Kuriozitete

Një tualet 2 mijë e 700-vjeçar zbulohet në Jerusalem

Tualeti që daton që nga shekulli i 7-të para lindjes së Krishtit, u zbulua në mbetjet e ndërtesës.

Published

on

Një tualet 2 mijë e 700-vjeçar u gjet gjatë gërmimeve arkeologjike në një ish- rezidencë mbretërore në Jerusalem.

Tualeti që daton që nga shekulli i 7-të para lindjes së Krishtit, u zbulua në mbetjet e ndërtesës.

Prona mbretërore funksiononte në fund të periudhës së Mbretërve të Judës, para se Izraeli të shkatërrohej nga Asirianët.

“Tualeti, i bërë nga guri gëlqeror, është projektuar për ulje të rehatshme, me një vrim në qendër”, thuhet në njoftim.

Rezervuari septik nën tualet përmbante një sasi të madhe qeramike dhe eshtra të kafshës.

Izraeli ka qenë prej kohësh një burim i pasur i gjetjeve arkeologjike. Në prill, një mozaik i ruajtur mirë 1 mijë e 600-vjeçar u zbulua nga arkeologët që punonin në qytetin izraelit të Yavne./UBTNews

Kuriozitete

Maldivet bëjnë revolucionin anti-duhan: Ndalohet përgjithmonë për të lindurit pas 2007-ës!

Published

on

Maldivet kanë ndaluar pirjen e duhanit për çdo person të lindur pas janarit 2007, duke u bërë vendi i vetëm në botë me një ndalim “gjeneracional” të duhanit.

Iniciativa, e nisur nga Presidenti Mohamed Muizzu në fillim të këtij viti dhe që hyri në fuqi më 1 nëntor, synon “të mbrojë shëndetin publik dhe të promovojë një brez pa duhan”, deklaroi Ministria e Shëndetësisë.

“Sipas dispozitës së re, personat e lindur më 1 janar 2007 ose edhe më pas ndalohen të blejnë, përdorin ose shesin produkte duhani brenda territorit të Maldiveve,” thuhet në deklaratë.

Ndalimi përfshin të gjitha format e duhanit, ndërsa shitësit me pakicë janë të detyruar të verifikojnë moshën përpara çdo shitjeje.

Masa zbatohet edhe për vizitorët në arkipelagun me 1,191 ishuj koralorë të shpërndarë në rreth 800 kilometra, i njohur për turizmin luksoz.

Përveç kësaj, Maldivet kanë vendosur një ndalim të plotë për importin, shitjen, shpërndarjen, posedimin dhe përdorimin e cigareve elektronike dhe produkteve të avullimit, i cili vlen për të gjithë, pavarësisht nga mosha.

Shitja e produkteve të duhanit një të mituri dënohet me një gjobë prej (rreth 3,200 dollarë), ndërsa përdorimi i pajisjeve të avullimit ndëshkohet me një gjobë prej rreth 320 dollarë).

Një ndalim i ngjashëm gjeneracional për duhanin është propozuar aktualisht në Britani, ndërsa Zelanda e Re, vendi i parë që miratoi një ndalim të tillë — e shfuqizoi atë në nëntor 2023, më pak se një vit pas zbatimit. /A.Z/UBT News/

 

Continue Reading

Kuriozitete

Shkencëtarët: Gratë që bëjnë fëmijë pas 33 vjeç kanë jetë më të gjatë!

Published

on

Një studim i kryer nga Boston University School of Medicine, i publikuar në revistën Menopause, tregon se gratë që mund të lindin natyralisht pas moshës 33 kanë probabilitet më të lartë të arrijnë jetëgjatësi të avancuar.

Ky zbulim ka tërhequr vëmendjen e komunitetit shkencor dhe po shqyrtohet si lidhje interesante mes funksionit riprodhues e jetëgjatësisë.

Sipas të dhënave të studimit, gratë që kanë lindjen e fundit pas 33 vjeç janë dyfish më të gjasa të jetojnë deri në 95+, krahasuar me gratë që lindin për herë të fundit para moshës 30.

