Kulturë
Një qytet, një ngjarje: Kosova me historitë e punonjëseve femra në Bienale
Published
2 years agoon
By
Betim GashiNë një qytet të shkëlqyer që rrëfen historinë në çdo rrugë, mes kanaleve të shkëlqyera dhe pallateve shumëvjeçare, një ngjarje e jashtëzakonshme ecën rrugëve të Venecias çdo dy vjet. Është ‘Biennale di Venezia’, një festë e artit modern që ka ngjallur zemrat e vizitorëve për më shumë se një shekull.
Për herë të parë, një poet dhe artist venecian, Riccardo Selvatico, u frymëzua për të organizuar këtë spektakël të jashtëzakonshëm në vitin 1895, për të festuar qindvjetorin e lindjes së një tjetër poeti të madh, Dante Alighieri. Ndërkohë që pasqyronte dritën e diellit në kanale, ky festim i artit u bë një tregim për të gjithë të interesuarit e artit modern në Itali. Me kalimin e kohës, ngjarja filloi të përforcohej dhe të zgjeronte horizontet e saj. Çdo dy vjet, Venecia u mbulua me një valë ngjyrash, ide dhe inovacione artistike. Arkitektura u bashkua me pikturën, muzika u ndesh me kinemanë, duke krijuar një përzierje të artit modern që nuk kishte barriera. Në vitin 1980, Biennale di Venezia u shpërnda në disa pjesë, duke sjellë në jetë bienale të veçanta për arkitekturën dhe kinemanë. Pallatet e mrekullueshme u bënë ambient për krijimtarinë e re dhe kreativitetin, duke lënë një gjurmë të pakëputur në historinë e artit modern. Për një moment, në këtë qytet magjik, artistët dhe publiku bashkohen për të shkruar një kapitull të ri në historinë e artit modern.
Ekspozita e 60-të Ndërkombëtare nën udhëheqjen e Adriano Pedrosa

Në një ngjarje që shënon një moment historik për botën e artit, nën drejtimin e kuratorit të njohur Adriano Pedrosa, Ekspozita e 60-të Ndërkombëtare e Artit do të zbulojë thesarin e kreativitetit ndërkombëtar në një spektakël që do të mbajë frymën e vizitorëve nga 20 prilli deri në 24 nëntor 2024. Para këtij spektakli të madh, parahapja e ngjarjes do të fillojë më 17, 18 dhe 19 prill, duke hapur rrugën për një udhëtim të mrekullueshëm në botën e artit.
Në këtë rrugëtim magjik, Adriano Pedrosa, personaliteti frymëzues nga Brazili, do të udhëheqë si kurator, duke sjellë me vete një bagazh të pasur me përvojë dhe njohuri artistike. Pedrosa, drejtori artistik i Museu de Arte de São Paulo Assis Chateaubriand – MASP, njihet për vizionin e tij të jashtëzakonshëm në organizimin e ekspozitave të artit. Me një listë të mbushur me sukses, duke filluar nga ekspozitat e famshme “Historitë e vallëzimit” deri te “Historitë braziliane”, ai ka demonstruar aftësitë e tij unike në prezantimin e artit në një mënyrë që përshkruan historinë dhe kulturën. Në vitin 2023, Pedrosa u nderua me çmimin prestigjioz Audrey Irmas për ekselencën kuratoriale, një pasqyrë e njohjes së talentit dhe përkushtimit të tij për artin. Me këtë emërim si kurator i Ekspozitës Ndërkombëtare të Artit, Pedrosa shënon një moment të veçantë, duke u bërë i pari latino-amerikan në këtë rol dhe duke e vendosur qendrën e artit në hemisferën jugore në qendër të vëmendjes së botës artistike. Nën udhëheqjen e Adriano Pedrosa, kjo ekspozitë do të jetë një ngjarje që nuk do të harrohet lehtësisht, duke lënë shenjën e saj të ndjeshme në historinë e artit ndërkombëtar.
