

Shëndeti
Mungesa e zinkut në trup – Shenjat që nuk duhet injoruar
Pamjaftueshmëria e zinkut prek 2 miliardë njerëz në botë.
Published
3 years agoon
By
UBT newsZinku është një nga mineralet më të dobishme për shëndetin e sistemit imunitar dhe riparimin e ADN-së.
Pamjaftueshmëria e zinkut prek 2 miliardë njerëz në botë. Por përse është i rëndësishëm zinku?
Zinku është thelbësor për aktivitetin e të paktën 300 enzimave.
Gratë shtatzënë duhet patjetër të kenë kujdes me nivelet e zinkut sepse ndihmon në rritjen dhe zhvillimin e fetusit.
Trupi duhet ushqyer me zink çdo ditë, thonë shkencëtarët.
A vuani nga pamjaftueshmëria e zinkut?
Njerëzit që janë më të prekur nga kjo sëmundje janë:
- Ata që nuk ushqehen mirë
- Vegjetarianët dhe veganët sepse zinku përfitohet nga burime shtazore.
- Njerëzit që vuajnë nga ulçera, zorra e trashë dhe diarea.
- Ata që vuajnë nga sëmundjet e mëlçisë apo të veshkave.
- Njerëzit e prekur nga diabeti.
- Njerëzit që pijnë shumë alkol.
- Njerëzit që marrin shumë suplementë hekuri.
- Gratë shtatzënë dhe lehonë.
8 shenjat që nuk duhet të injoroni
1. Imuniteti i dobët
Nëse nivelet e zinkut janë të ulëta, do të sëmureni më shpesh.
Sistemi imunitar ka shumë nevojë për zink të cilat nxisin prodhimin e qelizave të bardha të gjakut.
Këto të fundit janë të nevojshme për të luftuar bakteret dhe viruset.
Zinku ndihmon në parandalimin e inflamacionit që shkakton sëmundje si azma, alergjitë, sëmundjet e zemrës, tumoret, plakja e parakoheshme e të tjerë.
2. Humbja e shqisës së nuhatjes dhe shijes
Zinku është i nevojshëm për prodhimin e një enzime e cila është jetësore për shqisat e nuhatjes dhe shijes.
Nëse krejt papritur nuk ju shijon asgjë dhe vëreni se keni humbur shqisën e nuhatjes, atëherë duhet të dini që kjo është një shenjë klasike e mungesës së zinkut.
3. Thonj të dëmtuar
Zinku luan një rol thelbësor në ndarjen dhe rritjen e qelizave. Thonjtë dhe flokët janë të parët që preken nga mungesa e zinkut.
Qelizat që prodhojnë lëkurën, flokët dhe thonjtë kanë nevojë për doza të qëndrueshme të zinkut.
Nëse vini re njolla të bardha dhe çarje të thonjve atëherë me siguri vuani nga mungesa e zinkut.
4. Lëkura problematike
Puçrat, aknet dhe njollat e lëkurës tregojnë ndër të tjera se trupi nuk ka mjaftueshëm nga ky mineral.
Mungesa e tij përshpejton plakjen dhe rrudh lëkurën. Zinku ndërvepron me vitaminën A dhe së bashku garantojnë një lëkurë të shëndetshme.
5. Shërimi i plagëve dhe lëndimeve
Zinku është i dobishëm për përshpejtimin e shërimit të plagëve dhe lëndimeve. Në mungesën e tij, qelizat sforcohen dhe nuk rriten siç duhet.
Suplementet e zinkut janë të nevojshme për të përshpejtuar shërimin e plagëve, të çarave apo lëndimeve.
6. Humbja e shikimit
Nëse keni probleme me shikimin, atëherë rishikoni sasitë e zinkut që merrni gjatë ditës. Zinku është thelbësor për sytë.
Së bashku me vitaminën A, përmirësojnë shikimin dhe mbrojnë sytë nga sëmundje të ndryshme që mund të shkaktojnë humbjen e tij.
7. Humbja e kujtesës dhe mungesa e përqendrimit
Zinku është thelbësor për kujtesën, përqendrimin dhe komunikimin mes nervave në tru. Studimet kanë konfirmuar se rritja e dozës së zinkut me 50% rrit nivelin e përqendrimit dhe vëmendjes.
Duhet të dini që zinku përthithet më mirë nëse konsumohet me një sërë ushqyesish të tjerë.
8. Depresioni ose stresi
Zinku luan një rol të pamohueshëm në kundërpërgjigjen e trurit dhe trupit ndaj stresit.
Shkencëtarët kanë zbuluar se sa më të ulëta janë nivelet e zinkut, aq më i thellë është depresioni tek njeriu.
Kur jemi të stresuar, trupi ka nevojë për ushqyes dhe minerale shtesë për të përballuar implikimet fizike të këtyre emocioneve.
Sasia e nevojshme e zinkut
Të dhënat shkencore tregojnë se meshkujt mbi moshën 19 vjeç kanë nevojë për 11 mg zink në ditë, ndërsa gratë kanë nevojë për 8 mg.
Gratë shtatzënë kanë nevojë për 11 mg zink në ditë, ndërsa ato lehonë duhet të synojnë për 12 mg zink në ditë.
Nëse e teproni me zinkun atëherë do të përjetoni të përziera, të vjella, mungesë oreksi, dhimbje abdominale, diare dhe dhimbje koke.
Burimet më të mira ushqimore të zinkut
Zinkun mund ta gjeni tek midhjet, mishi i viçit, derrit, kungulli, farat e suzamit, çokollata e zezë, fasulet, spinaqi dhe qiqrat./AgroWeb.org
Shëndeti
Mungesa e këtij minerali rrit rrezikun për zemrën dhe trurin
Published
36 minutes agoon
September 3, 2025By
UBT News
Kaliumi është një nga mineralet thelbësore që çdo qelizë në trupin e përdor për të funksionuar si duhet, dhe organizmi nuk mund ta prodhojë vetë, duhet ta marrim patjetër përmes ushqimit.
