Lajmet

Masa për mbrojtjen e konsumatorëve

Të hiqet TVSH-ja dhe akciza ose të vendoset tavani i çmimeve.

Published

on

Ulja e akcizës për karburantet, heqja e TVSH-së për ushqimet bazë, kufizimi i çmimit të derivateve të naftës për një periudhë të caktuar, janë disa nga masat e ndërmarra nga shtetet e rajonit të Ballkanit Perëndimor si përgjigje ndaj ngritjes së çmimeve si pasojë e krizës së shkaktuar nga lufta në Ukrainë.Në Kosovë, në anën tjetër, reagimi i shtetit është “më i butë“.

Përfaqësues të komunitetit të biznesit dhe ekonomistë thonë se Qeveria e Kosovës duhet të vendosë masa për t’i mbrojtur qytetarët nga rritja e çmimeve të produkteve ushqimore dhe karburanteve në tregun vendor. Njëherësh, sipas tyre, Qeveria duhet të rrisë angazhimin për monitorimin e tregut.

Sikurse në vende tjera, edhe në Kosovë çmimet po pësojnë ndryshime të vazhdueshme, si pasojë e krizës botërore për shkak të konfliktit në Ukrainë dhe ndalimit të eksporteve të produkteve bazike nga disa shtete të rajonit.

Për rritjen e çmimeve dhe situatën e krijuar në treg, sidomos javën e kaluar, Kuvendi i Kosovës, më 15 mars do të mbajë seancë të jashtëzakonshme. Seanca është thirrur nga partitë opozitare.

Javën e kaluar në Kosovë ka pasur rritje të çmimit të derivateve të naftës, vajit, miellit, produkteve të qumështit dhe shërbimeve, biletave të autobusit dhe taksive.

Të hiqet TVSH-ja dhe akciza ose të vendoset tavani i çmimeve

Lumnije Ajdini nga Aleanca Kosovare e Biznesit thotë se rritja e çmimeve të mallrave dhe shërbimeve është pashmangshme në tregun e Kosovës, për shkak të varësisë nga importi.

Zbritja e Tatimit mbi Vlerën e Shtuar (TVSH) dhe akcizës në produktet elementare, sipas saj, janë disa nga mundësitë që mund të përdoren në këtë rast.

TVSH-ja është një tatim që i ngarkohet konsumatorit në mallra dhe shërbime.

Ligji për TVSH-në përcakton dy norma të tatimit: normën standarde 18 për qind, si dhe normën e reduktuar 8 për qind.

“Në mënyrë që qytetari të përballojë situatën e pakontrolluar të çmimeve, Qeveria duhet për një periudhë të shkurtë kohore, të heqë TVSH-në për produktet e drithërave, vajin e produktet e qumështit. Ose edhe të subvencionet industria prodhuese për produktet bazike”, thotë ajo për Radion Evropa e Lirë.

Por, kundër heqjes së akcizës dhe TVSH-së në produktet elementare, shprehet Albulenë Kastrati, profesoreshë e Ekonomisë në Kolegjin privat AAB. Ajo thotë se këto masa mund të kenë efekte eventuale në buxhetin e shtetit.

Për të mbajtur nën kontroll çmimet e mallrave dhe shërbimeve, ajo konsideron se duhet të vendoset tavani i çmimeve, por në raste të caktuara të subvencionohen produktet. Këto politika përdoren për një kohë të shkurtër.

Tavani i çmimeve nënkupton që çmimi i ngarkuar në treg të mos e tejkalojë një vlerë të caktuar.

“Duhet të merret parasysh, që në momentin që i thuhet një shitësi privat, për shembull, çmimi i naftës nuk mund të jetë mbi 1.49 centë, ndërkohë ai furnizohet me 1.50 euro, kjo mund të sjellë efekte tjera negative në treg. Kjo mund të sjellë edhe mungesë të produkteve, rënie të cilësisë ose mund të krijojnë edhe tregje ilegale. Zakonisht, nëse Qeveria vendos çmime tavan, është mirë që të subvencionohet pjesa tjetër e produkteve bazike”, thotë ajo.

