

Published
3 years agoon
By
Betim GashiNjë hulumtim i kryer nga “CNR di Pozzuoli” dhe “Université Laval di Québec” dhe i botuar në “Nature Communications” studioi mbipeshën dhe efektet e saj në kujtesën episodike. Testet e kryera te minjtë zbuluan se mbipesha ndikon në funksionin e trurit, duke çuar në humbjen e kujtesës.
Në fakt është zbuluar se truri i minjve obezë pëson ndryshime, në strukturën dhe funksionin, të qarqeve hipokampale dhe në aftësinë për të kryer detyra të caktuara njohëse në një mënyrë optimale, veçanërisht në lidhje me kujtesën.
Rëndësia e kujtesës episodike
Truri i gjitarëve vazhdon të gjenerojë neurone gjatë gjithë jetës; prodhimi i neuroneve ndikon veçanërisht në kujtesën episodike, që është aftësia për të kujtuar ngjarjet personale dhe rrjedhimisht për të planifikuar veprime individuale në të ardhmen. Kujtesa episodike ruhet në hipokampus.
Epo, studimi zbuloi se dy molekula do të shkaktonin mosfunksionim: neuropeptid orexin dhe endokannabinoid 2-arachidonoylgligerol. Këto do të ndikonin në aktivitetet normale të hipokampusit në moshën madhore, një fenomen që bëhet më i dukshëm tek individët obezë. Prandaj, humbja e kujtesës do t’i shtonte shqetësimet njohëse që ndodhin tek të rriturit me një indeks të lartë të masës trupore.
Mbipesha, një problem mbarëbotëror
Faktorët psikologjikë gjithashtu luajnë një rol vendimtar: në fakt, ne priremi të hamë më shumë para televizorit, kur jemi të hutuar dhe kujtesa episodike është më pak e përfshirë. Me fjalë të tjera, të qenit mbipeshë mund ta bëjë më të vështirë memorizimin e asaj çfarë dhe sa keni ngrënë, duke rritur gjasat për të ngrënë tepër.
Të kuptuarit se si ne rregullojmë instinktivisht konsumin dhe sjelljen tonë të të ngrënit është e rëndësishme për të zhvilluar strategji terapeutike kundër mbipeshës
You may like
Shëndeti
Anemia, njihuni me shkaqet për ta parandaluar atë
Published
7 hours agoon
February 24, 2025
Anemia është sëmundje që të sjell probleme në organizëm ku mbi të gjitha ulje të fuqisë fizike. Ajo zhvillohet kur nuk keni mjaftueshëm qeliza të kuqe të gjakut, të shëndetshme, për të transportuar oksigjenin në gjithë trupin.
Qelizat e gjakut mund të kenë mungesë të hemoglobinës, proteina që iu jep qelizave ngjyrën e kuqe.
Ja disa nga shkaqet që çojnë në zhvillimin e anemisë si tek fëmijët ashtu edhe të rriturit:
Humbje të gjakut
Humbja e shumë qelizave të kuqe të gjakut është shkaktar i zakonshëm i anemisë. Gjakderdhja gjatë ciklit menstrual, ulcera, dëmtime ose operacioni shkaktojnë humbje të gjakut deri në anemi. Gratë që kanë shumë gjakderdhje gjatë ciklit menstrual duhet të bëjnë analiza për anemi.
Hekuri me pakicë
Një dietë e ulët në hekur shkakton anemi. Hekuri nga burimet bimore e suplementet s’absorbohet aq mirë sa në burimet shtazore. Problemet me tretjen, si sëmundja e Crohn, celiake ndërhyjnë në absorbimin e hekurit. Disa ushqime vështirësojnë marrjen e hekurit kur merren me ushqime që janë të pasura në hekur.
Këtu përfshihen: Produktet e qumështit, ushqime të tjera të pasura në kalcium, antacidet, kafja, çaji.
Mungesa në vitamina
Trupi ka nevojë për vitaminën B12 ashtu dhe për folate për të prodhuar qeliza të kuqe. Një dietë e ulët në këto vitamina shkakton anemi. Një çrregullim autoimunitar ose problem me tretjen pengon trupin të absorbojë vitaminë B12. Ushqimet me bazë shtazore dhe drithërat janë burim i mirë i vitaminës B12. Ndërsa folate gjendet tek perimet e gjelbra, frutat, fasulet dhe bizelet, dhe janë të shtuara si acid folik tek buka, makaronat dhe drithërat.
Faktorët e rrezikut
Gratë që vuajnë nga ndonjë sëmundje kronike janë më të predispozuar që të zhvillojnë anemi. Kur humbasin shumë gjak gjatë ciklit, gratë bëhen anemike. Shtatzënia shkakton ndryshime në volumin e gjakut tek gratë, gjë që mund të rezultojë në anemi. Sëmundjet kronike si të veshkave ndërhyjnë në aftësinë e trupit për të prodhuar qeliza të kuqe të gjakut. Një dietë e ulët në hekur, folate ose vitaminë B12 mund të rrisë rrezikun. Disa lloje të anemisë janë edhe të trashëguara. /UBT News/
Shëndeti
Fibrat, sekreti i sistemit të shëndetshëm të tretjes
