Lajmet

​Misteri i MH370: A do ta zbulojmë ndonjëherë se ku u zhduk avioni me 239 persona?

Në ditët pas zhdukjes së avionit, kishte pak informacion në dispozicion dhe zona e kërkimit shtrihej nga Kazakistani në Azinë Qendrore deri në Antarktidë.

Published

on

Ishte pak pas mesnatës së 8 marsit 2014, kur avioni Boeing 777 i Malaysia Airlines u ngrit nga Kuala Lumpur dhe u ngjit në pothuajse 11.000 metra mbi nivelin e detit. Pasi u udhëzua të kalonte në frekuencën vietnameze të kontrollit të trafikut ajror, piloti u përgjigj me “Natën e mirë, malajziane tre shtatë zero”. Ishte mesazhi i fundit i marrë ndonjëherë nga fluturimi MH370 i Malaysia Airlines.

Ka kaluar një dekadë qëkur avioni doli nga kursi gjatë një fluturimi për në Pekin dhe u zhduk, por pavarësisht kërkimit më të madh dhe më të shtrenjtë në histori, një nga misteret më të mëdha të aviacionit mbetet i pazgjidhur.

Pyetje pa përgjigje mundojnë familjet e 239 personave që ishin në një nga avionët më të mirë të kohës dhe në situata të tilla nuk mungojnë as akuzat dhe teoritë e konspiracionit.

Dr. Ghouse Mohd Noor, një mik i kapitenit të aeroplanit të zhdukur, Zaharie Ahmed Shah, tha për Guardian se familja e kapitenit ende shpreson për përgjigje.

“Duhet të ketë një shpjegim për atë që ndodhi. Ditë e natë lutem që të gjendet ky aeroplan”, tha ai.

Në ditët pas zhdukjes së avionit, kishte pak informacion në dispozicion dhe zona e kërkimit shtrihej nga Kazakistani në Azinë Qendrore deri në Antarktidë. Në javët, muajt dhe vitet që pasuan, fragmente të provave të mbledhura nga të dhënat satelitore, gjurmimi i radarëve dhe madje edhe analiza e rrymave oqeanike kanë ndihmuar në ngushtimin e kërkimit. Por ata gjithashtu çuan në teori krejtësisht të ndryshme për atë që ndodhi.

Teori konspirative dhe sabotim

Këto varionin nga një pilot “mashtrues” deri te sabotimi dhe një teori konspirative se ai u qëllua nga një agjenci qeveritare për shkak të ngarkesave të ndjeshme dhe/ose një pasagjeri të rëndësishëm politikisht.

Për muaj të tërë, pasagjerët e zhdukur janë nën vëzhgim, me akuzat se një ose një grup prej tyre ka urdhëruar uljen e pilotit. Faktorë më pak dramatikë, të tillë si një dështim elektrik, një zjarr ose një rënie e papritur e presionit në kabinë, u morën parasysh gjithashtu.

Kryeministri i Malajzisë Anwar Ibrahim përsëriti të dielën se vendi i tij është gati të rihapë hetimin nëse ka prova të reja bindëse. Ministri malajzian i Transportit Anthony Loke tha se është gati të takohet me kompaninë amerikane të robotikës detare Ocean Infinity për të diskutuar një operacion të ri kërkimi.

Si kujtesë, tri hetime zyrtare janë nisur qe nga viti 2014: një kërkim i pasuksesshëm nënujor i udhëhequr nga Australia, një hetim nga policia malajziane dhe i fundit, hetimi zyrtar malajzian për aksidentin, i cili në vitin 2018 rezultoi në një raport gati 500 faqesh. .Asnjëri prej tyre nuk e ka përcaktuar shkakun e aksidentit.

Kërkimi i qeverisë malajziane në janar 2018 përfshiu kompaninë Ocean Infinity me bazë në SHBA, e cila kontrolloi një sipërfaqe prej 80.000 metrash katrorë me ndihmën e një flote prej tetë mini-nëndetësesh, por pas disa muajsh nuk u gjet asgjë.

