Lajmet

Ndotja e Badocit me mangan, flasin nga IKSHPK-ja: Ndikon në sistemin psikik të fëmijëve

Nushi thotë se rritja e vlerës së manganit është fenomen, i cili ndodh në sezonin e vjeshtës dhe pranverës.

Published

on

Instituti Kombëtar i Shëndetësisë Publike të Kosovës (IKSHPK) tashmë qe dhjetë ditë ka apeluar qytetarët të mos pinë ujë nga liqeni i Badocit, si dhe për mospërdorim të tij në amvisëri për shkak të vlerave të rritura të manganit. Kjo pasi konsiderohet se mund të shkaktojë probleme shëndetësore, sidomos te fëmijët e vegjël, duke ndikuar negativisht në rritjen e tyre.

Këto dhe për ndikimet tjera të rritjes së vlerave të manganit, në një intervistë tregon koordinatorja për monitorimin e ujit, Burbuqe Nushi-Latifi. Nushi thotë se rritja e vlerës së manganit është fenomen, i cili ndodh në sezonin e vjeshtës dhe pranverës dhe se nuk është hera e parë që ndodh një përzieje e ujit me mangan.

“Vlera e manganit, paraqitja e manganit është një fenomen natyror, i cili lajmërohet në sezonin e pranverës dhe në sezonin e vjeshtës. Nuk është hera e parë që kemi pasur këto lloj telashe, por asnjëherë këtë kohëzgjatje dhe këto sasi të manganit. Këtë vit është pak më shumë. Kjo është paraqitur para një jave, 10 ditë në momentin që kemi marrë informacionet prej laboratorit që janë vlerat e ngritura, normal jemi aktivizuar komplet ekipi i IKSHPK-së, është informuar kompania dhe prej atij momenti jemi në bashkëpunim me kompaninë çdo ditë… Vlerat e larta nuk tolerohen më shumë se 10 ditë brenda një viti, po rasti jonë nuk e ka atë vlerë të lartë edhe pse ka qëndru 10 ditë tashmë”, thotë Nushi.

Sipas koordinatores së ujit, vlerat e manganit nuk janë shumë të larta, por nuk preferohet për pije. Ajo tha se mangani ndikon më së shumit te fëmijët e moshave të hershme, por nuk preferohet për pije as te të rriturit pasi simptomat që shkaktohen nga mangani mund të provokojnë edhe sistemin psikik.

“Mangani është metal esencial, i cili ndodhet çdo kund në natyrë, futet në organizëm me shumë rrugë, futet edhe me ushqim, edhe me ujë edhe prej ajrit mundet… Në një anë të manganit vlerat e gjetura përkundër faktit që janë pak më të larta se udhëzimi administrativ i cili i kërkon, vlerat nuk janë aq sa që të paraqesin rrezik të lartë ose të domosdoshme për organizëm në kushte kur ka vlera të shtuara mbi 1 gram, se standardi është 0.05… Mangani me vlera shumë të larta, të shtuara përkundër faktit se është metal esencial mundet të paraqet probleme në sistemin nervor qendror mirëpo akcent të posaçëm e ka të fëmijët prej 0 deri 5 vjet e kryesisht te foshnjat prej 0 deri 6 muaj të cilat ushqehen me qumësht pluhur, pse është me rëndësi kjo se tek qumështi pluhur ka doza të larta të manganit dhe shtimi i ujit me mangan të lartë mund të provokojë që ky fëmijë të rritet më vonë, meqenëse krejt e kanë këtë kimi tek akumulatorët, mund të provokojnë çrregullime në zhvillimin e tyre psikik, nuk kanë koncentrim e kështu me radhë”, thotë ajo.

Derisa rekomandimi për mos pirje të ujit qëndron ende, deri në njoftimin e radhës nga IKSHPK-ja, Nushi thekson se mangani mund të largohet me ndërrimin e temperaturave ditëve të ardhshme.

“Rekomandimet tona ende qëndrojnë për vet faktin se si autoritet shëndetësor që jemi të thirrur për zbatimin e udhëzimit administrativ ne duhet gjithsesi t’i referohemi udhëzimit administrativ, që ky ujë është i ndjeshëm për fëmijët e vegjël. Mirëpo kur japim rekomandime, atëherë nuk munden me cek 20-vjeçarët nuk munden me pi, ata 30-vjeç, por është rekomandim i gjeneralizuar. Sot p.sh. në vlerat tona kemi ulje te dukshme të manganit shumë në krahasim me ditët e para mirëpo ende është mbi vlerën e redaktuar… Po shpresojmë me ndërrimin e temperaturave bie mangani, po shpresojmë brenda javës, deri në fund të javës duhet të qetësohet situata”, përfundon ajo.

Kujtojmë se më 19 tetor, sasia e madhe e detektuar e elementit kimik, mangan, bëri që Instituti Kombëtar i Shëndetësisë Publike të Kosovës (IKSHPK) të kërkojë nga qytetarët që furnizohen me ujë nga fabrika e ujit e këtij liqeni, të mos e përdorin atë për pije dhe gatim.

