Art

Muzeu i njohur francez përmes artit përmbys narrativën rome

Shfaqja, titulli i së cilës “Barvalo” do të thotë i pasur shpirtërisht ose materialisht, është ekspozita e parë e tillë.

Published

on

Fytyrat më të shndritshme të komunitetit rom janë vendosur përballë vizitorëve në një mur shumëngjyrësh brenda një prej muzeve më të mirë të Francës.

Është komiku britanik me famë botërore Charlie Chaplin, i madhi belg i xhazit Django Reinhardt dhe Alfreda Markowska, një grua polake që gjatë Luftës së Dytë Botërore shpëtoi dhjetëra fëmijë hebrenj dhe romë nga një kamp nazist.

“Është shumë prekëse”, tha akademiku rumun Cristian Padure, duke admiruar ekspozitat brenda muzeut MUCEM në qytetin e dytë të Francës, Marsejë.

Shfaqja, titulli i së cilës “Barvalo” do të thotë i pasur shpirtërisht ose materialisht në gjuhën rome, është ekspozita e parë e tillë që mbledh së bashku kontribute nga kaq shumë artistë dhe kuratorë brenda pakicës rome të Evropës prej 12 milionë banorësh.

Padure tha se ishte “njohje” e kontributeve të komunitetit në kulturën dhe historinë evropiane pas shekujsh diskriminimi.

Në Rumani, ku u rrit gjuhëtari, romët ishin skllevër për pesë shekuj deri në shekullin e 19-të.

Ndër veprat e ekspozitës është një reklamë antike e nxjerrë nga arkivat e vendit që reklamon “një rom i ri” në shitje për 29 monedha.

Në një mur tjetër janë të ashtuquajturat “karta antropometrike” të romëve që jetonin në Francë në fillim të shekullit të 20-të, të kompletuara me matje raciste, fotografi dhe shenja gishtash.

Të gjithë romëve francezë iu kërkua të mbanin dokumente të identitetit, të cilat ishin krijuar për të kufizuar lëvizjen e tyre dhe hapën rrugën për dëbimin e tyre gjatë Luftës së Dytë Botërore.

Nazistët dhe aleatët e tyre vranë deri në 500,000 romë gjatë asaj periudhe, sipas Muzeut të Holokaustit me qendër në SHBA.

Ekspozita nxjerr në pah punën e shkrimtares dhe artistes së ndjerë rome-austriak Ceija Stojka, e cila shkroi dhe pikturoi përvojën e tmerrshme pasi i mbijetoi tre kampeve të veçanta të vdekjes.

Ekspozita ndriçon gjithashtu anëtarët romë të Rezistencës Franceze gjatë pushtimit nazist.

“Ne gjithashtu kishim paraardhës që luftuan në të gjitha luftërat”, tha Sylvie Debart, gjyshi i të cilit Marius Janel ishte pjesë e ushtrisë që luftonte kundër gjermanëve.

Antropologu amerikan Jonah Steinberg kaloi vite duke lobuar për të mbajtur ekspozitën.

“Është një nga herët e para që historia, arti dhe kultura rome është paraqitur në një shkallë të tillë”, tha profesori në Universitetin e Vermontit.

“Por mbi të gjitha, është unik sepse drejtohet nga zëri, vizioni, ekspertët, këshilltarët, artistët dhe guidat e komunitetit rom”.

Anna Mirga-Kruszelnicka ishte një nga 19 personat — kryesisht romë — që ndihmuan në organizimin e ekspozitës.

“Për një herë, në këtë mënyrë, ne mund të formojmë narrativën për ne”, tha nënkryetari i Institutit Evropian të Romëve për Artet dhe Kulturën.

Artisti rom Emanuel Barica skicoi të gjitha portretet bardh e zi të njerëzve të famshëm romë në murin e muzeut.

“Ndoshta njerëzit që janë racistë — që diskriminojnë — e pëlqejnë vërtet Charlie Chaplin dhe nuk e kuptuan se ai ishte rom”, tha 28-vjeçari, i cili u ngacmua në shkollë në Rumani përpara se të transferohej në Gjermani.

“Ndoshta ata do të ndryshojnë këndvështrimin e tyre”.

Chaplin në autobiografinë e tij tha se gjyshja e tij ishte “gjysmë rome”.