Njerëzit kanë konsumuar një dietë të pasur me bimë të freskëta dhe të papërpunuara, duke arritur deri në 10.000 mg kalium në ditë. Sot, në shumë vende përfshirë SHBA-në, më pak se 2% e njerëzve arrijnë të marrin sasinë e rekomanduar ditore prej rreth 4.700 mg.
Arsyeja kryesore është kalimi nga një dietë natyrale, me shumë fruta dhe perime, në një regjim të mbushur me produkte të përpunuara, të gatshme dhe me pak vlera ushqyese.
Por pse është kaliumi kaq i rëndësishëm?
Një analizë e shumë studimeve të besueshme ka treguar lidhje të fortë mes marrjes më të lartë të kaliumit dhe uljes së rrezikut nga dy ndër shkaqet më të zakonshme të vdekjes: sëmundjet kardiovaskulare e goditjet në tru.
Rritja e konsumit të kaliumit me 1.640 mg në ditë lidhet me ulje rreth 21% të rrezikut nga goditjet cerebrale. Edhe pse kjo sasi nuk është e mjaftueshme për të përmbushur nevojën ditore të trupit, mund të ketë ndikim domethënës në shëndet, veçanërisht nëse shoqërohet me një dietë më të pasur me ushqime bimore të freskëta. Vetëm imagjinoni efektin nëse kjo sasi dyfishohet apo trefishohet!
Shumë njerëz mendojnë se banania është një burim i jashtëzakonshëm i kaliumit, por nuk është ndër frutat më të pasura me këtë mineral.
Sipas të dhënave të Departamentit Amerikan të Bujqësisë, bananet nuk renditen as në mesin e 1.500 ushqimeve të pasura me kalium, një fakt që na habit. Për të përmbushur nevojën ditore me banane, do t’ju duhej të hanit më shumë se 10 copa në ditë, diçka jo e realizueshme.
Cilat janë disa nga burimet më të pasura të kaliumit?
Perimet me gjethe jeshile si spinaqi, patatet (veçanërisht të ziera me lëkurë), fasulet, thjerrëzat, soja, arrorët dhe drithërat integrale janë zgjedhje të shkëlqyera. Avokado, pjepri, domatet, lëngjet e freskëta të perimeve dhe disa produkte të bulmetit janë alternativa të mira.
Dietat me më shumë ushqime të freskëta pak produkte të përpunuara nuk sjellin vetëm kalium, ndihmojnë në ruajtjen e ekuilibrit të mineraleve tjera të rëndësishme, përfshirë magnezin dhe natriumin, duke ulur rrezikun nga tensioni i lartë i gjakut dhe sëmundjet e zemrës.
Përfshirja e përditshme e sa më shumë frutave është një nga mënyrat më të sigurta për të ruajtur shëndetin e zemrës dhe të trurit.
Shëndeti
Si të ruani një kujtesë të qartë pas moshës 50 vjeç?
Published
1 hour agoon
September 3, 2025By
UBT News
“Diçka nuk shkon me kujtesën time…”, ndoshta e keni dëgjuar këtë fjali shumë herë, dhe e keni kapur veten duke harruar diçka.
Pas moshës 45 vjeç, momente të tilla bëhen më të zakonshme dhe shumë veta pyesin veten: A është kjo shenja e parë e plakjes? Lajmi i mirë është se truri nuk është një “makinë” që prishet, por një organ i gjallë i aftë të krijojë lidhje të reja gjatë gjithë jetës.
Lajmi i keq është se nëse nuk e stërvitim, kujtesa vërtet bëhet dembel.
1. Lëviz çdo ditë
Aktiviteti fizik është “ilaçi” më i mirë për trurin. Ecja, ushtrimet fizike apo edhe lëvizja në shtëpi përmirëson qarkullimin dhe rrjedhën e oksigjenit. Studimet tregojnë se 20-30 minuta ecje në ditë ul rrezikun e demencës deri në 40 përqind.
2. Stërvitni trurin tuaj si një muskul
Truri i do detyrat dhe sfidat. Nuk ka rëndësi nëse janë fjalëkryqe, përgatitja e një recete të re, përdorimi i aplikacioneve, leximi i librave të ndryshëm apo mësimi përmendësh i këngëve, është e rëndësishme që të mos jetë rutinë.
3. Hani shëndetshëm
Dieta ndikon drejtpërdrejt në kujtesë. Truri veçanërisht i do peshqit e pasur me acide yndyrore omega-3, arrat e farat, manaferrat, vajin e ullirit dhe perimet. Shumë sheqer dhe ushqim i shpejtë dobësojnë kujtesën.
4. Kujdesuni për gjumin tuaj
Gjatë gjumit, truri i rendit informacionet dhe i transferon ato në kujtesën afatgjatë. Nëse gjumi është i shkurtër ose i parregullt, kujtesa vuan. Pas moshës 45 vjeç, rekomandohet të flini të paktën 7 orë, duke shkuar në shtrat dhe duke u zgjuar në të njëjtën kohë.
Përfundim:
Kujtesa nuk është dhuratë që zhduket një herë, por një aftësi që ruhet e zhvillohet në çdo moshë. Pas moshës 45 vjeç, është e rëndësishme të futen zakone të shëndetshme: ushtrime, stërvitje mendore, ushqyerje e duhur, gjumë i mirë dhe socializim.
Shëndeti
Shtatë arsye pse duhet t’i përfshini fiqtë në dietën tuaj
Published
2 hours agoon
September 3, 2025By
UBT News
Fiqtë nuk janë vetëm një frut i shijshëm me të cilin na pëlqen të ëmbëlsojmë ditët e verës, janë një burim natyror i lëndëve ushqyese të vlefshme që bëjnë mrekulli për trupin tonë.
Qoftë të konsumuara të freskëta apo të thata, fiqtë përmbajnë lëndë ushqyese të shumta që kanë efekt pozitiv në trup dhe mendje.