Për të ruajtur mundësinë nga çrregullimet në treg, Qeveria e Kosovës ka vendosur marzhë tregtare (çmim maksimal) vetëm për derivatet e naftës. Sipas këtij vendimi, marzha më e lartë tregtare duhet të jetë deri në 4 për qind të çmimit të shitjes, ndërkaq te shitësit me pakicë marzha më e lartë deri në 6 për qind.

Ndërsa, më 9 mars, Qeveria ka marrë vendim që fermerëve dhe bujqve t’iu subvencionohet nafta në vlerë prej rreth 5 milionë euro. Subvencionimi do të bëhet në vlerën prej rreth 0.36 centë për litër naftë, të përllogaritur me hektarë të poseduar të tokës së punuar.

Faktorë tjetër i rëndësishëm në këtë situatë, sipas Albulenë Kastratit dhe Lumnije Ajdinit, është kontrollimi i tregut nga Inspektorati i Tregut dhe Autoriteti Kosovar i Konkurrencës.

Çdo biznes apo tregtar që keqpërdor situatën për përfitime personale, thonë ato, duhet të ndëshkohet.

Që nga 9 qershori i vitit të kaluar, Autoriteti Kosovar i Konkurrencës është jofunksional për shkak se kryetarit, nënkryetarit dhe tre anëtarëve të këtij komisioni u ka skaduar mandati pesëvjeçar.

Qeveria, më 9 mars, i ka propozuar Kuvendit të Kosovës përbërjen e re të këtij komisioni.

Albulena Kastrati thotë se funksionimi i Autoritetit Kosovar të Konkurrencës është nevojë urgjence. Ndërsa, aksionet me inspektorë duhen të jenë standard i jetës së përgjithshme dhe “jo aktivizim vetëm në kohë krizash”.

Ministra e Ndërmarrësisë, Industrisë dhe Tregtisë nuk ka dhënë ndonjë përgjigje për Radion Evropa e Lirë, se a janë duke u shqyrtuar mundësitë për vendosjen e masave të çmimet, ashtu siç kanë bërë vendet e rajonit. Ministrja Rozeta Hajdari, nuk e mohoi se në të ardhmen mund të shqyrtohet kjo çështje.

Sa i përket mundësisë së reduktimit të akcizës – që është një taksë që zbatohet mbi produktet e akcizës, si ato energjetike, duhani apo alkooli – dhe TVSH-së, ministrja e Industrisë, Ndërmarrësisë dhe Tregtisë e Kosovës, Rozeta Hajdari, javën e kaluar nuk e mohoi se në të ardhmen mund të shqyrtohet kjo çështje.

Masat në shtetet e rajonit

Disa nga shtetet e rajonit tashmë kanë vendosur masa të ndryshme për çmime si pasojë e krizës globale.

Më 12 mars, Qeveria e Shqipërisë, me akt normativ ka marrë vendim që të monitorojë çmimin e shitjes së nënprodukteve të naftës për konsumatorët. Në bazë të këtij akti, nga 12 deri në 15 mars çmimi i naftës dhe benzinës do të kushtojë 217 (1.79 euro) lekë, ndërsa çmimi i gazit 93 lekë (0.76 euro).

Kurse të dielën, më 13 mars, Qeveria ka prezantuar “Paketën Sociale”. Në bazë të kësaj, Qeveria ka ndarë nga tre mijë lekë (24 euro) në muaj, për pensionet për tre muaj. Ka hequr taksën mbi pagën deri në 400 mijë lekë (325 euro). Kjo taksë ishte 13 për qind, si dhe fermerët do të blejnë naftë të pashoqëruar nga taksat.

Masa për përballje me krizën ekonomike ka miratuar edhe Kuvendi i Maqedonisë së Veriut.

Më 12 mars, është miratuar Ligji për uljen e akcizës për karburantet që merr shteti nga shitja e tyre, si dhe Ligjin për uljen e Tatimit mbi Vlerën e Shtuar (TVSH) për karburantet, nga 18 në 10 për qind. TVSH-ja është hequr për ushqimet bazë.

