njohur si megaqyteti që fundoset më shpejt në botë, ka humbur më shumë se 16 këmbë nga niveli i detit për shkak të krizës klimatike dhe nxjerrjes së pakontrolluar të ujërave nëntokësore. Ekspertët parashikojnë se deri në vitin 2050, deri në 95 për qind e Xhakartës Veriore mund të fundoset nën nivelin e detit. Ndikimi është veçanërisht i rëndë në Xhakartën e Veriut, e cila është zhytur ndjeshëm në vitet e fundit. Për të adresuar këto probleme, qeveria ka zhvilluar një masterplan për të përmirësuar transportin, përmbytjet dhe degradimin e mjedisit në qytet.
Ndryshimi i kryeqytetit përfaqëson një përpjekje të madhe për të adresuar problemet mjedisore dhe për të ndihmuar zhvillimin ekonomik të Indonezisë. Sidoqoftë, ka pasur disa shqetësime lidhur me ndikimin mjedisor të ndërtimit të Nusantarës, veçanërisht në provincën e Kalimantan Lindor, që është një habitat i rëndësishëm për kafshë të egra dhe për njerëzit indigjenë.
Carmelo Ferlito, ekonomist dhe anëtar i Institutit për Demokraci dhe Çështje Ekonomike (IDEAS), e konsideron këtë lëvizje si një “lëvizje të keqe”, duke argumentuar se qytetet shpesh zhvillohen në mënyrë organike dhe janë një përzierje komplekse e kulturës, politikës dhe ekonomisë. Në anën tjetër, analisti politik D. Nicky Febriani beson se Nusantara do të ofrojë përfitime ekonomike të rëndësishme dhe do të kontribuojë në zhvillimin e vendit.
Ndërkohë, Xhakarta do të mbetet qendra ekonomike e Indonezisë dhe qeveria e vendit po përpiqet të zgjidhë problemet e saj përmes një masterplani të ri, me shpresën se të dy kryeqytetet do të funksionojnë si simbole të së kaluarës, të tashmes dhe të së ardhmes së Indonezisë./UBTNews/
Lajmet
Policia heton dy raste të dyshimta: Një grua e vdekur në Prizren dhe një burrë i vdekur në Gjilan
Published
5 minutes agoon
November 14, 2025By
UBT News
Policia e Kosovës ka njoftuar se është duke hetuar dy raste të vdekjeve të dyshimta që kanë ndodhur në 24 orët e fundit.
Një rast ka ndodhur në Prizren ku e vdekur në një shtëpi është gjetur nja grua, rast ky duke u cilësuar si “hetim mbi vdekjen”.
Ndërsa një rast tjetër që është cilësuar po ashtu si “vdekje e dyshimtë” ka ndodhur në Gjilan, ku në shtëpinë e tij është gjetur një burrë i vdekur.
“Viktima femër kosovare është gjetur pa shenja jete në një shtëpi. Njësitë policore dhe ekipi mjekësor kanë dalë në vendin e ngjarjes ku edhe është konstatuar vdekja e viktimës. Me vendim të prokurorit, trupi i pajetë i viktimës është dërguar në Institutin e Mjekësisë Ligjore për obduksion”, thuhet në raportin 24-orësh të Policisë./S.K/PK/
Katër persona janë vrarë nga sulmi masiv i Rusisë në Kiev, kanë thënë autoritetet ukrainase, ku të paktën 430 dronë dhe 18 raketa u përdorën në sulm.
Të paktën 27 persona kanë pësuar lëndime ndërsa ekipet emergjente u janë përgjigjur disa sulmeve, ka thënë kreu i administratës ushtarake në Kiev, Tymur Tkachenko.
Presidenti ukrainas, Volodymyr Zelensky, ka thënë se sulmi kishte cak Kievin.
“Një sulm i kalkuluar posaçërisht për të shkaktuar sa më shumë dëm në civilë”, ka thënë ai.
15 persona u dërguan në spital, përfshirë një në gjendje kritike dhe një shtatzënë, dhe është lëshuar paralajmërim edhe për mundësi të ndërprerjes së energjisë elektrike./S.K/EO/AP/
Lajmet
Enver Hoxhaj kërkon shtyrjen e Konventës së PDK-së
Published
13 minutes agoon
November 14, 2025By
UBT News
Nënkryetari i Partisë Demokratike të Kosovës, Enver Hoxhaj, ka kërkuar shtyrjen e Konventës së PDK-së për zgjedhjen e kryetarit të ri, duke theksuar se procesi aktual nuk garanton garë të drejtë, përmbajtësore dhe të hapur për të gjithë.
Hoxhaj tha se një parti serioze nuk mund të organizojë një konventë të tillë në një periudhë kaq të shkurtër dhe i ka bërë thirrje Kryesisë së PDK-së që ta shtyjë atë të paktën deri të dielën e ardhshme.
Sipas tij, kjo do t’i jepte kohë të mjaftueshme anëtarësisë dhe delegatëve të njihen me kandidaturat dhe platformat për zhvillimin e partisë.
