Lajmet

NATO: Lipset rikonceptim në mbrojtje dhe parandalim

Invazioni i Rusisë në Ukrainë e vendos NATO-n nën presion jo vetëm tani nga aktualiteti.

Published

on

Edhe në perspektivë afatgjatë lufta do të bëjë që aleanca të rrisë masivisht kapacitetet e armatimit: në tokë, në det dhe në ajër.

Jens Stoltenberg godet tri herë tryezën me çekiç që pjesëmarrësit të përqendrohen. Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s, një norvegjez, nuk e ka të lehtë këto ditë. Në rendin e ditës sërish është lufta në Ukrainë.

Të mërkurën (16.03) u mblodhën në Bruksel ministrat e mbrojtjes të 30 vendeve anëtare të aleancës. Të ftuar ishin gjithashtu edhe homologët e tyre nga Ukraina, Gjerogjia, Finlanda, Suedia si dhe përfaqësues të BE-së, që pjesërisht morën pjesë përmes lidhjes online.

Takimi konsiderohet si përgatitje për samitin e NATO-s në prani të presidentit të SHBA-së Joe Biden javën e ardhëshme.

Më së voni me fillimin e „luftës absurde” të Rusisë në Ukrainë, kështu e përshkruan atë Stoltenberg, Pakti i Atlantikut Verior duhet të përballet me disa pyetje. Në radhë të parë me kërkesën që e parashtron pareshtur presidenti i Ukrainës, Volodymyr Zelenskyj. P.sh. përse NATO nuk krijon një zonë të ndalim-fluturimeve mbi Ukrainë.

Edhe pse fare pak partnerë të NATO-s si Etsonia, vend fqinj me Rusinë, bëjnë thirrje për bllokimin e hapësirës ajrore mbi Ukrainë, aleanca deri tani e ka refuzuar me këmbëngulje këtë. Për të realizuar një zonë të tillë, avionët luftarakë të NATO-s do të duhej të fluturonin në hapësirën ukrainase dhe të qëllonin ndaj avionëve rusë.

Deri tani NATO gjithmonë ka theksuar, se nuk do të ndërhyjë direkt ushtarakisht në territorin ukrainas, thotë Linas Kojala, drejtor i Thinktank „Eastern Europe Studies Centre” në Vilna të Lituanisë. Një no-fly-zone partnerët e aleancës nuk do ta shtrojnë as në të ardhmen si opcion. 

Ministrja gjermane e Mbrojtjes, Christine Lambrecht

Jo trupa të NATO-s në Ukrainë

Ministrja gjermane e Mbrojtjes Christine Lambrecht theksoi në Bruksel, se natyrisht jemi të vendosur në anën e Ukrainës, por është e rëndësishme të ruhet arsyeja.”Ne duhet të bëjmë të qartë se kjo nuk është luftë, në të cilën merr pjesë NATO”, thotë Lambrecht. Qëllimi i aleancës duhet të jetë, të shmangë përhapjen e saj. 

Edhe nëse NATO dhe anëtarët e saj vazhdimisht bëjnë të qartë, që nuk do të përzihen vet në Ukrainë, sepse ky shtet është fqinj, por nuk është partner i aleancës, një gjë është e qartë: NATO nuk mund të vazhdojë si më parë pas 24 shkurtit, dita kur tanket ruse marshuan përtej kufirit në Ukrainë.

Sekretari i Përgjithshëm Stoltenberg tha të mërkurën, se „invazioni brutal” ndaj Ukrainës do të ndryshojë sigurinë në Europë, se lufta e Rusisë do të ketë pasoja afatgjatë për të gjithë aleancën.

Më shumë trupa në krahun lindor

Ndër këto pasoja afatgjata është fjala për çështje praktike: Sa trupa duhet të dislokohen dhe ku? Çfarë pasjisjesh ushtarake nevojiten? Sa duhet investuar? 

Por shtrohen edhe çështje parimore: Çfarë mund të bëjë NATO lidhur me mbrojtjen dhe parandalimin? Eshtë synimi i saj vetëm të dislokojë disa trupa apo në rast të një sulmi ndaj një vendi anëtar të mund ta mbrojë vërtetë atë?

Tony Lawrence nga Thinktank „International Centre for Defence and Security” në Talin në Estoni, thotë, se NATO deri tani është mjaftuar me trupa të vogla, të përbëra nga ushtri të veçanta të aleancës.

Sipas Jens Stoltenberg aktualisht janë rreth 40.000 burra e gra nën komandën e NATO-s në krahun lindor, kryesisht në Baltik dhe në Poloni. Që nga fillimi i luftës në Ukrainë janë gjithashtu edhe qindra mijëra ushtarakë në Europë të gatshëm për ndërhyrje, nëse është e nevojshme, shtoi ai të mërkurën në Bruksel.