Maqedonia e Veriut për dhjetë ditë ka ndaluar eksportin e mallrave të caktuara ushqimore. Vendimi përfshin eksportin e grurit, elbit, misrit, miellit, farave të lulediellit, si dhe vajrave.

Vendim të ngjashëm ka marrë edhe Qeveria e Serbisë. Ky shtet ka pezulluar eksportin e grurit, miellit, misrit dhe vajit, nga 10 marsi.

Ndërkaq, për ruajtjen e standardit të jetësor të popullatës, Qeveria serbe ka kufizuar çmimin e derivateve të naftës,deri më 11 prill. Deri në këtë kohë, një litër naftë do të kushtojë 1.50 euro.

Serbia do të mbajë zgjedhjet presidenciale dhe parlamentare më 3 prill.RFE

Continue Reading

Lajmet

Qeveria e Kosovës nis ndërtimin e dy urave të reja mbi Ibër për lidhjen e Mitrovicës

Published

on

By

Procesi i ndërtimit të dy urave në të dy krahët e urës kryesore mbi lumin Ibër – përmes së cilave Qeveria në detyrë e Kosovës ka thënë se synon ta lidhë Mitrovicën e Veriut të banuar me shumicë serbe me Mitrovicën e Jugut të banuar me shumicë shqiptare – do të fillojë në pasditen e 1 korrikut, ka bërë të ditur Qeveria në detyrë.

Gurthemelet e dy urave të reja, njëra për automjete dhe tjetra për këmbësorë, do të vendosen të martën, në orën 17:00.

Në këtë ngjarje do të marrin pjesë kryeministri në detyrë, Albin Kurti; kryetari i Komunës së Mitrovicës së Veriut, Erden Atiq; nënkryetari i Komunës së Mitrovicës së Jugut, Arian Tahiri; ministri në detyrë i Administrimit të Pushtetit Lokal dhe kryesues i Bordit të Përbashkët të dy komunave; Elbert Krasniqi; si dhe ministri në detyrë i Mjedisit, Planifikimit Hapësinor dhe Infrastrukturës, Liburn Aliu.

Qeveria në detyrë e Kosovës, në një deklaratë për Radion Evropa e Lirë, tha më herët se projekti për ndërtimin e urave është iniciuar me kërkesë të dy komunave, si rezultat i krijimit të Bordit të Përbashkët të Mitrovicës.

Memorandumi i mirëkuptimit, thuhet në deklaratë, parashikon që Ministria e Mjedisit, Planifikimit Hapësinor dhe Infrastrukturës (MMPHI) t’i financojë dhe zbatojë këto projekte infrastrukturore – që përfshijnë ndërtimin e urave për këmbësorë dhe automjete mbi lumin Ibër – me qëllim të lehtësimit të lirisë së lëvizjes së qytetarëve dhe mallrave.

Sa i përket mundësisë së hapjes së urës kryesore mbi Ibër për qarkullimin e automjeteve – gjë që ka shkaktuar tensioneve vitin e kaluar – Qeveria ka theksuar se qëndrimi i saj mbetet i pandryshuar:

Ura kryesore mbi Ibër duhet të jetë e hapur për qarkullim të plotë, ndërsa ndërtimi i dy urave të reja do të kontribuojë më shumë në frymën e bashkëpunimit ndërmjet dy komunave dhe lëvizjen e lirë në të dyja anët e lumit Ibër“.

Nga Bashkimi Evropian i kanë thënë Radios Evropa e Lirë se nuk janë të përfshirë në këtë projekt dhe as që janë të njoftuar për të.

Sipas BE-së, çdo vendim për ndërtimin e infrastrukturës mbi lumin Ibër duhet të merret me kujdes dhe në mënyrë gjithëpërfshirëse – duke i përfshirë plotësisht të gjitha komunitetet që preken nga kjo çështje.

Një këshilltar në Kuvendin Komunal të Mitrovicës së Veriut nga komuniteti serb, Dushan Millunoviq, beson se këto ura janë të panevojshme.

Ndërtimi i këtyre urave “do të ndikojë negativisht në situatën e përgjithshme”, ka thënë Millunoviq.

