

Lajmet
Një në dhjetë persona vuan nga problemet me veshkat
Sëmundjet kronike të veshkave dhe dëmtimet akute të tyre shpesh shkaktohen si pasojë e kushteve shoqërore.
Published
3 years agoon
By
Betim GashiSëmundjet kronike të veshkave dhe dëmtimet akute të tyre janë kontribuues të rëndësishëm në rritjen e sëmundshmërisë dhe vdekshmërisë nga sëmundjet e tjera dhe faktorët e rrezikut, duke përfshirë sëmundjet kardiovaskulare, diabetin, hipertensionin, obezitetin, si dhe infeksionet si HIV, malaria, tuberkulozi dhe hepatiti.
Gjithashtu, këto sëmundje te fëmijët jo vetëm që çojnë në sëmundshmëri dhe vdekshmëri të konsiderueshme gjatë fëmijërisë, por gjithashtu rezultojnë në probleme mjekësore përtej fëmijërisë në moshë më të rritur.
Problemi
Me gjithë barrën në rritje të sëmundjeve të veshkave në mbarë botën, kontrasti dhe pabarazia në kujdesin shëndetësor ndaj personave me sëmundje të veshkave janë ende të përhapura. Sëmundjet kronike të veshkave dhe dëmtimet akute të tyre shpesh shkaktohen si pasojë e kushteve shoqërore në të cilat njerëzit lindin, rriten, jetojnë, punojnë, duke përfshirë moshën, varfërinë, diskriminimin gjinor, mungesën e arsimit, rreziqet në punë dhe ndotjen.
Transplantimi konsiderohet trajtimi me kosto më efektive i sëmundjeve kronike të veshkave. Kërkesat për infrastrukturë fizike dhe ligjore, si dhe paragjykimet kulturore kundër dhurimit të organeve shpesh paraqesin barriera në shumë vende, duke e bërë dializën mundësinë e parazgjedhur.
Megjithatë, përderisa politikat dhe strategjitë kombëtare për sëmundjet jo të transmetueshme në përgjithësi janë të pranishme në shumë vende, shpesh mungojnë politikat specifike të drejtuara ndaj depistimit, parandalimit dhe trajtimit të sëmundjeve të veshkave. Më shumë se gjysma (53%) e vendeve që kanë një strategji gjithëpërfshirëse të sëmundjeve jo të transmetueshme (NCD) nuk kanë udhëzues apo strategji të menaxhimit për përmirësimin e kujdesit ndaj njerëzve me sëmundje kronike të veshkave.
Këtë vit, Dita Botërore e Veshkave ka si qëllim rritjen e ndërgjegjësimit për barrën e lartë dhe në rritje të sëmundjeve të veshkave në mbarë botën dhe nevojën për strategji për parandalimin dhe menaxhimin e sëmundjeve të veshkave.
“Veshka të shëndetshme për të gjithë” bën thirrje për mbulim shëndetësor universal për parandalimin dhe trajtimin e hershëm të sëmundjeve të veshkave.
Qëllimi përfundimtar i një politike të mbulimit shëndetësor universal është promovimi i shëndetit të popullatës duke siguruar qasje universale, të qëndrueshme, dhe të barabartë në kujdesin shëndetësor për të gjitha grupet socio-ekonomike.
Në mënyrë të veçantë, Dita Botërore e Veshkave u bën thirrje të gjithëve që të advokojnë për masa konkrete në çdo vend për të përmirësuar kujdesin ndaj veshkave:
Inkurajimi dhe adoptimi i stileve të shëndetshme të jetesës (akses për ujë të pastër, aktivitet fizik, dietë të shëndetshme, kontrolli ndaj duhanit). Shumë lloje të sëmundjeve të veshkave mund të parandalohen, shtyhen dhe/ose mbahen nën kontroll kur ekzistojnë masat e duhura parandaluese.
