Partia Maori e Zelandës së Re ka nisur një peticion për të ndryshuar emrin zyrtar të vendit në ‘Aotearoa’, transmeton UBT News.
Partia Maori e Zelandës së Re filloi të martën një peticion për të ndryshuar zyrtarisht emrin e vendit në “Aotearoa”, që do të thotë “tokë e reve të gjata të bardha” në gjuhën indigjene Te Reo Maori.
Ndërsa filloi fushatën, partia gjithashtu i kërkoi qeverisë së Zelandës së Re të udhëhequr nga Jacinda Ardern të rivendoste emrat Maori për të gjitha qytetet, qytetet dhe emrat e vendeve.
“Ka kaluar shumë kohë që Te Reo Maori u rivendos në vendin e tij të ligjshëm si gjuha e parë dhe zyrtare e këtij vendi. Ne jemi një vend Polinezian – ne jemi Aotearoa”, tha partia e cila bën fushatë për të drejtat e autoktonëve në fushatën e saj.
“Tangata Whenua (njerëzit autoktonë) janë të ‘sëmurë deri në vdekje’, sepse emrat tanë stërgjyshorë po shkatërrohen, bastardohen dhe shpërfillen. Tani është shekulli 21, kjo duhet të ndryshojë”, shtuan ata.
Partia tha se rrjedhshmëria në gjuhën amtare ra nga 90 përqind në 1910 në 26 përqind në 1950.
Ndërsa Kryeministrja Ardern ende nuk ka bërë vërejtje publikisht mbi peticionin e fundit, ajo në vitin 2020 tha se ishte një “gjë pozitive” që fjala Aotearoa përdoret në mënyrë të ndërsjellë brenda vendit. “Sidoqoftë, një ndryshim zyrtar i emrit nuk ishte diçka që ne kemi eksploruar”, tha Ardern.
Popullsia fisnore në Zelandën e Re beson se emri Aotearoa u dha për herë të parë nga Kupe, një eksplorues polinezian lindor i cili figuron në përrallat maori diku rreth viteve 1200-1300 pas Krishtit, përcjell UBT News.
Sipas legjendave, kur Kupe, gruaja e tij Kuramarotini dhe ekuipazhi po lundronin për të zbuluar se çfarë ishte përtej horizontit, ata panë një masë të madhe toke të mbuluar me re të bardhë. Ishte atëherë kur Kuramarotini bërtiti ‘’He ao! Ai ao! Ai Aotea! He Aotearoa (Një re, një re! Një re e bardhë! Një re e gjatë e bardhë!) “.
Historia pas emrit të tanishëm të vendit kthehet në vitet 1640 kur Abel Tasman, një eksplorues holandez me Kompaninë Hollandeze të Indisë Lindore (VOC), pa Ishullin e Jugut. Vendi më pas shfaqet në hartat holandeze si “Nieuw Zeeland”, i quajtur sipas provincës holandeze të Zeeland.
Një shekull më vonë, navigatori anglez Kapiteni James Cook shkeli në Ishull dhe vazhdoi të vizatonte harta të detajuara dhe të sakta të vendit për herë të parë. Në hartën e tij, ai e përmend vendin si “Zelanda e Re”.
Ndërsa termi “Aotearoa” shpesh përdoret në mënyrë të ndërsjellë në Zelandën e Re dhe gjithashtu në disa dokumente zyrtare, duke përfshirë pasaportën e vendit, shumë në vend besojnë se Aotearoa fillimisht ishte përdorur për t’iu referuar vetëm Ishullit të Veriut, dhe jo të gjithë vendit./UBTNews
Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH) bëri thirrje për përpjekje më të mëdha në luftën kundër fruthit, i cili është përhapur në 58 shtete, përfshirë Shtetet e Bashkuara ku kanë vdekur dy fëmijë.
Agjencia e Kombeve të Bashkuara, me seli në Gjenevë, theksoi se vaksina kundër fruthit është e sigurt dhe efektive.
“Dua t’iu rikujtoj njerëzve se fruthi është një nga viruset më ngjitëse”, tha Kate O’Brien, drejtoreshë e departamentit të vaksinave në OBSH.
Gjatë konferencës për media, ajo shmangu kritikat ndaj presidentit amerikan, Donald Trump, dhe sekretarit amerikan të Shëndetësisë, Robert Kennedy Jr., i cili njihet si skeptik i vaksinave.
Kennedy është akuzuar se nuk po bën mjaftueshëm për të luftuar shpërthimin vdekjeprurës të fruthit, që ka epiqendrën në Teksas, ku janë regjistruar qindra raste. Ai vetëm së voni ka pranuar efektivitetin e vaksinës kundër fruthit.
“SHBA-ja është duke punuar për ta vënë nën kontroll dhe për ta ndalur këtë shpërthim”, tha O’Brien.
Megjithatë, ajo shtoi se “për secilin shtet, për aq kohë që një shpërthim vazhdon, nuk mund të bëhet mjaftueshëm. Mund të themi se po bëhet mjaftueshëm vetëm kur shpërthimi të ketë përfunduar”, theksoi O’Brien.
Ajo tha se sëmundja po përhapet për shkak të rënies së nivelit të vaksinimit, kjo pjesërisht si pasojë e pengesave të shkaktuara nga shpërthimi i pandemisë COVID-19.
“Vaksina kundër fruthit është një vaksinë jashtëzakonisht e sigurt dhe jashtëzakonisht efektive”, tha O’Brien./REL/
Zyra e Rregullatorit të Energjisë filloi mbledhjen, në të cilën pritet të merret vendimi për shtrenjtimin e rrymës për 15 për qind.
Rregullatori i energjisë propozoi muajin e kaluar shtrenjtimin e çmimit të energjisë elektrike në vend për rreth 15 për qind, duke argumentuar se rritja e tarifave këtë vit është e domosdoshme, për shkak të uljes së prodhimit të energjisë, rritjes së konsumit dhe varësisë së madhe nga importet me çmime të larta.
Kërkesa për shtrenjtimin e rrymës u kundërshtua nga Presidencadhe nga qytetarë që protestuan të javën e kaluar.
Qeveria në detyrë i ka bërë thirrje ZRRE-së ta mos e shtrenjtojë çmimin e rrymës për konsumatorët që shpenzojmë më pak se 800 kilovat në muaj.
Çmimi i tanishëm i rrymës për konsumatorët që shpenzojnë deri në 800 kilovatë në orë gjatë ditës brenda një muaji, është 7.79 centë për kilovat, ndërsa për ata që shpenzojnë më shumë se 800 kilovatë, pjesa mbi këtë u llogaritet me çmim prej 14.45 centësh.
Nga ora 22:00 deri në 7:00 të mëngjesit, çmimi për kilovat është 3.34 centë për ata që shpenzojnë deri në 800 kilovatë dhe 6.81 centë për ata që shpenzojnë më shumë.
Nëse bordi i ZRRE-së merr vendim për rritjen e çmimit të rrymës, atëherë tarifat e reja do të hyjnë në fuqi më 1 maj.
ZRRE-ja bën shqyrtimin dhe caktimin e përvitshëm të tarifave të rrymës, të cilat shpallen çdo vit më 1 prill dhe vlejnë deri më 31 mars të vitit pasues.
Javë më parë, tri kompanitë e sektorit të energjisë në Kosovë i kërkuan rregullatorit të energjisë rritjen e çmimit të tarifave të rrymës.
Korporata Energjetike e Kosovës ka njoftuar se njësia B2 e Termocentralit “Kosova B”, është rikthyer me sukses në operim.
Sipas njoftimit, sinkronizimi me rrjetin energjetik është realizuar me dt: 10.04.2025, rreth orës 23:39 dhe aktualisht njësia po operon në mënyrë të qëndrueshme dhe brenda parametrave teknikë normal.
“Ky rikthim në operim është rezultat i angazhimit të jashtëzakonshëm të punëtorëve dhe menaxhmentit të Termocentralit “Kosova B”, të cilët kanë punuar pa ndërprerje për sanimin e defektit dhe vënien në funksion të njësisë. Fillimisht, rikthimi ishte planifikuar të ndodhte në orët e hershme të mëngjesit, mirëpo pas kryerjes së provës hidraulike u evidentua nevoja për eliminimin e disa rrjedhjeve shtesë në kaldajë, çka kërkoi një fazë shtesë të ndërhyrjeve teknike. KEK falënderon sinqerisht të gjithë stafin teknik dhe menaxherial për përkushtimin dhe profesionalizmin e treguar gjatë gjithë procesit, duke siguruar rikthimin në operim të njësisë B2 brenda afatit të paraparë, në përputhje me nominimet për datën 11 prill 2025. Korporata Energjetike e Kosovës mbetet e përkushtuar për të siguruar një prodhim të qëndrueshëm dhe të besueshëm të energjisë elektrike”, thuhet në njoftim.
Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani, me ftesë të Presidentit të Republikës së Turqisë, Recep Tayyip Erdogan, ka udhëtuar për në Turqi për të marrë pjesë në edicionin e katërt të Forumit Diplomatik të Antalisë.
Forumi i këtij viti, me temën “Rikthimi i diplomacisë në një botë të fragmentuar”, synon t`i adresojë sfidat ndërkombëtare në një kontekst të polarizuar global, duke vënë theksin në nevojën që diplomacia ta rifitojë rolin e saj si forcë stabilizuese dhe ndërtuese e paqes.
“Presidentja Osmani në Forumin e Antalisë, do ta ketë një bashkëbisedim në temën boshte të edicionit të këtij viti për rikthimin e diplomacisë në një botë të fragmentuar.
Gjatë punimeve të Forumit, Presidentja Osmani do të zhvillojë takime bilaterale me homologë nga vende të ndryshme të botës, me qëllim forcimin e marrëdhënieve bilaterale dhe thellimin e bashkëpunimit ndërkombëtar të Republikës së Kosovës”, njoftoi Zyra e presidentes.
Forumi Diplomatik i Antalisë është një platformë e nivelit të lartë, që mbledh liderë shtetesh, diplomatë të rangut të lartë dhe ekspertë nga mbarë bota, për të diskutuar çështje kyçe të sigurisë, politikës së jashtme dhe bashkëpunimit ndërkombëtar.