

Bota
Marrëveshja historike Armeni-Azerbajxhan, “mundësi reale” për paqe
Published
2 months agoon
By
UBTnewsQë nga rënia e Bashkimit Sovjetik mbi tri dekada më parë, fqinjët rivalë në Kaukazin Jugor, Armenia dhe Azerbajxhani, kanë zhvilluar dy luftëra që kanë vrarë dhjetëra mijëra persona dhe kanë zhvendosur qindra mijëra të tjerë.
Tani, udhëheqësit e tyre duket se po përgatiten të nënshkruajnë një traktat për paqe që synon t’i japë fund armiqësive mbi rajonin e Azerbajxhanit, të banuar me armenë, Nagorno-Karabak, që Bakuja e rimori nga separatistët armenë në shtator të vitit 2023, pas një ofensive të shpejtë.
“Ky njoftim sinjalizon një mundësi reale për të finalizuar dhe nënshkruar traktatin dypalësh, që është pritur për një kohë të gjatë”, tha Richard Giragosian, kreu i Qendrës për Studime Rajonale, institut i pavarur në Jerevan.
Bakuja dhe Jerevani njoftuan javën e kaluar se kanë finalizuar tekstin e marrëveshjes historike të paqes, edhe pse ende mbetet e paqartë se kur udhëheqësit e dy shteteve do ta nënshkruajnë atë.
Marrëveshja po shihet si një arritje e madhe për t’i dhënë fund konfliktit rraskapitës në rajonin ku Shtetet e Bashkuara, Rusia, Bashkimi Evropian, Turqia dhe Irani po garojnë për ndikim.
Sipas marrëveshjes, dy fqinjët do të vendosin raporte formale, me Jerevanin që do të njohë sovranitetin e Azerbajxhanit mbi Karabak, pasi ka rezistuar që të bëjë një gjë të tillë që nga viti 1991.
Dy palët thuhet se kanë rënë dakord për çështjen e ndjeshme të heqjes së një reference nga Kushtetuta e Armenisë për deklaratën e saj të pavarësisë më 1991, që mbështet pretendimet territoriale të Jerevanit mbi rajonin e Karabakut.
Por, ndryshimi i Kushtetutës armene do të kërkojë mbajtjen e një referendumi kombëtar që potencialisht mund të vonojë përmbylljen e marrëveshjes.
Giragosian argumentoi se në mungesë të ndonjë mospajtimi të minutave të fundit, marrëveshja “ofron një mundësi për të kapërcyer ngërçin diplomatik mes Armenisë dhe Azerbajxhanit”.
Ai tha se ndryshimet kushtetuese nuk mund të zbatohen para qershorit të vitit të ardhshëm.
Disa analistë e kanë parë çështjen si një pengesë të mundshme. Analisti politik azerbajxhanas, Rauf Mirgadirov, tha se ky afat kohor ka gjasa të pengojë që marrëveshja e paqes të materializohet shpejt.
“Nëse dokumenti nuk garanton njohjen e ndërsjellë të integritetit territorial, atëherë nuk është një marrëveshje e vërtetë e paqes, pavarësisht se si quhet”, tha Mirgadirov.
Ai tha se marrëveshja gjithëpërfshirëse e paqes “kërkon njohjen pa kushte të integritetit territorial të njëri-tjetrit”.
Lajmi për marrëveshjen është mirëpritur me optimizëm nga faktori ndërkombëtar.
Uashingtoni lavdëroi Bakunë dhe Jerevanin për përmbylljen e bisedimeve për “një traktat historik të paqes”.
“Kjo është një mundësi për të dyja shtetet që të hapin një kapitull të ri në konfliktin e gjatë me dekada, në linjë me vizionin e presidentit [Donald] Trump për një botë më paqësore”, tha sekretari amerikan i Shtetit, Marco Rubio, përmes një deklarate më 14 mars.
Presidenti francez, Emmanuel Macron, tha se ky zhvillim “duhet t’i hapë rrugën një paqeje të qëndrueshme në Kaukazin Jugor”.
Presidenti i Këshillit Evropian, Antonio Costa, e ka quajtur marrëveshjen “një hap vendimtar drejt normalizimit të plotë të raporteve mes Armenisë dhe Azerbajxhanit dhe hapjes së rajonit”.
Në Jerevan dhe Baku, banorët kanë shprehur ndjenja të përziera lidhur me marrëveshjen, duke shprehur mosbesim dhe skepticizëm që mjegullojnë shpresat e tyre për paqe dhe fillim të ri.

