Lajmet

Ndikimi rus në Ballkan, cenim i korrelacioneve strategjike

Kosovës i duhet urgjentisht rivlersimi komplementar i Rishikimit Strategjik të Sektorit të Sigurisë.

Published

on

Pajiset e vazhdueshme të Serbisë me armatim rus dhe kinez, potencial i rrezikut të hapur për sigurinë në Ballkan

(Si duhet të reagoj dhe të veprojë Kosova me aleatët strategjik ShBA – NATO dhe Unionin Europian, karshi provokimit sistematik serb dhe rus në Ballkan.  Si duhet njohur strategjinë ruse në Ballkanin Perëndimor, e cila është e vendosur të refuzojë ndikimin e BE-së dhe SHBA-ve dhe të zvogëloj ndikimin rreth perimetrit e zgjerimit të NATO-së në rajon).

Shkruan: Prof. dr. Bahri Gashi

Në një situatë të pasigurisë, përmes provokimeve serike në Veri të Kosovës, shtimit të aktiviteteve kriminale, furnizimit të vashdueshëm me armatim modern nga Rusia dhe Kina për Serbinë, paraqesin ndikim serioz në ambientin strategjik të sigurisë në Ballkanin Perëndimor.

NATO-ja dhe ShBA-ja si partnere strategjike në ruajtjen e paqes në rajon, duhet të tregojnë aftësinë për një ridimensionim të ri gjeostrategjik, midis këtyre dy superfuqive botërore në përballjen e luftës Rusi – Ukrainë dhe ruajtjen e Paqes në Ballkan.

SHBA – ja ka intensifikuar angazhimet për siguri drejt Ballkanit, sidomos me vizitat e niveleve të larta në Kosovë, është ngritur lart – ‘Vija e Kuqe’, shqetësimi i Shteteve të Bashkuara lidhur me zgjerimin e lidhjeve bilaterale në fushën e sigurisë dhe mbrojtjes ndërmjet Serbisë dhe Rusisë që nga viti 2012 dhe demostrimin me furnizimin e Serbisë nga Kina me rastin e fundit.

Sipas një raporti të vitit [2019] dërguar Kongresit, Departamenti i Mbrojtjes shpjegon në hollësi marrëdhëniet e zgjeruara ndërmjet Serbisë dhe Rusisë.

Kronologjia e shkëmbimit të paisjeve ushtarake, ndërmjet Serbisë dhe Rusisë, ka shënuar intensifikim, sidomos pas zgjedhjeve të vitit 2012 në Serbi, ku Qeveria ndërmori hapa konkret për të intensifikuar marrëdhëniet e saj me Rusinë dhe me Kinēn në teknologji të reja ushtarake.

Këto raporte u konkretizuan me nënshkrimin e disa marrëveshjeve zyrtare të bashkëpunimit në fushën e mbrojtjes në nëntor të vitit 2013.

Sipas dakordimit, stërvitjet e para ndonjëherë ushtarake midis Rusisë dhe Serbisë, me emrin e koduar, [SREM-2014], u zhvilluan po atë vit në Serbi, duke përfshirë në stërvitjen e përbashkët më shumë se 400 forca ajrore ruse dhe serbe.

Në vitin 2014, Forcat e Armatosura Serbe organizuan një Paradë dhe parakalim ushtarak për nderë të presidentit rus Vladimir Putin i cili ua ndryshi edhe datën e konfirmuar për takim në datën e festës të këtyre forcave vizitës së presidenti Putin, sipas kërkesës së tij.

Shqetësimi i ngritur është real, pasiguria po rritet në Ballkan, pasiqë ritmi i stërvitjeve dhe armatimit të Serbisë nga Rusia është rritur përgjat viteve 2014-2019 për të vazhduar edhe aktualisht në vitin aktual.

Serbia mori një dhuratë ushtarake të kombinuar me disa paisje të reja të sistemeve të radarëve dhe municione, prej tyre gjashtë avionë MIG-29 të përdorur rus në tetor të vitit 2017. Poashtu, Serbia ka porositur katër helikopterë sulmues ushtatak MI-35 dhe planifikon të porosis Sistemet e raketave tokë -ajër Pancir S1. Serbia gjithashtu mori paisje të motorrizuara manovruese, dhuratë prej 30 tankesh T-72 dhe 30 automjeteve BRDM-2 nga Rusia, si pako e dakordimit pa financim nga Serbia si pako e ndihmës ushtarake, që konsiderohet dhjetra miliona dollarë.

