Pas një udhëtimi 300-vjeçar në kohë, Shtëpia e Pashko Vasës, një nga perlat e trashëgimisë kulturore të Shkodrës, është gati të marrë një frymë të re. Ky monument historik, që ende vazhdon të strehojë pasardhësit e patriotit të shquar shkodran, pritet të restaurohet nga themelet.

Drejtoria Rajonale e Trashëgimisë Kulturore Shkodër (DRTK) ka përgatitur një projekt ambicioz për restaurimin e kësaj shtëpie ikonike, dhe aktualisht është në fazën e shqyrtimit nga Instituti Kombëtar i Trashëgimisë Kulturore. Drejtoresha e DRTK Shkodër, Besara Podgorica, ka theksuar rëndësinë e këtij projekti:

“Projekti është në fazë shqyrtimi dhe përfshin ndërhyrje të plota për të ndaluar degradimin e mëtejshëm të objektit,” shpjegon ajo. Kjo nismë nuk është thjesht një restaurim, por një përpjekje për të ruajtur një pjesë të rëndësishme të historisë së Shkodrës.

DRTK Shkodër gjithashtu ka identifikuar një sërë objektesh të tjera të trashëgimisë kulturore që janë në listën e riskut. Një prej tyre është Muzeu “Oso Kuka”, i cili gjithashtu pritet të restaurohet plotësisht në një të ardhme të afërt. “Specialistët tanë janë në proces hartimi të projekteve për shumë objekte që ndodhen në situatë risku,” shton Podgorica.

Objekte të tjera të kultit, që përfshihen në hartën e trashëgimisë kulturore të rajonit Shkodër – Lezhë – Kukës, gjithashtu janë përfshirë në projektet restauruese të Ministrisë së Kulturës dhe Ekonomisë për këtë vit. Ky restaurim i gjerë synon të ruajë dhe të pasurojë trashëgiminë kulturore të Shqipërisë, duke siguruar që këto thesarë historikë të jenë të disponueshëm për brezat e ardhshëm.

Në një kohë kur kujdesi për trashëgiminë kulturore është më i rëndësishëm se kurrë, projektet e tilla na kujtojnë se historia dhe kultura janë themeli i identitetit tonë kombëtar./UBTNews/

Historianja dhe gazetarja polake-amerikane, Anne Applebaum, ka fituar Çmimin e Paqes të Tregtisë Gjermane të Librit për vitin 2024.për vitin 2024. Kjo njohje i është dhënë nga Shoqata Gjermane e Botuesve dhe Librashitësve, e cila e ka cituar Applebaum si një kritike të shpeshtë të regjimeve autoritare.

Shoqata Gjermane e Botuesve dhe Librashitësve e përshkroi kontributin e Applebaum si të shquar dhe të domosdoshëm për ruajtjen e demokracisë dhe paqes, veçanërisht në një kohë kur vlerat dhe arritjet demokratike janë nën sulm dhe karikaturë.

Anne Applebaum është një gazetare dhe shkrimtare e njohur për punën e saj në revistën amerikane The Atlantic. Ajo ka shkruar gjerësisht për çështjet që lidhen me Evropën Qendrore dhe Lindore, duke u konsideruar një eksperte në historinë e këtij rajoni. Në biografinë e saj, theksohet se ajo ka paralajmëruar herët për politikën e mundshme të dhunshme të zgjerimit të Vladimir Putin.

Applebaum është autore e disa librave të rëndësishëm, duke përfshirë ” The Gulag” (2003), “The Iron Curtain” (2012), “Red Hunger” (2019) dhe “The Lure of Authoritarianism” (2021). Në këto vepra, ajo thellohet në analizën e pushtetit autoritar dhe pasojat e tij.

Gjatë karrierës së saj, Applebaum ka marrë disa çmime prestigjioze, përfshirë Çmimin Pulitzer në 2004 dhe Çmimin Carl von Ossietzky në 2024.

Çmimi i Paqes i Tregtisë Gjermane të Librit, i themeluar në vitin 1950 nga Shoqata Gjermane e Botuesve dhe Librashitësve, është një çmim prestigjioz që nderon individët me kontribut të shquar në promovimin e paqes, humanizmit dhe mirëkuptimit ndërmjet popujve përmes veprave letrare, artistike dhe shkencore.

Vitin e kaluar, çmimi i shkoi autorit britaniko-amerikan Salman Rushdie. Marrësit e mëparshëm të këtij çmimi përfshijnë personalitete të njohura si Margaret Atwood, Orhan Pamuk, Susan Sontag, Amos Oz dhe Vaclav Havel./UBTNews/

Nga Deutsche Welle, D.E

Instituti Albanologjik të martën mbajti një ceremoni komemorative për të nderuar jetën dhe kontributin e Mehmet Rukiqit, një prej albanologëve më të shquar të kohës. Salla e madhe e mbushur me miq, kolegë dhe familjarë u përmendën përjetësisht momentet kur Rukiqi kishte vepruar si një ambasador i pajtimit mes gjaqeve.

Drejtori i institutit, Lulzim Lajqi, e përshkroi atë si një figurë që kishte lënë shenjë të pashlyeshme në historinë e shqiptarëve, duke e cilësuar atë si një nga nxënësit më të dalluar të Anton Çetës. “Mehmeti ka qenë jo vetëm një shkencëtar i shquar, por edhe një mik dhe bashkëpunëtor i padiskutueshëm për shumë dekada në Institutin Albanologjik,” tha Lajqi me emocion.

