Art

Muzeu i njohur francez përmes artit përmbys narrativën rome

Shfaqja, titulli i së cilës “Barvalo” do të thotë i pasur shpirtërisht ose materialisht, është ekspozita e parë e tillë.

Publikuar

Fytyrat më të shndritshme të komunitetit rom janë vendosur përballë vizitorëve në një mur shumëngjyrësh brenda një prej muzeve më të mirë të Francës.

Është komiku britanik me famë botërore Charlie Chaplin, i madhi belg i xhazit Django Reinhardt dhe Alfreda Markowska, një grua polake që gjatë Luftës së Dytë Botërore shpëtoi dhjetëra fëmijë hebrenj dhe romë nga një kamp nazist.

“Është shumë prekëse”, tha akademiku rumun Cristian Padure, duke admiruar ekspozitat brenda muzeut MUCEM në qytetin e dytë të Francës, Marsejë.

Shfaqja, titulli i së cilës “Barvalo” do të thotë i pasur shpirtërisht ose materialisht në gjuhën rome, është ekspozita e parë e tillë që mbledh së bashku kontribute nga kaq shumë artistë dhe kuratorë brenda pakicës rome të Evropës prej 12 milionë banorësh.

Padure tha se ishte “njohje” e kontributeve të komunitetit në kulturën dhe historinë evropiane pas shekujsh diskriminimi.

Në Rumani, ku u rrit gjuhëtari, romët ishin skllevër për pesë shekuj deri në shekullin e 19-të.

Ndër veprat e ekspozitës është një reklamë antike e nxjerrë nga arkivat e vendit që reklamon “një rom i ri” në shitje për 29 monedha.

Në një mur tjetër janë të ashtuquajturat “karta antropometrike” të romëve që jetonin në Francë në fillim të shekullit të 20-të, të kompletuara me matje raciste, fotografi dhe shenja gishtash.

Të gjithë romëve francezë iu kërkua të mbanin dokumente të identitetit, të cilat ishin krijuar për të kufizuar lëvizjen e tyre dhe hapën rrugën për dëbimin e tyre gjatë Luftës së Dytë Botërore.

Nazistët dhe aleatët e tyre vranë deri në 500,000 romë gjatë asaj periudhe, sipas Muzeut të Holokaustit me qendër në SHBA.

Ekspozita nxjerr në pah punën e shkrimtares dhe artistes së ndjerë rome-austriak Ceija Stojka, e cila shkroi dhe pikturoi përvojën e tmerrshme pasi i mbijetoi tre kampeve të veçanta të vdekjes.

Ekspozita ndriçon gjithashtu anëtarët romë të Rezistencës Franceze gjatë pushtimit nazist.

“Ne gjithashtu kishim paraardhës që luftuan në të gjitha luftërat”, tha Sylvie Debart, gjyshi i të cilit Marius Janel ishte pjesë e ushtrisë që luftonte kundër gjermanëve.

Antropologu amerikan Jonah Steinberg kaloi vite duke lobuar për të mbajtur ekspozitën.

“Është një nga herët e para që historia, arti dhe kultura rome është paraqitur në një shkallë të tillë”, tha profesori në Universitetin e Vermontit.

“Por mbi të gjitha, është unik sepse drejtohet nga zëri, vizioni, ekspertët, këshilltarët, artistët dhe guidat e komunitetit rom”.

Anna Mirga-Kruszelnicka ishte një nga 19 personat — kryesisht romë — që ndihmuan në organizimin e ekspozitës.

“Për një herë, në këtë mënyrë, ne mund të formojmë narrativën për ne”, tha nënkryetari i Institutit Evropian të Romëve për Artet dhe Kulturën.

Artisti rom Emanuel Barica skicoi të gjitha portretet bardh e zi të njerëzve të famshëm romë në murin e muzeut.

“Ndoshta njerëzit që janë racistë — që diskriminojnë — e pëlqejnë vërtet Charlie Chaplin dhe nuk e kuptuan se ai ishte rom”, tha 28-vjeçari, i cili u ngacmua në shkollë në Rumani përpara se të transferohej në Gjermani.

“Ndoshta ata do të ndryshojnë këndvështrimin e tyre”.