Edhe detektivi amator Blaine Gibson, një avokat i Seattle, i cili u bë “i famshëm” pasi gjeti rrënojat e MH370 në plazhet e Madagaskarit dhe Mozambikut, ka heshtur. Në botën e teorive konspirative, Gibson u përball me një sulm në internet.

Dy pyetje kryesore pa përgjigje

Të njëjtat pyetje nga viti 2014 mbeten pa përgjigje në vitin 2024. Ndër to kryesoret janë arsyeja pse avioni u largua nga kursi në një mënyrë të kontrolluar në dukje drejt Oqeanit Indian dhe pse dy pjesë të pajisjeve kyçe të komunikimit dhe gjurmimit të avionit u heshtën.

Kjo tërhoqi vëmendjen te piloti dhe bashkëpiloti që drejtonin ekuipazhin prej dhjetë personash. Teoria e “pilotit të keq” fitoi më shumë peshë me kalimin e kohës kur të dhënat e mbledhura nga një simulator fluturimi që piloti kishte në shtëpi treguan se dikush kishte planifikuar një kurs drejt Oqeanit Indian jugor.

“Në të vërtetë, tani mund të dihet shumë me siguri për fatin e MH370”, shkroi William Langewiesche, një pilot që tani merret me gazetari hulumtuese, në The Atlantic në 2019.

“Së pari, zhdukja ishte një akt i qëllimshëm. Është e paimagjinueshme që rruga e njohur e fluturimit, e shoqëruar me radio dhe heshtje elektronike, të jetë shkaktuar nga ndonjë kombinim i dështimit të sistemit dhe gabimit njerëzor”.

Langewiesche beson se piloti e dërgoi oficerin e parë të ri nga kabina në një mision të sajuar, më pas mbylli pjesën më të madhe të sistemit elektrik dhe qëllimisht uli presionin e avionit, duke bërë që të gjithë të paaftësoheshin me shpejtësi brenda disa minutave.

Një tjetër teori, të cilën ekspertë të tjerë të aviacionit sugjerojnë se është e mundur, është ajo e një piloti “të hutuar” dhe jo një “dinak”. Sipas saj, piloti ka hasur në një problem si zjarri apo rënie presioni dhe është kthyer në Malajzi, por është kapërcyer nga mungesa e oksigjenit. Ata pinë në rrëmujë dhe bashkë-piloti, supozohet se kanë fikur aksidentalisht pajisjet e komunikimit. Avioni më pas do të vazhdonte me atë që njihet si “fluturim fantazmë”, në të cilin pasagjerët e tij kanë vdekur, por avioni vazhdon në autopilot.

Sylvia Spruck Wrigley, autore e librit “Misteri i Fluturimit 370 të Malajzisë” dhe dy librave për zhdukjen e avionit, tha se industria e aviacionit ka mësuar shumë nga ky rast dhe ka zbatuar rregulla të reja sigurie.

Qe atëherë, Evropa dhe Britania e Madhe kanë mandatuar që një lokalizues shtesë nënujor me frekuencë të ulët, i cili ndihmon kërkimin dhe shpëtimin për të gjetur të mbijetuarit në det, t’i bashkëngjitet strukturës së avionit dhe tani ata duhet të jenë në gjendje të transmetojnë me fuqi të plotë për të paktën 90 ditë.

Megjithatë, pas 10 vjetësh pyetjesh pa përgjigje, teoritë vazhdojnë të përhapen në internet dhe Spruck Wrigley beson se mund të mos dihet asnjëherë e vërteta.

Rajoni

UBT organizoi me sukses Konferencën e parë Ndërkombëtare të Mjekësisë Sportive

Published

on

Në Parkun Shkencor, Inovativ dhe Teknologjik të UBT-së në Lipjan, u mbajt me sukses Konferenca e parë Ndërkombëtare e Mjekësisë Sportive (IC-SM 2025) – një ngjarje e nivelit të lartë që shënoi një moment historik për zhvillimin e kësaj fushe në Kosovë dhe rajon.