Nëse do t’i kishim zgjidhur të gjitha problemet e qytetit, siç janë rrugët, kanalizimet, infrastruktura… Nëse do të ishte koha për të ndërtuar ura, do ta kuptoja. Por, për fat të keq, situata në terren nuk është e tillë”, është shprehur ai për Radion Evropa e Lirë.

Nënkryetari i Kuvendit Komunal të Mitrovicës së Veriut, Skender Sadiku, ka thënë se mbështet çdo ndërtim urash, pasi ato janë simbol i lidhjes mes njerëzve, kulturave dhe dallimeve, por ka shtuar se për momentin, ka çështje më me prioritet për t’u trajtuar.

Qyteti i Mitrovicës u nda në periudhën e pasluftës, ndërsa në vitin 2013 u nda edhe zyrtarisht në dy komuna: Mitrovica e Jugut e banuar me shumicë shqiptare, dhe Mitrovica e Veriut e banuar me shumicë serbe.

Në mes të qershorit të 2025-tës u formua edhe një bord i përbashkët i këtyre dy komunave, bazuar në Ligjin për Kufijtë Administrativë të Komunave, me qëllim “përafrimin e qytetarëve”.

Verën e vitit të kaluar, Qeveria e Kosovës ndërmori një nismë për të hapur urën kryesore mbi Ibër për trafik – gjë që u kundërshtua nga popullsia lokale serbe dhe bashkësia ndërkombëtare.

Misioni i Organizatës së Traktatit të Atlantikut Verior (NATO) në Kosovë, KFOR – ushtarët e të cilit janë të stacionuar në urën kryesore mbi lumin Ibër – kishte thënë atëkohë se çdo vendim për hapjen e urës, duhet të merret brenda kornizës së dialogut midis Kosovës dhe Serbisë, i cili ndërmjetësohet nga Bashkimi Evropian.

Ambasadori i atëhershëm i Shteteve të Bashkuara të Amerikës në Kosovë, Jeffrey Hovenier, i kishte thënë Radios Evropa e Lirë se ka rrezik real nga hapja e urës në Mitrovicë, i cili mund të ndikojë në sigurinë e ushtarëve të NATO-s, përfshirë edhe ushtarët amerikanë.

Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, kishte deklaruar më pas se Qeveria e tij do t’i vazhdonte konsultimet dhe koordinimin në lidhje me hapjen e urës, duke theksuar se kjo çështje nuk është e drejtuar kundër askujt.

Në vitin 2014, Kosova dhe Serbia ranë dakord për hapjen e urës për trafik, në kuadër të dialogut për normalizimin e marrëdhënieve.

I ashtuquajturi rivitalizim i urës u planifikua me qëllim heqjen e të gjitha barrikadave të vendosura nga serbët lokalë dhe funksionalizimin e urës.

Më pas, në vitin 2016, u miratua një plan i ri zbatimi, që synonte kapërcimin e mosmarrëveshjeve mbi interpretimet e ndryshme të konstatimeve të mëparshme.

Sipas planit të ri të zbatimit, hapja e plotë e urës duhej të bëhej në janar të vitit 2017.

Punimet rreth rivitalizimit të urës përfunduan vetëm në qershor të vitit 2018 dhe ura, në të cilën u investuan 1.5 milion euro, nuk u hap kurrë për automjete, por vetëm për këmbësorë./REL

Continue Reading

Lajmet

​Deputetja e LVV-së i akuzon për “qasje bllokuese” partitë që ishin në opozitë

Published

on

By

Deputetja e Lëvizjes Vetëvendosje, Arjeta Fejza deklaroi se partitë që deri më tash ishin në opozitë kanë “qasje bllokuese”. Sipas saj, të njëjtat po veprojnë në kundërshtim me aktgjykimin e Gjykatës Kushtetuese.

Ajo u ka bërë thirrje partive tjera politike që të marrin pjesë në votim për komisionin e votimit të fshehtë.