Ja shtatë arsye pse duhet t’i përfshini në dietë sa më shpesh të jetë e mundur.
Fiqtë janë të pasur me magnez, një mineral që ndihmon në luftimin e stresit e lodhjes, mbron sistemin nervor dhe kontribuon në shëndetin e kockave dhe trurit. Fiqtë e thatë dallohen sepse përmbajnë dukshëm më shumë magnez sesa ata të freskët, kështu që janë një zgjedhje e shkëlqyer kur keni nevojë për një dozë shtesë të këtij minerali të rëndësishëm.
Fiqtë përmbajnë gamë mineralesh të dobishme si kalcium, hekur, kalium, fosfor dhe bakër, si dhe vitamina B6, C dhe beta-karoten.
Për shkak të këtij diversiteti, fiqtë ndihmojnë në forcimin e imunitetit, mbështetjen e shëndetit të zemrës, ruajtjen e energjisë dhe ekuilibrit në trup. Fiqtë janë të pasur me fibra dietike, që ndihmojnë në tretjen e duhur dhe ulin nivelet e kolesterolit në gjak.
Fibrat e tretshme, si pektina, stimulojnë tretjen, dhe prania e triptofanit ndihmon me pagjumësinë dhe përmirëson qarkullimin e gjakut.
Falë përmbajtjes së lartë të sheqernave natyralë, fiqtë shërbejnë si burim natyror energjie që nxit përqendrim e qartësi mendore më të mirë.
Megjithatë, fiqtë e thatë përmbajnë më shumë sheqer sesa ata të freskët, kështu që rekomandohet moderim, për njerëzit me nivele të larta të sheqerit në gjak. Fiqtë e thatë janë meze e lehtë dhe ushqyese, veçanërisht kur kombinohen me arra. Ky kombinim ofron një ndjesi ngopjeje afatgjatë dhe energjinë e nevojshme për aktivitet fizik, duke i bërë ato një zgjedhje të shkëlqyer për atletët rekreativë dhe atletët.
Ata përmbajnë sterole bimore që lidhen me molekulat e kolesterolit në zorrë e kështu zvogëlojnë përthithjen e tij. Konsumi i rregullt i tyre ndihmojë në ruajtjen e niveleve të shëndetshme të kolesterolit në gjak dhe të kontribuojë në shëndetin e zemrës.
Fiqtë janë të gjithanshëm, hahen të freskëta veçmas, të shtohen në sallata, përdoren me djathëra a të përdoren për të bërë komposto, reçelra dhe ëmbëlsira. Shija e tyre e ëmbël shkon edhe me gatime të kripura, dhe fiqtë e thatë përdoren për të bërë çajra freskues dhe qetësues.
Aktualitet
Agjencia e Kosovës për Akreditim i reagon Odës së Fizioterapeutëve
Published
6 hours agoon
September 3, 2025By
UBT News
Agjencia e Kosovës për Akreditim (AKA) dhe Këshilli Shtetëror i Cilësisë (KShC) kanë reaguar lidhur me deklaratat e Odës së Fizioterapeutëve të Kosovës. Në njoftim thuhet se AKA dhe KShC si organ vendimmarrës i saj, njofton opinionin se ka shqyrtuar kërkesën e Odës së Fizioterapeutëve të Kosovës për pezullimin e vendimit të KShC-së, por KShC ka konstatuar se kërkesa nuk ka bazë ligjore, pasi OFK nuk është palë në procedurën administrative të akreditimit.
“Pas shqyrtimit të kërkesës, KSHC ka konstatuar se kërkesa nuk ka bazë ligjore, pasi OFK nuk është palë në procedurën administrative të akreditimit. Vendimi i KShC është marrë pas zhvillimit të plotë të procedurave ligjore dhe në përputhje me ligjet përkatëse për arsimin e lartë, administratën publike dhe akreditimin”, thuhet në njoftim.
Më tej në reagim thuhet se AKA konfirmon se programi në fjalë është vlerësuar nga një ekip ekspertësh ndërkombëtarë sipas standardeve të akreditimit dhe nuk ka pasur aplikim retroaktiv të ndonjë norme, pasi aktet nënligjore dhe standardet e reja kanë qenë në fuqi dhe janë komunikuar me kohë të gjitha institucioneve të arsimit të lartë.
“Pretendimi për aplikim të parakohshëm të standardeve nuk qëndron, pasi standardet e përditësuara janë miratuar dhe publikuar në fillim të vitit 2024 dhe institucionet janë përfshirë në procesin e hartimit të tyre. Këto fakte jemi të gatshëm t’i ballafaqojmë në gjykatë”, thuhet në njoftim.
Po ashtu në reagim thuhet se misioni i Odës së Fizioterapisë është që të jetë në shërbim të të gjithë komunitetit të fizioterapeutëve dhe të veprojnë në mënyrë profesionale dhe të paanshme.
“Duke marrë parasysh faktin se drejtuesit e Odës dhe personat e afërt të tyre punojnë në kolegje private, ata nuk paraqesin palë neutrale në këtë rast. AKA është institucion kredibil, me kredenciale ndërkombëtare, e regjistruar në EQAR si anëtare me të drejta të plota, prandaj garanton të gjithë studentët se të gjitha programet e studimit të akredituara në Kosovë janë të nivelit ndërkombëtar”, thuhet në fund të reagimit.
Sot, gjatë ditës, Oda e Fizioterapeutëve të Kosovës (OFTK), në një konferencë për media ka bërë të ditur se ka dorëzuar padi kundër Agjencisë Kosovare për Akreditim (AKA), lidhur me vendimin për akreditimin e programit për Fizioterapi dhe Rehabilitim në Universitetin e Prishtinës në Fakultetin e Mjekësisë.
/S.K/KP/