Presidenti amerikan Donald Trump ka thënë se Apple duhet të prodhojë iPhone-t e saj në Shtetet e Bashkuara të Amerikës ose do të përballet me tarifë 25 për qind.
“Kam informuar Tim Cook të Apple shumë kohë më parë se pres që iPhone-ët të shiten në Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe të prodhohen në SHBA, jo në Indi apo kudo tjetër. Nëse nuk është kështu, Apple do të duhet të paguajë një tarifë prej të paktën 25% për Shtetet e Bashkuara,” shkroi Trump në Truth Social, raporton KosovaPress.
Gjatë vizitës së tij në Lindjen e Mesme javën e kaluar, Trump shprehu pakënaqësinë me planin e Apple për të prodhuar iPhone në objektet e reja të ndërtuara në Indi.
Apple ka punuar për të diversifikuar prodhimin vitet e fundit dhe disa prodhime të iPhone tashmë janë zhvendosur në Indi.
Kryeshefi i kompanisë Tim Cook tha gjatë një telefonate me investitorët në fillim të muajit se ai pret që “shumica e iPhone-ve të shitur në SHBA do të kenë Indinë vend të origjinës”.
Cook shtoi se Apple pret kosto doganore deri në 900 milionë dollarë këtë tremujor.
Muajin e kaluar, Trump vendosi të përjashtojë pajisjet elektronike nga tarifat e rënda që vendosi për mallrat kineze, gjë që ishte një fitore e madhe për Apple dhe kompanitë e tjera amerikane të teknologjisë.
Tim Cook takoi Trump të martën në Shtëpinë e Bardhë, konfirmoi një zyrtar i administratës për CNN, por nuk zbuloi detaje.
Bota
Presidentja e Sllovenisë akuza Izraelit për gjenocid në Gaza
Published
2 days agoon
May 23, 2025By
UBTnews
Presidentja e Sllovenisë, Natasa Pirc Musar, ka bërë një deklaratë të fortë në Parlamentin Evropian, duke e cilësuar ofensivën e Izraelit në Gaza si “gjenocid”. Në fjalimin e saj të mbajtur gjatë vizitës së parë zyrtare në Bruksel, ajo shprehu shqetësim të thellë për situatën humanitare në Lindjen e Mesme dhe kritikoi heshtjen e bashkësisë ndërkombëtare.
“Ky është gjenocid,” deklaroi Pirc Musar. “Unë do të guxoj ta them këtë këtu dhe sot, në Parlamentin Evropian. Ne jemi dëshmitarë të gjenocidit. Po e shohim, po e shikojmë dhe po heshtim.”
Presidentja sllovene dënoi qartë veprimet izraelite në Gaza, ku, sipas saj, që nga fillimi i marsit deri në këtë javë, Izraeli ka bllokuar ndihmën humanitare, duke thelluar tragjedinë humanitare. Ajo theksoi se, ndonëse shtetet anëtare të BE-së kanë qëndrime të ndryshme për konfliktin, asnjë vend nuk duhet të harrojë detyrimet që rrjedhin nga ligji ndërkombëtar humanitar.
Konflikti në Lindjen e Mesme ishte ndër temat kryesore të takimeve të saj me presidentin e Këshillit Evropian, Charles Michel, dhe presidenten e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen. Të dy liderët, sipas Pirc Musar, e siguruan se Bashkimi Evropian do të angazhohet më fuqishëm në nismat për paqe dhe stabilitet në rajon.
Një tjetër çështje qendrore e vizitës së presidentes sllovene në Bruksel ishte zgjerimi i BE-së. Ajo e quajti këtë proces një “domosdoshmëri gjeopolitike dhe detyrim moral”, duke theksuar nevojën për përshpejtimin e integrimit të Ballkanit Perëndimor, Ukrainës dhe Moldavisë.
Pas takimit me komisioneren për zgjerimin, Marta Kos, Pirc Musar tha se ndajnë të njëjtin vizion për zgjerimin si një investim strategjik në paqe, stabilitet dhe të ardhme të përbashkët evropiane.
Deklaratat e saj në Bruksel pritet të nxisin debat në rrafshin diplomatik, sidomos për tonin e saj të hapur dhe akuzat e drejtpërdrejta ndaj Izraelit, një vend tradicionalisht i mbështetur nga disa shtete anëtare të BE-së. Ndërkohë, Pirc Musar ka theksuar nevojën për një Evropë më të bashkuar, më të ndjeshme ndaj të drejtave të njeriut dhe më aktive në skenën ndërkombëtare.
Bota
Lavrov: Vatikani i papërshtatshëm për bisedimet e paqes
Published
2 days agoon
May 23, 2025By
UBTnews
Ministri i Jashtëm rus, Sergei Lavrov nuk e sheh Vatikanin si një vend të përshtatshëm për negociata të reja për t’i dhënë fund luftës së Moskës kundër Ukrainës. Lavrov tha se opsioni i Vatikanit nuk ishte realist për Moskën.
“Imagjinoni Vatikanin si një vend për negociata. Është disi e pahijshme kur vendet ortodokse diskutojnë çështje në një platformë katolike që kanë të bëjnë me eliminimin e shkaqeve të konfliktit”, tha Lavrov.
Presidenti amerikan, Donald Trump ka sugjeruar Vatikanin si vendin e negociatave – pas një bisede telefonike me presidentin rus Vladimir Putin.
Lavrov tha se kishte “spekulime” rreth asaj se kur dhe ku mund të organizohej një takim i ri i përfaqësuesve nga Rusia dhe Ukraina.
Ministri i Jashtëm, Lavrov akuzoi Kievin se kërkon të shkatërrojë Kishën Ortodokse të Ukrainës.
“Mendoj se nuk do të ishte shumë e këndshme për Vatikanin të priste delegacione nga dy vende ortodokse në këto rrethana”, tha ai./atsh
Bota
Trump rekomandon tarifa prej 50% për importet e BE-së duke filluar nga 1 qershori
Published
2 days agoon
May 23, 2025By
UBTnews
Presidenti i SHBA-së, Donald Trump ka rekomanduar që eksportet nga Bashkimi Evropian në Shtetet e Bashkuara të Amerikës – t’i nënshtrohen një tarife prej 50%, sipas një postimi në “Truth Social”.
“Blloku, i cili u formua me qëllimin kryesor për të përfituar nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës në TREGTI, ka qenë shumë i vështirë për t’u trajtuar”, tha Trump duke kritikuar BE-në.
“Barrierat e tyre të fuqishme Tregtare, Taksat e TVSH-së, Gjobat qesharake të Korporatave, Barrierat Tregtare Jo-Monetare, Manipulimet Monetare, paditë e padrejta dhe të pajustifikuara kundër Kompanive Amerikane dhe më shumë”, tha presidenti amerikan duke përshkruar një listë të gjatë ankesash.
Presidenti Trump tha se bisedimet tregtare me Brukselin “nuk po shkonin gjëkundi” dhe se për këtë arsye ai kërkonte një tarifë të drejtpërdrejtë prej 50% për të gjitha importet e BE-së – duke filluar nga 1 qershori.
Trump – siç ka bërë në postime të tjera – rreth politikave të tij të diskutueshme tregtare, u kujtoi lexuesve se nuk ka tarifë nëse një produkt prodhohet në SHBA./atsh

UBT organizon Akademi Përkujtimore për të nderuar jetën dhe veprën e profesorit dhe arkitektit Arsim Murseli

UBT organizon Akademi Përkujtimore në nder të Prof. Dr. Naser Kamberit

“Fortnite” rikthehet në iOS në SHBA

Justin Bieber ngjall shqetësim për shëndetin e tij pas gjobës në Los Angeles, fansat të shqetësuar nga pamja

Sa hapa duhet të bëjmë në ditë për të humbur peshë?

Mëngjesi ideal: Çfarë duhet dhe nuk duhet të hani?

Kujdes me planet! Moti do të ndryshojë këtë fundjavë

“Valley Film Festival”, event unik për të rinjtë e Luginës! Flet organizatori Kushtrim Asllani

Miley Cyrus foli për problemin shëndetësor dhe varësinë ndaj alkoolit
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT4 weeks ago
Profesori, Arsim Hajdari, doktoron me temën “New Perspective of Biological Therapy in Treatment of Age-Related Macular Degeneration”
-
Lajmet1 month ago
Studentët e Psikologjisë në UBT zhvilluan një vizitë studimore në qendrën psikologjike “Radix” dhe Asociacionin Kosovar për Psikoterapi Trupore
-
Lajmet nga UBT3 months ago
Profesorët Besnik Skenderi, Safet Zejnullahu, Diamanta Skenderi dhe Ferid Selimi publikojnë punimin shkencor mbi AI në arsim
-
Kulturë2 months ago
Shkëlqeu me rolin e tij në ‘Kontesha Arduini’, intervistë me Mirsad Ferati