Kulturë

Moda, më e rrezikshme se aviacioni

Industria e modës është më e dëshme për mjedisin se sa vetë aviacioni.

Published

on

Kontributi njerëzor në ndryshimin e klimës duket shpesh abstrakt, prandaj në këtë mënyrë është shumë i lehtë të injorohet. Rritja e niveleve të detit, rritja e temperaturave dhe emetimet e dioksidit të karbonit… të gjitha tingëllojnë pak të largëta. Sidoqoftë, është një tjetër çështje kur vjen puna tek rrobat tona, sepse çdo mëngjes kur ne vishemi, ndjejmë në lëkurë ndikimet njerëzore të ndryshimit klimatik.

Kjo ndodh sepse industria e tekstileve është shndërruar në një prej ndotësve dhe nxitësve më të dëmshëm në planet. Merrni përshembull xhinset, veshja më e preferuar mbarëbotërore. Bërja e një pale të vetme xhinsesh kërkon deri në 10.000 litra ujë – sasi thuajse e mjaftueshme për të shuar etjen e një rrituri për 13 vite me radhë.

Moda, më e rrezikshme se aviacioni

Industria e modës është më e dëshme për mjedisin se sa vetë aviacioni. Shumë më e dëmshme! Në vitin 2018, udhëtimet ajrore – si të mallrave, ashtu edhe të pasagjerëve – numëruan një emetim të dioksidit të karbonit në shkallë botërore prej rreth 2.5 %. Industria e modës ishte përgjegjëse për një emetim 4 herë më të lartë.

Shkaktimi i ndotjes është vetëm njëra anë e medaljes. Krijimi i rrobave thith gjithashtu burime të shterueshme, duke përdorur rreth 93 miliardë kub ujë në vit. Pambuku, një nga materialet bazike më të preferuara të kësaj industrie, është përgjegjës për përdorimin e 2.6% të përdorimit botëror të ujit.

Sipas një studimi të fundit, ka rezultuar se industria e tekstilit është kthyer gjithashtu në kontribuesin kryesor të ndotjes nga mikroplastika. Kjo ndotje shkaktohet nga tekstilet sintetike si poliestra dhe najloni, të cilat shpërndajnë mikroplastikë, copëza të vogla plastike.

Këto fibra – shpesh shumë të vogla për t’u parë me sy të lirë – gjejnë rrugën drejt oqeaneve dhe dëmtojnë habitatin, duke ndryshuar sjelljen e të ushqyerit, duke ngadalësuar oreksin dhe bllokuar tretjen e gjallesave të detit. Ato përfundojnë gjithashtu në ujin dhe ushqimin tonë. Studiuesit vlerësojnë se një konsumator europian i frutave të detit merr bashkë me to edhe 11.000 copëza mikroplastike në një vit. Është ende e paqartë se çfarë dëmesh shkakton konkretisht kjo sasi në trupin e njeriut.

“Nuk i ha frutat e detit dhe s’më intereson moda”

Kjo nuk do të thotë se nuk ka përfitime nga industria e “modës së shpejtë”. Nuk ka rëndësi nëse garderoba juaj po “shpërthen” nga rrobat e shumta ose për Krishtlindje merrni si dhuratë vetëm një palë çorape. Mbiprodhimi në industrinë e modës i ka bërë rrobat e arritshme për të gjitha kategoritë e konsumatorëve, duke mos lënë si mundësi zgjedhjeje vetëm çmimet e larta dhe të papërballueshme. Si përshembull: prodhuesi britanik Pretty Little Thing, i cili vitin e kaluar shiti një fustan për 0.11 Dollarë (0.09 Euro).

“Moda e shpejtë” është një model biznesi që inkurajon dhe nxit impulsin e blerjeve. Kjo, nga ana tjetër, nxit prodhimin e veshjeve. Nëse rritja e popullsisë do të vijojë sipas parashikimeve, disa ekspertë vlerësojnë se industria botërore e modës mund të shkojë nga 62 milionë tonë veshje të shitura në vitin 2017, në 102 milionë tonë në vitin 2030.

Veshje të përshtatshme për mjedisin

Disa stilistë po mendojnë të krijojnë veshje krejtësisht në favor të ruajtjes së mjedisit, por produkte të tilla nuk janë për xhepin e gjithkujt. Marka të njohura veshjesh i janë përgjigjur pozitivisht shqetësimeve ambientaliste dhe kanë hedhur në treg linja veshjesh të qëndrueshme. H&M, për shembull, krijoi koleksionin “Conscious” (Vetëdije), ku 50% e produkteve përbëhen nga material ‘eco-friendly’.

Por fjalë të paqarta dhe të papërcaktuara si: “vetëdije”, “etike” dhe “e qëndrueshme”, kanë sjellë akuza të reja për “greenwashing”, një strategji e rreme marketingu që reklamon përgjegjshmërinë ndaj mjedisit por në fakt vijon praktikën e dëmtimit të mjedisit.