Në këtë konferencë morën pjesë figura të njohura ndërkombëtare të mjekësisë sportive, përfshirë Presidentin e Federatës Ndërkombëtare të Mjekësisë Sportive (FIMS), Prof. Dr. Fabio Pigozzi nga Italia, Prof. Dr. Norbert Bachl nga Austria, Annika Hangleiter, M.Sc. nga Universiteti Teknik i Mynihut (Gjermani), dhe Prof. Dr. Gobert von Skrbensky nga Austria, së bashku me shumë ekspertë vendorë dhe ndërkombëtarë.

Në hapje të konferencës, Rektori i UBT-së, Prof. Dr. Edmond Hajrizi, theksoi se që nga themelimi, UBT ka qenë e përkushtuar ndaj dijes, inovacionit dhe krijimit të një shoqërie të zgjuar, ku shkenca, teknologjia dhe praktika bashkohen për të krijuar ndikim të qëndrueshëm në shoqëri.

“Mjekësia sportive është një nga fushat që mishëron më së miri këtë filozofi – duke bashkuar shëndetin, edukimin, performancën dhe inovacionin teknologjik”, u shpreh Rektori Hajrizi, duke theksuar se përmes Themelimit të Qendrës për Mjekësi Sportive në UBT, është hapur një kapitull i ri për zhvillimin e kësaj fushe në Kosovë.

Ai gjithashtu përmendi se falë kësaj nisme, Kosova është bërë për herë të parë anëtare e Federatës Ndërkombëtare të Mjekësisë Sportive (FIMS), përmes Shoqatës së Mjekësisë Sportive dhe Ushtrimeve të Kosovës (KASEM) — një arritje që e rendit vendin përkrah mbi 117 shteteve anëtare të kësaj organizate prestigjioze.

Në fjalën e tij përshëndetëse, Prof. Dr. Fabio Pigozzi, President i FIMS-it, vlerësoi kontributin e UBT-së në zhvillimin e mjekësisë sportive dhe theksoi rëndësinë e bashkëpunimit ndërkombëtar për avancimin e kërkimit dhe praktikave klinike në këtë fushë.

Në hapje të konferencës morën fjalën edhe: Fitim Arifi, përfaqësues i Komitetit Olimpik të Kosovës; Agim Ademi, Kryetar i Federatës së Futbollit të Kosovës; Agim Krasniqi, Kryetar i KASEM; Iber Alaj, Drejtor i Departamentit të Sportit në Ministrinë e Kulturës, Rinisë dhe Sportit.

Pjesa kryesore e konferencës përfshiu sesionet shkencore me ligjërata nga:

Prof. Dr. Fabio Pigozzi (Itali) – “Sudden Cardiac Death in Sports and Exercise”

Prof. Dr. Norbert Bachl (Austri) – “Sports Medicine as a Specialty in Europe: Shaping Precise Prevention”

Prof. Dr. Edmond Hajrizi (Kosovë) – “UBT Smart City – An Integrated Platform of Emerging Technologies and Smart Support for Sports Medicine Education, Research, Innovation, and Clinical Services”

Annika Hangleiter, M.Sc. (Gjermani) – “Wearable Technologies in Personalized Prevention: The Future is Already Present”

Prof. Dr. Gobert von Skrbensky (Austri) – “Concepts in Sports Surgery Following Knee Trauma: The Role of Activity Level and Biological Age”

Prezantimet shkencore dhe punimet kërkimore

Në sesionin e dytë të konferencës, të udhëhequr nga Dr. Milaim Berisha dhe Dr. Agron Thaqi, u prezantuan punime shkencore të recenzuara, ndër të cilat:

“The New Era FitScore Test: A Comprehensive General Fitness Assessment” – Era Deva, Milaim Berisha

