Aktivistët thonë se Lifta, e braktisur gjatë luftës së 1948, duhet të ruhet përkundrazi planeve të ndërtimit izraelit.
Fshati i lashtë palestinez, Lifta, ndodhet në një kodër të qetë, pak minuta nga qendra e zhurmshme moderne e Jeruzalemit. E braktisur kur banorët e saj u larguan gjatë luftës së 1948, ajo ka mbetur e pandryshuar – e ngrirë në kohë – që atëherë.
Sidoqoftë, sot, shtëpitë e saj prej guri të ndërtuara gjatë Perandorisë së hershme Osmane dhe të mbështetura mbi rrënojat edhe më të vjetra që datojnë nga Epoka e Hekurit, janë në rrezik të shkatërrohen për të hapur rrugën për një vendpushim luksoz të vilave, hoteleve dhe dyqane.
Në një nismë të përbashkët izraelito-palestineze, aktivistët po përgatiten për një betejë ligjore në përpjekje për të shpëtuar fshatin, i cili qëndron si një kujtesë për dëbimet e Palestinezëve të vitit 1948 nga Jeruzalemi Perëndimor.
Autoriteti tokësor i Izraelit njoftoi në maj se kishte në plan të lëshonte një tender për rizhvillimin e fshatit dhe ofertat pritet të hapen së shpejti.
Një gjykatë parandaloi një nismë të ngjashme në vitin 2012, kur vendosi që një studim i hollësishëm i historisë dhe arkeologjisë duhet të bëhet para se të fillojë ndonjë punë e mundshme ndërtimi.
Planet për tenderin u publikuan në Ditën e Jeruzalemit, një festë që përkujton vendosjen e kontrollit izraelit mbi Qytetin e Vjetër. Shumë palestinezë, të cilët besojnë se çdo zhvillim i ri do të fshinte historinë e zonës, e panë lëvizjen si politike.
Aktualisht në listën provuese të Unesco-s, që do të thotë se mund të bëhet një vend i trashëgimisë botërore.
“Burimi natyror i fshatit madje përmendet në Bibël dhe një vendbanim ekzistonte në zonë që në Epokën e Hekurit. Ajo është zhvilluar gjatë mijëra viteve dhe meriton ruajtje. Kjo është një luftë kulturore që ne po luftojmë”, tha arkitekti palestinezo-britanez Antoine Raffoul.
Njerëzit që jetojnë në Jerusalem e kanë përshkruar Lifta-n si një muze të hapur, me 77 ndërtesa ende në këmbë.
Në kulmin e saj, ajo ishte shtëpia e më shumë se 2,500 njerëzve, kishte pemishte, disa shtypi ullinjsh, dy kafene, një xhami dhe një shtrydhëse për verë.
Më shumë se 200 ndërtesa janë shkatërruar që nga viti 1948. Shumica e atyre që jetonin atje ikën në Jordanin fqinj ose qytete të tjera palestineze në Bregun Perëndimor.
“Fshatarët mblidheshin pranë burimit në mbrëmje, tregonin histori, pinin kafe, madje vallëzonin së bashku. Ne ndamë lumturinë dhe, kur njëri nga fshatarët vdiq, ne gjithashtu ndamë trishtimin. Fshati ishte i gjallë”, tha Yacoub Odeh, një ish-banor 81-vjeçar i lindur në Lifta.
Yacoub Odeh
“Kjo është e dhimbshme për mua. Kur na dëbuan, njerëzit u shpërndanë në të gjitha drejtimet. Ne humbëm gjurmët e njëri-tjetrit, të komunitetit tonë”, tha ai ndërsa qëndronte i qetë pranë rrënojave të asaj që dikur ishte shtëpia e familjes së tij.
Daphna Golan-Agnon, një profesoreshë e të drejtave të njeriut në Universitetin Hebraik dhe aktiviste e Lifta, tha se tregoi qartë se Lifta mund të ruhet.
“Kjo është e mahnitshme që pas më shumë se 70 vitesh braktisje, fshati është ende duke qëndruar aq bukur, madje edhe me çatitë e shumë shtëpive të shkatërruara. Ne kërkojmë që ndërtesat të stabilizohen dhe jemi të gatshëm të ndihmojnë në mbledhjen e fondeve nëse kostoja është një çështje”.
Sot, vendi i lashtë përdoret më së shumti si një park rekreativ si nga hebrenjtë ashtu edhe nga palestinezët, me fëmijë që notojnë në pishinën e pranverës, gra të moshuara që mbledhin fruta kaktusi dhe adoleshentë pinë cigare nën hijen e pemëve.
Tamar Maor, 92 vjeç, ishte një nga banorët e paktë hebrenj të fshatit në 1948. Ajo i përshkruan marrëdhëniet midis “familjeve arabe” dhe atyre të saj si “të shkëlqyera”.