Kosova me “The Echoing Silences of Metal and Skin” të Doruntina Kastratit

Në zemër të Bienales së Venecias, një pavion i veçantë ngritet nën qiellin e bukur italian, duke sjellë me vete një histori të thellë dhe një thirrje për ndryshim. Pavijoni i Republikës së Kosovës niset në një udhëtim emocionues me një instalacion skulptural të rrallë, një shfaqje e quajtur “The Echoing Silences of Metal and Skin”, e krijuar nga artistja Doruntina Kastrati.
Ky instalacion nuk është thjesht një ansambël i skulpturave metalike; është një shprehje e fuqishme e fuqisë së artit për të përcjellë mesazhe thelbësore. Ajo hedh dritë mbi një realitet të padiskutueshëm – pabarazinë dhe shfrytëzimin e fshehur në industri. Duke u bazuar në rrëfimet e punonjëseve femra të një fabrike të ëmbëlsirave në Prizren, Kosovë, Doruntina Kastrati shfaq fuqinë e artit për të zbuluar histori të fshehura nën shtypjen e punës së përsëritur dhe të pagueshme me vështirësi. Skulpturat e metalit përshkruajnë në mënyrë të thellë rrëfimet e grave në industri, duke shfaqur një botë të fshehur ku zëri i tyre shpesh është e shuar. Përmes ngjyrave dhe formave të ndryshme, këto skulptura shfaqin një histori të trishtueshme, por të fuqishme, të punës së grave në Kosovë.
Pavijoni i Kosovës në Bienalen e Venecias nuk është vetëm një ekspozitë artistike; është një thirrje për reflektim dhe ndryshim. Me rrëfimet e ish-punonjëseve dhe dokumentacionin fotografik, ky pavion prezanton një histori të fuqishme dhe të thellë të punës së femrave në Kosovë. Është një bisedë e hapur për praktikat shfrytëzuese të punës dhe një thirrje për një shoqëri më drejtë dhe barabartë.
Nëse jeni të gatshëm për një udhëtim emocionues të reflektimit dhe shkëmbimit të ideve Pavijoni i Kosovës në Bienalen e Venecias është destinacioni i ardhshëm. Katalogu i ekspozitës, eksploron thellësitë e këtij projekti artistik. Ai nuk është thjesht një libër me foto dhe tekste, por një udhërrëfyes i përsosur që ju shoqëron në një udhëtim thellësish, duke ju lejuar të eksploroni këtë projekt të shkëlqyeshëm artistik dhe të zbuloni një tjetër dimension të realitetit shoqëror.
“The Echoing Silences of Metal and Skin” është një eksperiencë që shkon përtej skulpturave dhe materialeve; është një udhëtim në thellësitë e shpirtit njerëzor. Ky instalacion nuk është vetëm një thirrje për ndryshim, por një kujtesë për fuqinë e artit për të ndryshuar botën./UBTNews/

© Dionesa Ebibi
Kulturë
Fatlume Bunjaku ndër aktorët më premtues evropianë të European Shooting Stars 2026
Published
3 days agoon
December 15, 2025By
UBT News
Aktorja shqiptare Fatlume Bunjaku do të përfaqësojë Shqipërinë në programin prestigjioz European Shooting Stars 2026, një iniciativë e European Film Promotion (EFP) e organizuar si pjesë e Festivalit Ndërkombëtar të Filmit në Berlin (Berlinale). Lajmin e bëri të ditur vetë EFP.
Çdo vit, European Film Promotion zgjedh 10 aktorë e aktore nga 37 vende evropiane, që konsiderohen talentë me potencial ndërkombëtar.
Programi ka për qëllim promovimin e aktorëve të rinj dhe ndihmën për të ndërtuar një karrierë në film dhe televizion jashtë vendit.
Fatlume Bunjaku është nominuar nga Qendra Kombëtare e Kinematografisë së Shqipërisë për rolin e saj në Hana, të regjisorit Ujkan Hysaj.