“Konventa duhet të shtyhet, sepse kështu do t’u jepej mundësia anëtarësisë dhe delegatëve të njihen me kandidaturat dhe platformat. Kjo do ta rriste cilësinë e kandidaturave dhe konkurrencën ndërmjet platformave, pasi zhvillimet e fundit kanë qenë të befasishme,” ka shkruar Hoxhaj.
Ai ka theksuar se ngutia aktuale “nuk garanton garë cilësore, as reformimin dhe unitetin e domosdoshëm” për PDK-në, ndërsa ka kundërshtuar çdo tentativë për orientim apo imponim të garës.
“Në partitë demokratike, më shumë se një kandidaturë është mundësi që delegatët të zgjedhin lirisht dhe ndihmon në pasurimin e platformave individuale,” ka shtuar ai.
Hoxhaj ka bërë të ditur se është kundër çdo formule që, sipas tij, shpërfill bazën e partisë.
Ai ka kritikuar edhe dorëheqjen e kryetarit të deritanishëm, e cila sipas tij është shoqëruar me preferenca të qarta për pasuesin, duke krijuar përshtypjen e skemave të sajuara e të paragjykuara./S.K/KP/
Më 14 nëntor 1908 në Manastir filloi punimet Kongresi i Manastirit ose Kongresi i Alfabetit, me qëllim krijimin e një alfabeti të njehsuar që do të ishte edhe fillimi i letërsisë mbarë shqiptare.
Në këtë kongres ishin të pranishëm 150 delegatë, të ardhur nga të gjitha anët e Shqipërisë, si dhe nga komunitetet shqiptare në Rumani, Itali, Greqi, Turqi, Egjipt, Amerikë etj.
Kryetar i Kongresit u zgjodh Mit’hat Frashëri, i biri i Abdyl Frashërit. Mit’hat Frashëri ishte në atë kohë redaktor i dy revistave që botoheshin në Selanik “Liria” dhe “Dituria”. Sekretare e komisionit u zgjodh Parashqevi Qiriazi, mësuese e shkollës së Vashave në Korçë.
Nënkryetar u zgjodh Grigori Cilka, nga Korça si dhe 11 anëtarë të tjerë. Në këtë Kongres merrnin pjesë shqiptarë të të gjitha komuniteteve fetare si, myslimanë, katolike, ortodoksë, protestantë, njerëz të ditur, të bashkuar për një qëllim të madh kombëtar.
Kumtesa e mbajtur nga prifti katolik Gjergj Fishta, preku të gjithë pjesëmarrësit sa një hoxhë rendi ta përqafonte para të gjithëve. Kërkesa ishte që gjuha shqipe të mos shkruhej as me shkronja arabe, as me shkronja greke, por me alfabetin latin.
Kongresi vendosi me votë unanime për të lenë mënjanë alfabetin e Stambollit, dhe të shkruanin gjuhën shqipe vetëm me alfabetin latin me 36 shkronja, alfabet që përdoret në ditët tona.
Gjithashtu, u vendos që pas dy vjetësh të mbahej një Kongres i dytë, në Janinë, për të shqyrtuar problemet drejtshkrimore e letrare, si dhe për të bërë përpjekje për shkrirjen e dialekteve gegë dhe toskë në një gjuhë të njehsuar shqipe.
Kongresi vendosi ngritjen e Shtypshkronjës Shqipe në Manastir nën drejtimin e Gjergj Qiriazit, e cila u bë shpejt e njohur anembanë vendit si shpërndarëse e librave dhe gazetave shqipe.
Një pjesëmarrës i shquar në Kongresin e Alfabetit ishte studiuesi, poeti dhe atdhetari nga Shkodra, Ndre Mjeda. Tetë nga trembëdhjetë propozimet e tij u miratuan nga Kongresi i Manastirit. Ndonëse jetoi në disa vende të huaja dhe fliste 13 gjuhë, mbi gjuhën shqipe ai nuk vinte gjë tjetër. /S.K/KP/
Studiuesit shpjegojnë sistemin e avancuar Maja për eklipset diellore
Policia heton dy raste të dyshimta: Një grua e vdekur në Prizren dhe një burrë i vdekur në Gjilan
Sulm masiv i Rusisë mbi Kiev
Enver Hoxhaj kërkon shtyrjen e Konventës së PDK-së
Cardi B gëzon ardhjen e fëmijës së katërt, të parin me futbollistin Diggs
Honda–Nissan, bashkëpunim i ri strategjik për Amerikën
117 vjet nga Kongresi i Alfabetit
Clooney paralajmëron për kulturën e Hollywood-it: Mos thoni po për gjithçka
Anglia mposht Serbinë në Wembley
Të kërkuara
-
Lajmet3 months agoProfesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Aktualitet3 weeks agoProfesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi-Ferati, fituese e bursës prestigjioze Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë
-
Rajoni2 months agoPolicia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Vendi2 months agoVotoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën
