Bota
Mbetjet plastike, riciklohen vetëm 9% e tyre!
Published
1 week agoon
By
UBT NEWSNë nivel global, vetëm 9% e mbetjeve plastike riciklohen, një problem që ka shkaktuar shqetësime të mëdha për mjedisin dhe shëndetin njerëzor. Sipas të dhënave të fundit, çdo vit prodhohen rreth 500 milionë ton plastikë, një sasi e madhe që po ndikon rëndë në mjedis dhe po kontribuon në ndryshimet klimatike dhe dëmtimin e ekosistemeve.
Plastika, një material që përdoret në jetën e përditshme për një gamë të gjerë produktesh, përbëhet nga substanca kimike të ndryshme, shumë prej të cilave janë toksike dhe mund të kenë efekte të dëmshme për natyrën dhe shëndetin e njeriut. Pavarësisht përpjekjeve për të zvogëluar përdorimin e plastikës dhe për të përmirësuar proceset e riciklimit, shumica e plastikës së përdorur përfundon në deponi ose në natyrë, duke përkeqësuar problemet mjedisore.
Shifra alarmante
Sipas raportimeve shkencore, vetëm në vitin 2022 u prodhuan 506 milionë ton plastikë, ndërkohë që që nga viti 1950, botës i janë shtuar rreth 11 mijë milionë ton plastike. Kjo sasi e madhe plastikës ka një impakt të madh në ekosistemet tokësore dhe detare, duke krijuar probleme të thella për biodiversitetin dhe duke kontribuar në ndryshimet klimatike globale. Plastika, duke qenë një material që kërkon qindra vjet për t’u degraduar, ngelë në mjedis për periudha të gjata dhe shkakton ndotje afatgjatë.
Problemi me riciklimin
Një nga sfidat kryesore është fakti se shumë pak plastikë riciklohet. Aktualisht, vetëm 9% e mbetjeve plastike kthehen në produkte të reja, ndërkohë që pjesa tjetër shpesh përfundon në deponi, djegie, ose ndot natyrën. Ky shkallë e ulët riciklimi është një pasojë e pamjaftueshmërisë së sistemeve të riciklimit, si dhe e mungesës së infrastrukturës dhe edukatës për riciklimin e plastikës.
Efektet e shumta mjedisore
Përveç ndikimit të drejtpërdrejtë në natyrë, plastika ka efekte të dëmshme në shëndetin e njerëzve dhe të kafshëve. Substancat kimike që përdoren për prodhimin e plastikës, siftë janë BPA dhe ftalatet, mund të ndikojnë në sistemet endokrine të trupit dhe të shkaktojnë çrregullime hormonale. Po ashtu, mbeturinat plastike që ndodhen në lumenj, detra dhe oqeane, mund të dëmtojnë ekosistemet ujore dhe të vrasin kafshët që i konsumojnë ato, duke shkaktuar një efekt domino në zinxhirin ushqimor.
Sistemi i mbyllur: Nga grumbullimi deri te riciklimi
Për ekspertët, problemi me plastikën nuk fillon vetëm në momentin kur ajo bëhet mbetje, por është një problem i gjithë sistemit, që përfshin grumbullimin, prodhimin, përdorimin dhe riciklimin e saj. Çdo hap i këtij procesi ka pasojat e tij mjedisore dhe ekologjike, dhe çdo hap që bëhet gabim përkeqëson gjendjen. Ky është një cikël i mbyllur që po rëndon mbi planetin, dhe kërkon masa të menjëhershme për të parandaluar një katastrofë ekologjike. Ekspertët janë të mendimit se është e nevojshme një reformë e thellë në menaxhimin e mbetjeve plastike, duke përfshirë rritjen e kapaciteteve për riciklim dhe përdorimin e materialeve alternative që janë më miqësore me mjedisin. Po ashtu, është e domosdoshme të rritet ndërgjegjësimi për reduktimin e përdorimit të plastikës njëpërdorimshe dhe të bëhen investime për zhvillimin e teknologjive të pastrimit dhe riciklimit.
Për të ndihmuar në këtë proces, shumë shtete kanë nisur fushata për ndalimin e përdorimit të plastikës të njëpërdorshme dhe kanë filluar të miratojnë ligje që favorizojnë materialet e biodegradueshme dhe riciklimin. Megjithatë, për të pasur një ndikim të vërtetë në uljen e ndotjes plastike, është e nevojshme një angazhim global dhe një bashkëpunim më i madh ndërkombëtar.
You may like
Bota
Sllovakia nderon revolucionin përmes protestave demokratike
Published
3 hours agoon
November 21, 2024By
UBT NEWSRreth 17,000 sllovakë kanë marrë pjesë në protestat përkujtimore të 35-vjetorit të “Revolucionit të Kadiftë”, i cili shënoi fundin e qeverisjes komuniste në Çekosllovaki. Demonstruesit kanë shprehur shqetësimin e tyre për atë që e konsiderojnë kërcënim ndaj demokracisë në Sllovaki, duke kundërshtuar përpjekjet e kryeministrit Robert Fico për të shkëputur vendin nga Bashkimi Europian dhe NATO, dhe për t’i afruar me Lindjen.