Chaplin në autobiografinë e tij tha se gjyshja e tij ishte “gjysmë rome”.

Në mur është edhe Pierre-Andre Gignac, i cili ka luajtur në ekipin kombëtar francez të futbollit, dhe Alina Serban, dramaturgja e parë rome që pa një nga dramat e saj të shtuara në repertorin e një teatri shtetëror rumun.

“Për mua, për komunitetin tim, kjo ekspozitë është si të arrish të pamundurën”, tha 35-vjeçarja Serban, e cila ka fituar çmime për rolin e saj kryesor si boksiere në filmin gjermano-austriak të vitit 2019 “Gypsy Queen”.

“Është thelbësore të tregojmë kontribute jo stereotipe, në mënyrë që të tjerët të mund të shohin njerëzimin tonë”, tha ajo.

Artistja rumo-italiane Luna de Rosa, 31 vjeç, tha se shpresonte se shfaqja do të ndihmonte në sjelljen e ndryshimeve shoqërore.

“Ndonjëherë, kur shoqëria ka kaq shumë paragjykime ndaj një identiteti, ju filloni të besoni në këtë paragjykim”, tha artistja.

“Kjo ekspozitë mund t’u japë vetëbesim të rinjve romë që shpesh shkojnë në shkollë dhe kanë turp për identitetin e tyre”./UBTNews/

Art

Ekselencë Arkitekturore: Fituesi i konkursit “Expo Albania” shpallet arkitekti amerikan, Steven Hall

Ai triumfoi si fitues i konkursit ndërkombëtar për ndërtimin e qendrës së re të panaireve “Expo Albania”.

Publikuar

nga

Tiranë – Në një grumbullim të lavdishëm të talentit arkitektonik, projekti i studios së arkitektit amerikan, Steven Hall, triumfoi si fitues i konkursit ndërkombëtar për ndërtimin e qendrës së re të panaireve “Expo Albania”. Ky vendim frymëzues shpalli një epokë të re në peisazhin arkitektonik të Tiranës. Pas një sfide të ngushtë ku garuan 5 skuadra të shquara arkitektonike, jeta u bë një vepër arti e mahnitshme e ndërthurjes së vizionit dhe inovacionit. Në arenën e përplasjeve kreative, studiot më të talentuara nga e gjithë bota përbënin një tapet të bukur të ekselencës.

Përzgjedhja e një projekti të tillë, të cilin arkitekti i studios fituese e përshkruan si “një dimension kulturor”, e bëri këtë moment jo vetëm një fitore për një studio, por një shpallje e një epoke të re në dizajnin urban.

“Këto projekte kanë një dimension kulturor, janë projektet më të mira në portofolin tonë. Të gjithë jemi shumë të lumtur të bashkëpunojmë”, shprehet me ngazëllim arkitekti, ndërsa pasqyron një energji të përjetshme që i karakterizon krijimtarinë e tij.

Me këtë shpallje, Tirana përshëndet një përparim të madh drejt një vizioni më të përparuar urbanistik, ku talenti dhe inovacioni bashkohen për të ndërtuar një të ardhme më të shkëlqyer.

Kryeministri Edi Rama bëri një njoftim në rrjetet sociale, duke ndarë pamjet e projektit fitues të arkitektit të shquar amerikan, Steven Holl, në finalen e konkursit ndërkombëtar për Expo Albania. Theksohet sr kjo shënon një hap të rëndësishëm drejt vizionit të ri urbanistik për Tiranën e vitit 2030.

Pamjet e shfaqura tregojnë një kompleks modern dhe sfidues, i cili do të shërbejë si qendër për panaire, ekspozita artistike, kulturore dhe historike, si dhe për konferenca dhe takime të ndryshme. “Ky projekt është i rëndësishëm në rrugën e transformimit të vendit”, theksoi Kryeministri Rama.

Në garën e ashpër për të fituar këtë projekt, morën pjesë 5 studio prestigjioze arkitektonike nga e gjithë bota, duke konkretizuar një nga sfidat më të mëdha të arkitekturës së bashkohshme. Studioja e Steven Holl fitoi zemrat e jurisë përpara studiove të tjera të njohura si Jeanne Gang nga SHBA dhe Kuehn Malvezzi nga Gjermania.

