Kuriozitete

NASA gjen komponime që mund të ketë shenja jete në planetin “e kuq”

Published

on

NASA ka bërë zbulim të rëndësishëm në kërkimin për gjurmë jete jashtë Tokës. Roveri Perseverance, që eksploron Marsin që nga 2021, ka identifikuar komponime organike dhe minerale në kraterin Jezero, të cilat në Tokë lidhen shpesh me mjedise të favorshme për jetën mikrobike.

Zbulimi, i publikuar në revistën shkencore Nature, përfshin molekula karboni, vivianit dhe greigit – elementë që mund të jenë të origjinës biologjike ose gjeokimike. Krateri Jezero u zgjodh si vendi i uljes së roverit, dikur ishte një pellg liqeni i ushqyer nga përrenj, një ambient i përshtatshëm për depozitimin e argjilave e mineraleve që ruajnë historinë klimatike dhe gjeologjike të Marsit.

Që prej mbërritjes, Perseverance ka mbledhur mbi 30 mostra të ruajtura për një mision të ardhshëm kthimi në Tokë.

Zbulimi lidhet me mostra nga rajoni Bright Angel, zonë me sedimente të kuqërremta, ku roveri më 2024 mori mostrën “Sapphire Canyon” që përmban gjurmë kimike të veçanta. Perseverance analizoi përbërjen e shkëmbinjve e ruajti pluhurin marsian për studime të mëtejshme.

Të dhënat tregojnë praninë e molekulave organike me bazë karboni, me minerale si vivianiti dhe greigiti, që në Tokë janë të lidhura me procese mikrobike në mjedise ujore. Shkencëtarët theksojnë se komponimet mund të kenë formë edhe nga reaksione jo-biologjike.

Shkencëtarët i përshkruajnë gjetjet si “biofishnkrita të mundshme”. Joel Hurowitz, autor i studimit, thotë: “Nuk mund të themi se kemi gjetur jetë në Mars, por është një hap i rëndësishëm që kërkon analiza të mëtejshme.”

Fotografi të formacioneve mikroskopike si “fara lulekuqeje” dhe “njolla leopardi” tregojnë përqendrime karboni e mineralesh që lidhen me aktivitetin mikrobik. Misioni drejtohet nga NASA në bashkëpunim me institucione nga e gjithë bota, përfshirë Institutin Kombëtar Italian për Astrofizikë (INAF), duke reflektuar rëndësinë globale të kërkimit astrobiologjik.

Qëllimi kryesor mbetet kthimi i mostrave në Tokë për studime më të thelluara, projekti Mars Sample Return është i vonuar për shkak të kostove të larta. Zbulimi i fundit mund të përshpejtojë këtë proces, i cili pritet të realizohet në vitet 2040.

Ky zbulim konsiderohet një nga të dhënat më premtuese që konfirmojnë ekzistencën e kushteve të favorshme për jetë në Mars në të kaluarën, duke hapur rrugë për studime të mëtejshme dhe eksplorim hapësinor.

 

Kuriozitete

Rrufeja në Mars: Roveri Perseverance kap për herë të parë shkarkesa elektrike

Published

on

Roveri Perseverance i NASA-s ka regjistruar për herë të parë shkarkesa elektrike në Mars, duke dhënë përgjigje për një pyetje të lashtë: nëse rrufeja ndodh në planetin e kuq dhe askush nuk e dëgjon, a bën tingull?

Gjatë dy viteve marsiane të vëzhgimit, roveri ka kapur 55 ngjarje të shkarkesave elektrike gjatë stuhive të pluhurit dhe vorbullave rrotulluese të pluhurit.

Shtatë prej tyre shoqëroheshin me një sinjal akustik mini-rufeje, një lloj shpërthimi të vogël zëri të krijuar nga ngrohja dhe zgjerimi i ajrit.

Studiuesit përdorën mikrofoni SuperCam të Perseverance për të regjistruar ndërhyrjet elektromagnetike dhe tingujt e shkarkesave, dhe krahasimet me testet në Tokë konfirmuan origjinën e tyre. Shumica e shkarkesave ndodhën gjatë erërave më të forta dhe stuhive të pluhurit.

Edhe pse rrufeja marsiane është shumë më e vogël se ajo tokësore (vetëm deri në 40 mili-xhulë krahasuar me një miliard xhulë në Tokë), kjo zbulim ka implikime të rëndësishme për dizajnin e teknologjive të ardhshme për eksplorimin e Marsit dhe për studimet astrobiologjike, duke ndihmuar shkencëtarët të kuptojnë më mirë atmosferën e Marsit dhe ndikimin e fenomeneve elektrike. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kuriozitete

Pirunë plastikë në kopsht! Ide e thjeshtë, efekt i madh

Published

on

Kushtet dimërore, përfshirë temperaturat e ulëta, ngricat dhe erën, paraqesin sfida të mëdha për bimët dhe kopshtet.

