Shëndeti

Melanoma – 10 mite dhe të vërteta për kancerin e lëkurës

Kanceri i lëkurës mund të prekë këdo, pavarësisht nga ngjyra e lëkurës apo mosha.

Published

on

Kanceri i lëkurës mund të prekë këdo, pavarësisht nga ngjyra e lëkurës apo mosha. Edhe pse ekspozimi në rrezet ultravioletë (UV) të diellit dhe makineritë për nxirje artificiale janë shkaku më i zakonshëm, historia familjare dhe faktorë të tjerë mund të rrisin gjithashtu mundësitë për shfaqjen e kancerit të lëkurës.

Në këtë artikull AgroWeb.org ju njeh me 10 nga mitet më të zakonshme të kancerit të lëkurës dhe të vërtetat që fshihen pas tyre.

1: Ekziston vetëm një lloj kanceri i lëkurës

Nga disa lloje të ndryshme të kancerit të lëkurës, disa janë më seriozë se të tjerët. Dy më të zakonshmit janë karcinomat e qelizave bazale dhe skuamoze, dhe melanoma e cila është më pak e zakonshme.

2: Melanoma është thjesht një nishan që duhet hequr

Është e vërtetë që e gjithë melanoma lind nga melanocitet, duke përfshirë ato që gjenden te nishanet. Por është shumë më tepër se një nishan që duhet hequr, sepse mund të jetë vdekjeprurës nëse nuk trajtohet herët. Nëse kontrolloni lëkurën dhe në të vëreni pika të errëta që janë asimetrike dhe kanë kufij të parregullt, drejtohuni për një konsultë tek mjeku juaj.

3: Melanoma shfaqet vetëm në lëkurë

Këto pika nuk shfaqen vetëm në lëkurë. Forma të rralla të melanomës mund të shfaqen në sy (melanoma okulare), dhe në mukozë (melanoma mukozale), veçanërisht ato në hundë, gojë ose buzë.

 4: Kanceri i lëkurës nuk është serioz

Kanceri i lëkurës, veçanërisht melanoma, mund të jetë vdekjeprurës nëse nuk kapet herët. Ai ka prirje për t’u përhapur në pjesë të tjera të trupit, dhe nëse kapet në fazat e avancuara, do të ketë nevojë për kirurgji dhe imunoterapi.

5: Njerëzit me lëkurë më të errët nuk preken nga kanceri i lëkurës

Njerëzit e çdo race apo ngjyre lëkure mund të preken nga kanceri i lëkurës. Për më tepër, ata me lëkurë më të errët mund të shfaqin nëntipe të rralla që nuk lidhen vetëm me dëmtimin nga rrezet UV.

6: Melanoma zhvillohet vetëm nëse jeni ekspozuar në diell për vite të tëra

Sipas të dhënave të AgroWeb.org, rezulton se edhe një djegie nga dielli në fëmijëri ose adoleshencë, mund të dyfishojë shanset për të zhvilluar melanomën gjatë jetës. Djegia nga dielli mund të dëmtojë qelizat e lëkurës tuaj dhe potencialisht të rrisë rrezikun e melanomës. Edhe djegiet e rënda dhe ekspozimi i zgjatur ndaj rrezeve ultraviolet gjatë gjithë jetës tuaj janë të këqija pasi dëmtimi nga dielli rritet me kalimin e kohës.

7: Një nxirje artificiale me makineritë e caktuara ndihmon në parandalimin e djegieve nga dielli dhe rrjedhimisht edhe nga kanceri i lëkurës

Sipas ekspertëve të shëndetit, kjo metodë nuk është e shëndetshme. Duke përdorur këtë mënyrë jo natyrale, ju ushtroni stres në lëkurë. Edhe nëse nuk digjeni, ekspozimi ndaj rrezeve të dëmshme shkakton dëmtime qelizore që rrisin rrezikun e kancerit të lëkurës.

8: Grimi mund të sigurojë mbrojtje

Edhe pse disa produkte bukurie përmbajnë SPF kjo nuk mjafton. Ju duhet të vendosni SPF 30 ose më të lartë, dhe më pas ta riaplikoni atë çdo dy orë. Riaplikimi i kremit kundër diellit është i rëndësishëm edhe pse zakonisht nuk është pjesë e rutinës së grimit. Pa marrë parasysh se sa e errët është lëkura juaj, të gjithë duhet të përdorin krem kundër diellit dhe të shmangin qëndrimin jashtë gjatë ditëve të nxheta.

9: Duhet të vendosni kremi kundër diellit vetëm kur jeni jashtë për orë të tëra

Kremi kundër diellit duhet të jetë pjesë e rutinës të mëngjesit të të gjithëve, edhe nëse qëndroni në ambiente të mbyllura pjesën më të madhe të ditës. Ju mund të ekspozoheni edhe nga dritaret ndërkohë që jeni brenda.

