

Lajmet
Numri i vdekjeve nga COVID-i ndoshta tri herë më i lartë se sa thonë të dhënat
Raporti i tyre vjen dy vjet nga dita kur Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSh) shpalli për herë të parë pandeminë.
Published
3 years agoon
By
Betim GashiMë shumë se 18 milionë njerëz, që do të thotë tre herë më shumë se sa sugjerojnë të dhënat zyrtare – ndoshta kanë vdekur për shkak të COVID-19, thonë studiuesit.
Raporti i tyre vjen dy vjet nga dita kur Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSh) shpalli për herë të parë pandeminë. Një ekip nga Universiteti i Uashingtonit në Shtetet e Bashkuara të Amerikës (ShBA) studioi 191 vende dhe territore për atë që ata e quajnë shifra e vërtetë e vdekjes globale. Disa vdekje ishin të shkaktuara nga virusi, ndërsa të tjerat ishin të lidhura me infeksionin. Kjo është për shkak se infektimi me COVID-19 mund të përkeqësojë gjendje të tjera mjekësore para-ekzistuese, të tilla si sëmundja e zemrës ose e mushkërive.
Masa e përdorur quhet vdekje e lartë, sa shumë njerëz kanë vdekur në periudhën e pandemisë krahasuar me periudhën para pandemisë.
Për të llogaritur këtë, studiuesit mblodhën të dhëna përmes kërkimeve në uebsajte të ndryshme qeveritare, Baza e të Dhënave të Vdekshmërisë Botërore, Baza e të Dhënave të Vdekshmërisë Njerëzore dhe Zyra Evropiane e Statistikave. Shkalla e vdekjeve të larta vlerësohet të ketë ndryshuar në mënyrë dramatike sipas vendit dhe rajonit, por shkalla e përgjithshme globale e llogaritur në studim është 120 vdekje për 100 mijë njerëz. Kjo do të thotë se rreth 18.2 milionë vdekje kanë ndodhur për shkak të COVID-19 në dy vite, në fillimit të vitit 2020 dhe në fund të vitit 2021.
Ato u llogaritën vetëm për periudhën e plotë të studimit, dhe jo sipas javës ose muajit, për shkak të vonesave dhe mospërputhjeve në raportimin e të dhënave të vdekjes nga COVID që mund të ndryshonin në mënyrë drastike vlerësimet, theksojnë hetuesit. Sipas hulumtimit, i cili është botuar në The Lancet, normat më të larta ishin në vendet me të ardhura më të ulëta në Amerikën Latine, Evropë dhe Afrikën nën-Sahariane. Por vdekjet ishin gjithashtu mjaft të larta në disa vende me të ardhura të larta, të tilla si Italia dhe disa pjesëve të ShBA.
Pesë vendet që vlerësohet se kanë shkallën më të lartë të vdekjeve ishin: Bolivia, Bullgaria, Eswatini, Maqedonia e Veriut dhe Lesoto. Pesë me më të ulëtat ishin: Islanda, Australia, Singapor, Zelanda e Re dhe Tajvani.
Për Mbretërinë e Bashkuar, vlerësohet se numri i përgjithshëm i vdekjeve të lidhura me COVID-19 në vitin 2020 dhe 2021 ishte i ngjashëm me të dhënat zyrtare në rreth 173 mijë me një shkallë të lartë të vdekshmërisë prej 130 vdekjesh për 100 mijë persona.
Autori kryesor Dr Haidong Wang nga Instituti për Metrikën dhe Vlerësimin e Shëndetit, tha: “Të kuptuarit e numrit të vërtetë të vdekjeve nga pandemia është jetike për vendimmarrjen efektive të shëndetit publik”.
Studimet nga disa vende, përfshirë Suedinë dhe Holandën, sugjerojnë se COVID-i ishte shkaku i drejtpërdrejtë i shumicës së vdekjeve të larta, por aktualisht nuk kemi prova të mjaftueshme për shumicën e vendndodhjeve.
“Kërkimet e mëtejshme do të ndihmojnë për të zbuluar se sa vdekje janë shkaktuar drejtpërdrejt nga COVID dhe sa kanë ndodhur si rezultat i tërthortë i pandemisë”, tha Wang.
Studiuesit parashikojnë se vdekshmëria e lartë e lidhur me pandeminë do të bie, falë vaksinave dhe trajtimeve të reja. Por ata paralajmërojnë se pandemia ende nuk ka mbaruar dhe mund të shfaqen variante të reja të rrezikshme të virusit./UBTNews/
Lajmet
Kërcënimi për bombë në Kuvendin e Kosovës, doli të jetë alarm i rrejshëm
Published
2 hours agoon
July 5, 2025By
UBTnews
Kështu tha prokurori i rastit, Zejnullah Gashi, sipas të cilit, hetimet po vazhdojnë.
Sipas tij, zëri që ka kërcënuar për bombën ka qen zë mashkulli që ka folur në gjuhën angleze.
Lajmet
Kërcënimi me bombë, Zogaj: E marrim seriozisht
Published
2 hours agoon
July 5, 2025By
UBTnews
Deputeti i Lidhjes Demokratike të Kosovës, Alban Zogaj tha se nuk është ndjenjë e mirë dhe është diçka serioze kërcënimi me bombë në Kuvendin e Kosovës.
Ai tregoi se nuk kanë informacione më të detajuara rreth kësaj, porse u është kërkuar ta lirojnë ndërtesën e kuvendit.
Zogaj tha se kur të konsiderojë Policia e Kosovës se ndërtesa e kuvendit është e sigurt, mund të mbahet vazhdimi i seancës konstituive.
“Krejt çka na është thënë dhe urdhëruar është që ta lirojmë sa më shpejtë objektin e kuvendit. Unë shpresoj që të ketë procedura të kërkimit tani dhe pastaj na fton kryesuesi në seancë. Ne po presim këtu. Pas disa orëve besoj prapë vazhdojmë me seancë ose nesër. Kjo varet nga polica kur Kuvendi i Kosovës është i sigurt…Nuk kemi shumë informacione…Nuk është ndjenjë e mirë, është serioze. E marrim seriozisht. Edhe pse ka dyshime që mund të jetë kërcënim m rrejshëm”, tha Zogaj.