Në mur është edhe Pierre-Andre Gignac, i cili ka luajtur në ekipin kombëtar francez të futbollit, dhe Alina Serban, dramaturgja e parë rome që pa një nga dramat e saj të shtuara në repertorin e një teatri shtetëror rumun.

“Për mua, për komunitetin tim, kjo ekspozitë është si të arrish të pamundurën”, tha 35-vjeçarja Serban, e cila ka fituar çmime për rolin e saj kryesor si boksiere në filmin gjermano-austriak të vitit 2019 “Gypsy Queen”.

“Është thelbësore të tregojmë kontribute jo stereotipe, në mënyrë që të tjerët të mund të shohin njerëzimin tonë”, tha ajo.

Artistja rumo-italiane Luna de Rosa, 31 vjeç, tha se shpresonte se shfaqja do të ndihmonte në sjelljen e ndryshimeve shoqërore.

“Ndonjëherë, kur shoqëria ka kaq shumë paragjykime ndaj një identiteti, ju filloni të besoni në këtë paragjykim”, tha artistja.

“Kjo ekspozitë mund t’u japë vetëbesim të rinjve romë që shpesh shkojnë në shkollë dhe kanë turp për identitetin e tyre”./UBTNews/

Art

Rikthimi i ‘Squid Game’: Çfarë pritet nga sezoni i dytë!?

Published

on

Sezoni i parë i “Squid Game” ka rezultuar shumë i suksesshëm, dhe sot për adhuruesit e filmave kemi një lajm të rëndësishëm.

Pavarësisht largimeve të shumë personazheve të preferuar gjatë këtij sezoni, krijuesi dhe regjisor Hwang Dong-hyuk ka zbuluar se cilët lojtarë do të kthehen.

“U deshën 12 vjet për të sjellë në jetë sezonin e parë të “Squid Game”, por u deshën 12 ditë që “Squid Game” të bëhej seriali më i popullarizuar i Netflix-it ndonjëherë,” tha Hwang në një deklaratë.

Ai shtoi: “Si shkrimtar, regjisor dhe producent i “Squid Game”, kam një thirrje të madhe për fansat në mbarë botën. Faleminderit që e shikoni dhe e doni shfaqjen tonë.”

Këtu është gjithçka që dimë deri tani për sezonin e dytë të “Squid Game”: Cila do të jetë historia e sezonit të dytë?

Para konfirmimit të këtij sezoni, Hwang përmendi se seriali mund të kishte përfunduar edhe me një sezon, duke sugjeruar se “u mbyll me fund të hapur.” Megjithëse nuk zbuloi detaje specifike, ai konfirmoi një pikë të rëndësishme të komplotit që sezoni i dytë do të eksplorojë.

“Seong Gi-hun është bërë një person i ri deri në fund të sezonit të parë, kështu që i dyti do të përqendrohet në atë çfarë bën Gi-hun i ri, si shpalosen ngjarjet me këtë lloj personazhi,” zbuloi ai.

A ka një trailer për sezonin e dytë të “Squid Game”?

Në muajin e kaluar, Netflix publikoi trailer-in për sezonin 2, që hapet me Gi-hun, i cili është kthyer me kostumin e tij të gjelbër 456 dhe është i rrethuar nga të gjithë lojtarët e rinj. Ata të gjithë bëjnë rrugën e tyre drejt dritës së kuqe, arenës së dritës jeshile, ku ai paralajmëron turmën të qëndrojë plotësisht e qetë./UBTNews/

Continue Reading

Art

3-vjeçari gjerman hap ekspozitën e tij të parë, pikturat e tij shiten deri 270 mijë euro

Published

on

Në një ngjarje të jashtëzakonshme për botën e artit, Laurent Schëarz, një artist i ri vetëm 3 vjeç, ka hapur ekspozitën e tij të parë në Neubeuern, qytetin e tij të lindjes. Pikturat e tij me akrilik kanë tërhequr vëmendjen e koleksionistëve dhe artdashësve, me çmime që variojnë nga 10,000 deri në 270,000 euro. Piktura e tij e parë ka arritur oferta edhe më të larta, duke e bërë atë një nga artistët më të kërkuar në tregun e artit.

Babai i Laurentit, Philip Schëarz, shpjegon se interesimi për pikturat e tij është i madh, sidomos për ato të para: “Koleksionistët janë të interesuar për punën e parë. Aktualisht jemi në rreth 325,000 dollarë. Kjo është një shumë e paimagjinueshme.” Ai shton se Laurent do të vendosë vetë nëse do të vazhdojë të pikturojë, dhe se ata nuk kanë asnjë plan për të detyruar fëmijën të ndjekë karrierën artistike.

