Lajmet

​Mbi 21 mijë aksidente, 88 prej tyre me fatalitet gjatë vitit 2023

Njohësit e kësaj fushe theksojnë se shkak i këtij numri të madh të aksidenteve është dhe do të mbetet infrastruktura rrugore.

Published

on

Viti 2023 sa i përket aksidenteve në komunikacion në nivel vendi është mbyllur si një vit i jashtëzakonshëm, pasi që numri i aksidenteve ka shkuar mbi 21 mijë, prej tyre 88 me fatalitet. Njohësit e kësaj fushe theksojnë se shkak i këtij numri të madh të aksidenteve është dhe do të mbetet infrastruktura rrugore, për çka thonë se deri më tash nuk është mare asnjë masë parandaluese në pikat e zeza në komunikacion. Ndërsa nga institucionet përgjegjëse për këtë situatë thonë se në vitin 2023 nuk janë përmbyllur shumë projekte, porse në vitet në vijim do të investohet dhe do të ketë përmirësime.

Sipas raportit të policisë, derisa në vitin 2022 ishin 11 mijë 755 aksidente më dëme, gjatë muajit janar-nëntor të vitit 2023 numri ka arritur në13 mijë e 294, si dhe persona të lënduar mbi 15 mijë.

Këtë situatë alarmante e cilëson edhe eksperti i komunikacionit, Nol Dedaj i cili tha se viti 2023 ka qenë vit i shëmtuar. Dedaj tha se faktori kryesor i rritjes së numrit të aksidenteve është mungesa e investimeve në komunikacion, ai tha se institucionet duhet të kenë strategji për zvogëlimin e aksidenteve, por se as atë nuk e kanë.

“Për fatin tonë të keq viti 2023 ka qenë një vit i shëmtuar sa i përket aksidenteve të komunikacionit për shkak se parametrat dhe analizat e aksidenteve na japin që ka pas rritje të aksidenteve në çdo formë, nga numri nga lëndimet , pastaj deri të fatalitet dëmet materiale etj. Absolutisht nuk është marrë asnjë masë dhe asnjë projekt i sigurt me shuma të mëdha për me ndikuar në sigurinë e komunikacionit rrugorë. Po ashtu institucionet tona nuk kanë strategjinë sa i përket zvogëlimit të numrit të aksidenteve, nuk e kanë institucionet përkatëse të cilat duhet të merren me hulumtimin e aksidenteve, nuk kanë agjensionet për siguri rrugore. Pra këto janë gjërat fillestarë që i thash edhe që nuk i kanë dhe do të kemi çdo vit vetëm rritje të numrit të aksidenteve. Pikat kyçe janë, faktori njeri, që në qoftë se zbërthen faktori njeri sa të metat i ka, faktori rrugë i cili me elementet e tyre është jashtëzakonisht i ulët, pastaj faktori automjet i cili që në përgjithësi me elementet e tyre sikur frenimi dhe ndriçimi kanë një nivel të ulët të zhvillimit, edhe dy faktorë na paraqiten sikur faktori komunikacioni në rrugë drejtpërdrejt me menaxhimin e komunikacionit dhe me faktorin incident të cilat po shihen pasojat e këtyre aksidenteve”, tha Dedaj.

Të njëjtin mendim sa i përket aksidenteve rrugore dhe investimeve në infrastrukturë e ka edhe njohësi i kësaj fushe, Bekim Ahmeti. Derisa përmend mungesën e kamerave, mungesën e radarëve, mungesën e transportit publik, ai shprehet se gjendja është e njëjtë, nuk ka asnjë ndryshim për investime në komunikacion. Ahmeti thotë se për parandalimin e aksidenteve duhet të vetëdijesohen qytetarët dhe institucionet të gjejnë zgjidhje për ta.

“Është njësoj sepse nuk kemi, kamera, nuk kemi radar, as transport publik më të mirë se sa vitin e kaluar jemi njësoj aty ku kemi qenë. Nuk e di, vetëdija e qytetarëve si po e shoh nuk ka ndryshuar sepse por një statistikë që e kemi dhënë para disa ditëve nuk ishte një diference prej vitit në vit. P.sh prej shkaktarëve të mundshëm të cilët kanë pësuar aksidente qytetarët. Po mendoj që të vetëdijesohen institucionet tona, lokale apo ato qendrore që të kemi një tramvaj në Prishtinën, dhe pastaj të vazhdojmë në qytetet tjera aty ku kanë nevojë, të vazhdohet me unazën e qytetit e cila ka ngecur nga viti 2009 dhe të kemi një transport publik brenda qytetit më të mirë dhe qytetarët te kenë nevojë më pak të marrin automjetin e udhëtareve”, tha Ahmeti.