Kryerja e depistimit për sëmundjet e veshkave në kujdesin shëndetësor parësor duke përfshirë (p.sh. testet e urinës dhe gjakut). Depistimi i individëve me rrezik të lartë, diagnostikimi i hershëm dhe trajtimi është me kosto efektive për të parandaluar ose vonuar sëmundjet në veshka që shkojnë në fazën e fundit të sëmundjes.
Sigurimi që pacientët me sëmundje të veshkave të marrin shërbimet bazë shëndetësore për të cilat ata kanë nevojë (p.sh. presionin e gjakut, kontrollin e kolesterolit, medikamentet kryesore) për të vonuar progresin e sëmundjes pa vuajtur vështirësi financiare.
Thirrja për politika qeverisëse transparente, akses të barabartë dhe të qëndrueshëm në shërbimet e kujdesit shëndetësor të avancuar (p.sh., dializë dhe transplant të veshkave) dhe mbrojtje më të mirë financiare (p.sh. subvencionet) që sa më shumë burime të bëhen të disponueshme. Thyerja e pengesave social-ekonomike dhe zgjerimi i qasjes në shërbime gjithëpërfshirëse për të plotësuar nevojat e popullsisë, janë thelbësore për të garantuar barazi dhe cilësi në kujdesin shëndetësor ndaj personave me sëmundje të veshkave. 850 milionë njerëz në mbarë botën është vlerësuar të kenë sëmundje të veshkave nga shkaqe të ndryshme. Sëmundjet kronike të veshkave shkaktojnë të paktën 2.4 milionë vdekje në vit dhe janë shkaktari i 6-të i vdekjeve. Dëmtimet akute të veshkave prekin mbi 13 milionë njerëz në mbarë botën, dhe 85% e këtyre rasteve gjenden në vendet me të ardhura të ulëta dhe të mesme. Si pasojë e këtyre dëmtimeve akute të veshkave është vlerësuar se vdesin rreth 1,7 milionë njerëz çdo vit.
Lajmet
Guardiola për Yamal: Mos e krahasoni me Messin
Published
6 hours agoon
July 28, 2025By
UBT News
Pep Guardiola ka reaguar me maturi dhe përgjegjësi ndaj entuziazmit që po rritet rreth talentit të ri të Barcelonës, Lamine Yamal. Trajneri i Manchester Cityt, u bëri thirrje tifozëve dhe opinionit publik që të tregohen të kujdesshëm me krahasimet, sidomos ato me Lionel Messin tha në një intervistë të fundit për GQ Hype.
“Ta krahasosh Lamine Yamal me Messin është një gjë e madhe. Është si të krahasosh një piktor me Van Gogh-un,” tha Guardiola, duke theksuar se pavarësisht talentit të jashtëzakonshëm të 17-vjeçarit, është e padrejtë dhe e dëmshme të vendoset një barrë kaq e rëndë mbi supe të një lojtari kaq të ri.
Guardiola, i cili ka qenë vetë dëshmitar i shpërthimit të Lionel Messit në Barcelonë dhe ka udhëhequr njërin nga epokat më të lavdishme të klubit katalanas, theksoi se çdo lojtar duhet të ketë kohën dhe hapësirën e tij për të ndërtuar një karrierë të veçantë.
“Duhet ta lejojmë të ndjekë rrugën e tij, të rritet si futbollist dhe si njeri, pa presione të panevojshme. Lojtarët si ai kanë nevojë për mbështetje, jo për krahasime,” shtoi trajneri katalanas.
Lamine Yamal, i cili në sezonin e fundit ka bërë paraqitje mbresëlënëse me fanellën e Barcelonës dhe kombëtares spanjolle, është cilësuar si një prej talenteve më premtues në futbollin evropian. Megjithatë, fjalët e Guardiolës janë një kujtesë se suksesi në nivelin më të lartë kërkon durim, qetësi dhe mbi të gjitha, një mjedis të shëndetshëm për zhvillim.