“Mbaj mend ditën kur u larguam“, tha ajo. “Tre ose katër burra trokitën në derën tonë dhe i thanë nënës sime se duhej të largoheshim. Ata gjithashtu trokitën në derën e fqinjit tonë arab. Ne qanim, përqafonim dhe qanim më shumë, por i premtonim njëri -tjetrit se do të ktheheshim. Të gjithë u nisëm të nesërmen”.
Familja e Maor u kthye përkohësisht por gjeti që shumica e shtëpive ishin të dëmtuara, miqtë e tyre arabë ishin zhdukur dhe se aty nuk jetohej më.
Dekada më vonë, dhe pak para shpalljes së tenderit, shumë shtëpi të fshatit kanë një flamur të vogël palestinez të pikturuar brenda kornizave dhe një deklaratë të shkruar në arabisht: “Ne do të kthehemi“./UBTNews
Mbreti Charles III dhe mbretëresha Camilla u takuan sot me presidentin italian, Sergio Mattarella, në ditën e dytë të vizitës shtetërore në Itali. Ky është udhëtimi i parë i mbretit pas largimit nga spitali, ku ai u trajtua për kancer, sipas informacioneve të agjencisë AP.
Mbreti Charles dhe Camilla u shoqëruan nga një grup rojesh presidenciale dhe u përshëndetën nga presidenti Mattarella në oborrin e Pallatit Quirinale, ku do të zhvillohet një banket shtetëror nesër në mbrëmje. Ky banket do të shënojë jo vetëm vizitën e mbretërorëve britanikë, por edhe 20-vjetorin e martesës së çiftit mbretëror.
Mbreti Charles do të takohet nesër me kryeministren italiane, Giorgia Meloni, përpara se të mbajë një fjalim në një seancë të përbashkët të Parlamentit italian – një ngjarje historike, pasi është hera e parë që një monark britanik merr pjesë në një fjalim të tillë.
Gjatë vizitës së tij, mbreti Charles do të theksojë lidhjet e ngushta mes Britanisë së Madhe dhe Italisë, dy aleatëve të NATO-s, në një periudhë kur këto dy shtete po përpiqen të forcojnë mbështetjen për luftën e Ukrainës kundër Rusisë.
Pjesë e vizitës treditore të mbretit dhe mbretëreshës do të jetë një udhëtim në Ravena, në rajonin verior Emilia Romagna, të enjten, për të përkujtuar 80-vjetorin e çlirimit të qytetit nga forcat aleate gjatë Luftës së Dytë Botërore./UBTNews/
Koreja e Jugut do të mbajë zgjedhjet presidenciale më 3 qershor, pas vendimit të Gjykatës Kushtetuese që e hoqi Yoon Suk Yeol nga presidenca. Yoon u fajësua nga parlamenti në dhjetor për shpalljen e një deklarate të kontestuar lidhur me ligjin ushtarak. Pas një shqyrtimi të kërkesës për shkarkimin e tij, gjykata la në fuqi këtë vendim më 4 prill, duke detyruar mbajtjen e zgjedhjeve të parakohshme brenda 60 ditëve.
Presidenti në detyrë, Han Duck-soo, njoftoi datën e zgjedhjeve dhe theksoi se vendi duhet të “shërohet shpejt nga plagët” dhe të ecë përpara. Shpallja e ligjit ushtarak nga Yoon kishte krijuar pasiguri politike të thellë në vend, duke nxjerrë në pah ndarjet e thella shoqërore në Kore.
Yoon e shpalli ligjin ushtarak për të trajtuar kërcënimet e “forcave anti-shtetërore” dhe Koreës së Veriut, por shpejt u kuptua se kjo lëvizje ishte më shumë një pasojë e problemeve të tij të brendshme politike sesa një reagim ndaj kërcënimeve të jashtme.
Disa politikanë kanë shprehur interesin për të kandiduar në zgjedhjet presidenciale, përfshirë ministrin e punës Kim Moon-soo, i cili dha dorëheqjen këtë javë për të nisur fushatën e tij. Ahn Cheol-soo, një ligjvënës nga Partia e Pushtetit Popullor, gjithashtu ka hedhur kandidaturën për president.
Përveç krizës politike, Koreja e Jugut po përballet edhe me sfida të reja ekonomike, për shkak të tarifave të larta që janë shpallur nga Presidenti amerikan, Donald Trump. Shuma prej 25% për eksportet nga Koreja e Jugut në SHBA ka shtuar presionin mbi ekonominë e vendit, dhe autoritetet po kërkojnë negociata me administratën e Trump për të zbutur pasojat.
Autoriteti i konkurrencës i Italisë ka vendosur gjoba në vlerë 20 milionë euro për një grup operatorësh turistikë që përdornin praktika të papërshtatshme për të grumbulluar bileta për Koloseun Romak, duke e bërë të vështirë për turistët të blinin bileta standarde me çmim të rregullt për këtë atraksion turistik të njohur.