Sa i përket investimeve në infrastrukturë, komunikacion dhe pikave të zeza të aksidenteve, ministri i Infrastrukturës, Liburn Aliu thotët se 2023-ta ka qenë vit i vështirë, por sipas tij, janë përmbyllur projekte të rëndësishme rrugore. Aliu përmendi investimet në rrugën e Gjakovës, Podujevës dhe autostradën e Gjilanit.

“Viti 2022 ka qenë rritje e punës e cila themi në fund e ka arrit me nxjerr disi të suksesshëm vitin 2022, por viti 2023 ka qenë vit i dinamikave dhe në 2024 presim me i vazhduar këto projekte më tutje. 2023 ka qenë fillim i përmbylljes të gjitha punëve në vend qoftë në infrastrukturë, ndërtimin, mirëmbajtjen, sinjalistikën i kemi filluar projektet e rëndësishme të kyçjeve , një pjesë është dashtë të mbyllen dhe të rifillohen sikur rasti i Mitrovicës jemi marrë me zgjidhjen e problemeve në rrugën e Gjakovës, ajo për Podujevë është në proces mjaftë të mbarë dhe do të realizohet brenda afatit. Kemi arrit me përfunduar dizajnin e kyçjes së autostradës nga Gjilani deri në Dheun e bardh e cila fillon në 2024”, tha Aliu.

Po ashtu, Aliu shtoi se për vitin 2024 vendosja e kamerave në komunikacion do të jetë një ndër investimet më me ndikim në komunikacion. Ai u shpreh së është i kënaqur me investimet të cilat janë përfunduar dhe ato që janë në nisje sa i përket komunikacionit në vend.

“Sa i përket aksidenteve, një projekt tjetër të cilën jemi duke zhvilluar është projekti ITS-së i cili ka me ndikuar shumë, projekti i sinjalistikës që ka filluar në këtë vit dhe është gjithandej në rrugët e Kosovës duke ekzekutuar projektet e sinjalistikës dhe infrastrukturës do të merren të gjitha masat. Përmbyllje do të jetë sistemi inteligjent që do të vendosen kamerat gjithandej në rrugët, në veçanti në autostrada i cili do të jetë i kombinuar edhe me aspektin e taksës rrugore. Jemi në fazë të dizajnimit, e kemi përmbyll edhe strategjinë, jemi duke punuar në terma të referencës që të punojmë sa më shpejt. Viti 2025 do të jetë viti i përmbylljes së ITS-së, po shpresoj, jemi duke punuar që me qenë 2025-ta përmbyllje e ITS-së”, tha Aliu.

Lajmet

​Lansohet udhëzuesi për matjen e dënimit, konsiderohet hap i rëndësishëm për sistemin e drejtësisë penale

Published

on

By

Gjykata Supreme ka lansuar udhëzuesin për matjen e dënimit, i cili u konsiderua si hap i rëndësishëm për sistemin e drejtësisë penale. Ky dokument u tha se do të ofrojë një kornizë të qartë për shqiptimin e dënimeve për shkeljet penale në Kosovë. Në lansimin e këtij udhëzuesi mori pjesë edhe ambasadori amerikan, Jeff Hovenier, i cili deklaroi se raportet ndërkombëtare dhe vendore tregojnë se “sistemi i drejtësisë shpesh shqipton dënime të buta”.

Kryetari i Gjykatës Supreme, Fejzullah Rexhepi tha se ky udhëzues shënon moment të rëndësishëm për sistemin e drejtësisë.

Me lansimin e këtij udhëzuesi të Gjykatës Supreme shënojmë një moment të rëndësishëm për sistemin e drejtësisë. Ky dokument është rezultat i një pune të gjatë, reflekton edhe angazhimin tonë për të siguruar një drejtësi të konsoliduar dhe një praktikë unifikuese në përputhje me dispozitat e legjislacionit në fuqi. Udhëzuesi i përgjithshëm i politikës ndëshkimore i miratuar në vitin 2018 ka shërbyer si një pikë reference për gjyqtarët për trajtimin e rasteve penale. Megjithatë, zhvillimet e reja ligjore në Kodin Penal dhe në Kodin e Procedurës Penale të Republikës së Kosovës dhe problemet me zbatimin e ligjit në praktikë kanë nevojë për rishikimin dhe përmirësimin e tij me qëllim që të adresohen ndryshimet e bëra dhe harmonizimin në praktika brenda sistemit gjyqësor”, deklaroi ai.