Belgien l Treffen der NATO-Verteidigungsminister, Familienbild

“Meqënëse gjendja e sigurisë është përkeqësuar shumë më tëpër se përpara disa muajsh, NATO duhet ta trajtojë me shumë seriozitet, nëse mënyra e deritanishme e parandalimit ende është e përshtatshme për kohën sot”, deklaron Tony Lawrence në bisedë për DW. 

Sekretari i NATO-s Jens Stoltenberg nga takimi i së mërkurës në Bruksel dërgoi një sinjal, se gjërat do të ndryshojnë. NATO ndodhet përballë një realiteti të ri, thotë Stoltenberg. “Ne duhet ta riorientojmë afatgjatë mbrojtjen tonë kolektive dhe parandalimin.”

A është pengesë Akti Themelor NATO-Rusi?

Në tokë kjo nënkupton shumë më tepër trupa në krahun lindor të aleancës. Me një armatim më të mirë dhe gatishmëri për mobilizim më të shpejtë, nga njëra anë, nga ana tjetër në det më shumë anije luftarake, në ajër një mbrojtje kundërajrore dhe raketore më e fortë.

Mbrojtja kundërajrore është tani ajo që mungon në lindje të NATO-s, thotë Tony Lawrence nga “International Centre for Defence and Security”. “Lufta në Ukrainë po na tregon tani, se sa e rëndësishme është mbrojtja nga ajri.”

Sipas Linas Kojala nga Thinktank „Eastern Europe Studies Centre” në Vilna në këtë kontekst një rol luan edhe, që kufiri lindor i NATO-s është bërë më i brishtë.  “Bjellorusia është ndërkohë një krah i zgjatur i ushtrisë ruse, nuk është një vend i pavarur”, thotë Kojala. Kjo në radhë të parë, sepse ky vend i lejon Rusisë të lëshojë raketat nga territori i vet.

Se sa trupa do të dislokohen në të ardhmen nën komandën e NATO-s në Europë dhe kur, për këtë nuk u shpreh Stoltenberg, por ai bëri të qartë, që nuk e konsideron si pengesë Aktin Themelor NATO-Rusi. Deklarata e nënshkruar më 1997 nga NATO dhe Rusia, përcakton që NATO nuk lejohet të dislokojë afatgjatë trupa në kapacitete të konsiderueshme në kufijtë me Rusinë. DW

Continue Reading

Lajmet

OKB: Bota ka dështuar në objektivin për klimën, pasojat do të jenë të rënda

Published

on

Sekretari i Përgjithshëm i Kombeve të Bashkuara, Antonio Guterres, ka paralajmëruar se njerëzimi tashmë e ka humbur objektivin për kufizimin e ngrohjes globale në 1.5°C dhe se bota duhet të ndryshojë menjëherë drejtimin për të shmangur pasoja katastrofike.

Në një intervistë dhënë përpara samitit të klimës Cop30, që do të mbahet muajin e ardhshëm në qytetin brazilian Belem, Guterres tha se tejkalimi i kufirit të vendosur me Marrëveshjen e Parisit është i pashmangshëm dhe do të ketë pasoja shkatërruese për planetin.

“Le ta pranojmë dështimin tonë. E kemi humbur mundësinë për ta ndaluar tejkalimin e 1.5 gradëve në vitet e ardhshme, dhe pasojat do të jenë të rënda-nga Amazonia, në Grenlandë e deri në Antarktidën Perëndimore”, ka deklaruar ai, raportoi të hënën “The Guardain”.

Sipas kreut të OKB-së, prioriteti kryesor në Cop30 duhet të jetë ndryshimi i menjëhershëm i kursit, për ta bërë tejkalimin sa më të shkurtër dhe me ndikim sa më të vogël, në mënyrë që të shmangen situatat që mund të çojnë në ndryshime të pakthyeshme në ekosistemet e mëdha si pyjet e Amazonës, Arktiku apo oqeanet.

Guterres theksoi se përkundër paralajmërimeve të vazhdueshme të shkencëtarëve, angazhimet e shteteve kanë qenë të pamjaftueshme.

Deri më tani, vetëm 62 nga 197 vende kanë dorëzuar planet kombëtare të veprimit klimatik, ndërsa për të ruajtur kufirin e 1.5°C, shkurtimi i emetimeve duhet të arrijë 60%.

Megjithatë, ai nuk e sheh objektivin të humbur përfundimisht.

“Nëse veprojmë me vendosmëri tani, është ende e mundur që pas një periudhe të shkurtër tejkalimi, temperaturat të bien sërish në nivelin e synuar deri në fund të shekullit”, është shprehur ai./S.K/EO/

Continue Reading

Lajmet

Vdes gruaja nga Gjakova pasi ra nga ndërtesa

Published

on

Një grua ka vdekur në Gjakovë pasi e njëjta ka rënë nga lartësia e një ndërtese ka njoftuar Policia e Kosovës.

Sipas raportit 24-orësh të policisë, viktima fillimisht ishte dërguar në emergjencë, si pasojë e lëndimeve trupore ku më pas mjeku kujdestar e kishte konstatuar vdekjen e saj.

Me vendim të prokurorit, trupi i pajetë dërgohet në IML për obduksion.

Për rastin, policia tha se kanë nisur hetimet./S.K/PK/

 

Continue Reading

Lajmet

Operacion antidrogë në Berat, arrestohet 27-vjeçari

Published

on

Një sasi e konsiderueshme lënde narkotike e llojit kokainë dhe kanabis është sekuestruar nga policia e Beratit gjatë operacionit antidrogë të koduar “Alfa”.

Sipas të dhënave paraprake, në pranga është vënë një 27 vjeçar nga Vlora, i cili e kishte ndarë lëndën narkotike në doza, gati për shitje.

Në fund të operacionit u sekuestruan 1 kilogramë e 530 gramë kokainë, 7.5 kilogramë cannabis, peshore elektronike, municion luftarak, elektroshok dhe aparat celular.

Vijojnë hetimet për dokumentimin e plotë të kësaj veprimtarie kriminale dhe për identifikimin e shtetasve të tjerë të përfshirë në këtë veprimtari, raporton A2CNN./S.K/EO/

Continue Reading

Lajmet

KQZ certifikon Listën Votuese dhe vendos numrin e fletëvotimeve për raundin e dytë të zgjedhjeve

Published

on

Komisioni Qendror i Zgjedhjeve mbajti mbledhjen e 70-të në këtë vit, të kryesuar nga kryesuesi, Kreshnik Radoniqi dhe vendimet u morën me procedurë qarkulluese.

Në këtë mbledhje, KQZ mori vendim për miratimin e raportit të Listës Votuese për raundin e dytë të zgjedhjeve për Kryetarë të Komunave, i cili, sipas rezultateve preliminare do të mbahet në 18 komuna: Gjakovë, Gjilan, Dragash, Kaçanik, Klinë, Fushë Kosovë, Mitrovicë e Jugut, Obiliq, Rahovec, Pejë, Prishtinë, Prizren, Suharekë, Viti, Vushtrri, Junik, Mamushë dhe Kllokot.

Sipas kësaj liste, numri i përgjithshëm i qytetarëve me të drejtë vote në raundin e dytë të zgjedhjeve në në këto 18 komuna është 1,346,397 votues. Ky numër, në krahasim me raundin e parë të Zgjedhjeve Lokale të mbajtura më 12 tetor 2025, është më i lartë për 543 votues.

Sipas të dhënave nga Lista Votuese, numri i qytetarëve me të drejtë vote në vendvotimet e këtyre komunave është 1,316,672 votues, ndërkaq numri i qytetarëve të regjistruar për të votuar me postë nga jashtë Kosovës dhe që i takojnë këtyre komunave është 29,725 votues.

Duke u mbështetur në Rregulloren Zgjedhore Nr. 03/2024 për krijimin, kundërshtimin dhe konfirmimin e Listës Votuese, Lista Votuese brenda vendit, e raundit të dytë, është plotësuar me personat që nga data 13 tetor deri më 9 nëntor 2025 arrijnë moshën e votimit, ndërkaq janë larguar personat që nga shtatori i këtij viti kanë hequr dorë nga shtetësa e Kosovës apo që kanë ndërruar jetë.

Raundi i dytë i zgjedhjeve do të organizohet në 525 Qendra të Votimit me gjithsej 1,648 vendvotime, prej të cilave 507 Qendra të Votimit për votimin e rregullt me 1,628 vendvotime dhe 18 Qendra të Votimit për votimin me kusht me gjithsej 20 vendvotime.

Gjithashtu në këtë mbledhje, KQZ mori vendim për numrin e fletëvotimeve që do të shtypen për raundin e dytë të zgjedhjeve për Kryetarë të Komunave, që do të mbahet më 9 nëntor 2025.

Sipas vendimit të KQZ-së, do të shtypn 1,158,015 fletëvotime apo rreth 16% më pak se numri i përgjithshëm i qytetarëve me të drejtë vote në këtë raund.

Në këtë numër përfshihen fletëvotimet për vendvotimet e rregullta, votimin me kusht, Votimin e Personave e Nevoja të Veçanta, fletëvotimet rezervë dhe për votimin me postë./S.K/EO/

Continue Reading

Të kërkuara