Teknologji

Misioni i përbashkët i Evropës me Rusinë për në Mars u pezullua për shkak të luftës

Nisja do të realizohej nga porti kozmik Baikonur në Kazakistan në shtator.

Published

4 years ago

on

Agjencia Evropiane e Hapësirës thotë se realizimi i misionit të përbashkët me Rusinë në Mars këtë vit është e pamundur, për shkak të sanksioneve të lidhura me luftën në Ukrainë. Agjencia tha pas një takimi të zyrtarëve nga 22 shtetet e saj anëtare se është duke vlerësuar pasojat e sanksioneve për bashkëpunimin e saj me agjencinë hapësinore të Rusisë, Roscosmos.

“Sanksionet dhe konteksti më i gjerë e bëjnë misionin në vitin 2022 të pamundur”, tha agjencia në një deklaratë për misionin e roverit Euro-Rusi ExoMars.

Misioni tashmë ishte shtyrë nga viti 2020 për shkak të shpërthimit të koronavirusit dhe problemeve teknike. Nisja do të realizohej nga porti kozmik Baikonur në Kazakistan në shtator duke përdorur raketën ruse Proton. Qëllimi i misionit është të vendoset roveri i parë evropian në planetin e kuq për të ndihmuar në përcaktimin nëse ka pasur ndonjëherë jetë në Mars. Një rover testues i nisur në vitin 2016 u ul në Mars, duke theksuar vështirësinë e vendosjes së një anije kozmike në planet.

Të shtunën, Roscosmos tha se po tërhiqte personelin e tij nga porti hapësinor evropian në Kourou, Guiana Franceze. Nga atje janë lëshuar disa satelitë evropianë me raketa ruse, dhe të tjerë janë planifikuar gjatë vitit të ardhshëm.

Presidenti francez, Emmanuel Macron, tha në fillim të këtij muaji se Evropa ka nevojë për një politikë më të guximshme hapësinore, duke argumentuar se sovraniteti i saj është në rrezik nëse bie prapa fuqive rivale në një fushë kyçe për teknologjinë, shkencën dhe konkurrencën ushtarake. Ndërsa Evropa ka raketat e veta për të vendosur satelitët në orbitë, ajo mbështetet te partnerët rusë dhe amerikanë për të dërguar astronautë në hapësirë.

Kreu i operacioneve hapësinore të NASA-s tha të hënën se agjencia po operon Stacionin Ndërkombëtar të Hapësirës me mbështetjen dhe kontributin rus, si zakonisht. Ekipet e kontrollit të fluturimit ende po komunikojnë, stërviten, punojnë së bashku, tha Kathy Lueders që momentalish udhëheq programin e fluturimeve njerëzore të NASA-s në hapësirë si Administrator i Asociuar i Drejtorisë së Misionit të Eksplorimit dhe Operacioneve Njerëzore (HEO).

“Natyrisht, ne e kuptojmë situatën globale, ku është, por si një ekip i përbashkët, këto ekipe po veprojnë së bashku”, tha ajo.

ShBA dhe Rusia janë operatorët kryesorë të stacionit hapësinor, i cili është një partneritet i pesë agjencive hapësinore. Katër amerikanë, dy rusë dhe një gjerman ndodhen aktualisht në stacion.

“Ne kemi operuar në situata të tilla më parë dhe të dyja palët kanë vepruar gjithmonë shumë profesionalisht”, tha Lueders.

Astronauti i NASA-s, Mark Vande Hei është planifikuar të kthehet në Tokë në fund të marsit me dy rusë në një kapsulë Soyuz dhe Lueders tha se është ende në rrugën e duhur. Kapsulat ruse ishin e vetmja mënyrë për dhe nga hapësira pasi anijet e NASA-s u tërhoqën në vitin 2011 dhe deri në fluturimin e parë të ekuipazhit të SpaceX në 2020./UBTNews/

Related Topics:
Continue Reading

Bota

Turqi: Kufizohet qasja në rrjete sociale

Published

46 minutes ago

on

September 8, 2025

By

Qasja në platformat online X, YouTube dhe Instagram është kufizuar në Turqi, thotë monitoruesi i internetit.

Netblocks, një monitor global i internetit, tha të hënën se qasja në platformat online duke përfshirë X, YouTube, Instagram, Facebook, TikTok dhe WhatsApp është kufizuar në Turqi në rrjete të shumta.

Netblocks, tha se bllokimi i qasjes erdhi ndërsa Partia Republikane Popullore (CHP) kryesore e opozitës bëri thirrje për tubime pasi policia ngriti barrikada në zonat përreth selisë së partisë në Stamboll.

Sipas të dhënave nga Shoqata e Lirisë së Shprehjes e Turqisë, që monitoron censurën lokale në internet, problemet e qasjes filluan në 20:45 të dielën.  Unioni i Ofruesve të Qasjes i Turqisë, përgjegjës për zbatimin e vendimeve për bllokimin e internetit, nuk iu përgjigj menjëherë një kërkese për koment në lidhje me kufizimet.