Kreu i Supremes theksoi se udhëzuesi i ri ofron sqarime specifike për secilin kapitull të Kodit Penal. Në hartimin e tij, Fejzullahu tha se kontributi i Ambasadës Amerikane ka qenë thelbësor edhe në hartimin e udhëzuesit të përgjithshëm për matjen e dënimit.

Ambasadori i Shteteve të Bashkuara të Amerikës, Jeff Hovenier teksa foli për rëndësinë e këtij udhëzuesi, theksoi se raportet ndërkombëtare e vendore tregojnë se në Kosovë po shqiptohen dëbime më të buta.

Dënimi është ndër fazat më të rëndësishme të drejtësisë penale dhe udhëzuesi i përgjithshëm do të ofrojë një kornizë të qartë për shqiptimin e dënimeve për shkeljet penale në Kosovë. Siç e dëgjuam, para gjashtë viteve Kosova ka miratuar udhëzuesin e parë për matjen e dënimeve dhe zyrtarët e sistemit të drejtësisë së Kosovës vazhdojnë që të jenë shembull për vendet e rajonit duke integruar një udhëzues i cili është i bazuar në qasje të bazuar në udhëzues në kornizën e punës së drejtësisë së tyre penale. Raportet ndërkombëtare dhe vendore tregojnë se sistemi i drejtësisë në Kosovë ende shumë shpesh shqipton dënime të buta dhe jo proporcionale, duke theksuar nevojën urgjente që ky udhëzues të zbatohet plotësisht. Drejtësia është e drejtë vetëm kur është e drejtë”, u shpreh Hovenier.

E kryesuesi i Këshillit Gjyqësor të Kosovës (KGjK), Albert Zogaj tha se udhëzuesi është një sistem rregullash i domosdoshëm për interpretimin unik të ligjit në Kosovë.

Edhe raportet ndërkombëtare për sundimin e ligjit në Kosovë, me theks të veçantë raporti i Komisionit Evropian për progresin në Republikën e Kosovës vë theksin tek nevoja e unifikimit të praktikës gjyqësore dhe tek roli kyç që ka Gjykata Supreme në përpjekjen dhe unifikimin e praktikës gjyqësore dhe zbatimit unik të ligjit. Është krejtësisht e domosdoshme dhe sigurisht KGjK e mbështet nevojën që drejtësia të jetë e parashikueshme, ku të gjithë zbatojnë rregullat unike të interpretimit, vlerësimit, fakteve dhe njëkohësisht aplikimit të ligjeve për të ruajtur balancin e vlerave shoqërore. Kemi arritur në standardin apo nivelin kur në fakt ky sistem rregullash duhet të shndërrohet në sistem të vlerësimit të performancës së gjyqtarëve dhe prokurorëve por edhe njëkohësisht edhe të sistemit të performancës së gjykatave në vend“, theksoi Zogaj.

Në lansimin e udhëzuesit të përgjithshëm për matjen e dënimit, ushtruesi i detyrës së kryeprokurorit të shtetit, Besim Kelmendi theksoi se

Miratimi i udhëzuesit për matjen e dënimit është një nga hapat më të rëndësishëm në sistemin e drejtësisë dhe mund të bëjë një hap shumë të madh për harmonizimin e praktikave për matjen e dënimit. Në vitin e parë kur i miratua udhëzuesi për matjen e dënimit shumë nga ne ishim skeptik për fatin e këtij udhëzuesi. Është pikërisht ai udhëzues që ka ndryshuar thelbësisht perspektiven e sistemit gjyqësor dhe sistemit prokurorial për matjen e dënimeve. Në vitin e parë, për prokurorët matja e dënimit është konsideruar detyrë dhe obligim ekskluziv i gjyqësorit, tani edhe për ne është e qartë se udhëzuesi i kësaj natyre është një burim me vlerë të jashtëzakonshme edhe për punën e prokurorëve”, përfundoi ai.

Udhëzuesi i politikës ndëshkimore ka për qëllim të mbështesë gjykatat në krijimin e vendimeve që mbështeten në parimet themelore të shtetit të së drejtës. Po ashtu, rëndësia e këtij udhëzuesi është thelbësore për rritjen e besimit të publikut në sistemin e drejtësisë penale.

Continue Reading

Lajmet

Ministria e Infrastrukturës njofton për mbylljen e një rruge për shkak të punimeve

Published

on

By

Ministria e Infrastrukturës njofton se nesër (e shtunē) do të ndërpritet qarkullimi i automjeteve nga udhëkryqi i Gjakovës në Klinë e deri te udhëkryqi i rrugës për Gjurgjevik.