Mesfushori i njohur shqiptar, Granit Xhaka, pritet të jetë lojtari më i ri i Sunderlandit. Klubi anglez, siç raporton gazetari Fabrizio Romano, ka arritur marrëveshje të plotë me Bayer Leverkusen për transferimin e 31-vjeçarit, me vlerën e marrëveshjes që kap shifrën e 20 milionë eurove.
Xhaka pritet të firmosë një kontratë trevjeçare me “Black Cats”, e cila do ta mbajë të lidhur me klubin anglez deri në qershor të vitit 2028.
Ky është një nga transferimet më të bujshme të kësaj vere në Angli, jo vetëm për vlerën, por edhe për emrin dhe peshën që bart Xhaka në futbollin ndërkombëtar. Ish-kapiteni i Arsenalit dhe një prej liderëve të Kombëtares së Zvicrës, do të rikthehet kështu në futbollin anglez pas një periudhe të suksesshme në Bundesliga me Bayer Leverkusen.
Xhaka do të udhëtojë sot drejt Anglisë për t’iu bashkuar ekipit të ri dhe për të kaluar testet mjekësore para zyrtarizimit të plotë.
Ky transferim vjen pas javësh të tëra spekulimesh, ku për të kishte shprehur interes edhe gjigantët italianë si AC Milan dhe Inter. Mediat në Itali raportuan për një garë të ngushtë mes dy klubeve të Serie A për të siguruar shërbimet e mesfushorit, por në fund ishte Sunderland që lëvizi më shpejt dhe më konkret për të bindur Leverkusenin dhe vetë lojtarin.
Lajmet
Shpallet aktgjykimi i parë në mungesë për dhunim seksual gjatë luftës
Published
7 hours agoon
July 28, 2025By
UBTnews
Për herë të parë është shpallur aktgjykimi i parë në mungesë për dhunim seksual gjatë luftës së fundit në Kosovë. Ivica Rajkoviq dhe Dragan Deniq janë dënuar me nga 15 vjet burgim për dhunim seksual gjatë luftës. Gjykata Themelore në Prishtinë, të dy këta i ka shpallur fajtorë për veprën penale “krim i luftës kundër popullsisë civile”. Ata si pjesëtarë të forcave policore serbe gjatë luftës në Kosovë kanë kryer dhunim seksual ndaj një gruaje.
Kryetari i trupit gjykues, gjyqtari Rrahman Beqiri tha se të akuzuarit në bashkëkryerje dhe me pjesëtarë të tjerë të forcave policore kanë kryer dhunimin seksual.
“Të akuzuarit Dragan Deniq dhe Ivica Rajkoviq shpallen fajtorë sepse si pjesëtarë të forcave policore të Ministrisë së Punëve të Brendshme të Serbisë gjatë luftës në Kosovë në kundërshtim me rregullat të së drejtës ndërkombëtare, të përcaktuara me Konventën e Gjenovës, të akuzuarit në bashkëkryerje edhe me pjesëtarë të tjerë të forcave policore, me përdorim të dhunës dhe veprimeve tjera ç’ njerëzore kanë kryer dhunimin seksual ndaj një gruaje të nacionalitetit shqiptar, ngjarje kjo e ndodhur në ose rreth datave 23-25 maj 1999 në orët e paradites, në lagjen e redaktuar, Komuna e Prishtinës. Duke vepruar në atë mënyrë që Ivica Rajkoviq dhe i pandehuri Dragan Deniq të uniformuar dhe të armatosur bashkë edhe me pjesëtarë të tjerë të paidentifikuar hyn në shtëpinë e viktimës D1 me ç’rast të dëmtuarin D2, Ivica Rajkoviq e godet me kondakt të armës, ndërsa i akuzuari Dragan Deniq e kap viktimës D1 me forcë për krahu e ngreh zvarrë e vendos në dhomë të fjetjes së saj duke e kryer dhunimin. Pas tij, dhunimin e kryen edhe Ivica Rajkoviq e pas tij edhe personi i tretë i paidentifikuar”, deklaroi ai.
Në shpalljen e aktgjykimit, gjyqtari tha se viktimës i është shkaktuar dhimbje e vuajtje e madhe.
“Andaj gjykata bazuar në dispozitat e atëhershme të LPJ-së dhe të Kodit të Procedurës Penale aktual i gjykon: secilin veç e veç me dënim me burgim në kohëzgjatje prej 15 vitesh, i cili dënim do të ekzekutohet në afat prej 15 ditësh nga dita e plotfuqishmërisë së këtij vendimi. Urdhërohen të akuzuarit t’i paguajnë shpenzimet e procedurës gjyqësore, sipas llogarisë përfundimtare të gjykatës, në emër të paushallit gjyqësor, secili veç e veç do të paguajë shumën prej 200 eurove. Ndërsa, në emër të taksës për kompensimin e viktimave të krimit secili veç e veç shumën prej 100 euro. Të gjitha këto në afat prej 15 dite prej plotfuqishmërisë së këtij vendimi ”, shtoi Beqiri.
Prokuroria Speciale më 14 shator të vitit 2023 ka ngritur aktakuzën ndaj Ivica Rajkoviq dhe Dragan Deniq, duke i ngarkuar të njëjtit për veprën penale “krime të luftës”, me pretendimin se gjatë kohës së luftës në Kosovë, ata në bashkëkryerje kanë maltretuar dhe plaçkitur popullatën shqiptare.
Në arsyetimin e vendimit, kryetari i trupit gjykues tha se procesi gjyqësor është zhvilluar në mungesë të të akuzuarve, meqë të njëjtit nuk kanë arritur të arrestohen.
“Nga dëgjimi i dëshmitarëve është vërtetuar përtej çdo dyshimi se rreth datave 23-25 maj 1999, forcat serbe kishin ndërmarrë një ofensivë në këtë lagje, ku në mesin e shtëpive tjera kishin hyrë edhe në shtëpinë e të dëmtuarit D2. Gjykata që në fillim sqaron se nga provat, konkretisht dëshmia e dëshmitares D1, D2 dhe D3 është vërtetuar qartazi se e dëmtuara është dhunuar në atë kohë në mënyrën siç e ka përshkruar ajo. Gjithashtu, gjykata përtej çdo dyshimi e ka vërtetuar mënyrën se si ajo është dhunuar duke u tërhequr zvarrë, duke ju grisur rrobat e që pas policit të parë, ajo vazhdon të dhunohet edhe nga pjesëtarë të tjerë. Prandaj, gjykata është plotësisht e bindur që është vërtetuar ekzistimi i veprës, respektivisht është vërtetuar se e dëmtuara është dhunuar në shtëpinë e saj gjatë kohës së luftës nga forcat serbe”, përfundoi ai.
Përveç për dhunim seksual, në bazë të dëshmive të dëshmitarëve, të njëjtit kanë kryer edhe krime të tjera te luftës, si maltretime, plaçkitje, tortura, por që nuk janë përfshirë në këtë aktakuzë
E mbijetuara e këtij krimi u dhunua para syve të burrit të saj, i cili ka qenë dëshmitari kryesor i rastit, dhe dëshmia e tij ka qenë kryesore në gjykatë. Po ashtu, viktimën e kanë dhunuar gjashtë persona, por vetëm këta dy janë identifikuar nga viktima.
Deri më tani janë shpallur tri aktgjykime për dhunim seksual.
Zoran Vukotiq është i dënuar me 13 vjet burgim, në rastin tjetër Vukotiq është liruar, dhe rasti Zhivojin Nesiq “Zhika” u dënua me 15 vjet. Ndërkaq, ky është rasti i parë për gjykim në mungesë për këtë krim lufte.
Në shpalljen e aktgjykimit ka qenë i pranishëm burri i pari i cili publikisht foli për dhunim seksual, Ramadan Nishori.
Lajmet
PSG e detyron Skriniarin të stërvitet me ekipin U21
Published
8 hours agoon
July 28, 2025By
UBT News
Milan Skriniar aktualisht është duke pritur të shohë nëse Paris Saint-Germain dhe Fenerbahçe do të finalizojnë më në fund një marrëveshje për transferimin e tij të përhershëm në Turqi, ku ai luajti si huazim në gjysmën e dytë të sezonit të kaluar.
Sipas “Équipe”, palët janë afër arritjes së një marrëveshjeje me vlerë 10 milionë euro, me PSG-në që ka publikuar raportime se ajo mund të arrihet deri në fund të kësaj jave.
Ndërkohë, siç raporton gazeta franceze në edicionin e saj online, ish-mbrojtësi i Interit po stërvitet me ekipin parizien U-21, duke arritur në qendrën stërvitore me taksi nga hoteli i tij, ku po qëndron përkohësisht me shpresën se marrëveshja do të materializohet shpejt.

Guardiola për Yamal: Mos e krahasoni me Messin

Cila degë inxhinierike të përfaqëson? Zbulo mundësitë në UBT!

Xhaka rikthehet në Premierligë

Shpallet aktgjykimi i parë në mungesë për dhunim seksual gjatë luftës

Shtatë ushqime që shkaktojnë akne tek të rriturit

PSG e detyron Skriniarin të stërvitet me ekipin U21

Molieri, një nga figurat më të ndritura të letërsisë botërore, hodhi themelet e komedisë franceze

Muzikë Moderne, Prodhim Digjital dhe Menaxhimi në UBT – i vetmi në Kosovë me 5 specializime

Objektivi i madh i Chelseat mungon në miqësoren e klubit aktual
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT organizon debat rreth zgjerimit të BE-së dhe ruajtjes së vlerave evropiane
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT – Institucioni privat me më së shumti programe të akredituara nga Agjencia e Akreditimit të Kosovës
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT rilicencohet nga MAShTI për ofrimin e arsimit profesional në katër drejtime të rëndësishme shëndetësore
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT organizoi Akademi Përkujtimore në nder të Prof. Dr. Naser Kamberit