Hetimi, i nisur në korrik të vitit 2023 pas ankesave të shumta, ka zbuluar se biletat për Koloseun ishin shpesh të papërballueshme për vizitorët individualë për shkak të strategjive të grumbullimit të biletave nga disa agjenci, duke i bërë ato të papërshtatshme dhe të pamundura për t’u blerë në çmimin standard.
Autoriteti i konkurrencës (ACGM) ka raportuar se ky grumbullim i biletave ka çuar në “mosdisponueshmëri të konsiderueshme dhe të zgjatur” të biletave me çmime zyrtare, duke detyruar turistët të blinin bileta me çmime të rritura, shpesh të shoqëruara me shërbime shtesë si guidat turistike dhe mundësinë për të shmangur radhët.
Shoqëria e Kulturës së Kooperativës, që menaxhoi shitjet e biletave për Koloseun nga viti 1997 deri në 2024, ka marrë pjesën më të madhe të gjobës, me një shumë prej 7 milionë euro, për dështimin në parandalimin e grumbullimit të biletave dhe rezervimin e një pjese të madhe për paketat turistike me udhëzues.
Gjithashtu, gjashtë operatorë turistikë nga Italia, Gjermania, Holanda dhe Irlanda janë gjobitur për përdorimin e sistemeve automatike të blerjes së biletave (bots), që shpesh kanë blerë bileta në sasi të mëdha, duke i bërë ato të papërballueshme për turistët individualë.
Çmimi i biletës për të hyrë në Koloseun për të rritur është 18 € për vizitë, përfshirë mundësinë për të qëndruar deri në 20 minuta në katin kryesor të këtij monumenti të famshëm. Koloseu ishte atraksioni më i vizituar i Italisë në vitin 2023, me mbi 12.3 milionë vizitorë.
Drejtoria e Koloseumit ka refuzuar të komentojë mbi gjobat, duke u fokusuar vetëm në faktin se kjo është një nga pikat kryesore turistike për vendin, dhe ka konfirmuar angazhimin për të siguruar një përvojë më të mirë për vizitorët e ardhshëm./UBTNews/
Kryeministrja e Estonisë, Kaja Kallas, theksoi nga Tirana se progresi i dialogut mes Kosovës dhe Serbisë nuk mund të arrihet pa normalizimin e plotë të marrëdhënieve mes dy shteteve. Ajo bëri këto deklarata gjatë një vizite të rëndësishme në Shqipëri, ku u takua me kryeministrin Edi Rama. Kallas vlerësoi Shqipërinë si një partner të fortë të Bashkimit Evropian dhe theksoi rëndësinë e bashkëpunimit rajonal për stabilitetin e Ballkanit Perëndimor, sidomos në lidhje me sigurinë e Bosnjë Hercegovinës.
Kalla theksoi se Shqipëria është në përputhje të plotë me politikat e sigurisë të BE-së, duke përmendur sanksionet ndaj Rusisë dhe mbështetjen për Ukrainën si një dëshmi të përkushtimit të vendit për të mbrojtur vlerat evropiane. Ajo nënvizoi se Shqipëria është një partner i dobishëm për të krijuar një mjedis të sigurt në Bosnjë Hercegovinë dhe për forcimin e bashkëpunimit rajonal, që është jetik për paqen dhe stabilitetin e rajonit.
Kosova-Serbi: Normalizimi, kusht për ecurinë e dialogut
Sa i përket dialogut Kosovë-Serbi, Kallas theksoi rëndësinë e normalizimit të marrëdhënieve mes dy shteteve për të arritur përparim të vërtetë në proceset e integrimit evropian të të dyja vendeve. Ajo u shpreh se pa një marrëveshje të plotë të normalizimit mes Kosovës dhe Serbisë, nuk mund të ketë ecuri në dialogun për integrimin në Bashkimin Evropian. Kallas theksoi se ky proces është jetik jo vetëm për stabilitetin rajonal, por edhe për avancimin e Ballkanit Perëndimor në BE.
Vizita në Bosnjë Hercegovinë për qetësimin e situatës
Kallas po përgatitet për një vizitë në Bosnjë Hercegovinë, ku do të takohet me liderët lokalë dhe ndërkombëtarë për të diskutuar situatën aktuale dhe për të siguruar një angazhim të fuqishëm për qetësimin e tensioneve të mundshme. “Unë do të shkoj në Bosnjë dhe do të takohem me palët atje në mënyrë që të qetësohet situata,” theksoi ajo. Kjo vizitë është pjesë e një angazhimi më të gjerë të Estonisë dhe Bashkimit Evropian për të promovuar paqen dhe sigurinë në Ballkan, veçanërisht pas tensioneve që janë shfaqur kohët e fundit në rajon.
Kallas theksoi se Shqipëria ka luajtur një rol të rëndësishëm në nxitjen e stabilitetit rajonal dhe se angazhimi i saj për të mbajtur të forta lidhjet me BE-në është një model i rëndësishëm për të gjitha shtetet e Ballkanit Perëndimor.