Presidenti i SHBA-së Donald Trump dukej se mbështeti një propozim rus për të ruajtur vullnetarisht kufijtë sipas një traktati kyç të kontrollit të armëve që skadon në fillim të vitit 2026.

I pyetur për propozimin e Rusisë, Trump u tha gazetarëve se i duket si një ide e mirë.

Kremlini tha të enjten se Uashingtoni ende nuk i është përgjigjur zyrtarisht ofertës së Moskës për të ruajtur vullnetarisht kufijtë qendrorë të traktatit të ri START për një vit pas skadimit të tij më 6 shkurt 2026.

Presidenti rus Vladimir Putin njoftoi në fund të shtatorit se Moska është gati t’i përmbahet kufijve sasiorë nëse SHBA bën të njëjtën gjë dhe përmbahet nga minimi i balancës së parandalimit.

I nënshkruar në vitin 2010 dhe i zgjatur në vitin 2021, traktati kufizon kokat bërthamore strategjike të vendosura nga secila palë në 1.550 dhe lejon inspektime dhe regjim njoftimi të ndërsjellë. Rusia pezulloi pjesëmarrjen e saj në pakt në shkurt të vitit 2023, raporton Anadollu.

Armët bërthamore zakonisht ndahen në dy kategori: armë strategjike – ato që janë raketat me rreze të gjatë veprimi që mund të kalojnë oqeanet dhe të kërcënojnë superfuqitë rivale dhe armët taktike, ato që kanë një kapacitet më të kufizuar dhe që mund të shërbejnë për një funksion më të kufizuar.

Shtetet e Bashkuara kanë një numër të mirë të armëve strategjike të Rusisë. Ky numër i armëve strategjike ndahet midis atyre të vendosura në raketat balistike ndërkontinentale (ICBM), raketat balistike të lëshuara nga nëndetëset (SLBM) dhe ato të lëshuara nga bombarduesit.

Kur bëhet fjalë për armët taktike, komuniteti i inteligjencës amerikane mund të ofrojë vetëm hamendjen e tij më të mirë, dhe agjencitë e ndryshme kanë vlerësime të ndryshme. Shifra e përgjithshme në të cilën ata janë vendosur është midis 1.000-2.000 armë taktike, të cilat mund të lëshohen nga lansuesit tokësorë, anijet dhe bombarduesit, por nuk janë të paravendosura.

Pas një studimi të kujdesshëm, Federata e Shkencëtarëve Amerikanë e vlerësoi në 1.912 – megjithëse paralajmëron se kjo mund të përfshijë armët që hiqen nga përdorimi ose hiqen nga përdorimi.

Sa të fuqishme janë këto armë?

Fuqia e një arme bërthamore është rendimenti i saj, dhe rendimenti matet si ekuivalent i TNT. Departamenti Amerikan i Energjisë vlerëson se bombat amerikane që u hodhën në Hiroshima dhe Nagasaki kishin rendimente prej 15 dhe 21 kilotonësh, përkatësisht -kuivalente me 15.000 ton dhe 21.000 ton TNT.

Armët bërthamore strategjike moderne kanë fuqi të jashtëzakonshme. Ato standarde mund të kenë rendimente prej 500 kilotonësh, 800 kilotonësh dhe madje 1 megaton – ekuivalente me 1 milion ton TNT. Rusia mban rekordin për armën më të fuqishme të shpërthyer ndonjëherë: Në vitin 1961, ajo testoi një bombë prej të paktën 50 megaton, me nofkën “Bomba Car” ose sundimtari i të gjitha bombave.

Armët moderne taktike zakonisht kanë një kapacitet prej 10 deri në 100 kilotonë, gjë që e bën armën mesatare taktike potencialisht më shkatërruese se bombat e përdorura në Hiroshima dhe Nagasaki./S.K/KP/

Një ortek bore ka goditur majën Tosca në Alpet Juliane të Sllovenisë, duke lënë një person të vdekur kurse dy të tjerë të zhdukur.

Gjatë operacionit të vështirë të kërkim-shpëtimit, për të tre alpinistët pati edhe vështirësi në kërkime në terrene.

Dy alpinistë mbetën ende të zhdukur, por kërkimi është pezulluar për momentin për shkak të kushteve jashtëzakonisht të rrezikshme.

Mali Vodnik ndodhet në 1.817 metra mbi nivelin e detit, pak më poshtë se Planik (2.408 metra), nën shkëmbin jugor Trigllav.

Kërkimi për dy alpinistët e zhdukur do të vazhdojë sot./S.K/KP/

Numri i viktimave nga rrëshqitjet e dheut dhe përmbytjet e shirave masive në Nepal gjatë dy ditëve të fundit u rrit në 44 të dielën, tha Autoriteti Kombëtar i Reduktimit dhe Menaxhimit të Rrezikut nga Fatkeqësitë.