Published
8 hours agoon
February 24, 2025
Të pasur me fibra, ushqimet si perimet, frutat dhe drithërat janë thelbësore për shëndetin tretës. Ato ndihmojnë në parandalimin e kapsllëkut dhe mbështesin balancën e baktereve të shëndetshme në zorrë, duke kontribuar në uljen e rrezikut për sëmundje kronike.
Fibrat ndihmojnë gjithashtu në uljen e niveleve të kolesterolit dhe stabilizimin e nivelit të sheqerit në gjak.
Përfitimet e fibrave janë gjithashtu të dukshme në kontrollin e peshës, pasi ofrojnë ndjenjë ngopjeje që mund të parandalojë ngrënien e tepruar.
Rritja e konsumit të ushqimeve me fibra gjithashtu ndihmon në forcimin e sistemit imunitar, pasi fibra ushqen bakteret e mira që jetojnë në zorrë, të cilat luajnë rol të rëndësishëm në luftimin e infeksioneve dhe mbrojtjen e trupit.
Shëndeti
Ushqimet më të këqija që shkaktojnë rritjen e sheqerit në gjak
Published
14 hours agoon
February 24, 2025
Sheqeri i lartë në gjak mund të shkaktojë një mori efektesh anësore dhe me kalimin e kohës, çon edhe në diabet. Por, ka disa mënyra për të menaxhuar nivelet e sheqerit në gjak, dhe shmangia e disa ushqimeve është pikënisje e shëndetshme.
Një dietë që përbëhet nga ushqime të pasura me fibra, karbohidrate të pa përpunuara, peshk e yndyrna të shëndetshme, këshillohet për ata me sheqer të lartë.
Për sa i përket ushqimeve që duhen shmangur, përfshihen ushqimet e pasura me sheqer të shtuar dhe karbohidrate të rafinuara.
Ja lista e ushqimeve më të këqija që këshillohet të shmangni.
Embëlsuesit natyral – Disa njerëz përpiqen të shmangin sheqerin e bardhë e kërkojnë diçka më natyrale si mjalti. Fatkeqësisht, edhe pse këto burime të sheqerit janë më të natyrshme se ai i bardhë i rafinuar, mund të shkaktojnë rritje të sheqerit. Në vend që të kërkoni mjaltë, provoni një ëmbëlsues me zero kalori.
Ushqimet e skuqura – Ngrënia e ushqimeve të skuqura shkakton rritje në nivelet e glukozës në gjak. Këto ushqime të mbushura me yndyrna, për shkak të vajit që përdoret çon në një tepricë të sheqerit në gjak. Ushqimi i skuqur mund të rrisë rrezikun e kolesterolit të lartë, shtimit në peshë e zhvillimit të diabetit të tipit 2.
Patatet – Mund të mos jenë ushqimi më i mirë për sheqerin në gjak. Megjithatë, nuk duhet ta shmangni këtë ushqimi, por preferohet kombinimi me disa ushqime të pasura me fibra ose proteina, të cilat mund të ndihmojë në balancimin e sheqerit.
Ushqimet e larta në yndyrna të pashëndetshme – Ato mund të ndikojnë në nivelet e sheqerit se insulina është një nga hormonet më të rëndësishme në rregullimin e niveleve të glukozës në gjak.
Kosi i frutave – Këto produkte që mund t’i gjeni në raftet e marketeve, edhe pse në dukje të shëndetshme, në të vërtetë përmbajnë sheqer dhe nuk kanë të njëjta vlera sa një kos shtëpie, të cilit mund t’i shtoni frutat tuaja të preferuara të stinës.
Lëngjet e frutave – Fibrat dietike ashtu edhe proteinat, që ndihmojnë në balancimin e sheqerit në gjak, nuk mund të gjenden me shumicë në lëgjet e frutave.
Shumë nga këto lëngje të shiten në ushqimore janë të pasura me karbohidrate, që rrisin edhe më shumë sheqerin e lartë në gjak. Në vend të kësaj, përdorni qumësht, kos apo edhe kefir, e shtoni një burim fibrash si fruta të freskëta ose të ngrira. Plus, disa arrorë dhe farat si ato chia ose të lirit.
Ju mund të shtoni edhe një lugë gjalpë kikiriku, ose pluhur proteinash për ta mbajtur sheqerin në gjak më të qëndrueshëm.
Karbohidratet e përpunuara – Përfshihen buka e bardhë, orizi i bardhë, patatet dhe ushqime të lehta si patatina etj. Nuk keni nevojë t’i përjashtoni ato. Për të ulur ndikimin e tyre, kombinoni me ushqime të pasura me proteina dhe fibra.
Drithërat me sheqer – Disa drithëra mund të jenë të larta në karbohidrate dhe u mungojnë fibrat dietike dhe proteinat, dy lëndë ushqyese që mbajnë sheqerin në gjak të qëndrueshëm dhe në kontroll.
Karamelet dhe ëmbëlsirat – Fatkeqësisht, nëse sheqeri në gjak është i lartë, gjëja e fundit që duhet të bëni është të konsumoni grushta me karamele. Pavarësisht se çfarë lloj karamelesh apo ëmbëlsirash zgjidhni, mirë që t’i shmangni. /UBT News/