Laurent filloi të pikturojë një vit më parë gjatë një pushimi në Itali, dhe prej atëherë ka realizuar nga një pikturë në javë. Pavarësisht sukseseve, nëna e tij, Lisa Schëarz, thekson se është e rëndësishme që Laurent të vendosë vetë për pasionin e tij: “Nëse një ditë Laurenti më thotë që nuk mundet më, atëherë kjo është e gjitha dhe gjithçka është në rregull.”

Ekspozita e tij e parë ka tërhequr një numër të madh vizitorësh, përfshirë artdashësit që shpresojnë që talenti i tij të ruhet gjatë rritjes. Një prej vizitorëve, Masçela, u shpreh: “Picasso dikur tha se të gjithë janë artistë kur janë fëmijë, por është e vështirë të jesh artist i rritur. Shpresoj që Laurenti të vazhdojë të realizojë piktura të shkëlqyera.”

Pas prezantimit të tij të suksesshëm në panairin e artit “art.muc” në Mynih në prill 2024, kjo ekspozitë është një hap tjetër në karrierën e tij artistike, duke e vendosur Laurent Schëarz si një emër të njohur në botën e artit që nga një moshë kaq e re./UBTNews/

Continue Reading

Art

​Zbulohet piktura e vjedhur me vlerë 5 milionë euro në Spanjë

Published

on

Policia spanjolle njoftoi sot se gjeti një pikturë të vjedhur të piktorit irlandez-britanik Francis Bacon me vlerë 5 milionë euro.

Piktura u gjet në Madrid rreth nëntë vjet pasi u vodh për herë të parë nga një shtëpi private në kryeqytetin spanjoll.

Kjo pikturë ishte një nga pesë veprat e hequra nga banesa e bankierit spanjoll Jose Capelo, një mik i ngushtë i piktorit, në vitin 2015. Tri piktura u gjetën në vitin 2017.

Tani, kjo pikturë e katërt që do të rikthehet është një portret i Capelo-s që është pikturuar në vitin 1989.

Edhe pse hetimi ka vazhduar që nga viti 2015, policia tha në një deklaratë se ata kapën gjurmët e pikturës shkurtin e kaluar pasi arrestuan dy persona të akuzuar për marrjen e dy pikturave të mbetura të vjedhura të Francis Bacon.

Në total janë arrestuar 16 persona që dyshohet se janë përfshirë në grabitjen. Por hetimi mbetet i hapur, pasi piktura e mbetur e vjedhur mbetet në tregun e zi. Policia tha se ata po i drejtohen shtetasve spanjollë që kanë marrëdhënie me grupet e krimit të organizuar nga Evropa Lindore.

Francis Bacon njihet si një nga gjigantët e artit bashkëkohor, i njohur për imazhet e tij të papërpunuara me fokus brutalitetin. Ai vdiq në moshën 82-vjeçare nga një atak në zemër teksa po pushonte në Madrid./AA

Continue Reading

Art

Gruaja më e pasur e Australisë kërkon që të largohet portreti i saj nga një ekspozitë

Published

on

Arti është subjektiv. Dhe përderisa shumica e artistëve dëshirojnë të ndajnë punën e tyre me botën, nuk ka garanci se publiku do ta kuptojë apo pëlqej punën e tyre artistike.

Kështu duket të jetë edhe rasti i një pikture nga artisti vendas, Vincent Namatjira, që përfshin një portret të gruas më të pasur në Australi, manjates së minierave Gina Rinehart.

Rinehart i ka kërkuar Galerisë Kombëtare të Australisë (NGA) të largojë portretin e saj, një prej 21 veprave të tij individuale që përbëjnë një pjesë të vetme në ekspozitën e Namatjiras, “Australia in Color”.

Kjo ekspozitë po shfaqet në galerinë e kryeqytetit australian, Kanberra, që nga muaji mars.

Subjekte të tjera të kësaj ekspozite janë edhe Mbretëresha Elizabetë II, muzikanti amerikan, Jimi Hendrix, aktivisti australian për të drejtat e aborigjenëve Vincent Lingiari, si dhe ish-kryeministri australian, Scott Morrison./UBTNews/

Continue Reading

Të kërkuara