Bota

Mbetjet plastike, riciklohen vetëm 9% e tyre!

Published

on

Në nivel global, vetëm 9% e mbetjeve plastike riciklohen, një problem që ka shkaktuar shqetësime të mëdha për mjedisin dhe shëndetin njerëzor. Sipas të dhënave të fundit, çdo vit prodhohen rreth 500 milionë ton plastikë, një sasi e madhe që po ndikon rëndë në mjedis dhe po kontribuon në ndryshimet klimatike dhe dëmtimin e ekosistemeve.

Plastika, një material që përdoret në jetën e përditshme për një gamë të gjerë produktesh, përbëhet nga substanca kimike të ndryshme, shumë prej të cilave janë toksike dhe mund të kenë efekte të dëmshme për natyrën dhe shëndetin e njeriut. Pavarësisht përpjekjeve për të zvogëluar përdorimin e plastikës dhe për të përmirësuar proceset e riciklimit, shumica e plastikës së përdorur përfundon në deponi ose në natyrë, duke përkeqësuar problemet mjedisore.

Shifra alarmante
Sipas raportimeve shkencore, vetëm në vitin 2022 u prodhuan 506 milionë ton plastikë, ndërkohë që që nga viti 1950, botës i janë shtuar rreth 11 mijë milionë ton plastike. Kjo sasi e madhe plastikës ka një impakt të madh në ekosistemet tokësore dhe detare, duke krijuar probleme të thella për biodiversitetin dhe duke kontribuar në ndryshimet klimatike globale. Plastika, duke qenë një material që kërkon qindra vjet për t’u degraduar, ngelë në mjedis për periudha të gjata dhe shkakton ndotje afatgjatë.

Problemi me riciklimin
Një nga sfidat kryesore është fakti se shumë pak plastikë riciklohet. Aktualisht, vetëm 9% e mbetjeve plastike kthehen në produkte të reja, ndërkohë që pjesa tjetër shpesh përfundon në deponi, djegie, ose ndot natyrën. Ky shkallë e ulët riciklimi është një pasojë e pamjaftueshmërisë së sistemeve të riciklimit, si dhe e mungesës së infrastrukturës dhe edukatës për riciklimin e plastikës.

Efektet e shumta mjedisore
Përveç ndikimit të drejtpërdrejtë në natyrë, plastika ka efekte të dëmshme në shëndetin e njerëzve dhe të kafshëve. Substancat kimike që përdoren për prodhimin e plastikës, siftë janë BPA dhe ftalatet, mund të ndikojnë në sistemet endokrine të trupit dhe të shkaktojnë çrregullime hormonale. Po ashtu, mbeturinat plastike që ndodhen në lumenj, detra dhe oqeane, mund të dëmtojnë ekosistemet ujore dhe të vrasin kafshët që i konsumojnë ato, duke shkaktuar një efekt domino në zinxhirin ushqimor.

Sistemi i mbyllur: Nga grumbullimi deri te riciklimi
Për ekspertët, problemi me plastikën nuk fillon vetëm në momentin kur ajo bëhet mbetje, por është një problem i gjithë sistemit, që përfshin grumbullimin, prodhimin, përdorimin dhe riciklimin e saj. Çdo hap i këtij procesi ka pasojat e tij mjedisore dhe ekologjike, dhe çdo hap që bëhet gabim përkeqëson gjendjen. Ky është një cikël i mbyllur që po rëndon mbi planetin, dhe kërkon masa të menjëhershme për të parandaluar një katastrofë ekologjike. Ekspertët janë të mendimit se është e nevojshme një reformë e thellë në menaxhimin e mbetjeve plastike, duke përfshirë rritjen e kapaciteteve për riciklim dhe përdorimin e materialeve alternative që janë më miqësore me mjedisin. Po ashtu, është e domosdoshme të rritet ndërgjegjësimi për reduktimin e përdorimit të plastikës njëpërdorimshe dhe të bëhen investime për zhvillimin e teknologjive të pastrimit dhe riciklimit.