Qytetarët i janë përgjigjur këtij rekomandimi dhe tashmë po furnizohen me ujë të ofruar nga KRU-ja me autobot.

Lajmet

​Punëtoret teknike në Kuvend refuzojnë takimin me anëtarët e Komisionit për të drejtat e njeriut

Published

on

By

Gratë greviste, punëtore teknike në Kuvendin e Kosovës, kanë refuzuar të marrin pjesë në takimin me anëtarët e komisionit parlamentar për të drejtat e njeriut. Sipas tyre, deputetët s’kanë bërë asgjë dhe i kanë anashkaluar kërkesat e grave greviste, andaj takimi tani është i padobishëm.

Në emër të grave greviste foli kryetari i Sindikatës së Punëtorëve të Sektorit Privat, Jusuf Azemi, i cili tha se zëvendësimi i tyre në Kuvendin e Kosovës, është çështje ligjore dhe po presin raportin e Inspektoratin e Punës.

Nuk kemi bërë asgjë për neve. Na keni lënë në temperatura -5 këtu dhe tani e gjithë kjo do të përfundojë në Inspektorat të Punës. Keni thënë nga Kuvendi se kjo ka prapavijë politike dhe shumë gjëra. Ne kemi kërkuar 550 euro dhe i kemi pas 270 euro, mirëpo s’keni bërë asgjë. Marre për Kuvendin e Kosovës. Ne kemi besuar në ligj dhe sot po besojmë në ligj. Tani s’na nevojitet askush, mirëpo na nevojitet raporti i Inspektoratit të Punës. Ju jeni ata që na keni qit në holl të Kuvendit, që keni thyer ligjin e grevës dhe ne jemi gjithçka në rregull”, tha ai.

Për të diskutuar me gratë greviste doli kryetarja e komisionit, deputetja Duda Balje, e cila kërkoi nga punëtoret teknike të Kuvendit të mbajnë takim, mirëpo që edhe ajo u refuzua.

Ne kemi lënë Kuvendin dhe personat përgjegjës për me gjetë zgjidhje për këtë punë. Ne kemi menduar si komision që me gjetë zgjidhje. Nëse doni me hy brenda ne si komision mendojmë se është shkelje e drejtave dhe i kemi thirrë gratë me bisedu me neve. Keni thirrje publike që me hy brenda dhe me gjetë zgjidhje”, tha ajo.

Pas refuzimit, deputetja Balje vazhdoi mbledhjen e komisionit. Ajo tha se pas takimit me gratë greviste kanë menduar të thërrasin Sekretarin e Kuvendit dhe përgjegjësit e kompanisë së pastrimit në Kuvend.

Në momentin kur kemi konstatu si komision se është problemi i madh. Ne sot kemi vendos me thirrë dhe bisedu me gratë. Kurse javën tjetër me thirrë sekretarin dhe pronarin e firmës që është përgjegjës dhe me punu me gjetë një zgjidhje. Ato refuzuan me qenë me neve”, shtoi ajo.

Ndërkaq, anëtarja e komisionit, deputetja e LVV-së, Fatmire Kollçaku, tha se shkëputja e njëanshme e kontratës nuk i kontribuon këtij rasti.

Mirëpo ajo tha se ende si komision nuk i disponojnë të gjitha informatat për këtë rast dhe se tani po trajtojnë a janë shkel të drejtat e punëtorëve, rrjedhimisht edhe të njeriut.

Një shkëputje e njëanshme nuk i kontribuon këtij rasti, mirëpo ende ne nuk disponojmë të gjitha informatat. Ne tash kemi fillu me trajtu nga këndvështrimi a janë shkel të drejtat të punëtorëve dhe të njeriut”, theksoi ajo.

Deputetja e PDK-së, Eliza Hoxha tha se janë shkelur të drejtat e njeriut me rastin e punëtorëve teknike të Kuvendit të Kosovës.

Më vjen keq që s’kanë ardhur zonjat, mirëpo ato e kanë të drejtën e tyre mos me ardh. Kompania është çelësi dhe thelbi kryesor që duhet me u marrë. Nëse ka ndonjë klauzolë në secilën kompani që ka shërbyer në këtë kuvend pasi ka qenë shërbim i privatizuar nga jashtë, mirëpo me klauzolën që do të përdoren njerëzit që punojnë brenda. Kushdo qoftë që ka qenë kompania të njëjtat gra i ka aktivizuar në proces të punës. Çka ka ndodh tash është thelbi i problemit. E para që s’janë kontributet e tyre herë pas here dhe e treta i kanë dërgu gratë me punu zyra të tjera jashtë kuvendit dhe askush s’është merr me atë punë. Ne jemi vonu me i dëgju që kanë qëndru para derës sonë aty”, theksoi Hoxha.

Continue Reading

Lajmet

​Shqipja në Maqedoninë e Veriut, çfarë po e pengon zbatimin e ligjit të gjuhëve?!