Si duhet zgjidhur ky problem?

Së pari, duhet rregulluar legjislacioni. Për të pastruar industrinë e tekstilit, këto ligje duhen miratuar së pari nga ndotësit e mëdhenj si Kina dhe Shtetet e Bashkuara të Amerikës, vende të cilat ishin tregu më i madh i modës për vitin 2019. Zgjedhja e presidentit Joe Biden në 2020-ën solli ngjyrime të reja në politikën amerikane, pasi ai iu ribashkua Marrëveshjes së Parisit për Klimën e dha sinjale për angazhim e më shumë transparencë. Se çfarë do të thotë kjo për industrinë e modës në SHBA, mbetet ende për t’u parë.

Nga ana e tij, Bashkimi Europian ka miratuar një plan veprimi ekonomik, i cili përcakton objektivat për të rritur riciklimin dhe pakësuar mbetjet në landfill-e. Qëllimi kryesor është detyrimi i shteteve anëtare të ndajnë veçmas mbetjet tekstile brenda vitit 2025./DW

Continue Reading

Kulturë

“Travel off Path”: Shqipëria mes destinacioneve më të mira evropiane për t’u vizituar këtë verë

Published

on

By

Nëse planifikoni të shkoni në Evropë këtë verë, por ende nuk keni vendosur plotësisht për një itinerar, ka të ngjarë që të habiteni me kostot shumë të larta – kur vendosni në minutën e fundit, shkruan Vinicius Costa në një artikull të botuar në revistën amerikane të udhëtimeve “Travel off Path”.

Nga Costa Brava e Spanjës, duke kaluar Rivierën Franceze, deri në Bregun Amalfi të Italisë dhe deri në Bregun Dalmatian idilik të Kroacisë, nevojitet një buxhet ditor deri në 194 dollarë ose më shumë, për të mos përmendur turmat masive.

Megjithatë, jo çdo destinacion veror evropian është aq i shtrenjtë sa Positano, në Bregun e Amalfit, në Itali.

Në fakt, ekzistojnë katër vende tërheqëse të “Botës së Vjetër” të cilat ofrojnë akomodim dhe ushqim me kosto më të lirë:

1-Vlora, Shqipëri; 2-Liqeni i Ohrit, Shqipëri/ Maqedoni e Veriut; 3-Nessebar, Bullgari; 4- Batumi, Gjeorgji.

Vlorë, Shqipëri

E vendosur midis maleve dhe detit, Vlora është destinacioni kryesor turistik në bregdetin e Shqipërisë, “perla e fshehur” e një vendi që është bërë pika e nxehtë e verës së ardhshme të Evropës.

Vlora është një qytet i qetë me një qendër historike të rinovuar së fundmi, me një trashëgimi të pasur kulturore, dhe një vijë bregdetare mahnitëse – të mbushur me apartamente të larta, bare plazhi të gjalla dhe taverna mikpritëse që shërbejnë ushqime të freskëta deti gjatë gjithë ditës.

Vlorë, Shqipëri

Ky qytet i bukur bregdetar do të mundësojë fluturime direkte brenda Evropës.

Aeroporti Ndërkombëtar i Vlorës është planifikuar të hapet në vitin 2026.

Çmimet mesatare në Vlorë, Shqipëri

Vakt i Lirë – (Restorant) 8 dollarë

Vakt me 3 pjata për 2 persona – (Restorant i nivelit të mesëm) 28 dollarë

Akomodim i lirë – (Hostel) 14 dollarë

Akomodim i nivelit të mesëm (Hotel/B&B/shtëpi pritjeje me 3 yje) 59–69 dollarë

Hotel me 5 yje (Luksoz gjithëpërfshirës) 184–295 dollarë

Tarifa e taksisë (Për 0, 5 milje) 1,90 dollarë

Liqeni i Ohrit

Liqeni i Ohrit shtrihet në kufirin malor midis pjesës jugperëndimore të Maqedonisë së Veriut dhe Shqipërisë lindore. Është një nga liqenet më të thella dhe më të vjetra të Evropës, me një ekosistem unik ujor me rëndësi botërore, me më shumë se 200 specie endemike.

Një anije lundron mbi liqenin e Ohrit, një nga vendbanimet më të vjetra evropiane, 18 Mars 2023

Imagjinoni një varg qytetesh buzë liqenit të kryqëzuara me rrugë me kalldrëm, me anije shumëngjyrëshe të ankoruara pranë porteve të tyre piktoreske, kisha mahnitëse të lashta dhe madje plazhe me guralecë – të shtrira pranë klubeve të lundrimit.

Mos humbisni Qytetin e Ohrit, një nga vendbanimet më të vjetra në Evropë.