Deputetët e Kuvendit të Kosovës u larguan nga ndërtesa e Kuvendit të Kosovës me rekomandimin e Policisë së Kosovës, pasi morën një kërcënim.
Një numër i shtuar i zyrtarëve policor larguan deputetët dhe mediat edhe nga parkingu i ndërtesës së Kuvendit.
Sot pritej të mbahej seanca konstituive për herë të 42-të.
Lajmet
Hekuri dhe vitamina C: A është kombinimi i tyre i nevojshëm?
Published
4 hours agoon
July 5, 2025By
UBT News
Përveçse është një “bartës i oksigjenit” nëpërmjet gjakut që ushqen të gjitha indet dhe organet, hekuri furnizon trupin me energji dhe përmirëson funksionet e trurit.
Sa është e sigurt marrja njëkohësisht e hekurit dhe vitaminës C flet mjaft fakti që këto dy elemente esenciale në organizëm konsiderohen “një çift i mirë”.
Prej kohësh është konsideruar se ndihmon ky “çiftim” i vitaminës C me hekurin në trup për të përthithur më mirë hekurin që të jetë i mjaftueshëm.
Pse hekuri është një mineral i rëndësishëm?
Hekuri është një nga përbërësit më të rëndësishëm të gjakut dhe organizmi nuk mund të funksionojë siç duhet pa të. Hekuri luan role thelbësore në trup. Ai është pjesë përbërëse e hemoglobinës, e cila lidh transporton oksigjenin drejt indeve, është element kyç në furnizimin me oksigjen të zemrës, trurit e mëlçisë.
Përveçse “bartës i oksigjenit”, hekuri ndihmon në furnizimin me energji dhe përmirëson funksionet e trurit. Kur nuk arrin të përfitojë mjaftueshëm hekur nga ushqimet që e përmbajnë, shtimi i vitaminës C në dietë mund të përmirësojë ndjeshëm përthithjen e tij.
Si ndihmon vitamina C në përthithjen më të mirë të hekurit?
Shumë ushqime përmbajnë hekur, por ekzistojnë dy lloje:
• Hekuri heme, i cili përthithet më lehtë nga trupi dhe gjendet në ushqimet me origjinë shtazore si mishi, shpendët dhe prodhimet e detit.
• Hekuri non-heme, që gjendet në ushqimet me bazë bimore. Ushqime si fasulet apo spinaqi përmbajnë hekur non-heme, por disa përbërës natyralë të bimëve e bëjnë këtë hekur më pak të përthithshëm nga trupi.
Nutricionistët theksojnë se vitamina C mund të ndihmojë ndjeshëm në përthithjen e hekurit non-heme.
Si të kombinojmë hekurin me vitaminën C?
Trupi i njeriut, e ka të vështirë të përthithë hekurin në mënyrë efektive. Ekspertët këshillojnë që ushqimet e pasura me hekur të shoqërohen me ato që përmbajnë vitaminë C. Marrja e tyre në të njëjtin vakt rrit përthithshmërinë (biodisponueshmërinë) e hekurit, duke e bërë organizmin të përthithë më shumë.
A rekomandohet marrja e hekurit dhe vitaminës C për personat me anemi?
Studimet sugjerojnë se nuk ka prova të mjaftueshme që mbështesin këtë për personat me anemi nga mungesa e hekurit. Njerëzit me anemi nuk kanë domosdoshmërisht nevojë për vitaminë C shtesë kur marrin suplemente orale hekuri, edhe pse kjo ka qenë praktikë e zakonshme për vite me radhë.
Çfarë tregoi studimi?
Në një provë klinike të rastësishme, 440 të rritur me anemi nga mungesa e hekurit u ndanë në dy grupe:
• Grupi i parë mori 100 mg hekur + 200 mg vitaminë C çdo 8 orë për 3 muaj.
• Grupi i dytë mori vetëm 100 mg hekur (pa vitaminë C), me të njëjtin ritëm.
Pas disa muajve, rezultatet e analizave të gjakut treguan se nuk kishte dallim në rritjen e nivelit të hemoglobinës apo në rikuperimin e depozitave të hekurit midis dy grupeve. Kjo sugjeron se shtimi i vitaminës C nuk ka ndonjë përfitim të dukshëm në përthithjen e hekurit te personat me anemi.
Cilat ushqime janë të pasura me vitaminë C?
• Agrumet (portokall, limon, mandarina)
• Perimet (lakra, lulelakra, brokoli, kale, rrepa)
• Specat e kuq
• Dredhëzat
• Domatja
• Patatja e bardhë
Burime bimore hekuri për veganët dhe vegetarianët
Personat që nuk konsumojnë mish (sidomos veganët dhe vegetarianët) janë më të rrezikuar nga mungesa e hekurit.
Ata duhet të mbështeten në burime bimore si:
• Thjerrëzat;
• Qiqrat;
• Tofu;
• Fasulet;
• Perimet me gjethe jeshile të errët.
A është mirë të merren bashkë hekuri dhe vitamina C?
Përveçse është transportuesi i oksigjenit në gjak, hekuri furnizon trupin me energji dhe përmirëson funksionin e trurit. Marrja e vitaminës C me hekurin është konsideruar për një kohë të gjatë si një kombinim i dobishëm, një “çift i mirë” për organizmin. Studimet vënë në dyshim domosdoshmërinë e këtij kombinimi për njerëzit me anemi. Megjithëse nuk është i dëmshëm, nuk është i domosdoshëm për përthithjen efektive të hekurit në trajtimin e mungesës së tij.
Lajmet
Arrestohet në Prishtinë, i dyshuari kapet me 7 armë dhe 290 fishekë
Published
8 hours agoon
July 5, 2025By
UBTnews
Policia ka arrestuar një person të dyshuar kosovar nën akuzën për kryerjen e veprave penale “Detyrim” dhe “Prezantim i rremë”.
Gjatë kontrollit në banesën e tij dhe objekteve përcjellëse, forcat e rendit kanë gjetur dhe sekuestruar shtatë armë zjarri, 290 fishekë, një telefon mobil dhe një kontratë që dyshohet të ketë lidhje me veprimtarinë kriminale.
Me vendim të prokurorit, i dyshuari është dërguar në mbajtje dhe hetimet për këtë rast vijojnë.