Për të ndihmuar në këtë proces, shumë shtete kanë nisur fushata për ndalimin e përdorimit të plastikës të njëpërdorshme dhe kanë filluar të miratojnë ligje që favorizojnë materialet e biodegradueshme dhe riciklimin. Megjithatë, për të pasur një ndikim të vërtetë në uljen e ndotjes plastike, është e nevojshme një angazhim global dhe një bashkëpunim më i madh ndërkombëtar.

Continue Reading

Bota

Komiteti i OKB-së: Metodat e luftës të Izraelit ngjasojnë me gjenocid

Published

on

Komiteti i posaçëm i Kombeve të Bashkuara ka akuzuar Izraelin për përdorimin e metodave lufte që përkojnë me karakteristikat e gjenocidit gjatë operacioneve të tij ushtarake në Rripin e Gazës. Në një raport të publikuar më 14 nëntor 2024, komiteti theksoi se veprimet e Izraelit, përfshirë “përdorimin e urisë si metodë lufte” dhe shkatërrimin e shërbimeve themelore, po shkaktojnë një katastrofë të madhe humanitare dhe mjedisore në këtë rajon.

Komiteti, i cili ka hetuar për dekada shkeljet e të drejtave të njeriut në territoret palestineze, shprehu shqetësimin e tij për numrin e madh të viktimave civile dhe kushtet e jetesës për palestinezët. Sipas raportit, Izraeli ka shkaktuar vdekje, uri dhe lëndime të rënda përmes rrethimit të Gazës, pengimit të ndihmave humanitare dhe sulmeve të shënjestruara, pavarësisht thirrjeve të vazhdueshme nga OKB-ja dhe urdhrave të Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë.

Në raport, Komiteti i OKB-së tha se metodat e luftës që përdor Izraeli “përkojnë me karakteristikat e gjenocidit”, duke përfshirë përdorimin e urisë si një “armë” dhe ndëshkimin kolektiv të popullsisë palestineze. Dëshmitë nga terreni tregojnë se veriu i Gazës është përfshirë nga një situatë ekstreme urie, e cila po përkeqësohet me kalimin e kohës.

Një tjetër çështje e ngritur nga komiteti është shkatërrimi i infrastrukturës thelbësore të Gazës, përfshirë sistemet e ujit, kanalizimeve dhe furnizimin me ushqime. Raporti nënvizon se bombardimet ajrore izraelite kanë shkatërruar mbi 25,000 tonë mjete shpërthyese, një sasi që është e barabartë me dy bomba bërthamore, duke shkaktuar një krize mjedisore dhe shëndetësore që do të ketë pasoja afatgjata për brezat e ardhshëm.

Komiteti shprehu gjithashtu shqetësim për përdorimin e inteligjencës artificiale nga Izraeli për avancimin e sistemeve të tij të shënjestrimit gjatë operacioneve ushtarake. Ky përdorim i teknologjisë ka ngritur pyetje rreth ndikimit të saj në shkallën dhe precizitetin e sulmeve, që shpesh kanë shënjestruar civilët dhe objektet civile.

Në fund, Komiteti i OKB-së bëri thirrje për një reagim urgjent nga shtetet e tjera për të ndërprerë luftën dhe për të ushtruar presion ndaj Izraelit, duke theksuar se disa shtete po vazhdojnë të ofrojnë mbështetje ushtarake dhe ndihmë tjetër, pavarësisht shkeljeve të drejta të njeriut dhe shkatërrimeve të shkaktuara në Gaza./REL/

Continue Reading

Bota

Kroacia planifikon të blejë 394 raketa HIMARS me rreze veprimi deri në 80 km

Published

on

Kroacia ka njoftuar planet për blerjen e një sërë raketash GMLRS, me rreze veprimi deri në 80 km, për sistemin raketor HIMARS, një hap i rëndësishëm në modernizimin e forcave të saj të armatosura. Sekretari i Shtetit në Ministrinë e Mbrojtjes, Branko Hrg, ka bërë të ditur se do të blihen gjithsej 394 raketa GMLRS, që janë pjesë e një marrëveshjeje të mundshme për forcimin e kapaciteteve ushtarake të Kroacisë.