I ndërtuar kryesisht midis shekujve VII dhe XIX, ai ka manastirin më të vjetër sllav (Shën Pantelejmonin) dhe më shumë se 800 ikona të stilit bizantin që datojnë nga shekulli XI deri në fund të shekullit të XIV.

Continue Reading

Magazinë

Beyonce mblodhi grupin legjendar “Destiny’s Child” për një performancë lamtumire si pjesë e turneut

Published

on

Beyonce e përfundoi turneun e saj “Cowboy Carter” me një koncert spektakolar në Las Vegas dhe e shfrytëzoi performancën lamtumirëse për të mbledhur një numër të madh të ftuarish surprizë.

Ajo ribashkoi grupin legjendar “Destiny’s Child” për kënaqësinë e një publiku të madh në koncert.

Gjatë koncertit në Allegiant, Michelle Williams dhe Kelly Rowland iu bashkuan Beyonce për të performuar një përzierje të hiteve siç konfirmohet nga videot nga rrjetet sociale. Në një nga videot, mund të shihni se si treshja, u ngjit në skenë dhe e filloi performancën me “Lose my Breath” para një publiku entuziast.

Rowland dhe Williams e ndihmuan Beyonce-n të interpretonte këngën e saj “Energy” nga albumi i saj ‘Renaissance’, gjatë së cilës ata performuan “mute challenge”-in e njohur.

Ata e përfunduan ribashkimin me hitin e tyre të vitit 2001 “Bootylicious”.

Ky ishte ribashkimi i parë i “Destiny’s Child” në skenë që nga performanca e Beyonce në ‘Coachella’ në vitin 2018.

Continue Reading

Lifestyle

Top destinacionet ku njerëzit zhvendosen për të jetuar më mirë

Published

on

Sipas një renditjeje të fundit nga InterNations, e publikuar nga Forbes, Valencia në Spanjë është shpallur qyteti më i mirë në botë për të jetuar, për të huajt që zgjedhin të jetojnë jashtë vendit të tyre.

Sondazhi përfshiu mbi 12,500 ekspatë në 53 qytete të 35 vendeve, dhe u bazua në cilësinë e jetës, lehtësinë e përshtatjes dhe aspektet financiare personale.

Valencia mori vlerësime të larta për transportin publik të aksesueshëm, mundësitë për aktivitete dhe sigurinë.

Një ekspat holandez e përshkroi jetën si “e qetë dhe e shijshme”, duke përmendur mikpritjen, kuzhinën e shkëlqyer, kulturën gjallëruese dhe klimën e butë.

Spanja dominon edhe më tej listën me Málaga dhe Alicante në vendin e dytë dhe të tretë. Málaga u vlerësua për atmosferën mikpritëse dhe cilësinë e lartë të jetës, ndonëse disa shprehën vështirësi në tregun lokal të punës. Alicante mori pikë të larta për strehimin e përballueshëm dhe infrastrukturën digjitale të zhvilluar, gati 70% e të anketuarve e konfirmuan këtë.

Edhe Madrid dhe Barcelona janë pjesë e 25 qyteteve më të mira në botë për të jetuar si ekspat, një tjetër dëshmi e fuqisë sërishme të Spanjës si destinacion i preferuar ndërkombëtar.

Continue Reading

Magazinë

Skandal për Sydney Sweeney: Përballet me akuza për përfshirje në propagandë naziste

Published

on

Fushata e re reklamuese e Sydney Sweeney ka shkaktuar reagime të ashpra, me shumë njerëz në mediat sociale që akuzojnë aktoren dhe kompaninë për promovimin e “propagandës naziste” dhe “aluzioneve raciste”.

Fushata titullohet “Sydney Sweeney ka xhinse të shkëlqyera”. Loja me fjalët gjene dhe xhinse është fokusi kryesor i fushatës, por kjo qasje ka shkaktuar një valë zemërimi. Në njërën nga reklamat, 27-vjeçarja shihet e veshur tërësisht me xhinse ndërsa ecën drejt një billboardi gjigant me foton e saj.

Atje, ajo fshin fjalën Gjene me bojë të bardhë dhe e zëvendëson atë me Xhinse. Në një video tjetër, shihet duke i mbyllur xhinset, ndërsa një zë shpjegon se si gjenet ndikojnë në tipare të tilla si ngjyra e flokëve, personaliteti dhe ngjyra e syve.

Sydney, e cila ka sy blu, më në fund shikon në kamera dhe thotë: “Xhinset/gjenet e mia janë blu”. Nuk është e qartë se cilën nga dy fjalët po përdor, pasi shqiptohen njësoj.

Kjo shprehje u pa si problematike nga shumë në TikTok, të cilët argumentuan se fushata nënkuptonte që tiparet gjenetike si flokët bjonde dhe sytë blu konsideroheshin superiore ndaj të tjerëve, një motiv që historikisht është shoqëruar me ideologjinë e supremacisë racore.

Continue Reading

Të kërkuara