Shkencëtarët kanë një përgjigje për të gjithë personat që vazhdimisht kërcasin gishtat dhe që shumë e konsiderojnë si një veprim të dëmshëm.
Ajo që ndodh në të vërtetë kur ju kërcisni gishtat është përthyerja e vendit ku dy kockat e gishtave bashkohen, të cilat janë të mbështjella nga një kapsulë e përbashkët e mbushur me lëng.
Në momentin e kërcitjes hapësira mes kockave zgjerohet dhe lëngu i përbashkët bëhet i pamjaftueshëm për të mbushur boshllëkun. Presioni brenda bie dhe shfaqet një flluskë e mbushur me gaz. Tingulli që ne dëgjojmë është plasja e kësaj flluske. Në bazë të një testi të realizuar nga studiuesit personat që kërcasin gishtat nuk vuajnë nga enjtja e duarve dhe artriti.
Nëse deri më tani keni menduar se vesi i të kërciturit të gishtërinjve është në dëm të shëndetit tuaj, në bazë të këtij studimi vërtetohet se jeni gabuar.
Megjithatë duhet të dini se ky veprim juaji është shenjë e nervozizmit të shpeshtë.

Anemia, njihuni me shkaqet për ta parandaluar atë

Vdiq këngëtarja Roberta Flack

Fibrat, sekreti i sistemit të shëndetshëm të tretjes

Lille ia vendos çmimin Zhegrovës

Përplasje “kokë më kokë” e autobusëve në Gjermani, të paktën 35 të lënduar

Si po ndikon inteligjenca artificiale te sytë dhe a do të zëvendësojë okulistin?

Inovacion për qytetet e së ardhmes, Rektori Hajrizi prezanton UBT Smart City në EU Winter School

19 vjet burgim ndaj F.V për vrasje në vitit 2021 në Mitrovicë

Kancerlari i ardhshëm gjerman premton të “gjejë mënyra” për të siguruar që Netanyahu nuk do të arrestohet në Gjermani
Të kërkuara
-
Magazinë2 months ago
Ky mendohet se është djali 20 vjeçar i Parashqevi Simaku, Luke Nohfe
-
Bota4 weeks ago
Marrëveshja për pranimin e pakufizuar të emigrantëve, Shtëpia e Bardhë tërhiqet nga tarifat ndaj Kolumbisë
-
Bota1 month ago
Fluturimet e dëbimit kanë filluar, thotë Shtëpia e Bardhë
-
Bota4 weeks ago
Shtëpia e Bardhë: Armëpushimi në Liban do të zgjatet deri më 18 shkurt