“Ky kompleks jo vetëm do të ndërtojë një vizion të ri urbanistik për Tiranën tonë, por gjithashtu do të jetë një destinacion për banorët vendas dhe për turistët e huaj”, shtoi Rama.

Po ashtu theksohet se në këtë hapësirë të re do të shfaqet pasuria kulturore dhe historike e vendit tonë, duke e bërë atë një destinacion të pazëvendësueshëm për të gjithë.

Me fitimin e këtij projekti, Shqipëria bën një hap të rëndësishëm drejt një të ardhme më moderne dhe të shkëlqyeshme, duke ndjekur trendet botërore të arkitekturës bashkëkohore dhe zhvillimit urbanistik./UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Art

Një kthesë në Art dhe Dizajn: Ekspertiza dhe kreativiteti në UBT

Kjo ditë nuk ishte vetëm një ditë e aktiviteteve, por një ngjarje që frymëzoi dhe rriti ndjenjën e bashkëpunimit dhe kreativitetit në mesin tonë.

Publikuar

nga

Një ditë e dytë e mbushur me ngjarje dhe kreativitet në Javën e Artit dhe Dizajnit, një sërë aktivitetesh tërheqëse dhe të diversifikuara për studentët dhe pjesëmarrësit. Aktivitete këto që shërbyen si një platformë e shkëmbimit të ideve, kreativitetit dhe ekspertizës në fushën e artit dhe dizajnit. Në këtë kohë të mbushur me potencial, studentët dhe pjesëmarrësit kishin rastin të shfaqnin talentin e tyre unik dhe të eksploronin thellësinë e teknikave të pikturimit. Nën udhëzimin e profesionistëve të fushës, ata u nisën në një udhëtim të pandërprerë drejt njohurive të reja dhe shkëlqimit artistik. Kjo ditë nuk ishte vetëm një ditë e aktiviteteve, por një ngjarje që frymëzoi dhe rriti ndjenjën e bashkëpunimit dhe kreativitetit në mesin tonë.

“Play Session – Board Games created by students”, ishte hapësira ku u krijuan dhe u zhvillua luajtja e lojërave të krijuara nga studentët, që rriti kreativitetin dhe aftësitë e studentëve në dizajnimin e lojërave.

“Prezantimi i Instrumenteve nga Profesorët Dukagjin Muhaxheri dhe Blerim Emerllahu”, ishte një kënd që ofroi njohuri të thella dhe demonstrime praktike për përdorimin e mjeteve dhe teknikave të dizajnit nga ekspertë të fushës.

Profesori Blerim Emerllahu, ka sjellë para studentëve dhe të pranishmëve një udhëtim nëpër historinë e klarinetës, duke na shpjeguar me pasion dhe detaje të mrekullueshme rrugën e këtij instrumenti muzikor. Fillimisht, ai na udhëzoi nëpër gjerësitë e kohës së lashtë, ku shumë vende dhe kultura kanë eksperimentuar me versione të hershme të instrumenteve, pastaj, Profesori Emerllahu na çoi në një udhëtim në kohën mesjetare për të zbuluar origjinën e instrumentit modern të klarinetës. Me pasionin dhe njohuritë e tij, profesori na bëri të ndjejmë emocionin e rrugës së këtij instrumenti të mrekullueshëm, duke na inkurajuar të kuptojmë se historia e një instrumenti është e lidhur ngushtë me evoluimin e kulturës dhe teknologjisë, dhe se çdo detaj i tij ka një histori të fortë dhe frymëzuese.

Profesori Dugagjin Muhaxheri na udhëzoi në një rrugëtim nëpër historinë dhe shkëlqimin e saksofonit, duke na treguar me pasion dhe detaje të mrekullueshme për këtë instrument ikonik. Pastaj, profesori na shoqëroi në një udhëtim nëpër historinë e saksofonit, duke na treguar për jetën dhe historinë muzikore të Adolphe Sax-it. Profesori Muhaxheri na tregoi gjithashtu për sfidat dhe sukseset e hershme të saksofonit, duke na ftuar të kuptojmë rëndësinë e tij në muzikën ushtarake dhe klasike. Muhaxheri na bëri të ndjehemi të frymëzuar për trashëgiminë e saksofonit në botën e muzikës së sotme. Ai na inkurajoi të kuptojmë se, pavarësisht sfidave dhe konkurrencës, saksofoni vazhdon të jetë një instrument i rëndësishëm dhe i respektuar, duke u përdorur në bashkëpunime ndër-zhanre dhe duke shfaqur potencialin e tij të paepur për inovacion dhe eksplorim në të ardhmen.