Ajo do të ketë mundësinë të marrë pjesë në katër ditë intensive me intervista, prezantime, workshop-e dhe takime me emra të mëdhenj të industrisë së filmit ndërkombëtar. Programi do të kulmojë me një paradë në tapetin e kuq të Berlinale Palast dhe ndarjen e çmimeve.
European Shooting Stars ka shërbyer si një trampolinë për karrierën ndërkombëtare për aktorë të njohur si Daniel Craig, Maisie Williams, Carey Mulligan, Riz Ahmed, Alicia Vikander dhe George MacKay.
Për Shqipërinë, Bunjaku është aktorja e tretë që merr pjesë në këtë program, pas Nik Xhelilaj më 2011 dhe Arta Dobroshi në vitin 2013. /A.Z/UBT News/
Kulturë
Muzetë e Kosovës bëhen më të qasshme përmes teknologjisë 3D
Published
3 days agoon
December 15, 2025By
UBT News
Vizitat virtuale po shndërrohen në një mjet të rëndësishëm për promovimin e trashëgimisë kulturore, duke u ofruar qasje muzeve edhe vizitorëve që ndodhen larg, por njëkohësisht duke nxitur edhe vizitat fizike.
Organizata “EC Ma Ndryshe” ka lansuar versionin virtual të Muzeut të Kalasë së Prizrenit, me synimin që çdo muze në vend të ketë një portë digjitale drejt vizitës reale.
Kjo nismë vjen si vazhdim i digjitalizimit të Muzeut të Lidhjes Shqiptare të Prizrenit dhe Muzeut Arkeologjik të Prizrenit, në kuadër të programit “Trashëgimia kulturore për të gjithë”, që synon qasje të hapur, inovative dhe gjithëpërfshirëse ndaj trashëgimisë kulturore.
Vizita virtuale në 3D e Muzeut të Kalasë së Prizrenit u mundëson vizitorëve të eksplorojnë çdo hapësirë dhe detaj, nga ilustrimet historike e deri te artefaktet që datojnë nga Epoka e Hekurit, Mesjeta dhe periudha osmane.
Përvoja digjitale ofron pamje të qarta, materiale shpjeguese të digjitalizuara dhe një ndjesi të ngjashme me vizitën fizike.
Drejtori ekzekutiv i “EC Ma Ndryshe”, Valon Xhabali, ka theksuar se vizitat virtuale në 3D janë hap i rëndësishëm drejt modernizimit të muzeve, duke i bërë më të qasshme dhe duke eliminuar barrierat gjeografike dhe fizike, përfshirë edhe për personat me aftësi të kufizuara.
Sipas tij, realizimi i një vizite virtuale është proces kompleks që zgjat nga tre deri në katër muaj, varësisht nga madhësia dhe kompleksiteti i muzeut, dhe kërkon bashkëpunim të ngushtë me institucione kulturore dhe profesionistë për të ruajtur autenticitetin historik.
Xhabali ka shtuar se vizitat virtuale, të cilat u bënë trend gjatë pandemisë, tashmë janë shndërruar në një praktikë të qëndrueshme dhe shërbejnë si “portë hyrëse drejt vizitave reale”, duke rritur interesimin e publikut për trashëgiminë kulturore.
Qëllimi afatgjatë i organizatës “EC Ma Ndryshe” është që digjitalizimi në 3D të shtrihet në të gjitha muzetë e Kosovës, duke e bërë trashëgiminë kulturore më të qasshme, më edukative dhe më tërheqëse për publikun e gjerë. /A.Z/UBT News/
Kulturë
150 vjet nga lindja e Kristo Luarasit, mjeshtri i shtypshkronjës dhe i çështjes shqiptare
Published
3 days agoon
December 15, 2025By
UBT News
Kristo Luarasi (15 dhjetor 1875 – 8 korrik 1934) ishte një nga patriotët e shquar të Rilindjes Kombëtare dhe pas shpalljes së Pavarësisë së Shqipërisë, i cili i kushtoi gjithë jetën çështjes kombëtare.