Kjo ministri ka dhënë arsyet për ndërprerjen e trafikut dhe ka treguar se ndalimin i qarkullimit do të bëhet në intervalin kohor nga ora 15:00 deri në orën 16:00.

Ju njoftojmë që nesēr (e shtunē) mē datën 23.11.2024, në trasen e Zgjerimit të Rrugës Nacionale N9.1, Segmenti Kijevë-Dollc LOT-3, do të realizohet minimi i masave shkëmbore nga ana e majtë dhe e djathtë e zgjerimit të rrugës. Me këtë rast do të bëhet ndërprerja e qarkullimit të trafikut nga udhëkryqi i Gjakovës në Klinë e deri te udhëkryqi i rrugës për Gjurgjevik”, thuhet në njoftim.

Continue Reading

Lajmet

Banka Botërore: Shqipëria rrezikohet nga analfabetizmi

Published

on

By

22 Nëntori është Dita e Alfabetit të Gjuhës Shqipe, tashmë e shpallur dhe festë zyrtare.

116 vite pas “Kongresit të Alfabetit”, që ishte një konferencë akademike në qytetin e Manastirit, që sot njihet si “Kongresi i Manastirit”, Shqipëria po bën hapa pas, duke rrezikuar rritjen e analfabetizmit në vend.

Të dhënat e Bankës Botërore tregojnë se jo vetëm që numri i të regjistruarve në shkollat fillore po bie ndjeshëm, por ai është dhe ndër më të ulëtit në Europë.

Në vitin 2023, norma bruto e regjistrimit në shkollën fillore në Shqipëri zbriti në 93.7%, nga 105.4% që kishte qenë në vitin 2017, duke shënuar një rënie të fortë pas pandemisë.

Kjo do të thotë që të regjistruarit në shkollë fillore (pavarësisht moshës) ishin sa gati 94% e popullsisë 6-12 vjeç. Ky është niveli më i ulët rekord, që nga viti 1976, kur Banka Botërore raporton të dhënat.

Përkeqësimi i këtij treguesi, sipas ekspertëve, është i lidhur me disa faktorë si statistikorë, ashtu dhe të sjelljes. Së pari, emigrimi i familjeve që kanë fëmijë në arsimin e detyruar si dhe i atyre në moshën e arsimit të mesëm, ndërkohë që ata vijojnë të figurojnë në regjistrat e gjendjes civile.

Të dhënat tregojnë se ka rrezik të kemi rritje të numrit të të rinjve, që nuk kanë kryer as arsimin e detyruar, çka do të ulë nivelin mesatar të shkollimit në vend. Kjo mund të çojë në rritjen e numrit të analfabetëve në vend.

Jo vetëm regjistrimi në shkollat fillore që japin formim bazë ka rënë, por gjithashtu edhe cilësia e mësimdhënies, siç treguan rezultatet e fundit të testit ndërkombëtare Pisa, ku Shqipëria kishte rënien më të lartë në botë.

Nivelin më të ulët të regjistrimit bruto në arsimin fillor në Europë e ka Rumania (84.9) e ndjekur nga Bosnjë-Hercegovina (87.2), Ukraina (92.8), Malta (93.5).

Continue Reading

Kulturë

Nga burgu i Iranit në tapetin e kuq, regjisori iranian përfaqëson Gjermaninë në garën për Oscar 2024

Published

on

Filmi “The Seed of the Sacred Fig” i regjisorit iranian Mohammad Rasoulof është përzgjedhur si kandidati i Gjermanisë për çmimin Oscar 2024 në kategorinë e ‘Filmit më të Mirë Ndërkombëtar’. Ky lajm ka tërhequr vëmendjen për shkak të kontekstit të jashtëzakonshëm në të cilin Rasoulof ka realizuar këtë vepër dhe për historinë e tij personale si një regjisor dissident që ka arritur të ikë nga regjimi iranian pas persekutimit për qëndrimet e tij kundër autoriteteve.

Një film i frymëzuar nga protestat e 2022-ës në Iran

“The Seed of the Sacred Fig” është një thriller që trajton temat e dhunës shtetërore, censurës dhe paranojës që mbizotëron në Iran, një vend ku regjimi autoritar e përdor dhunën për të shuar çdo lëvizje proteste. Filmi është frymëzuar nga protestat masive që shpërthyen pas vrasjes së Mahsa Amini, një 22-vjeçare që u mbyt në duar të policisë morale iraniane, për shkak të një shkeljeje të supozuar të kodit të veshjes për gratë. Rasoulof, duke qenë në atë kohë i burgosur, dëgjoi protestat nga qelia e tij dhe e përdori këtë ngjarje si pikënisje për të krijuar një histori të fuqishme që shqyrton moralin dhe pasojat e regjimit shtypës.