“The Success Ratio of Non-Surgical Management of Proximal Hamstring Injury in Judo: The Case of Olympic Gold Medalist” – Nora Gjakova, Milaim Berisha

“Beyond Consensus, Into Action: Kosovo’s Response to Elite Athlete Mental Health Challenges” – L.J., Zhu., J., Hell & V. Klissouras

“Comparative Analysis of Body Composition in Elderly Residents of Nursing Homes in Kosovo” – Agron Thaqi

Konferenca IC-SM 2025 shërbeu si një platformë e rëndësishme ndërkombëtare për bashkëpunim, shkëmbim përvojash profesionale dhe prezantim të trendeve më të fundit në mjekësinë sportive. Ngjarja synon të nxisë kërkimin shkencor, inovacionin në rehabilitim, edukimin profesional dhe ndërtimin e rrjeteve ndërkombëtare në fushën e sportit dhe shëndetit.

Konferenca u organizua nga UBT, në bashkëpunim dhe mbështetje të:

  • Kosovo Association of Sports and Exercise Medicine (KASEM),
  • International Federation of Sports Medicine (FIMS),
  • Komitetit Olimpik të Kosovës, dhe
  • Sport, Health and the People – A Western Balkan University Network (SHAPE Project).

IC-SM 2025 u vlerësua si një ngjarje që shënon fillimin e një tradite të re shkencore në Kosovë, duke e pozicionuar vendin në hartën ndërkombëtare të kërkimit në mjekësinë sportive dhe shëndetin publik.

Continue Reading

Lajmet

Kusari-Lila: Të dielën seanca e jashtëzakonshme për Qeverinë, ftesa është dërguar tashmë tek të gjithë deputetët

Published

on

By

Në Kuvendin e Kosovës të dielën, më 26 tetor, do të mbahet seanca për votimin e Qeverisë së re të Kosovës.

Shefja e Grupit Parlamentar të Lëvizjes Vetëvendosje, Mimoza Kusari – Lila, konfirmoi për Telegrafin se ftesa tashmë është dërguar tek të gjithë deputetët për seancë të jashtëzakonshme.

Po, kemi bërë kërkesë dhe tashmë është dërguar ftesa tek të gjithë deputetët për seancë të jashtëzakonshme për të dielën, ora 10:00, me një pikë të rendit të ditës: Zgjedhja e Qeverisë së Republikës së Kosovës”, tha ajo.

Më 11 tetor, presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, e ka mandatuar liderin e Lëvizjes Vetëvendosje (LVV), Albin Kurti, që të formojë Qeverinë e re të vendit, tetë muaj pas mbajtjes së zgjedhjeve të përgjithshme.

Derisa kanë mbetur edhe dy ditë afat për ta paraqitur përbërjen e re të Qeverisë, deri më tani nga LVV nuk është ndërmarrë asnjë hap konkret.

Nuk është raportuar për ndonjë takim apo negociatë me subjektet e tjera politike që do të mundësonte ndërtimin e një koalicioni qeverisës.

Kjo, pasi LVV-së i nevojiten të paktën 61 vota në Kuvend për të formuar Qeverinë, ndërsa në zgjedhjet e 9 shkurtit, kjo parti ka siguruar 48 ulëse./EO

Continue Reading

Lajmet

Në Kroaci po futet shërbimi i detyrueshëm ushtarak, parlamenti voton pro

Published

on

By

Parlamenti kroat sot, me 84 vota pro, 30 abstenime dhe 11 kundër, ndryshoi Aktin e Mbrojtjes, duke konfirmuar kështu rikthimin e trajnimit bazë ushtarak të detyrueshëm.

Stërvitja bazë ushtarake (TVO) do të zgjasë dy muaj, thirrjet e para do të fillojnë deri në fund të vitit, dhe rekrutët e parë në kazermat në Knin, Slunj dhe Pozhega priten në fillim të vitit të ardhshëm. Siç është njoftuar nga Ministria e Mbrojtjes, është planifikuar të thirren rreth 4,000 rekrutë çdo vit, të ndarë në pesë breza.