 

Continue Reading

Teknologji

OpenAI planifikon të prodhojë çipin e vet për të ulur varësinë nga Nvidia

Published

3 hours ago

on

September 8, 2025

By

OpenAI, kompania pas ChatGPT, planifikon që vitin e ardhshëm të nisë prodhimin e çipit të inteligjencës artificiale, një hap që synon të përballojë kërkesën e lartë për ‘compute power’ dhe të ulë varësinë nga gjiganti i çipeve, Nvidia.

Sipas Financial Times, çipi, i dizajnuar në bashkëpunim me gjigantin amerikan të gjysmëpërçuesve Broadcom, pritet të shpërndahet vitin e ardhshëm. Administratori i Broadcom, Hock Tan, ka bërë të ditur për një klient të ri që ka premtuar porosi prej 10 miliardë dollarësh.

Lajmi ka nxitur rritje prej 9.4% të aksioneve të Broadcom, duke e çuar kapitalizimin e tregut të kompanisë në 1.6 trilion dollarë.

Ky lëvizje e OpenAI ndjek strategjinë e gjigantëve tjerë teknologjikë, si Google, Amazon dhe Meta, që kanë krijuar çipat e specializuar për ngarkesat e AI. Industria ka parë një kërkesë për fuqinë kompjuterike të nevojshme për trajtimin dhe ekzekutimin e modeleve të AI.

Sipas FT, OpenAI planifikon të përdorë çipin për përdorim të brendshëm dhe nuk ka plane për t’i shitur tek klientët e jashtëm.

Bashkëpunimi i parë me Broadcom ishte njoftuar vitin e kaluar, por afati për prodhimin masiv kishte qenë i paqartë deri tani.

Continue Reading

Teknologji

Apple nesër lanson telefonin e ri: Gjithçka që dihet për modelin e veçantë!

Published

8 hours ago

on

September 8, 2025

By

Apple do ta lansojë telefonin më të ri më 9 shtator. Ngjarja më e madhe e vitit e kompanisë së madhe amerikane do të sjellë telefonat e rinj, orët dhe kufjet. Mund të ketë edhe befasi.

iPhone 17 do të jetë pajisja kryesore e ngjarjes. Në serinë e re të telefonave, pos standardëve iPhone 17 dhe modeleve Pro, do të vijë një telefon super i hollë me emrin iPhone 17 Air. Do të jetë ndryshimi më i madh në telefonat e Appleit në gati një dekadë.

Sipas MacRumors, pajisja do të jetë rreth dy milimetra më i hollë se iPhone 16. Do të jetë telefoni më i hollë deri tash, me 5.5 milimetra trashësi.

Në të do të akomodohet kamera horizontale me lente 48 megapikselë. Përpara kamera do të jetë 24 megapikselëshe.

iPhone 17 Air do të ketë ekran 6.6 inç dhe kornizë të kombinuar titan – alumin. Me vetëm 145 gramë peshë, kjo pajisje do të jetë fare pak më e rëndë se iPhone 13 Mini.

iPhone 17 Air do ta ketë çipin A19 sikur në iPhone 17. Do të ketë edhe 12 GB RAM. Dallimi do të jetë se ky telefon do të jetë vetëm me eSim pasi nuk ka hapësirë për kartela të telefonit.

Continue Reading

Teknologji

Nepali drejt bllokimit të Facebook, X, YouTube dhe platformave tjera

Published

2 days ago

on

September 6, 2025

By

Qeveria e Nepalit ka thënë se do të ndërpresë qasjen në platformat kryesore të mediave sociale, përfshirë Facebook dhe X, pasi ato nuk arritën të përmbushnin kërkesat e regjistrimit të autoriteteve.

Lëvizja, e njoftuar të enjten, është pjesë e asaj që qeveria e quan një përpjekje për të frenuar urrejtjen online, thashethemet dhe krimin kibernetik.

Kompanive iu dha një afat deri të mërkurën për t’u regjistruar në Ministrinë e Komunikimit dhe Teknologjisë së Informacionit dhe për të siguruar një kontakt lokal, një përpunues ankesash dhe një person përgjegjës për vetërregullimin – ose do të përballen me mbyllje.

“Platformat e paregjistruara të mediave sociale do të çaktivizohen nga sot e tutje”, ka thënë zëdhënësi i ministrisë Gajendra Kumar Thakur.

Ministri i Komunikimit dhe IT-së Prithvi Subba Gurung tha: “Ne u dhamë atyre kohë të mjaftueshme për t’u regjistruar dhe u kërkuam vazhdimisht që të përmbushnin kërkesën tonë, por ata e injoruan [këtë] dhe ne u desh të mbyllnim operacionet e tyre në Nepal”,

Meta, e cila zotëron Facebook, Instagram dhe WhatsApp, Alphabet, kompania prindërore e YouTube, X, Reddit dhe LinkedIn u kërkuan të regjistroheshin deri në afatin e së mërkurës.

Kufizimet online vijnë pas një direktive të vitit 2023 që u kërkon platformave të mediave sociale – të cilat kanë miliona përdorues në Nepal me llogari për argëtim, lajme dhe biznes – të regjistrohen dhe të krijojnë një prani lokale.

Vetëm pesë, përfshirë TikTok dhe Viber, janë regjistruar zyrtarisht që atëherë, ndërsa dy të tjera janë në proces.

Continue Reading

Të kërkuara