10: Vetëm ekspozimi ndaj rrezeve UV shkakton kancer të lëkurës

Edhe pse ekspozimi UV është shkaku kryesor i kancerit të lëkurës, ai nuk është faktori i vetëm i rrezikut. Kanceri i lëkurës mund të jetë diçka e trashëguar gjenetikisht dhe historia familjae mund t’jujdihmojë të jeni më të kujdesshëm. Nëntipet e rralla të kancerit të lëkurës që prekin sytë, mukozën dhe pjesën e poshtme të duarve dhe këmbëve zakonisht nuk shkaktohen nga ekspozimi ndaj rrezeve UV. Shumë nishane dhe lloje të caktuara nishanesh rrisin gjithashtu rrezikun e kancerit të lëkurës. /AgroWeb.org

Aktualitet

UBT hap thirrjen për abstrakte në Konferencën Ndërkombëtare të Stomatologjisë

Published

on

UBT ka shpallur hapjen zyrtare të thirrjes për dorëzimin e abstrakteve për Konferencën Ndërkombëtare për Stomatologji (IC-DS 2025), e cila do të zhvillohet në kuadër të aktiviteteve të edicionit të 14-të të Konferencës Ndërkombëtare të UBT-të.

Kjo konferencë synon të bashkojë studiues, profesionistë dhe praktikues të fushës së stomatologjisë nga vende të ndryshme të botës, për të ndarë njohuri, përvoja dhe rezultatet më të fundit kërkimore në këtë fushë gjithnjë në zhvillim.

Fokusimi tematik

IC-DS 2025 mbulon një spektër të gjerë temash nga fusha e shkencave dentare dhe disiplinave të ndërlidhura, përfshirë:

  • Stomatologji e Përgjithshme
  • Mjekësi Orale
  • Kërkime në Stomatologji
  • Inovacione dhe Avancime në Stomatologji
  • Stomatologji me Laser
  • Nano-Stomatologji
  • Stomatologji Kozmetike
  • Kirurgji Orale dhe Maksilofaciale
  • Stomatologji Pediatrike
  • Shëndeti Publik Dentar
  • Stomatologji Restauruese
  • Anesteziologji Dentare
  • Higjiena Dentare
  • Pedodontikë dhe Stomatologji Preventive
  • Ortodontikë dhe Ortopedi Dentofaciale

Datat e rëndësishme për aplikuesit:

Dorëzimi i abstrakteve: deri më 10 tetor 2025

Njoftimi për pranim: më 17 tetor 2025

Rishikimi shkencor (peer-reviewed): më 17 tetor 2025

Regjistrimi i hershëm: deri më 17 tetor 2025

Regjistrimi i vonuar: deri më 20 tetor 2025

Dorëzimi i punimeve të plota: deri më 14 nëntor 2025

Dorëzimi i punimeve

Punimet që do të prezantohen në konferencë duhet të jenë origjinale, të papublikuara më parë dhe të mos jenë në shqyrtim në ndonjë konferencë apo revistë tjetër. Gjatësia maksimale e punimit është 6 faqe.

Të gjitha punimet që nuk përputhen me formatin e kërkuar do të refuzohen automatikisht. Për udhëzime më të detajuara rreth formatimit dhe dorëzimit, pjesëmarrësit inkurajohen të vizitojnë faqen zyrtare të konferencës në faqen e UBT-së.

UBT ka kënaqësinë t’i ftojë të gjithë të interesuarit – akademikë, profesionistë të shëndetit, studiues dhe studentë – të marrin pjesë në IC-DS 2025 dhe të kontribuojnë me punimet e tyre në këtë ngjarje me karakter ndërkombëtar dhe me rëndësi të veçantë për zhvillimin e shkencave dentare në rajon dhe më gjerë.

Për më shumë informacione, vizitoni faqen zyrtare të konferencës në UBT: KONFERENCA E UBT-së

Continue Reading

Shëndeti

Si ndikojnë ekranet në zhvillimin e trurit të foshnjave, çfarë duhet të dini?

Published

on

Studime të reja shkencore tregojnë se ekspozimi i fëmijëve ndaj ekranit para moshës 2 vjeç mund të ketë pasoja serioze për zhvillimin e trurit, që mund të zgjasin gjithë jetën.

Ekspertët paralajmërojnë se këto ditë të hershme janë kritike për aftësitë sociale, gjuhësore dhe përqendrim, që mësohen përmes ndërveprimeve njerëzore dhe lojës.

Çfarë tregon studimi:

Pjesët e trurit që ndihmojnë fëmijën të flasë, të përqendrohet dhe të ndërveprojë me të tjerët nuk zhvillohen si duhet kur fëmijët shpenzojnë shumë kohë para ekranit.