Të gjithë të rinjtë 18-vjeçarë janë të regjistruar në regjistrin ushtarak dhe do të dërgohen në stërvitje ushtarake në vitin kalendarik kur të mbushin 19 vjeç. Rekrutët do t’i nënshtrohen një kontrolli mjekësor para stërvitjes për të përcaktuar nëse janë të aftë për stërvitje ushtarake dhe Ministria e Mbrojtjes deklaron se kjo do të organizohet sa më afër vendbanimit të rekrutëve për ta bërë më të lehtë aksesin për pjesëmarrësit.

Ekzaminimi përcakton aftësinë mjekësore të një rekruti potencial, njoftoi Ministria e Mbrojtjes, duke shtuar se ata që i nënshtrohen shërbimit ushtarak mund të dërgohen për stërvitje ose të marrin një shtyrje të përcaktuar me ligj deri në fund të vitit të 29-të të jetës, ose të përjashtohen nga detyrimi sipas kushteve dhe mënyrës së përcaktuar me ligj.

Përjashtimisht, rekrutët mbi moshën 19 vjeç dhe deri në moshën 30 vjeç mund të dërgohen edhe në stërvitje ushtarake, pasi shërbimi mund të shtyhet në rastin e studimit dhe për atletët që të marrin pjesë në kampionatet botërore dhe evropiane./EO

Continue Reading

Lajmet

​Trump thotë se tregjet e aksioneve amerikane janë ‘më të forta se kurrë më parë’ falë tarifave

Published

on

By

Presidenti i SHBA-së, Donald Trump, tha të premten se tregjet e aksioneve amerikane janë “më të forta se kurrë” falë tarifave që ai ka vendosur që kur u kthye në Shtëpinë e Bardhë në fillim të këtij viti.

Bursa e Nju Jorkut ka pasur një periudhë të vështirë me ulje-ngritje në gjashtë muajt që nga njoftimi i tarifave të Trump në prill.

Pavarësisht disa pengesave, tre indekset kryesore fituan në periudhën gjashtëmujore, duke arritur gjithashtu nivele rekord. Indeksi Doë Jones u rrit me më shumë se 17%, indeksi i përbërë Nasdaq u rrit me 34% dhe S&P 500 u rrit me 23%.

Në një postim të veçantë, presidenti theksoi se vendi “Është përsëri i pasur, i fuqishëm dhe i sigurtë kombëtarisht, të gjitha fal tarifave”.

Shumë ekonomistë argumentuan se tarifat janë të dëmshme, joproduktive dhe kanë rritur çmimet, duke dëmtuar konsumatorin amerikan, si dhe bizneset.

– Gjykata Supreme e SHBA-së do të shqyrtojë çështjen e tarifave

Trump u ndal edhe te çështja e tarifave para Gjykatës Supreme të SHBA-së, duke e quajtur atë “çështja më e rëndësishme që ka arritur në gjykatë ndonjëherë”, shkruan AA.

Gjykata Supreme ka caktuar datën 5 nëntor për të dëgjuar argumentet nëse Trump i përdori ligjërisht fuqitë e emergjencës për të vendosur tarifa gjithëpërfshirëse në të gjithë botën.

Në gusht, një gjykatë federale e apelit vendosi 7-4 se Trump tejkaloi autoritetin e tij sipas Aktit Ndërkombëtar të Fuqive Ekonomike të Emergjencës, një ligj i vitit 1977 që lejon sanksione ekonomike kundër kërcënimeve “të pazakonta dhe të jashtëzakonshme”.

Disa vendime të gjykatave më të ulëta, përfshirë një të 29 gushtit nga Gjykata e Apelit e SHBA-së për Qarkun Federal, arritën në përfundimin se Trump tejkaloi në mënyrë të paligjshme autoritetin e Kongresit për të vendosur tarifa të larta mbi importet nga shumë vende./KP

Continue Reading

Të kërkuara