Protestat, që u zhvilluan në Bratislavë dhe qytete të tjera, theksuan se liria dhe demokracia janë vlera që duhet mbrojtur dhe ruajtur për brezat e ardhshëm. Michal Simecka, lideri i partisë opozitare “Progressive Slovakia”, u shpreh se përpjekjet e Ficos për të zgjatur pushtetin e tij janë të dëmshme për sistemin demokratik të vendit.
Aktivistët kanë denoncuar gjithashtu sulmet ndaj lirisë së medias, kufizimin e pjesëmarrjes qytetare dhe përpjekjet për të rishkruar historinë, duke kujtuar sakrificat e paraardhësve që luftuan kundër totalitarizmit nazist dhe komunist.
Në vitin 1992, Çekosllovakia u nda paqësisht në dy shtete të pavarura: Republikën Çeke dhe Sllovakinë. Pavarësisht kësaj arritjeje historike, kritikët akuzojnë Ficon për zhbërjen e elementëve demokratikë që u fituan pas “Revolucionit të Kadiftë”.
Reformat e tij kanë shqetësuar gjithashtu Bashkimin Europian, i cili ka paralajmëruar mundësinë e ndërprerjes së fondeve për Sllovakinë për shkak të shqetësimeve mbi sundimin e ligjit. Fico është akuzuar për ndërhyrje në sistemin gjyqësor dhe për përpjekje për të kontrolluar median, duke pasur një politikë të ngjashme me atë të Viktor Orban në Hungari. Po ashtu, Fico ka afruar marrëdhënie më të ngushta me Rusinë dhe Kinën, duke kritikuar politikat e BE-së dhe NATO-s ndaj Ukrainës dhe sanksionet ndaj Rusisë.
Deri tani, Fico ka hedhur poshtë shqetësimet dhe ka vazhduar me reformat e tij, duke i dhënë Sllovakisë një drejtim politik që shqetëson opozitën dhe aleatët e BE-së./DW/
Bota
Reshjet e dëborës mbulojnë të gjithë Evropën
Published
3 hours agoon
November 21, 2024By
UBT NEWSReshjet e borës kanë mbuluar pjesë të mëdha të Evropës, ndërsa një front i ajrit të ftohtë polar ka përfshirë kontinentin. Reshjet intensive kanë nisur në Evropën Qendrore, duke krijuar kushte të vështira për qarkullim dhe ngrirje në disa rajone.
Në Belgjikë, shiu i dendur dhe erërat e forta kanë ngrirë dhe formuar shtresa bore në majat pranë Signal de Botrange. Instituti Mbretëror Meteorologjik i Belgjikës ka lëshuar paralajmërime për akull dhe borë në provincat Hainaut, Liege, Luksemburg dhe Namur, pasi temperaturat janë ulur nën zero gradë Celsius.
Në Austri, shoferët e kamionëve janë detyruar të pajisin automjetet e tyre me zinxhirë bore, pasi rrugët mbeten të akullta pas reshjeve të natës. Po ashtu, në Poloni shoferët janë këshilluar të përdorin goma dimri për të përballuar kushtet e vështira të rrugëve, të cilat janë mbuluar nga reshje bore në rajonet jugore dhe veriperëndimore.
Në malet Tatra të Polonisë, bora ka shkaktuar alarm për ortekë të mundshëm, duke i bërë ekipet e shpëtimit të lëshojnë paralajmërime për të shmangur ecjen në rrugët turistike. Meteorologët parashikojnë që temperaturat mund të zbresin deri në -15 gradë Celsius gjatë fundjavës së ardhshme.
Ndërkohë, në Republikën Çeke, temperaturat kanë rënë deri në 10 gradë nën zero, pas reshjeve të borës në lartësitë e mëdha. Reshje bore priten gjithashtu në lindje të vendit, ku mund të bjerë deri në 12 centimetra borë.
Në Danimarkë, reshjet kanë shkaktuar rrugë të rrëshqitshme, dhe një aksident ka ndodhur në autostradën midis qyteteve Nyborg dhe Odense./UBTNews/
Bota
Ukraina thotë se Rusia ka lëshuar një raketë balistike ndërkontinentale në një sulm
Published
3 hours agoon
November 21, 2024By
UBTnewsUkraina thotë se Rusia lëshoi një raketë balistike ndërkontinentale gjatë natës, duke shënjestruar qytetin Dnipro në pjesën qendrore-lindore të vendit. Kjo është hera e parë që Moska përdor një raketë të tillë gjatë luftës.
Nuk është e qartë saktësisht se çfarë lloj rakete u lëshua, por Forca Ajrore e Ukrainës tha në një deklaratë në Telegram të enjten se ajo u lëshua nga rajoni i Astrahanit në Rusi.