Dorëzimi i armëve kineze- sistemeve rakatore, në prill të këtij viti 2022 për të cilat Serbia ra dakord me Kinën në vitin 2019, ndodh në mes të luftës në Ukrainë. Serbia, përndryshe, do të jetë operatori i parë i raketave kineze në Evropë. Rasti i njëjtë ka qenë edhe me dronët luftarakë kinezë CH-92A, të cilët i janë prezantuar publikut serb në korrik të vitit 2020.

Serbia duke qenë e “interesuar” për anëtarsim në BE, përkundër stagnimit dhe duke hezituar për në NATO, lidhjet speciale me Rusinë në fushën e Mbrojtjes dhe të Sigurisë të cilat janë rritur shumë, pastaj rasti me Kosovën ende i papërfunduar, e kanë vënë në situatë problematike këtë korrelacion të mundshëm politiko-ushtarak të “partneritetit” Veri-atlantik.

ShBA-ja dhe NATO me një plan afatshkurtë, duhet dhënë përgjigjie serioze Serbisë, duke i vënë kushte – sanksione në njërën anë, dhe në tjetrën anë aleatët e saj Kosova dhe Shqipëria në NATO, dy ushtrive t’iu akordohen programe të avansuara ushtarake, sidomos, përfshi Ushtrisë së Kosovës, t’i ofroj përmbushje të pajisjeve strategjike moderne ushtarake për Ushtrinë e Kosovës mbi disa komponente kyçe që synojnë dhe duhet ti kenë Ushtritë moderne:

– Intensifikimi i FSK- së – Ushtri në NATO;

– Sisteme të Mbrojtjes Inteligjente;

– Fluturake – Dron manovrues  për kontrollë të Hapsirës Ajrore dhe operacione ushtarake; Helikopter [Sikorsky MH-53 – SJGG]

– Sisteme të Avancuara të Mbrojtjes Ajrore PATRIOT- [MIM-104A];

– Teknologji të Përparuar ushtarake të sistemve të radarëve dhe komunikimit;

– Programe trajnuese dhe sisteme ushtarake [M.SI-IT] të mbrojtjes-Kundër sulmeve Hibride dhe Mbrojtjes Kibernetike;

– Kapacitete të reja në Industrinë e prodhimit të municioneve dhe pasijeve logjistike;

– Sistem të menaxhimit  shëndetësor Ushtarak, dhe;

– Bazë të përhershme ushtarake sinkronizuese për SHBA – të dhe NATO-në, e ndërveprueshme për misione paqëruejtëse në Ballkan.

Shteti ynë Kosova, duhet të intensifikoj në kohë reale, sipas një kalendari strikt këto korrelacione ushtarke me aleatët e vet strategjik. Domosdoshmëria e nismave të ShBA-ve dhe NATO-së, në hapat e përshpejtuar për anëtarësim në NATO dhe Union Europian, është imperativ i kohës.

Duke i trajtuar të gjitha çështjet e hapura, përfshi këtë dinamikë intenzive të partneritetit strategjik me ShBA – në dhe NATO-në në kuadër të ofrimit të sigurisë kolektive, përfshi KFOR-in, specifikisht në ngritjen e kapaciteteve të Mbrojtjes së Zgjuar, karrshi provokimeve sinkronizuese të serbve në Veri kundër integritetit dhe cenimit të sovranitetit të shtetit.

Përfundimisht, Kosovës i duhet urgjentisht rivlersimi komplementar i Rishikimit Strategjik të Sektorit të Sigurisë, duke i vënë në skenar për zbatim politikat e mbrojtjes së zgjuar.

Shënim:

(Autori është doktor shkence, ligjërues dhe njohës i politikave të sigurisë kombëtare – inteligjencës)

Continue Reading

Lajmet

Kosova nënshkruan Marrëveshje për Tregti të Lirë me EFTA-n

Published

on

By

Kosova ka nënshkruar Marrëveshje për Tregti të Lirë me shtetet e Asociacionit Evropian për Tregti të Lirë (EFTA), ku bëjnë pjesë Islanda, Lihtenshtajni, Norvegjia dhe Zvicra.

Në ceremoninë e nënshkrimit në Davos të Zvicrës, anëtarët e EFTA-s dhe kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, thanë se kjo marrëveshje do të sjellë përfitime të dyanshme.

Marrëveshja u arrit pas më shumë se dy vjetësh negociata dhe sipas kryesueses së EFTA-s, Cecilie Myrseth, Kosova është vendi i parë në rajonin e Ballkanit Perëndimor që në këtë marrëveshje, me kërkesë të saj, ka përfshirë edhe shërbimet.

Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, tha se me këtë marrëveshje hapet kapitulli i përforcimit i raporteve ekonomike, por edhe i avancimit të raporteve tregtare mes shtetit të tij dhe anëtarëve të EFTA-s.

Marrëveshja që nënshkruajmë sot themelon një kornizë për marrëdhënie tregtare midis shteteve të EFTA-s dhe Kosovës si dhe do të krijojë mundësi të reja duke i dhënë Kosovës qasje në tregjet e EFTA-s. Këtu hapen mundësi të reja eksporti për bizneset tona dhe integrim më i thellë në kornizën ekonomike evropiane, duke na mundësuar që të garojmë në një shkallë të gjerë”, tha Kurti gjatë ceremonisë së nënshkrimit.

Kryeministri kosovar tha se është i bindur se kjo marrëveshje do të sjellë përfitime për bizneset, industritë dhe qytetarët.

Kryesuesja e EFTA-s, Cecilie Myrseth, tha se kjo marrëveshje është arritje e madhe për integrimin e Kosovës në sistemin global.

Jam e bindur se kjo do të shtyjë përpara rritjen ekonomike, duke krijuar mundësi për bizneset e reja dhe qytetarët në të dyja palët”, tha ajo.

Vitin e kaluar, Kosova ka shënuar rritje ekonomike prej rreth 4 për qind dhe rënie të inflacionit. Por, shteti përballet me nivel të lartë të importit, krahasuar me atë të eksportit.

Myrseth nga EFTA tha se viteve të fundit, tregtia mes shteteve të EFTA-s është rritur shumë dhe ka arritur në mbi 176 milionë euro.

Me lidhjen e Marrëveshjes për Tregti të Lirë mund të presim që tregtia të rritet edhe më shumë”, theksoi ajo.

EFTA tha se përveç shërbimeve financiare janë përfshirë edhe të drejtat e pronësisë intelektuale.

Kosova tha se me marrëveshja të tilla synon të tërheqë investitorët e huaj që të investojnë në vend.

EFTA është krijuar më 1960 me synimin që të promovojë tregtinë e lirë.

Marrëveshja për Tregti të Lirë, që Kosova nënshkroi me EFTA-n, ofron mundësi të shumta, përfshirë për importimin dhe eksportimin e mallrave.

Konsumatorët dhe kompanitë mund të përfitojnë nga çmime më të lira, ndërkaq kompanitë vendore mund t’i shesin produktet e tyre në tregjet e huaja me më shumë lehtësi.

Marrëveshje për Tregti të Lirë Kosova ka nënshkruar edhe me vendet e Evropës Qendrore (CEFTA). Kjo marrëveshje, ku bëjnë pjesë shtetet e Ballkanit Perëndimor dhe Moldavia, synon rritjen e tregtisë së mallrave dhe shërbimeve, eliminimin e barrierave tregtare mes palëve dhe tërheqjen e investimeve./REL/

Continue Reading

Bota

Kroatët në luftë me ‘çmimet e larta’, bëjnë thirrje për bojkot të marketeve

Published

on

Në Kroaci, qytetarët po përdorin fuqinë e rrjeteve sociale për të kërkuar uljen e çmimeve të ushqimeve, duke organizuar një bojkot të gjerë të dyqaneve. Më 24 janar, ata kanë ftuar qytetarët të mos blejnë asgjë dhe të trajtojnë atë ditë si një ditë pushimi, në një përpjekje për të ushtuar presion mbi shitësit dhe bizneset.

Bojkoti është shpërndarë gjerësisht përmes platformave si WhatsApp, Reddit dhe Facebook, ku qytetarët shpresojnë të ndikojnë në çmimet e larta të ushqimeve që kanë ngjallur shqetësim në vend. “Në Kroaci ka bojkot kundër çmimeve të larta të ushqimeve. Njerëzve u kërkohet të mos blejnë asgjë atë ditë, absolutisht asgjë”, thuhet në mesazhet që qarkullojnë në rrjetet sociale.