Spanca: Mbi 60 mijë euro u dhanë si subvencione për libra pa plotësuar kriteret më 2024

Një hap drejt karrierës ndërkombëtare: Zgjidh Masterin në të Drejtën Komerciale në UBT

Hulumtimi: Muzika klasike përmirëson gjumin dhe ul ankthin

Nis viti i ri shkollor në Qendrën Korrektuese të Dubravës

Kryeziu: Paraqitja e kryeministrit Kurti në Gjykatë nuk është standard i dyfishtë në raport me ftesën nga Prokuroria Speciale

Mungesa e këtij minerali rrit rrezikun për zemrën dhe trurin

Aksionet amerikane përfundojnë në rënie pas vendimit të gjykatës që vë në dyshim tarifat e Trump

Si të ruani një kujtesë të qartë pas moshës 50 vjeç?

Kurti telefonon Zhegrovën pas transferimit: Ne të gjithë jemi krenarë me të
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT3 months ago
UBT organizon debat rreth zgjerimit të BE-së dhe ruajtjes së vlerave evropiane
-
Aktualitet1 week ago
Profesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Kërkime2 months ago
Profesori i UBT-së, Musa Sabedini, publikon punim shkencor në revistën ndërkombëtare JGPSCD në SHBA
-
Aktualitet1 month ago
BSc në Shëndet Publik dhe Shkenca Mjekësore në UBT – Investim për të ardhmen e shëndetit të popullatës