Hrg shpjegoi se ky prokurim është pjesë e një iniciative më të gjerë për modernizimin e ushtrisë kroate, duke theksuar rëndësinë e rritjes së ndarjes së fondeve për mbrojtjen. Ai bëri një krahasim me vitin 2016, duke theksuar se buxheti për mbrojtjen ka pësuar një rritje prej 142% që nga ajo periudhë. “Aktualisht, ne jemi në përputhje me standardet e NATO-s për ndarjen e fondeve, me 2% të GDP-së për mbrojtjen dhe 20% për pajisjet ushtarake,” tha Hrg.

Në lidhje me blerjen e raketave për HIMARS, Hrg nënvizoi se sistemi HIMARS është një nga teknologjitë më moderne dhe se, si pjesë e bashkëpunimit me Shtetet e Bashkuara, procesi i prokurimit është i qartë dhe i njohur. Ai e përshkroi HIMARS si një sistem shumë efikas dhe të besueshëm për forcën e tij raketore.

Kur u pyet se pse Kroacia nuk ka vendosur të blejë raketa me rreze më të gjatë, si ER GMLRS apo ATACMS, Hrg e sqaroi këtë duke theksuar se Kroacia nuk ka “afinitete sulmi” dhe nuk ka nevojë për raketa me rreze të gjata që mund të mbulonin territore të largëta. Megjithatë, ai nuk e përjashtoi mundësinë e blerjes së këtyre raketave në të ardhmen, duke lënë hapësirë për mundësi të tjera nëse situata strategjike kërkon një ndryshim të kursit.

Ky hap i Kroacisë për të forcuar kapacitetet e saj ushtarake është një pjesë e përpjekjeve të vazhdueshme të vendit për të rritur standardet e mbrojtjes dhe për të kontribuar më shumë në sigurinë e përgjithshme të Aleancës së NATO-s, duke i dhënë prioritet teknologjive moderne dhe sistemeve raketore efikase./UBTNews/

 

 

Continue Reading

Bota

Çekia ndalon pijet energjike për fëmijët

Published

on

Qeveria çeke ka bërë një hap të rëndësishëm drejt mbrojtjes së shëndetit të fëmijëve, duke planifikuar ndalimin e shitjes dhe servirjes së pijeve energjike për fëmijët nën 15 vjeç. Ky projektligj, i prezantuar sot nga Ministri i Bujqësisë, Marek Vyborny, ka për qëllim të parandalojë efektet negative të konsumimit të këtyre pijave, të cilat përmbajnë shpesh kafeinë dhe sheqer në sasi të larta.

Projektligji i propozuar synon një ndalim të përgjithshëm të pijeve energjike në shkolla, objekte të kujdesit shëndetësor dhe shtëpitë e fëmijëve. Ky veprim është pjesë e një përpjekjeje të gjerë për të mbrojtur shëndetin e adoleshentëve nga efektet e dëmshme të stimuluesve, të cilët mund të ndikojnë në zhvillimin fizik dhe mendor të fëmijëve.

Ky projektligj ka ngjallur reagime të kundërta nga disa sektorë të industrisë. Shoqata çeke e prodhuesve të pijeve joalkoolike e ka kritikuar ndalimin, duke e quajtur atë një “kufizim absurd të lirisë së sipërmarrjes”. Presidenti i Shoqatës, Michal Dyttert, argumentoi se ky ndalim do të ndikonte edhe në shitjet në makinat shitëse, duke e bërë të vështirë konsumimin e pijeve energjike nga të rinjtë në mënyrë të ligjshme. Ai gjithashtu vuri në dukje se arsimi dhe informimi për rreziqet e konsumimit të këtyre pijave duhet të jenë prioriteti, në vend të vendosjes së kufizimeve të tilla.

