

Shëndeti
Më në fund, një vaksinë e malarias premton të jetë e suksesshme
Published
4 years agoon
By
Betim GashiRezultate fillestare janë shpresëdhënëse se mund të ketë një mjet të ri në betejën kundër këtij paraziti të dëmshëm të lindur nga mushkonjat.
Çdo sekond, shtatë njerëz hasin një nga vrasësit më pjellorë të njerëzimit: një parazit që ndryshon formën që bartet në pështymën e mushkonjave femra, që mund të shmangë sistemin imunitar të njerëzve dhe të jetojë në mëlçitë dhe qelizat e gjakut. Çdo dy minuta, paraziti pretendon një viktimë tjetër nën moshën pesë vjeç – dhe sjell një tjetër rrahje zemre dhe humbjeje. Ky cikël i zymtë luan çdo orë, çdo ditë, çdo javë, çdo vit.
Për më shumë se një dekadë, Halidou Tinto është drejtuar kundër këtij vrasësi. Tinto, një epidemiolog, ekspert i malarias dhe një drejtor rajonal i Institutit të Kërkimeve të Burkina Faso-s në Shkencat e Shëndetit, i shërben rrethit të Nanoro. Me ardhjen e musonit afrikan çdo verë, rastet e malarias rriten në Nanoro dhe komunitetet në të gjithë vendin. Burkina Faso, një vend me 20 milionë banorë, regjistron rreth 11 milionë raste të malarias në vit – si dhe 4 mijë vdekje.
Por pas disa muajsh diskutimi me familjet vendase për pjesëmarrjen e tyre në provën e vaksinës së malarias, pas vitesh të tëra eksperiencë me provat mjekësore në këtë zonë dhe dekadave të hulumtimeve globale, Tinto po ua kthen shpresën njerëzve.
Në një studim të botuar në The Lancet, një ekip ndërkombëtar ka ndarë të dhëna të reja premtuese për një vaksinë të mundshme. Prova e fazës dy, bazuar në 450 fëmijë në Nanoro, vlerësoi R21, kandidat potencial për vaksinën e malarias, i cili ka qenë në zhvillim e sipër në Mbretërinë e Bashkuar për më shumë se një dekadë. Studiuesit zbuluan se pasi fëmijët morën tri doza në një periudhë tetë javë dhe një përforcues 12 muaj më vonë, vaksina R21 ishte 77 për qind efektive në ndalimin e malarias, krahasuar me një vaksinë kontrolli të tërbimit.
R21 është kandidati i parë i vaksinës për malarian që kalon pragun prej 75 për qind, një qëllim që Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSh) vendosi për herë të parë në vitin 2013. Nëse shpallet në prova më të mëdha, R21 mund të shtojë një tjetër mjet të fuqishëm në paketën e botës për të luftuar malarian.
“Ne jemi entuziastë, por na duhet ende prova e fazës së tretë për të konfirmuar efikasitetin dhe sigurinë e vaksinës para se të vazhdojmë”, thotë Tinto.

Malaria ndikon në mënyrë disproporcionale në Afrikë
Në vitin 2019, gati gjysma e popullsisë së botës ishte në rrezik nga malaria. Më shumë se 90 përqind e rasteve dhe vdekjeve ndodhën në Afrikë, duke goditur veçanërisht rëndë Nigerinë dhe Republikën Demokratike të Kongos.
Në vitin 2019, bota pa rreth 229 milionë raste të malarias, 409 mijë prej tyre përfunduan me fatalitet – dy të tretat e të cilëve ishin fëmijë të vegjël.
Në dy dekadat e kaluara, bota ka bërë përparim të jashtëzakonshëm drejt frenimit të malarias, falë përdorimit të gjerë të rrjetave të shtratit, diagnozës së shpejtë dhe përdorimit sezonal të barnave parandaluese antimalarike.
Për të bërë një përparim domethënës edhe një herë, OBSh është i përkushtuar për të gjetur një vaksinë të malarias. Më shumë se 140 kandidatë të ndryshëm të vaksinave të malarias janë në zhvillim. Tani për tani, asnjë nuk është aprovuar zyrtarisht.
Shumica e rasteve të malarias janë shkaktuar nga paraziti Plasmodium falciparum, gjenoma e të cilit përmban më shumë se 5 mijë gjene – shumë më tepër sesa 12 tronditjet brenda koronavirusit që shkakton COVID-19.
“Ka shumë interes dhe shumë entuziazëm rreth vaksinave në këtë moment, për shkak të COVID-19… por padyshim, ne po synojmë diçka krejt ndryshe”, thotë autori kryesor i studimit, Mehreen Datoo.