Kërkuesit shpjegojnë se kjo nuk është vetëm një çështje biologjike, por mund të lidhet edhe me shëndetin e përgjithshëm, stilin e jetesës dhe faktorë të tjerë socio-ekonomikë që ndikojnë në jetëgjatësi.

Studimi thekson se aftësia për të pasur fëmijë më vonë në jetë mund të jetë tregues i shëndetit riprodhues dhe metabolik, që lidhet me jetëgjatësi më të madhe.

Shkencëtarët theksojnë se rezultatet nuk duhet interpretuar si këshilla për kohën ideale për të lindur, por si një vëzhgim interesant mbi lidhjen midis biologjisë riprodhuese dhe jetëgjatësisë.

Ky zbulim ofron një perspektivë të re mbi mënyrën se si moshimi i lindjes mund të lidhet me shëndetin afatgjatë dhe hap rrugën për studime të mëtejshme mbi ndikimin e faktorëve biologjikë dhe mjedisorë në jetëgjatësi.  /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kuriozitete

Studimi: Shumëgjuhësia ngadalëson plakjen dhe forcon trurin

Published

on

Të dhënat nga 27 vende evropiane tregojnë se përdorimi i disa gjuhëve mund të ngadalësojë plakjen dhe të forcojë rezervën kognitive.

Studimi i kryer në Trinity College Dublin, me mbi 86,000 pjesëmarrës, tregoi se njerëzit që flasin më shumë se një gjuhë kanë më pak shenja të plakjes së përshpejtuar, edhe pasi u morën parasysh faktorë si arsimimi, aktiviteti fizik dhe ndikimet sociale.

Rezultatet treguan gjithashtu se sa më shumë gjuhë të flasësh, aq më i madh është efekti mbrojtës.

Shkencëtarët supozojnë se kalimi i vazhdueshëm mes gjuhëve vepron si “stërvitje mendore”, duke mbajtur rrjetet kognitive aktive dhe duke ngadalësuar plakjen e trurit.

Ekspertët theksojnë se efektet më të mëdha arrihen kur shumëgjuhësia është e pranishme që në moshë të hershme. Megjithatë, përdorimi i gjuhëve të mësuara më herët mbetet i dobishëm për të qëndruar aktiv mendërisht dhe fizikisht.

Këto gjetje mund të nxisin politika dhe programe edukative që promovojnë mësimin e disa gjuhëve për të parandaluar plakjen e përshpejtuar. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kuriozitete

Mikrorobotët që mund të parandalojnë goditjen në tru

Published

on

Shkencëtarët e ETH Zürich kanë zhvilluar mikrorobota më të vegjël se 2 mm, të cilët mund të lëvizin në enët e gjakut dhe të dërgojnë barnat drejtpërdrejt në zonat problematike, për të parandaluar ose trajtuar goditjet në tru.

Testimet te kafshët e mëdha kanë treguar rezultate premtuese, ndërsa provat te njerëzit nuk janë kryer ende.

Mikroroboti ka formë kapsule sferike, përbëhet nga gel biokompatibël që mban ilaçe, përmban nanopjesëza hekuri për kontroll magnetik dhe elementë kontrasti për monitorim me rreze X.

Ai drejtohet nga jashtë trupit me magnete dhe mund të lëvizë kundër rrjedhës së gjakut.

Kur arrin në vendin e bllokimit, nxehet për të liruar ilaçin direkt në mpiksje.

Teknologjia redukton efektet anësore, rrit efikasitetin dhe ul rrezikun e dëmtimit të indeve të shëndetshme.

Testimet treguan shpejtësi deri në 4 mm/s dhe tre strategji navigimi për t’u përballur me rrjedhën e gjakut.

Në të ardhmen, kjo teknologji mund të përdoret për trajtimin e tumoreve, infeksioneve të lokalizuara dhe bllokimeve vaskulare, duke hapur një epokë të re të mjekësisë precize. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara