Lajmet

Numri i vdekjeve nga COVID-i ndoshta tri herë më i lartë se sa thonë të dhënat

Raporti i tyre vjen dy vjet nga dita kur Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSh) shpalli për herë të parë pandeminë.

Published

on

Më shumë se 18 milionë njerëz, që do të thotë tre herë më shumë se sa sugjerojnë të dhënat zyrtare – ndoshta kanë vdekur për shkak të COVID-19, thonë studiuesit.

Raporti i tyre vjen dy vjet nga dita kur Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSh) shpalli për herë të parë pandeminë. Një ekip nga Universiteti i Uashingtonit në Shtetet e Bashkuara të Amerikës (ShBA) studioi 191 vende dhe territore për atë që ata e quajnë shifra e vërtetë e vdekjes globale. Disa vdekje ishin të shkaktuara nga virusi, ndërsa të tjerat ishin të lidhura me infeksionin. Kjo është për shkak se infektimi me COVID-19 mund të përkeqësojë gjendje të tjera mjekësore para-ekzistuese, të tilla si sëmundja e zemrës ose e mushkërive.

Masa e përdorur quhet vdekje e lartë, sa shumë njerëz kanë vdekur në periudhën e pandemisë krahasuar me periudhën para pandemisë.

Për të llogaritur këtë, studiuesit mblodhën të dhëna përmes kërkimeve në uebsajte të ndryshme qeveritare, Baza e të Dhënave të Vdekshmërisë Botërore, Baza e të Dhënave të Vdekshmërisë Njerëzore dhe Zyra Evropiane e Statistikave. Shkalla e vdekjeve të larta vlerësohet të ketë ndryshuar në mënyrë dramatike sipas vendit dhe rajonit, por shkalla e përgjithshme globale e llogaritur në studim është 120 vdekje për 100 mijë njerëz. Kjo do të thotë se rreth 18.2 milionë vdekje kanë ndodhur për shkak të COVID-19 në dy vite, në fillimit të vitit 2020 dhe në fund të vitit 2021.

Ato u llogaritën vetëm për periudhën e plotë të studimit, dhe jo sipas javës ose muajit, për shkak të vonesave dhe mospërputhjeve në raportimin e të dhënave të vdekjes nga COVID që mund të ndryshonin në mënyrë drastike vlerësimet, theksojnë hetuesit. Sipas hulumtimit, i cili është botuar në The Lancet, normat më të larta ishin në vendet me të ardhura më të ulëta në Amerikën Latine, Evropë dhe Afrikën nën-Sahariane. Por vdekjet ishin gjithashtu mjaft të larta në disa vende me të ardhura të larta, të tilla si Italia dhe disa pjesëve të ShBA.

Pesë vendet që vlerësohet se kanë shkallën më të lartë të vdekjeve ishin: Bolivia, Bullgaria, Eswatini, Maqedonia e Veriut dhe Lesoto. Pesë me më të ulëtat ishin: Islanda, Australia, Singapor, Zelanda e Re dhe Tajvani.

Për Mbretërinë e Bashkuar, vlerësohet se numri i përgjithshëm i vdekjeve të lidhura me COVID-19 në vitin 2020 dhe 2021 ishte i ngjashëm me të dhënat zyrtare në rreth 173 mijë me një shkallë të lartë të vdekshmërisë prej 130 vdekjesh për 100 mijë persona.

Autori kryesor Dr Haidong Wang nga Instituti për Metrikën dhe Vlerësimin e Shëndetit, tha: “Të kuptuarit e numrit të vërtetë të vdekjeve nga pandemia është jetike për vendimmarrjen efektive të shëndetit publik”.

Studimet nga disa vende, përfshirë Suedinë dhe Holandën, sugjerojnë se COVID-i ishte shkaku i drejtpërdrejtë i shumicës së vdekjeve të larta, por aktualisht nuk kemi prova të mjaftueshme për shumicën e vendndodhjeve.

“Kërkimet e mëtejshme do të ndihmojnë për të zbuluar se sa vdekje janë shkaktuar drejtpërdrejt nga COVID dhe sa kanë ndodhur si rezultat i tërthortë i pandemisë”, tha Wang.

Studiuesit parashikojnë se vdekshmëria e lartë e lidhur me pandeminë do të bie, falë vaksinave dhe trajtimeve të reja. Por ata paralajmërojnë se pandemia ende nuk ka mbaruar dhe mund të shfaqen variante të reja të rrezikshme të virusit./UBTNews/

Lajmet

UBT sjell në Tiranë trashëgiminë evropiane të Karl Gegës në bashkëpunim me partnerë prestigjiozë

Published

on

By

UBT, në bashkëpunim me Fondacionin Musei Civici di Venezia dhe Akademinë e Shkencave të Shqipërisë, ka organizuar një ngjarje të veçantë që përmbledh historinë dhe ndikimin e madh të Inxhinierit vizionar, Karl Gega. Konferenca Shkencore dhe Ekspozita, e titulluar “Një hekurudhë për të ndryshuar historinë”, u dedikuan Inxhinierit vizionar që ndikoi thellësisht në Evropën e shekullit XIX.

Konferenca është mbajtur në ambientet e Akademisë së Shkencave të Shqipërisë dhe ka bërë bashkë personalitete të shquara nga fusha e shkencës, arsimit dhe kulturës.

Pjesëmarrësit përfshinë figura të njohura si Rektori dhe Presidenti i UBT-së, Prof. Dr. Edmond Hajrizi, Kryetarin e Seksionit të Shkencave Shoqërore Albanologjike pranë Akademisë së Shkencave të Shqipërisë, akad. asoc. Gëzim Hoxha, si dhe përfaqësuesen e Fondacionit Musei Civici di Venezia, Monica Viero.

Gjithashtu, ngjarja ka pasur një prani të spikatur nga institucione të tjera, si dhe nga pjesëmarrës nga Kosova, Shqipëria dhe Italia, duke theksuar rëndësinë ndërkombëtare të kësaj ngjarje.

Në fokus të diskutimeve kanë qenë tema të ndryshme të lidhura me trashëgiminë e familjes së Karl Gegës, një figurë kyçe në zhvillimin e infrastrukturës dhe të historisë inxhinierike të Evropës, si dhe aspekte të tjera të rëndësishme që lidhen me ndikimin e tij në zhvillimet teknologjike të kohës. Diskutimet kanë përfshirë gjithashtu aspekte të kulturës, teknologjisë dhe ndikimit të zgjerimit të hekurudhës në lidhjen e kulturave dhe vendeve të ndryshme të Europës.

Në fjalën e tij, Rektori i UBT-së, Prof. Dr. Edmond Hajrizi, theksoi rëndësinë e bashkëpunimeve ndërkombëtare dhe të lidhjes mes institucioneve shkencore dhe kulturore për zhvillimin e mëtejshëm të dijes. Ai nënvizoi se, ngjarje të tilla nuk janë vetëm mundësi për të nxjerrë në pah trashëgiminë e vizionarëve të shquar si Karl Gegë, por gjithashtu ofrojnë mundësi për të reflektuar mbi ndikimin që kanë pasur dhe vazhdojnë të kenë përparimet teknologjike dhe inxhinierike në shoqërinë moderne.

Pjesëmarrësit janë angazhuar gjithashtu në një diskutim të thellë rreth trashëgimisë kulturore dhe historike të Karl Gegës dhe ndikimit të tij në ndërtimin e infrastrukturave hekurudhore që kanë lidhur qytete dhe shtete të ndryshme në Europë.

Nga 12 qershori, do të jetë e hapur gjithashtu ekspozita për Karl Gegën, në Pallatin e Kongreseve në Tiranë, dhe organizohet nga UBT dhe Fondacioni Musei Civici di Venezia. E njëjta ekspozitë do të vjen edhe në Kosovë, në Parkun Shkencor, Inovativ dhe Teknologjik të UBT-së në korrik.

Continue Reading

Aktualitet

Sulmohet pika kryesore bërthamore në Iran

Published

on

Kreu i agjencisë globale mbikëqyrëse bërthamore ka konfirmuar se vendi kryesor i pasurimit bërthamor të Iranit në Natanz u godit nga sulmet izraelite në orët e para të së premtes.

Në një postim në X, Agjencia Ndërkombëtare e Energjisë Atomike tha se po “monitoronte nga afër situatën thellësisht shqetësuese në Iran”, shkruan BBC.

Agjencia tha se ishte në kontakt me autoritetet iraniane në lidhje me nivelet e rrezatimit në vend, si dhe me inspektorët e saj në Iran.

Continue Reading

Aktualitet

Irani ka lëshuar mbi 100 dronë drejt Izraelit

Published

on

Një zëdhënës i ushtrisë izraelite tha se Irani ka lëshuar më shumë se 100 dronë drejt Izraelit gjatë orëve të fundit, pasi vendi premtoi hakmarrje për sulmet izraelite.

Zëdhënësi tha se 200 aeroplanë luftarakë izraelitë morën pjesë në sulmet kundër më shumë se 100 objektivave në Iran gjatë natës.

Sipas reuters, ai tha se Izraelin e presin “disa orë të vështira”. Sirena ajrore ranë paraprakisht në Izrael, ndërsa vendi u përgatit për hakmarrjen.

Në reagim të menjëhershëm pas sulmit, udhëheqësi suprem i Iranit tha se Izraeli “duhet të presë një ndëshkim të ashpër”.

“Regjimi sionist i ka sjellë vetes një fat të hidhur dhe të dhimbshëm, dhe me siguri do të përballet me të”, u shpreh ai.

Ndryshe, Izraeli ka nisur një fushatë të paprecedentë sulmesh ajrore mbi territorin iranian, në një operacion të koduar “Luanin që Ngrihet” (Operation Rising Lion), duke goditur objektiva strategjike që përfshijnë uzina bërthamore, baza ushtarake dhe ndërtesa të lidhura me Gardën Revolucionare Iraniane.

Continue Reading

Lajmet

Vijon gjykimi për rastin “Banjska”, dëshmojnë dy zyrtarë policorë

Published

on

By

Po mbahet seanca gjyqësore në rastin “Banjska”, ku sot pritet të dëgjohen dëshmitë e dy zyrtarëve policorë, Fahri Shala dhe Sedat Dushi.

Të akuzuarit Dushan Maksimoviq, Blagoje Spasojeviq dhe Vladimir Toliq, të cilët ndodhen në masë paraburgimi, u sollën në seancë nën masa të rrepta sigurie.

Më 11 shtator 2023, kryeprokurori i Prokurorisë Speciale të Kosovës, Blerim Isufaj, kishte konfirmuar aktakuzën për këtë rast, në të cilin mbeti i vrarë rreshteri i Policisë së Kosovës, Afrim Bunjaku.

Deri më tani, në këtë proces gjyqësor kanë dëshmuar edhe zyrtarët policorë Avni Shala, Elez Peci, Mirsad Kryeziu, Çlirim Shaqiri dhe Alban Rashiti.

Continue Reading

Të kërkuara