Ndryshe nga bakteriet dhe viruset, parazitët si Plasmodium kalojnë disa faza të jetës në trupin e njeriut, gjë që e bën edhe më të vështirë hartimin e vaksinave për ta. Kur një mushkonjë femër ngjit proboscisin e saj në lëkurën e një personi për një vakt gjaku, parazitët Plasmodium në pështymën e mushkonjës mund të transferohen në qarkullimin e gjakut të personit. Brenda gjysmë ore, këta parazitë largohen nga qarkullimi i gjakut dhe vendosen në mëlçi, ku shumohen me mijëra.
Njerëzit e infektuar përjetojnë ethe dhe simptoma të ngjashme me gripin që mund të çojnë në komplikime të rënda ose vdekje nëse nuk trajtohen. Zhvillimi i vaksinave është i vështirë për shkak të asaj se sa komplekse është sëmundja, por rezultatet më të reja të provës së vaksinës janë premtuese, me mbi 75 përqind të efikasitetit./UBTNews

Kalciumi është vitaminë mjaft e rëndësishme për trupin e njeriut, për eshtra të fortë si dhe për një lëkurë të shëndetshme.
Gjithashtu me anë të kësaj vitamine bëhet stabilizimi i presionit të gjakut, rregullojnë sekretimin e hormoneve dhe sjellin sinjale nervore siç duhet.
Kur ju nuk merrni mjaftueshëm nga ky vitaminë, ju mund të vuani nga mungesa e kalciumit që mund të identifikohet me simptoma të caktuara.
Disa nga këto simptoma janë si lëkura e thatë, lodhja, depresioni, pagjumësia, ftohje të shpeshta, dhimbje të dhëmbit etj., shkruan EO
Për të evituar këtë duhet që së paku një person të konsumojë 1000mg kalcium në ditë.
Shëndeti
Gjethet e mentes për shëndetin e trurit dhe stomakut
Published
24 hours agoon
April 16, 2025
Menta është një barishte e pasur në ushqyes e vlera për shëndetin, vitaminat dhe mineralet që përmban e rendisin atë ndër erëzat dhe barishtet më të shëndetshme për organizmin.
Sipas të dhënave, konsumi i gjetheve të mentës jo vetëm përmirëson funksionet e trurit por edhe të sistemit tretës.
Vlerat shëndetësore të gjetheve të mentës
Sistemi tretës – Konsumi i rregullt i gjetheve të mentës ndihmon në përmirësimin e sistemit tretës. Mentoli është një përbërës që gjendet tek të gjitha barishtet e familjes botanike ku bëjnë pjesë menta dhe nenexhiku qetësojnë muskujt e aparatit tretës duke zbutur dhimbjet.
E ftohura – Vlerat e mentës janë pozitive në zhbllokimin e rrugëve të frymëmarrjes të prekura nga e ftohura dhe gripi.
Higjiena e gojës – Ndihmon në largimin e erës së keqe të gojës, është efikase kundër mikrobeve që akumulohen në dhëmbë dhe optimizon higjienën e gojës.
Funksionet e trurit – Aroma e mentës mjafton për të përmirësuar fuqinë e trurit dhe përmirësuar funksionet dhe aftësitë e tij.
Menta për tretje të shkëlqyer – Vaji i mentës e nenexhikut përshpejton zbrazjen e stomakut nga mbetjet ushqimore, shmang pengesat në aparatin tretës.
Menta në mjekësinë popullore – Përdoret gjerësisht për vlerat e saj qetësuese dhe aromatike, konsiderohet e dobishme në përmirësimin e shëndetit të mëlçisë, mushkërisë dhe zorrës së trashë. Shpesh menta përdoret për të trajtuar diarrenë apo dhimbjet menstruale.
Si ta rrisni mentën në kushtet e shtëpisë?
Menta është barishte që lulëzon shpejt dhe kërkon përkujdesje minimale, mund të blini një filiz të bimës ose të këpusni një degë nga bima origjinale.
Futeni në një enë qelqi me ujë dhe prisni deri sa të lëshojë rrënjë. Transferoni në vazo e rriteni në ballkon ose parvazin e dritares, kërkon ujitje të mjaftueshme por edhe një sistem të mirë kullimi. Menta duhet mbrojtur nga rrezet e forta të diellit.
Gjethet e saj kanë aromë të fortë dhe nëse mbahen në ujë mund të qëndrojnë të freskëta për disa ditë.
Gjethet e mentës mund të ngrihen ose të thahen dhe të përdoren gjatë gjithë vitit.
Shëndeti
Katër ushqimet që i zhbllokojnë arteriet në mënyrë natyrale
Published
2 days agoon
April 15, 2025
Shëndeti i zemrës është thelbësor, dhe fatmirësisht natyra na ka dhuruar ushqime që ndihmojnë në pastrimin e arterieve dhe parandalimin e bllokimeve.
Nëse keni për qëllim ta keni një zemër të shëndetshme, atëherë keni parasysh se ekziston një numër i madh i ushqimeve të cilat mund t’ju ndihmojnë që në mënyrë natyrale t’i zhbllokoni arteriet, ta ulni shtypjen e gjakut dhe ta zvogëloni inflamacionin.
Shumica prej këtyre ushqimeve përmbajnë yndyra të shëndetshme, antioksidues dhe përbërës tjerë që nuk janë të mirë vetëm për zemrën, por edhe për lëkurën, flokët, prodhimin e hormoneve, etj.
Ja një listë me ushqime që ndihmojnë në zhbllokimin e arterieve në mënyrë natyrale:
Asparagusi
Një nga perimet më të mira për pastrimin e arterieve, është i mbushur me fibra, minerale, vitaminë K, B1, B2, C dhe E. Ndihmon edhe në uljen e shtypjes së gjakut dhe parandalon trashjen e gjakut që mund të shkaktojë probleme serioze kardiovaskulare.
Avokado
Herën e ardhshme kur përgatitni sallatë apo sandviç, konsideroni t’i shtoni disa rriska avokado. Konsumimi ditor i saj rezulton në kolesterinë të përmirësuar me zvogëlim të triglicerideve dhe LDL-s për 22% dhe 11% rritje në HDL (që ndryshe njihet si kolesteroli i ‘mirë’).
Brokoli
Perime tjetër e mbushur me vitaminë K e cila ndihmon në parandalimin e gëlqerëzimit apo forcimit të arterieve.
Farat ‘chia’
Kur përfshihen në ushqim, farat Chia të mbushura me fibra dhe acid alfa-linolenik mund të ndihmojnë në pastrimin e arterieve duke e rregulluar shtypjen e gjakut, duke e zvogëluar kolesterolin e keq, duke i zvogëluar trigliceridet dhe duke e rritur kolesterolin e mirë.
Përveç këtyre ushqimeve, edhe kanella, vaji i kokosit dhe kafja janë të mahnitshme për një zemër të shëndetshme.
Shëndeti
Përfitimet shëndetësore të pirjes së ujit para gjumit
Published
2 days agoon
April 15, 2025
Uji ndihmon në rikthimin e lëngjeve të humbura përmes metabolizmit, frymëmarrjes, djersitjes dhe largimit të mbeturinave.
Ju ndihmon të mos mbinxeheni, lubrifikon nyjet, mban lëkurën të shëndetshme dhe është thelbësor për tretjen e duhur. Është thelbësore të konsumoni ujë çdo ditë, megjithatë shumica e njerëzve nuk i përmbushin qëllimet e tyre ditore.
Sipas disa vlerësimeve shkencore, rreth 75% e njerëzve janë të dehidratuar kronikisht. Një studim në Journal Health & Fitness ACSM zbuloi se edhe dehidratimi delikat prej rreth 2% mund të shkaktojë lodhje, dhimbje koke, vështirësi në përqendrim, marramendje dhe më shumë.
Pra, në përpjekje për të rritur përfitimet shëndetësore të ujit, pasi ato nuk janë të hidratuar siç duhet gjatë gjithë ditës, shumë njerëz pinë ujë para gjumit. Duket si një strategji e mirë për t’ju ndihmuar të plotësoni nevojat tuaja për ujë, por gjithashtu mund të rezultojë mbrapsht.
Siç e përmendëm, shumë njerëz mund të mos pinë mjaftueshëm lëngje ditën ose mund të mos konsumojnë mjaftueshëm ushqime të pasura me ujë për të mbushur boshllëqet. Zakoni i pirjes së ujit para gjumit ju ndihmon të plotësoni nevojat për lëngje në minutat e fundit të ditës.
Për disa njerëz, pirja e ujit para gjumit mund t’i ndihmojë të flenë më mirë, duke i mbajtur ata më të freskët dhe më të rehatshëm.
Meqenëse temperatura luan një rol të madh në aftësinë tuaj për të fjetur mirë, kjo mund të jetë padyshim një përfitim.