Edhe sot në këtë vazhdim të seancës konstituive të Kuvendit të Kosovës, deputetët e grupit tonë parlamentar dhe deputetët nga komunitet jo-shumicë ishin prezentë dhe e votuan komisionin për votim të fshehtë. Si një nga mënyrat përmes së cilës do të zgjidhet kryetari i Kuvendit të Republikës së Kosovës. Edhe në këtë seancë, veçanërisht tani pas aktgjykimit të Gjykatës Kushtetuese e kemi sjelljen e deputetëve të opozitës të cilët veprojnë në kundërshtim me aktgjykimin e Gjykatës Kushtetuese, duke mos marrë pjesë në votim. Kurse, është krejtësisht e qartë që është obligim i të gjithë deputetëve të Kuvendit të Kosovës pjesëmarrja në votim dhe votimi i Kuvendit të Kosovës. Prej se ka filluar kjo legjislaturë ne kemi pasur një qasje bllokuese nga ana e opozitës, ajo qasje vazhdoi edhe sot”, deklaroi ajo.

Deputetët dështuan për të dyzetën herë të konstituojnë legjislaturën e nëntë të Kuvendit. Ata do të mblidhen sërish të enjten, në orën 11:00.

Continue Reading

Lajmet

​PDK me aksion simbolik, deputetët qëndrojnë në sallë pas dështimit të seancës

Published

on

By

Partia Demokratike e Kosovës ka qëndruar simbolikisht në sallë pas dështimit të dyzet për konstituim të Kuvendit. Deputetja Vlora Çitaku tha se kryesuesi i seancës konstituive, Avni Dehari po e shkel Kushtetutën. Ajo i ka bërë thirrje Lëvizjes Vetëvendosje për reflektim dhe për kthim në rend të ditës.

Pas dështimit të dyzet për konstituim të Kuvendit, Çitaku tha se është e turpshme se si seancat po përfundojnë për dy minuta.

Fatkeqësisht, edhe sot, sërish me vetëdije të plotë, zotëri Dehari, Lëvizja Vetëvendosje po e shkelin Kushtetutën. I bëjmë thirrje edhe një herë Lëvizjes Vetëvendosje që të reflektojë, të kthehemi në sallë pasnesër, t’i kthehemi rendit të ditës, të konstituojmë Kuvendin e Kosovës dhe të bëjmë punën tonë. Puna jonë nuk është që të vijmë këtu e të defilojmë çdo 48 orë, puna jonë është të ndërtojmë institucionet, të ndërtojmë qeverinë, të merremi me hallet e sfidat e qytetarit të Republikës së Kosovës e jo me egon e zotëri Kurtit. Ne qëndruam simbolikisht në sallë edhe herën e kaluar edhe sot më gjatë, sepse është e turpshme që të vijmë këtu e të rrijmë nga dy minuta e të largohemi sikur të mos ndodhë asgjë”, deklaroi Çitaku.

Sekretarja e përgjithshme e PDK-së, Vlora Çitaku tha se nesër do të zhvillohet takimi i ftuar nga presidentja Vjosa Osmani, ku bëri të ditur se i pranishëm do të jetë kryetari Memli Krasniqi.

Ne kemi qenë vazhdimisht të gatshëm për zgjidhje dhe do të marrim pjesë, kryetari Krasniqi do të marrë pjesë në takim, shpresojmë në reflektim. Aktvendimi i Gjykatës Kushtetuese është shumë i qartë, ne besojmë që edhe zotëri Kurti të fillojë të lexojë dhe të kuptojë drejt në shqip”, përfundoi ajo.

Continue Reading

Lajmet

Çitaku akuzon VV-në për shkelje të Kushtetutës: PDK vazhdimisht e gatshme për zgjidhje

Published

on

By

Nënkryetarja e PDK-së, Vlora Çitaku, ka reaguar pas ndërprerjes për herë të 40-të të seancës konstituive të Kuvendit, duke akuzuar Lëvizjen Vetëvendosje dhe kryesuesin Avni Dehari për shkelje të Kushtetutës.

Fatkeqësisht edhe sot, me vetëdije të plotë, po e shkelin Kushtetutën”, tha ajo para mediave. Çitaku theksoi se PDK është gjithmonë e gatshme për zgjidhje dhe i bëri thirrje LVV-së që të reflektojë dhe të kthehet në sallë për ta vazhduar punën.

Continue Reading

Të kërkuara