Fëmijët që ekspozohen herët ndaj telefonave, tabletëve apo televizorëve janë 8 herë më të rrezikuar për probleme me vëmendjen më vonë në jetë.

Koha e hershme para ekranit mund të sillet si dëmtim zhvillimor i trurit, duke ndikuar në aftësitë e tyre për të mësuar dhe për të krijuar lidhje sociale.

Ekspertët këshillojnë që truri i foshnjës të ushqehet me lojë, eksplorim dhe interaksion njerëzor, duke përfshirë kohën ballë për ballë, leximin dhe prekjen.

Përveç përfitimeve zhvillimore, këto zakone ndihmojnë fëmijën të krijojë baza të forta për të ardhmen.

Prindërit duhet të jenë të vetëdijshëm se zakonet që vendosin formojnë të ardhmen e të jetës së fëmijës.

Vonimi i ekspozimit ndaj ekranit dhe përqafimi i aktiviteteve reale mund të bëjë diferencë në zhvillimin e tyre mendor dhe social. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Shëndeti

Cili është lloji më i mirë i bukës?

Published

on

Buka ka kohë që ka një reputacion të keq si armiku kryesor i çdo diete, por ekspertët pohojnë se është e shëndetshme.

Nutricionistet pohojnë se ky ushqim plotëson më shumë se 10 përqind të nevojave për proteina, folate dhe hekur dhe ka një anë pozitive.

Buka përmban fibra, por kjo vlen vetëm për bukën integrale, tërshërën, thekrën dhe misrin, se janë të pasura me minerale dhe vitamina B.

Çfarë thotë ngjyra?

Nuk është një tregues i besueshëm i cilësisë së bukës. Ngjyra e errët lyhet me ngjyra artificiale, kështu që njerëzit gabohen duke menduar se është më e shëndetshme se e bardha dhe nuk shëndosh. Dhe e vërteta është si më poshtë,buka më e fortë është më e shëndetshmja.

Buka nuk të shëndosh nëse hahet në sasi të arsyeshme, domethënë 200-300 gramë në ditë, ne shtojmë në peshë kryesisht nga ajo që i shtojmë: gjalpë, paste, sallam, majonezë ose reçel.

Thekra është më e shëndetshmja

Shpesh nuk ka deklarata në bukë e nuk mund ta dimë çka përmban saktësisht. Duhet t’i kushtoni vëmendje llojit të miellit. Rekomandohet mielli i thekrës sepse përmban vitamina e minerale, është i pasur me fibra, tretet më lehtë dhe për shkak të indeksit të tij glicemik, krijon një ndjesi ngopjeje që zgjat. Buka e bërë nga mielli i tërshërës është gjithashtu e shkëlqyer, si dhe buka e pasuruar me fara dhe arra.

E bardha shmanget më së miri

Kjo bukë ka vlerën më të ulët ushqyese e përmban sasi të fshehura sheqeri e kripe, dhe ka një indeks të lartë glicemik. Pasi hamë një fetë bukë të bardhë, sheqeri në gjak rritet e më pas bie, prandaj ndjesia e ngopjes zgjat për një kohë të shkurtër. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Shëndeti

Çka tregon tensioni i lartë te personat nën 40-vjeç?

Published

on

Dy studime të reja tregojnë se tensioni i lartë i gjakut para moshës 40 vjeç rrit ndjeshëm rrezikun për sëmundje të zemrës dhe ishemi.

Studimi në SHBA: mbi 4,800 persona – tensioni i lartë para të 40-ave trefishon rrezikun në 20 vitet e ardhshme.

Studimi në Korenë e Jugut: mbi 2.5 milionë persona – gratë me tension të lartë kishin 76% më shumë rrezik, burrat 85%.

Shkencëtarët theksojnë se tensioni i lartë dëmton zemrën dhe, së bashku me faktorë si mbipesha, kolesteroli, sheqeri i lartë dhe duhanpirja, rrit mundësinë për atak kardiak.

Në këtë hapësirë, zemra mbushet me gjak dhe ushqehet me oksigjen.

Nëse matësi i tensionit tregon vlerat 90/60 mmHg (pra 9 me 6 si thuhet zakonisht) ose më pak, atëherë tensioni i gjakut konsiderohet i ulët.

Nëse matësi tregon vlerat midis 90/60 dhe 120/80 atëherë tensioni i gjakut është i shëndetshëm dhe në nivel ideal.

Nëse matësi tregon vlerat midis 120/80 dhe 140/90 atëherë tensioni i gjakut është pak më i lartë se mesatarja.

Nëse matësi tregon vlerat mbi 140/90 atëherë tensioni i gjakut është i lartë dhe klasifikohet si hipertension.

Nëse vlerat e të dy njësive arrijnë mbi 180 dhe 110 atëherë duhet duhet të shkoni menjëherë te mjeku. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara