Kulturë
Naum Veqilharxhi, iluministi i Rilindjes Kombëtare
Muzeu Historik Kombëtar kujtoi sot në 227-vjetorin e lindjes ideologun e parë të Rilindjes Kombëtare Shqiptare, Naum (Bredhi) Veqilharxhin (1797-1854).
Naum Veqilharxhi, një mendimtar i shquar dhe iluminist i thellë, luajti një rol të pazëvendësueshëm në formimin e ideve që do të shërbenin si bazë për lëvizjen e Rilindjes Kombëtare Shqiptare. Lindi në Vithkuq të Korçës, një fshat i njohur për traditat e tij kulturore, ku kaloi fëmijërinë. Pas vitit 1806, ai dhe familja e tij u shpërngulën në Moldavi, duke u vendosur në Kishinjev, ku filluan përpjekjet e tij për t’u angazhuar në çështje më të mëdha kombëtare.
Një nga momentet më të rëndësishme në jetën e tij ishte pjesëmarrja në kryengritjen e eteristëve në Rumani në vitin 1821, një ngjarje që do të shënonte një kthesë të rëndësishme në historinë e popullit shqiptar. Veqilharxhi, si një nga udhëheqësit e kësaj kryengritjeje, e ngriti lart çështjen e çlirimit të Shqipërisë, duke e lidhur atë ngushtë me idealet iluministe të arsimit dhe zhvillimit kombëtar.
Veprat e tij, si përpjekjet për të ndihmuar në shkrimin dhe përhapjen e gjuhës shqipe, janë ndihmës të mëdhenj në zhvillimin e identitetit kombëtar shqiptar. Në vitin 1824, ai nisi punën për hartimin e një alfabete të re për shqipen, të përbërë nga 33 shkronja, që synonte të përputhej me fonetikën e gjuhës. Ky alfabet, që do të ishte i pranueshëm nga të gjithë, u shfaq për herë të parë në abetaren “Evëtari”, botuar në vitin 1844. Ky hap ishte një akt revolucionar për kohën dhe u prit me entuziazëm, duke shërbyer si një mjet i fuqishëm për arsimimin e popullsisë, kryesisht në krahinat jugore të Shqipërisë. Edhe më vonë, për të përmbushur kërkesat e mëtejshme, ai e ribotoi këtë abetare në vitin 1845 me titullin “Fare i ri Evëtar shqip”.
Po ashtu, Veqilharxhi krijoi një gramatikë dhe përgatiti libra e dorëshkrime të tjera që janë humbur, por që dëshmojnë pasionin dhe angazhimin e tij për zhvillimin e arsimit dhe përhapjen e kulturës shqiptare. Në vitin 1846, ai botoi një “Letër qarkore” në gjuhën greke, që i drejtohej bashkatdhetarëve ortodoksë në Shqipëri, duke theksuar nevojën e ruajtjes së identitetit kombëtar.
Një tjetër aspekt i veprës së Naum Veqilharxhit është vizioni i tij për një Shqipëri të lirë dhe të pavarur, që do të mbështetej në gjuhën e saj dhe kulturën kombëtare. Ai ishte ndër të parët që kuptoi rrezikun e madh të shkombëtarizimit që vinte nga shkollat e huaja, të cilat shërbenin për të asimiluar shqiptarët në identitetet e huaja, dhe punoi për të krijuar një sistem shkollor shqiptar që do të përfshinte të gjithë fëmijët, duke i dhënë arsimin si një mjet për t’u ngritur në nivelin e kombeve të qytetëruara.
Veqilharxhi ishte një njeri me largpamësi të thellë, që nuk e sheh popullin shqiptar si një masë të thjeshtë, por si një komb me karakter të veçantë, me gjuhën dhe zakonet e tij, me një thesar të pasur kulturor. Ai besonte se shqiptarët, me aftësitë dhe virtytet e tyre, mund të krijonin një shtet të fortë dhe të lirë, dhe për këtë arsye, ai luftoi gjithmonë kundër atyre që ishin vënë në shërbim të të huajve dhe që donin të shkatërronin identitetin shqiptar.
Veprat e Naum Veqilharxhit, sidomos angazhimi i tij për arsimin dhe kulturën, e bëjnë atë një figurë themelore të Rilindjes Kombëtare Shqiptare. I helmuar në Stamboll nga Patrikana, ai u largua nga jeta, por la një trashëgimi të pashlyeshme. Naum Veqilharxhi u bë një shprehës i një kthese të madhe në historinë e kombit shqiptar, duke hapur rrugën për një popull të kulturuar, të arsimuar dhe të lirë, që më vonë do të çonte në shpalljen e pavarësisë dhe krijimin e shtetit shqiptar./UBTNews/
Magazinë
Ish-punonjësi i Eminem, i akuzuar për shitjen e këngëve të papublikuara të reperit, dënohet me burg
Magazinë
Bisedë me Jehona Shaqiri: Radio ka magji! Këngëtarja bën thirrje të dëgjohet zëri i gazetarëve të zellshëm
Lentiana Lutaj ishte e ftuar në emisionin “n’Ritëm’ në Campus Radio me autore dhe moderatore Albina Zeneli.
Me të diskutuam për albumin e parë me 7 këngë që titullohet ‘Hënëza’ ku veçantia e tyre është se janë performuar me piano.
Pianisja 20 vjeçare ka qenë e vazhdon të jetë prezente me disa role në seriale vendore të zhanrit komedi.
Krahas këtyre angazhimeve, Lentiana edhe e ka botuar librin ‘Meloditë e një vajze’, shkrimet unike ajo i ka përmbledhur në disa poezi.
“Po, do ju bëja apel rinisë që të paktën 1 muaj të i’a kushtojnë një libri”, shprehet Lentiana e cila thekson se rëndësi ka të bën profesionet që dëshiron duke potencuar faktin që mbështetje të madhe ka pranuar nga familja.
“Kam pasur vështirësi të madhe të i’a arrij të korr suksese në tre profesione, e madje profesorët në shkollë më kanë thënë se pse spo e zgjedh një lëmi me të cilën do të merresh gjatë sepse po e mbingarkon vetën’, tha mes tjerash Lutaj e cila shprehet se kanë qenë prindërit ata që nuk e kanë lejuar të shkëputet nga asnjëri angazhim. /UBT News/
Këto sëmundje mund t’i trajtoni me qepë
Princi William dërgon mesazh të drejtpërdrejtë pranë kufirit rus
Çfarë të bëni kur vuani nga tensioni i ulët?
Audi braktis planet për elektrifikim të plotë
“Dardanët” nisen drejt Spanjës, të gatshëm për ndeshjen e kthimit
Ish-punonjësi i Eminem, i akuzuar për shitjen e këngëve të papublikuara të reperit, dënohet me burg
Thaçi në EULEX, pritet të takojë anëtarët e tjerë të familjes
Vazhdojnë raportimet për kthimin e Messit te Barça
Bisedë me Jehona Shaqiri: Radio ka magji! Këngëtarja bën thirrje të dëgjohet zëri i gazetarëve të zellshëm
-
Bota2 months agoMarrëveshja për pranimin e pakufizuar të emigrantëve, Shtëpia e Bardhë tërhiqet nga tarifat ndaj Kolumbisë
-
Bota2 months agoFluturimet e dëbimit kanë filluar, thotë Shtëpia e Bardhë
-
Bota2 months agoShtëpia e Bardhë: Armëpushimi në Liban do të zgjatet deri më 18 shkurt
-
Bota2 months agoTrump zbulon listën e zezë të Shtëpisë së Bardhë