Progresi i Projektligjit
Projektligji duhet ende të kalojë përmes dy dhomave të parlamentit në Pragë për t’u miratuar, por qeveria e koalicionit liberal-konservator ka shumicën në të dyja dhomat, që do të mundësojë një kalim të mundshëm të ligjit pa probleme. Në shumë shtete të tjera europiane, si Polonia, vendet baltike, Suedia dhe Norvegjia, ekzistojnë tashmë kufizime të ngjashme për moshën e konsumatorëve të pijeve energjike. Ky trend tregon një shqetësim në rritje për ndikimet shëndetësore të këtyre produkteve tek të rinjtë dhe përpjekjet për të mbrojtur shëndetin e tyre./UBTNews/

 

Continue Reading

Bota

Rritje e madhe e kërkesave për azil dhe migracionit për punë në OECD

Published

on

Më shumë njerëz se kurrë më parë emigruan nga vendet e tyre drejt shteteve anëtare të Organizatës për Bashkëpunim Ekonomik dhe Zhvillim (OECD) gjatë vitit 2023, duke shënuar një nivel rekord të migracionit.

Sipas raportit vjetor OECD Migration Outlook 2024, i cili u publikua sot nga organizata me qendër në Paris, 6,5 milionë njerëz mbërritën në shtetet anëtare të OECD si emigrantë gjatë vitit të kaluar. Ky fluks emigrantësh ka theksuar një trend të rritjes së migracionit të përkohshëm dhe kërkesave për azil, që u regjistruan në nivele rekord, sidomos në Shtetet e Bashkuara të Amerikës.

Raporti vë në dukje se një pjesë e konsiderueshme e migracionit është lidhur me punësimin. Emigrantët që kanë migruar për arsye punësimi janë rritur ndjeshëm, dhe një tjetër faktor i rëndësishëm ka qenë bashkimi familjar, i cili përbën ende rreth një të tretën e migracionit të përgjithshëm.

Rritje e kërkesave për azil
Një tjetër tendencë e dukshme është rritja e kërkesave për azil. Shtetet si Shtetet e Bashkuara dhe Gjermania kanë parë një numër rekord aplikimesh. Në vitin 2023, Gjermania regjistroi 329,000 kërkesa për azil, një rritje prej 51% krahasuar me vitin e kaluar. Këto kërkesa erdhën kryesisht nga shtetas të Sirisë, Turqisë dhe Afganistanit.

Pjesa më e madhe e aplikimeve, rreth 62%, janë pranuar, duke theksuar angazhimin e këtyre shteteve për të ofruar mbrojtje për refugjatët dhe azilkërkuesit.

Liria e lëvizjes në Bashkimin Evropian
Megjithatë, një pjesë e konsiderueshme e migracionit, rreth gjysma e tij, ka ardhur si pasojë e lirisë së lëvizjes brenda Bashkimit Evropian. Kjo ka mundësuar që shumë qytetarë të shteteve anëtare të BE-së të zhvendosen në shtete të tjera të BE-së për arsye punësimi dhe mundësish më të mira jetese.

OECD dhe anëtarësia
OECD është një organizatë ndërkombëtare që përfshin 38 shtete anëtare, përfshirë shumicën e vendeve të industrializuara të Evropës, Amerikës së Veriut, Japoni, Korenë e Jugut, Australi dhe Zelandë të Re. Migrimi ka qenë një prej çështjeve më të diskutuar në nivel global dhe ky raport i OECD-së thekson se fluksi i emigrantëve nuk ka treguar shenja ngadalësimi, duke pasqyruar gjithashtu mundësitë dhe sfidat që shtetet anëtare të OECD-së po hasin në menaxhimin e këtij fenomeni.

Raporti vjen në një kohë kur OECD po kërkon mënyra të reja për të mbështetur menaxhimin e migracionit në një mënyrë që të balancojë nevojat ekonomike dhe sociale të shteteve anëtare, me sfidat që lidhen me integrimin dhe sigurinë.

 

Continue Reading

Të kërkuara