Distrikti lindor Ilam është më i godituri ku 37 persona humbën jetën, pesë persona mbeten të zhdukur dhe 20 të tjerë janë lënduar.

Trupat e ushtrisë iu bashkuan personelit të emergjencës për të kryer operacione shpëtimi në 28 vende të ndryshme.

Reshjet e vazhdueshme të shiut që nga e premtja kanë ndërprerë jetën e përditshme në pjesën më të madhe të Nepalit, duke çuar në rrëshqitje dheu dhe përmbytje që kanë bllokuar autostradat dhe rrugët.

Një ndalim tre-ditor për lëvizjen e automjeteve brenda dhe jashtë Luginës Katmandu u njoftua të shtunën. Ndërkohë, në shtetin fqinj të Bengalit Perëndimor, zyrtarët thanë se shirat e rrëmbyeshëm shkaktuan kaos në rajon, duke shkaktuar vdekjen e të paktën shtatë personave.

Abhishek Ray, një zyrtar i lartë i policisë në distriktin Darjeeling, tha se shtatë trupa janë gjetur pas reshjeve të rrëmbyeshme të shiut, të cilat shkaktuan rrëshqitje toke.

Parlamentari nga Darjeeling, Raju Bista, shkroi në rrjetin X, se reshjet e rrëmbyeshme të shiut kanë shkaktuar dëme të mëdha, raporton Anadollu./S.K/KP/

UBT ka dëshmuar se është institucioni lider në arsim, shkencë dhe inovacion në Kosovë e rajon, duke nxjerrë kuadro profesionale që sot kontribuojnë në kompani e industri të nivelit botëror. Në një intervistë në FIVE të Dukagjinit, Rektori i UBT-së, Prof. Dr. Edmond Hajrizi, thekson se përmes programeve moderne dhe industrive të krijuara brenda institucionit, studentët përgatiten jo vetëm për tregun e punës vendor, por edhe për atë global.

“Ne prodhojmë 400 arkitektë në vit, dhe nuk është se ka aq kompani vendore për t’i absorbuar. Ata punojnë për kompani globale. Po ashtu, ne përgatisim 1.000 programerë çdo vit, dhe kërkesa nuk është vetëm në Kosovë. Janë të mjaftueshme për tregun vendor, por ka kërkesa edhe në nivel botëror”, tha Rektori Hajrizi.

Ai nënvizoi se UBT ka arritur të harmonizojë kërkesat e tregut të punës me programet akademike, duke krijuar kushte që studentët të kenë qasje në teknologjitë më të reja, sikurse universitetet dhe industritë më të zhvilluara të botës.

“Studenti ynë ka mundësi të mësojë e të punojë me teknologjitë më të fundit, njësoj sikur studentët e universiteteve elitare në botë. Ne kemi krijuar edhe industri të brendshme, kompani ku studentët përjetojnë të gjithë ciklin organizativ të teknologjive dhe të kompanive moderne, në mënyrë që kur të dalin në treg të jenë të gatshëm menjëherë”, u shpreh Rektori.

Ai veçoi si shembull programet e arkitekturës dhe urbanizmit, ku studentët përgatiten me koncepte moderne të projektimit, por edhe fushën e “smart cities”, ku UBT është shembull ndërkombëtar për ndërtimin e qyteteve të mençura.

“Smart cities janë e ardhmja e qyteteve dhe e organizimit modern. Ne kemi treguar se edhe nga Kosova mund të ndërtohen modele të tilla të suksesshme. Nuk ka teknologji që e gjen në Amerikë, Gjermani apo Japoni, e që nuk mund ta hasësh edhe në UBT”, theksoi Hajrizi.

Duke folur për rolin e UBT-së në rajon, Rektori nënvizoi se institucioni ka qenë gjithmonë pararojë me programe unike dhe inovative, duke filluar që nga viti 2001 me menaxhimin inxhinierik, mekatronikën dhe më pas me teknologjitë e reja.

“Besoj se për Ballkanin gjithmonë kemi qenë një lloj lidershipi. Ne kemi qenë të parët që kemi hapur programe moderne, kemi krijuar qendra kërkimore dhe jemi pozicionuar ndërkombëtarisht, nga Londra, Vjena, deri në Finlandë. Ky është tregues se UBT është institucion proaktiv dhe inovativ në nivel global”, theksoi ai.

Në fund, Rektori Hajrizi potencoi se studentët e UBT-së nuk duhet të kenë kompleks inferioriteti, sepse tashmë kanë dëshmuar se janë të barabartë, madje shpesh më të mirë se bashkëmoshatarët e tyre në universitete ndërkombëtare.

“Shumë prej tyre sot punojnë në Zvicër, Gjermani, Amerikë, e më gjerë, duke kontribuar në zhvillime globale. Ky është konfirmim se UBT po udhëheq në Ballkan, duke prodhuar dije e kuadro të nivelit botëror”, përfundoi Rektori Hajrizi.