Pas shërbimit si mësues i gjuhës shqipe në Kolonjë, ai emigroi fillimisht në Bukuresht dhe më pas në Sofje, ku hapi shtypshkronjën “Mbrothësia”, duke botuar libra, gazeta dhe revista shqipe që shpërndaheshin falas tek shqiptarët kudo.
Në vitin 1897, Luarasi nisi botimin e Kalendarit Kombiar, të cilin e botoi për 17 vjet, si dhe publikoi gazetat “Drita” dhe “Liria e Shqipërisë” dhe mbi 150 tituj librash të autorëve të njohur shqiptarë, përfshirë Naim, Sami dhe Mit’hat Frashëri, Faik Konicën e të tjerë.
Ai punoi si tipograf, botues dhe drejtues gazete, duke qëndruar gjithmonë aktiv në publicistikë dhe mbrojtjen e çështjes shqiptare.
Pas periudhës në Sofje dhe Selanik, përshëndeti Shpalljen e Pavarësisë së Shqipërisë më 1912 dhe riktheu botimin e gazetës “Liri e Shqipërisë” (1915-1920). Më 1920, u vendos në Tiranë, ku themeloi Shtypshkronjën “Luarasi”, që u bë edhe Shtëpia Botuese Luarasi, duke botuar dhjetra libra, revista dhe tekste shkollore deri në vitin 1947.
Për veprimtarinë patriotike, Kristo Luarasi u vlerësua edhe nga regjimi komunist me Urdhërin e Flamurit të Klasit të Dytë (1962) dhe pas viteve ’90 me medaljen “Pishtar i Demokracisë”. Fan Noli e konsideroi Luarasin si një nga 28 pionerët e krijimit të shtetit shqiptar.
Luarasi ndërroi jetë më 8 korrik 1934 në Tiranë, duke lënë pas një trashëgimi të pasur kulturore dhe patriotike për Shqipërinë. /A.Z/UBT News/
Kulturë
Talenti i ri shkëlqen! “Amadeus” feston një vit të suksesshëm me koncert artistik
Published
3 days agoon
December 15, 2025By
UBT News
Shkolla e Muzikës “Amadeus” ka mbajtur koncert të jashtëzakonshëm artistik me rastin e përfundimit të gjysmëvjetorit shkollor, përmbylljes së projektit “Nxitja e talentëve të rinj dhe diversitetit kulturor”, si dhe festave të fundvitit.
Koncerti me titull “Da Capo al Fine”, i organizuar nga Ambasada Gjermane dhe Ambasada Franceze, solli në skenë performanca të mrekullueshme nga nxënësit e shkollës, të cilët falë përkushtimit të vazhdueshëm kanë shënuar suksese edhe jashtë Kosovës.
Në këtë mbrëmje u prezantuan Ansambli i Kitaristëve, Orkestra Harkore, Orkestra Frymore, Orkestra Kamertale dhe Kori i shkollës, të cilët dhuruan emocione të veçanta për publikun. “Profesionalistët e vegjël” të skenës dëshmuan talentin duke interpretuar me sukses vepra nga repertori vendor dhe ai botëror.
Ansambli i Kitaristëve krijoi peizazh të ngrohtë tingujsh që rridhnin natyrshëm me ritmin e veprave, Orkestra Harkore solli ndjeshmëri të veçantë emocionale, e ndërtuar tingull pas tingulli. Orkestra u dallua për elegancën dhe lirshmërinë e tingujve që mbushnin sallën, ndërsa Orkestra ofroi interpretim të rafinuar, të karakterizuar nga precizion i lartë ritmik.
Kulmi i koncertit ishte performanca mbresëlënëse e Korit të shkollës, nën dirigjimin e Vehbi Shoshollit. Qershia mbi tortë ishte interpretimi i solistes Anna Krasniqi, e cila me zërin e saj të ngrohtë dhe njëkohësisht të fuqishëm i dha jetë veprave me kërkesa të larta vokale.