Haradinaj kujton viktimat e Masakrës së Poklekut në 26-vjetorin e saj

William Levy flet pas arrestimit: “Njoha njerëz të rinj në qeli”

Nis gjykimi i të dyshuarve për sulmin terrorist në Banjskë

Carlo Ancelotti pas eliminimit nga Championsi: “Ne jemi ende në garë për tituj”

SHBA dhe BE në bisedime për paqe në Ukrainë

Shprehitë që janë duke jua dëmtuar trurin

Rama: Tirana do të jetë epiqendra e politikës evropiane me 16 maj

Një i arrestuar në Podujevë për organizim të skemave piramidale

Kalifornia padit Trump: Tarifat doganore janë të paligjshme dhe shkaktojnë dëme
Të kërkuara
-
Bota3 months ago
Marrëveshja për pranimin e pakufizuar të emigrantëve, Shtëpia e Bardhë tërhiqet nga tarifat ndaj Kolumbisë
-
Bota3 months ago
Fluturimet e dëbimit kanë filluar, thotë Shtëpia e Bardhë
-
Bota3 months ago
Shtëpia e Bardhë: Armëpushimi në Liban do të zgjatet deri më 18 shkurt
-
Lajmet nga UBT2 months ago
Përgatituni për të udhëhequr politikën e të ardhmes me Fakultetin e Shkencave Politike në UBT