“Muzikë, Vizatim, Skulpturë, Fotografi – Brendësi me Profesor Sebil Spat”, një aktivitet si ky i gjerë përfshirës i disa arteve të ndryshme, që promovoi një qasje të integruar ndaj kreativitetit dhe dizajnit.

“Workshop për Dizajn Pezull – Modë”, ishte sesioni i specializuar për të eksploruar dhe zhvilluar aftësitë në dizajnin e modës, duke u fokusuar në aspekte të caktuara si dizajni pezull dhe tendencat e fundit në modë. Këto aktivitete ofruan një platformë të vlefshme për të ndarë njohuri, përvoja dhe ide në një mjedis stimulues dhe inovativ siç është ambienti dhe fryma që ofron UBT.

“Webinar- Fusion of Technology in Art and Design”, një aktivitet që u realizua online, ishte  udhëtim i pasur me informacione dhe inspirim. Aktiviteti u udhëheq nga një grup artistësh dhe dizajnuesish të shquar të cilët do të ndajnë përvojën e tyre në përdorimin e teknologjisë në krijimtarinë e tyre artistike, ndër ta pjesë ishte Edmond Hajrizi, Rektor i UBT-së; Alban Muja, një artist i njohur për veprat e tij të frymëzuara nga historia dhe kultura; Katarina Csanyiova, Gul Kaner dhe Hana Zeqa, Diellza Elshani, Arta Pllana, dhe Drita Kabashi. Me një grup të tillë të përfaqësuesve u zhvillua një diskutim i pasur dhe frymëzues mbi mënyrën se si teknologjia transformon dhe fuqizon krijimtarinë artistike dhe dizajnin.

Pas një ditë të ngarkuar me kreativitet dhe pasion, aventura nuk mbaron këtu. Nesër, përjetimet e artit dhe dizajnit vazhdojnë me një varg aktivitetesh të tjera që do të na hedhin në një valë të re të frymëzimit dhe eksplorimit./UBTNews/

Dionesa Ebibi

Vazhdo të lexosh

Art

Në vizionin e natyrës: Emisioni i ri i pullave postare nga Posta e Kosovës

Kjo nismë e shkëlqyer përshkruan një kompromis të fortë për planetin tonë, duke shfaqur në mënyrë unike mesazhet për mbrojtjen e ambientit të jetës së saj.

Publikuar

nga

Në një ngjarje artistike të shkëlqyeshme, Posta e Kosovës ka hedhur në qarkullim emisionin e ri të pullave postare me temën “Mbrojtja e Ambientit”. Kjo nismë e shkëlqyer përshkruan një kompromis të fortë për planetin tonë, duke shfaqur në mënyrë unike mesazhet për mbrojtjen e ambientit të jetës së saj. Nëpërmjet këtyre veprave arti, pamjet e pullave postare shpalosin me ngjyra dhe imazhe impaktin e ndotjes nga plastika dhe rëndësinë e riciklimit të materialeve.

Ambienti i pastër është thelbi i ekzistencës sonë globale, dhe kjo nismë shfaq përgjegjshmërinë tonë për të ruajtur dhe promovuar një mjedis të qëndrueshëm për të ardhmen tonë. Përveç pamjeve të mahnitshme të natyrës, zarfi i ditës së parë është një shtesë e veçantë, duke ofruar një kujtim të qëndrueshëm të kësaj nismeje.

Kjo nismë e Postës së Kosovës është një shembull i përkushtimit për të promovuar të mirën për komunitetin dhe për të ndikuar pozitivisht në nivelin global. Duke vazhduar me këtë rrugë të përkushtimit, ata vazhdojnë të jenë udhëheqës në përkrahjen e iniciativave të mrekullueshme dhe në promovimin e imazhit të shtetit tonë nëpër botë.

Në profilin zyrtar në rrjetin social Facebook, njoftohet se Posta e Kosovës, përmes Filatelisë lëshoi në qarkullim postar emisionin e pullave postare “Mbrojtja e ambientit”.