Gjatë koncertit u interpretuan veprat: “Ding! Dong! Merrily on High” (Traditional French Carol), “You Raise Me Up” – Rolf Løvland, “Die Loreley” – Friedrich Silcher, “Sous le ciel de Paris” – Hubert Giraud dhe “Feliz Navidad” – José Feliciano.
Pjesë e këtij koncerti ishin dirigjenti Gentian Aliu dhe korepetitorja Elsa Gashi. Drejtoresha e shkollës, Hana Petrovci-Fetahu, theksoi se përmbyllja e suksesshme e projektit përbën një arritje të madhe për mbi 100 fëmijë, të cilët kanë performuar në instrumente sfiduese.
“Përveç përfundimit të gjysmëvjetorit, ky koncert shënon mbylljen e një projekti që ka filluar në janar e po përfundon në dhjetor. Projekti kishte për qëllim nxitjen e talenteve të reja nga mosha 7 deri në 17 vjeç dhe u mbështet nga Ambasada Franceze, Ambasada Gjermane, Instituti Francez dhe Goethe-Institut. Ky bashkëpunim i mrekullueshëm na dha besimin për ta realizuar projektin, ku u përfshinë mbi 100 nxënës në mësimet e korit dhe instrumenteve”, u shpreh ajo.
Petrovci-Fetahu vlerësoi sukseset e nxënësve, duke theksuar se shumë prej tyre ishin fillestarë, por arritën të performojnë në skenë brenda një periudhe të shkurtër kohore, shtoi se sukseset në koncerte ndërkombëtare, si në Vjenë e Itali, janë motivim i fuqishëm për vazhdimësi.
Ndërkohë, dirigjenti Vehbi Shosholli e cilësoi këtë vit shkollor si dinamik dhe tejet të suksesshëm. Sipas tij, puna intensive me formacione të ndryshme muzikore dhe koncertet e shumta kanë sjellë një përvojë të jashtëzakonshme artistike.
Edhe solistja Anna Krasniqi e përshkroi koncertin dhe vitin mësimor si një përvojë të paharrueshme, duke theksuar suksesin e saj në një festival ndërkombëtar në Itali, ku arriti të triumfojë dhe të përfaqësojë Kosovën me dinjitet.
Drejtoresha paralajmëroi plane të reja për 2026, duke bërë të ditur se Orkestra e Fëmijëve dhe të Rinjve të Prishtinës është pranuar të marrë pjesë në dy festivale ndërkombëtare garuese – një në Spanjë në muajin mars dhe një tjetër në Pragë të Çekisë në muajin korrik të vitit 2026.
“Synimi është që këta talentë t’i prezantojmë më gjerë e ta përfaqësojmë Kosovën në arenën ndërkombëtare”, tha ajo. /A.Z/UBT News/

Vrasja e 34 civilëve shqiptarë në Burim të Malishevës, Prokuroria Speciale ngrit aktakuzë ndaj R.M
Hamza për heqjen e masave të BE-së: Vendim i drejtë, qytetarët nuk duhet të ndëshkohen për gabimet e kësaj qeverie
Meloni: Pranimi i Ballkanit Perëndimor në BE nuk mund të shtyhet
NATO bie dakord për një buxhet ushtarak prej gati 3 miliardë dollarësh për vitin 2026
50 vjet nga themelimi i Akademisë së Shkencave të Kosovës
Sot shënohet dita ndërkombëtare e emigrantëve
Hakohet Ministria e Brendshme e Francës
Ursula von der Leyen: Në fillim të vitit të ardhshëm lëshojmë 205 milionë euro për Kosovën
PSG fiton Kupën Ndërkontinentale 2025, Safonov pret katër penallti
Të kërkuara
-
Aktualitet2 months agoProfesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi-Ferati, fituese e bursës prestigjioze Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë
-
Lajmet3 months agoPolicia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Rajoni3 months agoUBT shpall thirrjen për Konferencën Ndërkombëtare të Gjuhës dhe Kulturës 2025
-
Vendi3 months agoNë UBT diplomon ushtaraku i FSK-së, Major Vilson Musaj