Published

on

By

Përdorimi i gjuhës shqipe dhe aspekte të tjera, si përdorimi i simboleve kombëtare, përfaqësimi në Parlament dhe në institucione tjera, patën nxitur konflikt të armatosur më 2001, mes shqiptarëve dhe maqedonasve, i cili përfundoi me Marrëveshjen e Ohrit.

Me këtë marrëveshje, Kushtetuta u ndryshua përmes 15 amendamenteve, të cilat rregulluan edhe përdorimin e gjuhëve të tjera në vend, përveç asaj maqedonase. U vendos që gjuhë zyrtare në Maqedoninë e Veriut janë gjuha maqedonase dhe gjuhët e tjera që fliten nga mbi 20 për qind e qytetarëve të vendit.

Kështu, shqiptarëve dhe komuniteteve tjera iu dha mundësia e integrimit në shoqëri, shpjegon REL. Sipas regjistrimit të popullsisë më 2022, Maqedonia e Veriut i ka rreth 2 milionë banorë, nga të cilët 54 për qind janë maqedonas, 29 për qind shqiptarë, ndërsa pjesa tjetër janë pjesëtarë të komuniteteve më të vogla. Përdorimi i gjuhës shqipe është rregulluar ndërkohë edhe me ligje të tjera, përfshirë një të vitit 2008, ndonëse ai, sipas njohësve të drejtësisë, përfshinte një interpretim të ngushtë. Partia VMRO-DPMNE, e cila më 2018 ishte në opozitë, ndërsa sot në pushtet, e kundërshtoi ashpër miratimin e Ligjit, nuk mori pjesë në votim dhe e dërgoi këtë dokument menjëherë në Gjykatën Kushtetuese.

Përveç Ligjit për gjuhët, në Gjykatë u paraqitën edhe kundërshtime tjera dhe, tani, të gjitha ankesat e parashtruara, 13 të tilla, pritet të marrin zgidhje me një vendim që do të bëhet publik në dhjetor. Por ekspertët nuk janë shumë optimistë, e kujtojnë se rasti i shfuqizimit të Balancuesit, mekanizmi që rregullonte përfaqësimin “e drejtë ” të komuniteteve në institucionet shtetërore në këtë vend, tregon se qëllimi mund të jetë një interpretim shumë më i rreptë i të drejtave që burojnë nga marrëveshjet e së shkuarës.

Continue Reading

Lajmet

Sa importon dhe eksporton energji elektrike Kosova?

Published

on

By

Importi i energjisë elektrike në shtator 2024 ishte 166.73 GWh, kurse eksporti i energjisë elektrike në këtë periudhë ishte 114.34 GWh (këtu është e përfshirë edhe sasia e transmisionit).

Ndërsa, gjatë këtij muaji, energjia elektrike bruto në dispozicion ishte 450.55 GWh, kurse konsumi i energjisë elektrike ishte 343.61 GWh ose 4,55 për qind më i vogël krahasuar me muajin e njëjtë të vitit paraprak.

Ndërsa, pjesëmarrja e energjisë elektrike alternative në kuadër të konsumit të përgjithshëm ishte 9,79%.

Importi i energjisë elektrike në shtator 2024 ishte 166.73 GWh, kurse eksporti i energjisë elektrike në këtë periudhë ishte 114.34 GWh (këtu është e përfshirë edhe sasia e transmisionit)”, thuhet në raportin e Agjencia e Statistikave të Kosovës të publikuar “Statistikat e Energjisë” për muajin shtator 2024 me të dhëna për prodhimin dhe konsumin e thëngjillit, prodhimin dhe konsumin e energjisë, importin dhe eksportin e energjisë, si dhe importin dhe eksportin e energjentëve të tjerë..

Ndësa, sipas ASK-së, prodhimi i thëngjillit ishte rreth 599.92 mijë ton, ose 0,42 për qind më pak sesa në muajin e njëjtë të vitit paraprak.

Continue Reading

Lajmet

​Ushtria ruse humb edhe 1050 trupa të tjera në Ukrainë

Published

on

By

Humbjet luftarake të ushtrisë ruse në Ukrainë nga 24 shkurt 2022 deri më 22 nëntor 2024, arrijnë në afro 728.300 ushtarë, duke përfshirë edhe 1.050 trupa të tjerë të vrarë ose të plagosur në aksion gjatë ditës së kaluar.

Këtë e tha Shtabi i Përgjithshëm i Forcave të Armatosura të Ukrainës në një postim në Facebook , sipas Ukrinform.

Mbrojtësit ukrainas kanë shkatërruar gjithashtu 9,399 tanke armike (+1 ditën e kaluar), 19,156 automjete luftarake të blinduara (+13), 20,736 sisteme artilerie (+5), 1,254 sisteme raketash të shumëfishta lëshimi (+1), 1,004 sisteme të mbrojtjes ajrore ( +1), 369 avionë, 329 helikopterë, 19,260 ajrore pa pilot automjete (+1), 2,764 raketa lundrimi (+8), 28 anije luftarake/prerëse, 1 nëndetëse, 29,777 automjete motorike (+32) dhe 3,675 njësi të pajisjeve speciale (+1).

Continue Reading

Të kërkuara