Shumë nga ata që e mbështesin bojkotin, po ashtu sjellin shembuj nga vende të tjera, si Mbretëria e Bashkuar, ku bojkotet kanë çuar në uljen e çmimeve të karburanteve, dhe Itali, ku qytetarët ndërprenë pirjen e kafesë në kafene për shkak të çmimeve të larta pas hyrjes së euros.

Ky bojkot ka shkaktuar debate, me disa që besojnë se një ditë bojkot nuk është mjaftueshëm për të bërë ndryshim dhe sugjerojnë që protesta të zgjasë për një javë. Ftesa për bojkot ka pasuar një periudhë të rritjes së çmimeve, që ka ndikuar fort te buxheti i qytetarëve të zakonshëm./UBTNews/

Continue Reading

Lajmet

Agjencia e Kosovës për Forenzikë merr donacion për ekspertiza të ADN-së

Published

on

By

Agjencia e Kosovës për Forenzikë ka pranuar sot pajisje në formë donacioni për ekspertizë të ADN-së, si pjesë e programit “Zgjidhja e rasteve të personave të zhdukur nga lufta në Kosovë”.

Programi implementohet nga ICMP dhe mbështetet nga BE përmes Ambasadës së Suedisë – programi Agjencia Suedeze për Bashkëpunim Ndërkombëtar për Zhvillim dhe Ambasada e Italisë në Prishtinë.

Ministri i Punëve të Brendshme, Xhelal Sveçla tha se me pranimin e këtij donacioni do të lehtësohet procesi i zbulimit përmes ADN-së, në mënyrë që të bëhet identifikimi i personave të zhdukur përmes mbetjeve mortore.

Pajisjet e pranuara nga ICMP për ekspertiza të ADN-së janë teknologjia e fundit në këtë fushë dhe do të ndikojnë në ngritjen dhe përmirësimin e kapaciteteve të Agjencisë së Kosovës për Forenzikë, në fushën e hetimit kriminal dhe ekspertizës forenzike sipas standardeve ndërkombëtare ISO17025-2017.

Ky projekt si objektiv kryesor e ka fuqizimin e kapaciteteve vendore në çështjen e testimit të ADN-së lidhur me identifikimin e personave të zhdukur. Vlera totale e kontingjentit të pajisjeve është rreth 38 mijë euro

Agjencia e Kosovës për Forenzikë që nga viti 2020 është duke marrë pjesë në projektin rajonal te ICMP-së, që ka për objektiv fuqizimin e kapaciteteve vendore në çështjen e testimit të ADN-së lidhur me identifikimin e personave të zhdukur.

Kujtojmë, edhe 26 vjet pas përfundimit të luftës nuk dihet ende për fatin e mbi 1600 personave në Kosovë.

Continue Reading

Bota

Zgjidhet kryetari i ri i Kuvendit të Greqisë, si u ndanë votat në Parlamentin e vendit fqinj

Published

on

Nikitas Kaklamanis u zgjodh kryetar i ri i Kuvendit të Greqisë me 247 vota, pas një mbështetje të gjerë nga shumica e deputetëve në Parlament. Kandidatura e tij u mbështet nga partitë ND, PASOK, SYRIZA, Hellenic Solution, spartanët dhe shumica e deputetëve të pavarur. Nga ana tjetër, KKE, Niki, E Majta e Re dhe Pleussi Eleftherias ishin të pranishëm, por nuk votuan për Kaklamanis. Në votim munguan disa deputetë, përfshirë Dimitris Natsios, Rallia Christidou dhe Nikos Vrettos.

Kaklamanis, i cili u propozua për këtë post nga kryetari i partisë Demokracia e Re, Kyriakos Mitsotakis, pas dorëheqjes së Kostas Tasoulas, shprehu falënderimet e tij pas shpalljes së rezultatit. Ai e cilësoi zgjedhjen e tij si një moment të rëndësishëm në karrierën e tij politike, duke e quajtur një “gëzim, nder dhe përgjegjësi të madhe”./UBTNews/

Continue Reading

Të kërkuara