Kërcënimi për bombë në Kuvendin e Kosovës, doli të jetë alarm i rrejshëm

Kërcënimi me bombë, Zogaj: E marrim seriozisht

Murati: Nuk e di pse opozita vjen dhe nuk voton

Policia jep detaje për kërcënimin me bombë në Kuvend

Perfeksioni: Ndihmë apo pengesë në jetën tënde?

Hekuri dhe vitamina C: A është kombinimi i tyre i nevojshëm?

Brad Pitt: Brezat e rinj e shijojnë më shumë artin

Autizmi tashmë mund të zbulohet nga testi në një fije floku

6+ orë në telefon? Ekspertët thonë: përballesh me më shumë probleme financiare
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT2 months ago
Profesori, Arsim Hajdari, doktoron me temën “New Perspective of Biological Therapy in Treatment of Age-Related Macular Degeneration”
-
Lajmet3 months ago
Studentët e Psikologjisë në UBT zhvilluan një vizitë studimore në qendrën psikologjike “Radix” dhe Asociacionin Kosovar për Psikoterapi Trupore
-
Lajmet nga UBT4 weeks ago
UBT organizon debat rreth zgjerimit të BE-së dhe ruajtjes së vlerave evropiane
-
Lajmet nga UBT1 month ago
UBT – Institucioni privat me më së shumti programe të akredituara nga Agjencia e Akreditimit të Kosovës