“Si pjesë përkrahëse e fushatave sensibilizuese, ky emision përmes pamjeve të pullave postare bartë mesazhet për rëndësinë e ambientit të pastër, rrezikun e ndotjes nga qeset plastike, si dhe formën edukative të përdorimit të materialeve të riciklueshme. Mbrojtja e ambientit, në aspektin global, është pjesa më e rëndësishme e jetës në planetin Tokë. Pjesë përbërëse e këtij emisioni është edhe Zarfi i Ditës së Parë, i cili do të qëndrojë në qarkullim postar deri në konsumimin e plotë. Posta e Kosovës, përmes Filatelisë së saj vazhdon me përkrahjen e të gjitha iniciativave për të mirën e qytetarëve, si dhe për promovimin e shtetit tonë nëpër botë”, shkruhet në njoftimin e lëshuar nga Posta e Kosovës./UBTNews/

 

Vazhdo të lexosh

Art

Berat: Ekspozita e kapakëve të Unjgjillit në Muzeun Ikonografik ‘Onufri’

Këto vepra të mrekullueshme janë pjesë e koleksionit të Muzeut Ikonografik “Onufri” dhe janë ekspozuar me krenari në një prej stendave të tij, shkruhet në Agjencinë Telegrafike Shqiptare.

Publikuar

nga

Qendra Kombëtare e Muzeumeve Berat ka bërë të ditur për një thesar të padiskutueshëm të trashëgimisë kulturore: kapakët e unjgjillit të realizuar me mjeshtëri në ar e argjend. Këto vepra të mrekullueshme janë pjesë e koleksionit të Muzeut Ikonografik “Onufri” dhe janë ekspozuar me krenari në një prej stendave të tij, shkruhet në Agjencinë Telegrafike Shqiptare.

Me një detaj impresionues, kapakët e unjgjillit shfaqin skena biblike nga Testamenti i Ri, veçanërisht nga jeta e Krishtit. Përjetësojnë momente të historisë së krishterimit, duke i dhënë tyre një interpretim artistik dhe spiritual të pazëvendësueshëm.

Në mënyrë të veçantë, një prej tyre, datuar në vitin 1755, mban një mbishkrim në gjuhën greke që na jep shumë informacione. Sipas përkthimit të Theofan Popës, autorësia e kësaj pune del të jetë e një mjeshtërie të rrallë, Petuos Mokrundi nga Mokra, mësohet nga ATSH.

Ky njoftim vë në dukje rolin dhe rëndësinë e Qendrës Muzeore Berat, një institucion që drejtohet nga Ministria e Kulturës dhe që ka nën përkujdesje koleksionet e shumta të trashëgimisë kulturore në qytetin e Beratit dhe zonën përreth. Muzeu Ikonografik “Onufri” është vetëm një nga shumë ndërtesa që kujdesen për ruajtjen dhe promovimin e trashëgimisë së Beratit, një qytet i njohur për pasurinë e tij kulturore dhe historike.

Muzeu i Ikonografisë dhe Muzeu Etnografik janë dy qendra të rëndësishme që përfaqësojnë thesaret e kulturës dhe historisë së Beratit dhe rajonit përreth. Në këto institucione të rëndësishme ruhen dhe promovohen koleksione të çmuara, që shënojnë një pasuri të vërtetë të trashëgimisë kulturore. Berati, një qendër e rëndësishme e zhvilluar, veçanërisht në shekullin XVII, ka qenë një vend ku janë grumbulluar, prodhuar dhe ruajtur vlera të jashtëzakonshme kulturore. Këto vlera janë thesare të vërteta të cilat përfaqësojnë rrënjët e thella të kulturës kombëtare.

Nëpërmjet punës së vazhdueshme të muzeut, këto vlera janë të hapura për publikun dhe ndihmojnë në të kuptuarin dhe vlerësimin e trashëgimisë së pasur të këtij qyteti të bukur. Përmes ekspozitave dhe aktiviteteve të tjera kulturore, këto institucione bëjnë që të përjetohet dhe të vlerësohet në mënyrë të plotë trashëgimia e Beratit dhe rajonit të tij./UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Të kërkuara