Sekretari i Bibliotekës Kombëtare, Izet Avdyli, përsëriti se Rukiqi do të kujtohet përherë për humanizmin e tij dhe kontributin e vyer në fushën e letërsisë dhe shkencës. “Ai ka pasur një pasion të palëkundur për leximin dhe ka lënë një trashëgimi të pasur me anekdota dhe shkrime të çmuara,” u shpreh Avdyli me ndjenjë.

Berat Rukiqi, nipi i tij, në emër të familjes, theksoi se gjyshi i tij do të jetë gjithmonë një frymë e gjallë për Kosovën dhe se kontributi i tij ka ndikuar në ndërtimin e një mjedisit intelektual dhe kulturor të pasur për shqiptarët.

Në detaje, kujtimet dhe historitë rreth jetës dhe punës së Mehmet Rukiqit u shpalosën me kujdes. U përmendën historitë e pasura që ai ka shkruar, anekdotat që ka mbledhur, dhe njëzet vjet e më shumë bashkëpunim të padiskutueshëm me kolegët në Institutin Albanologjik. Kolegët e tij dhe miqtë e ngushtë që i kishin qëndruar pranë në çdo hap të karrierës së tij, shpërndanin kujtime dhe momente qesharake me kujdes dhe dashuri. Secili histori ishte një fragment i një mozaiku të madh që përbënte jetën e tij të shquar dhe kontributin e padiskutueshëm në kulturën dhe shkencën shqiptare.

Në kujtim të Mehmet Rukiqit, Instituti Albanologjik e vlerësoi jo vetëm për panairin e tij shkencor dhe letërsinë e pasur, por edhe për humanizmin dhe ndihmën që ofroi gjatë gjithë jetës së tij. Çelësi i suksesit të tij mbeti angazhimi i palodhur për të ndihmuar dhe për të pasuruar kulturën shqiptare me çdo veprim dhe fjali të tij.

Biografia e Mehmet Rukiqit: Një ikonë e Folkloristikës dhe Letërsisë

Mehmet Rukiqi, një ikonë në fushën e albanologjisë dhe letërsisë popullore, shuhet në moshën 72-vjeçare, duke lënë pas një trashëgimi të pasur intelektuale dhe kulturore. Ai lindi në fshatin Verboc të Drenasit dhe u edukua në shkollat e rajonit të tij, duke vazhduar studimet e larta në Prishtinë. Rreth 20 vite iu përkushtua arsimit si mësues dhe mësimdhënës në Drenicë dhe më tej në Prishtinë, deri sa u përjashtua nga puna për shkaqe politike në vitin 1972/73.

Përveç punës së tij në arsim, Rukiqi kontribuoi thellësisht në fushën e folkloristikës, duke marrë doktoraturën në vitin 1994 me një studim të thelluar mbi krijuesit dhe bartësit e tregimeve popullore në Drenicë. Ai u njoh për një kontribut të jashtëzakonshëm në mbledhjen dhe botimin e anekdotave popullore shqiptare, duke shpërndarë në gjashtë vëllime dhe në dy vëllime të dedikuara këngëve dasmash.

Rukiqi gjithashtu ishte pjesëmarrës aktiv në Lëvizjen për Pajtimin e Gjaqeve, një iniciativë e rëndësishme për përtejimin e konflikteve në historinë e Kosovës. Konsiderohej si një nga nxënësit më të zellshëm të Profesorit Anton Çettës, dhe bashkëpunimi i tyre u shënua me disa veprime të rëndësishme të përbashkëta. Gjatë karrierës së tij, ai botuar shumë studime dhe monografi, duke përfshirë veprat studimore mbi figurat e njohura të historisë kosovare si Tahir Berisha, Azem Galica dhe Ramadan Shabani. Kështu, kujtesa për Dr. Mehmet Rukiqin mbetet si një pikë referimi në studimet e folklorit dhe letërsisë shqiptare, duke lënë një ndikim të thellë në kulturën dhe historinë e vendit. /UBTNews/

Një atmosferë e këndshme dhe festive e gjeti Shkodrën gjatë festës së “Tavës së Krapit”, një ngjarje e re që ndërthur traditën me turizmin dhe artizanatin lokal. Kjo festë e pazakontë solli në vëmendje gatimin e traditshëm shkodran të “Tavës së Krapit”, duke sjellë së bashku komunitetin e gatimit, mjeshtrinë e kulturës dhe shijen autentike të kuzhinës lokale.

Ministri për Ekonominë, Kulturën dhe Inovacionin, Blendi Gonxhja, shfaqi entuziazmin e tij në rrjetet sociale, duke përcjellë momentet e bukura të kësaj feste.

“Kjo festë na tregon se si tradita dhe kreativiteti lokal mund të bashkohen për të promovuar pasurinë tonë kulturore dhe gastronomike. Me pjesëmarrjen e ambientalistëve të liqenit të Shkodrës, peshkatarëve, dhe fermerëve, kjo festë është një kënaqësi e vërtetë për zemrën dhe shpirtin tonë”, shkroi Gonxhja.

Shkodra, gjatë këtij sezonit turistik, ofron një përvojë të pasur për vizitorët, duke përfshirë jo vetëm vizitat historike dhe kulturore, por edhe festat tradicionale që e bëjnë qytetin të njohur për bukurinë dhe shijen e tij autentike./UBTNews/