Sipas Forcës Ajrore të Ukrainës, mëngjesin e 21 nëntorit, trupat ruse sulmuan Dnipron me lloje të ndryshme raketash, duke përfshirë edhe lëshimin e një rakete balistike ndërkontinentale.
Raketat balistike ndërkontinentale (ICBM) janë armë strategjike të dizajnuara për të shpërndarë koka bërthamore dhe janë një pjesë e rëndësishme e mbrojtjes bërthamore të Rusisë.
Ukrainasit nuk specifikuan se çfarë lloj koke kishte raketa apo çfarë tipi rakete ishte. Nuk ka asnjë sugjerim nëse ajo ishte e pajisur me armë bërthamore.
Ky zhvillim ndodh ndërsa lufta ka marrë një dimension gjithnjë e më ndërkombëtar me mbërritjen e trupave të Koresë së Veriut për të ndihmuar Rusinë në fushën e betejës.
Sipas autoriteteve lokale, një ndërmarrje industriale u dëmtua në Dnipro për shkak të goditjes, dhe dy zjarre shpërthyen gjithashtu në qytet.
Kryetari i Bashkisë së Dnipros, Borys Filatov, shtoi se ndërtesa e Qendrës për rehabilitimin e personave me aftësi të kufizuara u dëmtua nga bombardimet.
Rusia, e cila pushtoi Ukrainën në shkurt të vitit 2022, nuk komentoi
menjëherë mbi deklaratën e Forcave Ajrore.
Një ditë më parë, Ambasada e SHBA-së në Ukrainë raportoi se kishte marrë “informacione specifike” për një sulm të mundshëm të rëndësishëm ajror rus më 20 nëntor. Si masë paraprake, ambasada u mbyll. Më pas, misionet diplomatike të Spanjës, Italisë dhe Greqisë njoftuan gjithashtu mbylljen për vizitorët më 20 nëntor.
Shtetet e Bashkuara të Amerikës kanë njoftuar se kanë rihapur ambasadën e saj në Kiev të mërkurën vonë, pas një periudhe mbylljeje të shkaktuar nga kërcënimi i mundshëm i një sulmi ajror. Ambasada u mbyll një ditë më parë, pas një kërcënimi të mundshëm nga sulmet ajrore, ndërsa ndodhi gjithashtu pas një veprimi të Ukrainës, që përdori raketa amerikane për të goditur një objektiv brenda territorit të Rusisë.
Rusia e kishte konsideruar sulmin me raketa si një përshkallëzim të luftës 1000-ditore mes dy vendeve, duke theksuar se ky ishte një hap që mund të rrisë tensionet më tej. Agjencia e spiunazhit ushtarak të Ukrainës ka deklaruar se Rusia po përpiqej të shkaktonte panik, duke shpërndarë mesazhe të rreme në internet për një sulm të afërt me raketa dhe dronë.
Në njoftimin e saj, ambasada amerikane ka nënvizuar rëndësinë e vigjilencës, duke i inkurajuar qytetarët amerikanë të qëndrojnë të informuar dhe të monitorojnë burimet zyrtare të informacionit për ndonjë përditësim mbi situatën. Po ashtu, ambasada ka paralajmëruar që qytetarët duhet të jenë të përgatitur për mundësinë e strehuarjes në rast të shpalljes së alarmit ajror në Kiev.
Departamenti i Shtetit të SHBA-së kishte njoftuar më herët se ambasada në Kiev pritej të rifillonte funksionimin e saj normal të enjten, duke theksuar angazhimin e SHBA-së për të mbështetur Ukrainën gjatë periudhës të tensioneve të larta me Rusinë./UBTNews/
PDK dhe AAK tregojnë pse e bojkotuan fjalimin vjetorit të Osmanit
Zemaj fton Kurtin në seancë të sqarohet për buxhetin e vitit 2025
Deputetet e LDK-së dhe AAK-së lëshojnë seancën
GJNP-ja lëshon fletarrestime për Netanyahun dhe zyrtarët e Hamasit
Gashi akuzon mazhorancën për shkelje kushtetuese
Profesori i UBT-së, Edon Maliqi bashkëautor i studimit shkencor mbi “Analizat hapësinore dhe gjeovizualizimin e ndotjes me metale të rënda në Kosovë”
Tahiri nga PDK-ja: Ky është buxhet i kontaminuar
BE-ja i kërkon Serbisë ta sqarojë pasivizimin e adresave të shqiptarëve në Luginë
Zëvendëskryeministri Bislimi udhëton drejt Polonisë
Të kërkuara
-
Bota3 weeks ago
Trump premton paqe në Liban nëse rikthehet në Shtëpinë e Bardhë
-
Bota3 weeks ago
Koreja e Veriut rrit frikën në botë, lëshon raketën e re balistike ndërkontinentale
-
Lajmet2 months ago
Kurti: Përdhunimi është mjeti që përdori Serbia në Kosovë në mënyrë që të lë pasoja të përhershme në familje
-
Kulturë2 months ago
Marigona Ferati, profesoresha e UBT-së, zëri i artit në jurinë ndërkombëtare në festivalin e teatrove në Oman