Në qendër të filmit është Iman, një hetues i Gjykatës Revolucionare të Iranit, i cili është besnik ndaj regjimit, por fillon të dyshojë në ligjshmërinë e urdhërave të vdekjes që i japin atij për të nënshkruar. Në shtëpi, gruaja dhe vajzat e tij janë të përfshira në protestat “Gratë, Jeta, Liria” që shpërthyen pas vdekjes së Mahsa Amini, duke e ndërlikuar më tej jetën e Imanit, i cili është i detyruar të përballet me moralin e tij dhe me ndjenjat e tij për regjimin.

Rasoulof dhe arratisja nga Irani

Pas një periudhe të gjatë përndjekjeje nga regjimi, Rasoulof, i cili kishte qenë i ndaluar të bënte filma që nga viti 2017, u detyrua të arratisej nga Irani. Ai kishte qenë i dënuar me tetë vjet burg dhe 74 goditje me kallash për kritikat ndaj regjimit, përfshirë reagimin e ashpër të tij ndaj protestave për demokraci në Iran. Pas përfundimit të xhirimeve të filmit në fshehtësi, Rasoulof u detyrua të largohej nga Irani dhe të kalonte kufirin me këmbë për të shpëtuar nga dënimi që e priste. Ai kërkoi azil në Gjermani dhe mori mbështetje nga autoritetet gjermane, pasi informacionet e tij ishin tashmë në regjistrat e tyre.

Një film i suksesshëm në festivalet ndërkombëtare

Pas largimit të tij nga Irani, Rasoulof arriti të përfundojë filmin dhe të prezantojë “The Seed of the Sacred Fig” në Festivalin e Filmit në Kanë, ku mori çmimin special të jurisë dhe çmimin Fipresci, çmimi i kritikëve. Këto shpërblime vërtetuan suksesin dhe forcën artistike të filmit, i cili u njoh për përshkrimin e ndjeshëm të tensioneve shoqërore dhe politike në Iran. Rasoulof, pas triumfit në Cannes, shprehu në intervista se do të vazhdojë të bëjë filma dhe të tregojë histori, duke theksuar se asgjë nuk mund ta ndalojë më të shprehurit e tij artistik, pavarësisht kushteve të rrezikshme.

Përfaqësimi i Gjermanisë në Oscars

Përzgjedhja e “The Seed of the Sacred Fig” si kandidati i Gjermanisë për çmimin Oscar është një ngjarje e jashtëzakonshme, jo vetëm për shkak të cilësisë artistike të filmit, por edhe për shkak të kontekstit të tij politik dhe kulturor. Kompania e marketingut të filmit gjerman “German Films” ka zgjedhur këtë film nga një garë me 13 prodhime të tjera dhe ka vlerësuar Rasoulof si një nga regjisorët më të mëdhenj të kinemasë botërore. Zgjedhja e këtij filmi është një shembull i fuqisë së shkëmbimit kulturor në një shoqëri të lirë, ku artet mund të zhvillohen pa frikën e censurës dhe persekutimit, që është realiteti për shumë artistë të tjerë, si Rasoulof.

Një mesazh për lirinë dhe përkrahje për emigrantët

Kjo përzgjedhje gjithashtu i dërgon një mesazh të fortë për rëndësinë e lirisë së shprehjes dhe përkrahjen e artistëve që luftojnë për të drejtat e njeriut dhe lirinë. Rasoulof ka theksuar se filmi është një testament për shpresën dhe guximin e atyre që luftojnë kundër një sistemi që i shtyp. Ai shpreson që filmi të shërbejë si një urë lidhëse mes kulturave dhe të stimulojë më shumë diskutime për çështje të rëndësishme sociale dhe politike.

Filmi “The Seed of the Sacred Fig” është një vazhdim i angazhimit të Rasoulof për të përçuar mesazhe të fuqishme përmes kinemasë, dhe mundësia për ta parë këtë film të realizuar nën një sistem të lirë si ai gjerman është një mundësi e çmuar për t’u njohur me historinë e shtypjes dhe rezistencës në Iran, si dhe me forcën e artit si mjet për të thyer barrierat politike dhe sociale./D.E/

Continue Reading

Të kërkuara