Për të siguruar mbijetesën, përgatitja e kopshtit me kohë është thelbësore. Edhe llojet më rezistente mund të dëmtohen nga i ftohti, prandaj ekspertët këshillojnë masa të thjeshta, por efektive për mbrojtjen e bimëve.

Një metodë e pazakontë që po fiton popullaritet për kopshtarët amatorë përfshin pirunët plastikë. Vendosja në tokën e kopshtit krijon një barrierë fizike që pengon dëmtuesit, si minjtë, lepujt, ketrat dhe dhelprat, të shkatërrojnë të mbjellat gjatë dimrit, raporton Daily Express.

Sipas Ideal Home, sipërfaqja e mprehtë e krijuar nga pirunët e ngulur në tokë e bën ambientin të pakëndshëm për disa dëmtues, të cilët e shmangin atë zonë. Lucy Bradley, eksperte për kopshte dhe sera në kompaninë Easy Garden Irrigation, shpjegon:

“Dëmtuesit e vegjël, si kërmijtë, pengohen nga sipërfaqja e mprehtë që krijohet nga pirunët. Për efekt maksimal, pirunët duhet të vendosen të dendur, rreth 5 centimetra larg njëri-tjetrit, duke rrethuar veçanërisht bimët e ndjeshme, si fidanët e rinj.”

Ky truk i thjeshtë është një mënyrë efektive për t’i mbajtur bimët të sigurta gjatë muajve të ftohtë dhe për të shmangur dëmtimet e padëshiruara nga vizitorët e papritur të kopshtit. /A.Z/UBT News/

bime

Continue Reading

Kuriozitete

Kina zbulon depozitën më të madhe të arit në historinë e saj

Published

on

Kina njoftoi se me zbulimin e depozitës më të madhe të arit të regjistruar ndonjëherë në vend.

Depozita ndodhet në provincën Liaoning dhe përmban rreth 1.444 tonë ar të pastër, duke u cilësuar si gjetja më e madhe që nga themelimi i Republikës Popullore të Kinës në vitin 1949.

Sipas Ministrisë së Burimeve Natyrore, zona përfshin rreth 2.586 milionë tonë xehe, me një përqendrim mesatar prej 0.56 gramësh ar për ton. Edhe pse konsiderohet xehe me përqendrim të ulët, autoritetet e kanë përshkruar zbulimin si një depozitë “super të madhe”.

Vlera e përgjithshme e arit llogaritet të tejkalojë 166 miliardë euro.

Kërkimet janë zhvilluar nga kompania shtetërore Liaoning Geological and Mining Group, me rreth 1,000 ekspertë dhe punëtorë të angazhuar në procesin e eksplorimit.

Vendndodhja e saktë e depozitës nuk është bërë publike, duke ngritur dyshime për arsye të mundshme strategjike.

Zbulimi vjen në një kohë kur çmimet globale të arit janë rritur ndjeshëm dhe Kina po intensifikon kërkimet për burime të reja, për të përmbushur kërkesën e brendshme dhe tregun ndërkombëtar. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kuriozitete

Një robot kinez shkruan historinë me udhëtimin e tij 106 km

Published

on

Një robot humanoid kinez ka hyrë në Librin e Rekordeve Guinness pasi përfundoi me sukses një udhëtim tre-ditor prej 66 miljesh (rreth 106 kilometra) – distanca më e gjatë ecur ndonjëherë nga një robot i këtij lloji.

AgiBot A2, me lartësi rreth 1.68 metra, nisi rrugëtimin në mbrëmjen e 10 nëntorit nga qyteti Suzhou. Gjatë ecjes ai përshkoi autostrada dhe rrugë urbane, përpara se të mbërrinte në Bund, zonën historike të Shanghait, më 13 nëntor, sipas njoftimit të Rekordeve Botërore Guinness.

Kompania AgiBot, me seli në Shanghai, deklaroi se roboti i tyre përshkoi terrene të ndryshme dhe respektoi rregullat e trafikut gjatë gjithë udhëtimit të pandërprerë prej 66 miljesh.

Në pamjet e publikuara nga kompania, modeli A2 me ngjyrë argjendtë e të zezë shfaqet duke ecur përgjatë rrugëve pranë biçiklistëve dhe drejtuesve të skuterëve, ndërsa në momentet e fundit të udhëtimit ai shpejton ritmin dhe ecën përgjatë zonës së Bundit. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara