

Published
4 years agoon
By
Betim GashiPak para se të mbushte 20 vjet, misioni amerikan në Afganistan ka shënuar luftën më të gjatë të Shteteve të Bashkuara.
Qytetarët e zakonshëm amerikanë kanë tentuar ta harrojnë atë dhe lufta është mbikëqyrur më pak nga Kongresi, në krahasim me luftën në Vietnam.
Mirëpo numri i të vdekurve shkon në qindra mijëra. Dhe për shkak se SHBA-ja ka huazuar shumicën e parave për të paguar për këtë luftë, disa gjenerata të amerikanëve do ta kenë mbi supe barrën e shlyerjes së borxhit.
Më 15 gusht, talibanët kanë pretenduar fitore dhe kontroll të gjithë Afganistanit, para 31 gushtit, njëherësh afatit të fundit për tërheqje të trupave amerikane nga Afganistani.
Aktualisht trupat ndërkombëtare kanë shtuar përpjekjet për evakuim të stafit civil dhe ndërkombëtar nga ky shtet.
Shumicën e të dhënave më poshtë, agjencia e lajmeve Associated Press i ka siguruar nga Linda Bilmes, ligjëruese në Shkollën Kenedy në Universitetin e Harvardit si dhe nga projekti për kosto të luftës në Universitetin Brown.
Për shkak se në periudhën 2003-2011 Shtetet e Bashkuara kanë qenë të përfshira në luftërat në Afganistan dhe Irak, shumë trupa amerikane kanë shërbyer në të dyja luftërat dhe disa të dhëna përfshijnë të dyja vendet.
Lufta më e gjatë
Një në katër amerikanë kanë lindur në SHBA, prej sulmeve të Al-Kaidës më 11 shtator në tokën amerikane.
Kostoja në njerëz
Numri i amerikanëve të vrarë në Afganistan deri në prill të vitit 2021: 2,448.
Kontraktorët amerikanë: 3,846.
Ushtria dhe policia afgane: 66,000.
Anëtarët e forcave të tjera, përfshirë nga vendet anëtare të NATO-s: 1,144.
Civilët afganë: 47,245.
Talibanët dhe luftëtarët tjerë opozitarë: 51,191.
Punëtorët për ndihma: 444.
Gazetarët: 72.
Afganistani pas gati 20 vjetëve të pushtimit amerikan
Raportohet se shkalla e mortalitetit të foshnjave ka rënë për 50 për qind prej kur forcat amerikane, afgane dhe të vendeve tjera kanë rrëzuar Qeverinë e talibanëve.
Përqindja e vajzave adoleshente që dinë të lexojnë në këtë kohë, besohet se shkon në 37.
Mbikëqyrja nga Kongresi
Kongresi ka miratuar ndërhyrjen e forcave amerikane në Afganistan, pas sulmeve të 11 shtatorit 2001, më 18 shtator të po atij viti.
Megjithatë, ligjvënësit amerikanë nuk kanë votuar asnjëherë për t’i shpallur luftë Afganistanit.
Ligjvënësit amerikanë kanë diskutuar 42 herë për koston e luftës në Vietnam, derisa kostoja e luftërave në Afganistan dhe Irak deri në mesin e verës së këtij viti, është diskutuar pesë herë.
Në Komitetin për Financa të Senatit amerikan, ligjvënësit amerikanë kanë diskutuar për koston e luftërave në Afganistan dhe Irak vetëm një herë nga viti 2001 deri më 2021.
Pagesa për luftën? Me kredi, jo para të gatshme
Ish-presidenti amerikan, Harry Truman ka rritur përkohësisht taksat për të paguar Luftën Koreane për gati 92 për qind.
Më pas ish-presidenti Lyndon Johnson ka rritur taksat po ashtu përkohësisht për të paguar Luftën në Vietnam për 77 për qind.
Ish-presidenti tjetër amerikan, George W. Bush ka ulur taksat për të pasurit për 8 për qind – në vend që t’i rriste ato – për të paguar për luftërat në Afganistan dhe Irak.
Llogaritet se luftërat në Afganistan dhe Irak, janë mbuluar me borxh shtetëror në SHBA në vlerë të 2 trilionë dollarëve deri më 2020.
Kostoja e interesit besohet se do të shkojë deri në 6.5 trilionë dollarë deri më 2050.
Luftërat marrin fund, kostot jo
Bilmes vlerëson se Shtetet e Bashkuara janë zotuar se do të shpenzojnë 2 trilionë dollarë në kujdes shëndetësor, varrime dhe shpenzime tjera për 4 milionë veteranë amerikanë që kanë luftuar në Afganistan dhe Irak.
Periudha kur këto shpenzime do të arrijnë pikun, pritet të jetë pas vitit 2048.
Forcat e udhëhequra nga Shtetet e Bashkuara kanë rrëzuar talibanët nga pushteti në tetor të vitit 2001.
Talibanët kanë qenë duke strehuar atëbotë Osama Bin Laden dhe figura tjera të Al-Kaidës, të lidhura me sulmet e 11 shtatorit të po atij viti në Shtetet e Bashkaura.
Presidenti amerikan Joe Biden ka thënë se tërheqja amerikane tani është e arsyeshme, pasi forcat amerikane janë siguruar që Afganistani nuk do të bëhet më bazë për xhihadistë të huaj që të kryejnë komplote kundër Perëndimit.
You may like
Lajmet
Begaj përkujton viktimat e sulmeve të 11 shtatorit në SHBA
Published
2 minutes agoon
September 11, 2025By
UBTnewsPresidenti i Shqipërisë, Bajram Begaj ka përkujtuar viktimat e sulmeve të 11 shtatorit 2001 në Shtetet e Bashkuara.
Ai shkroi në Facebook se “Shqipëria riafirmon qëndrimin e saj të vendosur kundër cdo forme terrorizmi dhe dhune”.
“Sot, me dhimbje të thellë, përkujtojmë viktimat e sulmeve terroriste të 11 shtatorit 2001 mbi qytetin e New Yorkut. Shqipëria riafirmon qëndrimin e saj të vendosur kundër çdo forme terrorizmi dhe dhune, kudo në botë, dhe shpreh solidaritetin e saj të plotë me familjet e viktimave, popullin dhe institucionet e Shteteve të Bashkuara”, shkroi Begaj në Facebook.
SHBA-ja përkujton rreth 3 mijë persona që vdiqën në sulmet terroriste të 11 shtatorit. Më 2001 fillimisht një aeroplan i rrëmbyer ishte përplasur mbi kullën veriore të Qendrës Botërore të Tregtisë në Nju Jork, ndërsa 17 minuta më vonë, një aeroplan tjetër pasagjerësh përplaset mbi kullën jugore.
Ekspertët shprehen se 11 shtatori 2001, ndryshoi shumë gjëra në botë. Këto ngjarje u bënë shkak për nisjen e një fushate të gjerë të udhëhequr nga SHBA-të kundër terrorizmit./D.B/KP
Lajmet
Pejë: Arrestohet një person për sulm dhe armëmbajtje pa leje
Published
3 minutes agoon
September 11, 2025By
UBTnews
Policia e Kosovës ka njoftuar se në Pejë, është arrestuar një i dyshuar mashkull kosovar nën akuzën për sulm.
Sipas raportit, i dyshuari në gjendje të dehur ka sulmuar një tjetër person, po ashtu mashkull kosovar. Gjatë kontrollit në shtëpinë e tij, policia ka gjetur dhe sekuestruar një pistoletë, gjashtë fishekë dhe një gëzhojë, ndërsa me vendim të prokurorit, i dyshuari është dërguar në mbajtje.
“Është arrestuar i dyshuari mashkull kosovar per shkak te dyshimit se në gjendje të dehur ka sulmuar viktimën mashkull kosovar. Gjatë kontrollit në shtëpinë e të dyshuarit kanë gjetur dhe sekuestruar një pistoletë, gjashtë fishekë dhe një gëzhojë. Me vendim të prokurorit, i dyshuari është dërguar në mbajtje.” thuhet në njoftim./D.B/UBTNews/Photo credit: KosovoInfo
Lajmet
Mitrovica e Veriut: Rastet e raportuara nga Policia
Published
10 minutes agoon
September 11, 2025By
UBTnews
Drejtoria Rajonale e Policisë në Mitrovicën e Veriut ka bërë të ditur se gjatë ditës së djeshme janë shënuar disa raste, përfshirë armëmbajtje pa leje, një vdekje të dyshimtë dhe një aksident trafiku.
Në Zubin Potok, policia ka arrestuar një person, pasi në shtëpinë e tij është gjetur një pushkë e cila është dorëzuar vullnetarisht. Pas konsultimeve me prokurorin, i dyshuari është liruar në procedurë të rregullt.
“Është arrestuar i dyshuari mashkull kosovar, pasi në shtëpinë e tij kanë sekuestruar një pushkë të cilën i dyshuari e ka dorëzuar vullnetarisht. Në konsultim me prokurorin, i dyshuari është liruar në procedurë të rregullt” thuhet në njoftim.
Në Zveçan, gjatë një kontrolli në shtëpinë e një të dyshuari tjetër, policia ka sekuestruar një pushkë gjysmë-automatike, 56 detonatorë elektrik, katër karikatorë, 700 fishekë dhe dy bajoneta. Me vendim të prokurorit, i dyshuari është dërguar në mbajtje.
“Është arrestuar i dyshuari mashkull kosovar pasi që gjatë kontrollit të shtëpisë së tij i janë gjetur dhe sekuestruar një pushkë gjysmë-automatike, 56 detonatorë elektrik, katër karikator, 700 fishek dhe dy bajoneta. Me vendim të prokurorit i dyshuari është dërguar në mbajtje.” thuhet në raport nga Policia e Kosovës.
Po ashtu, gjatë një kontrolli tjetër në Zveçan, policia ka gjetur dhe sekuestruar një pushkë gjahu, 12 fishekë, 15 gëzhoja, dy sfera të fishekëve të gjuetisë dhe një rrip me fishekë. Rasti është në hetim.
“Gjatë kontrollit të shtëpisë së të dyshuarit mashkull kosovar janë gjetur dhe sekuestruar një pushkë gjuetie, 12 fishekë, 15 gëzhoja, dy sfera të fishekëve të gjuetisë dhe një rrip përmbajtje e fishekëve.Rasti është duke u hetuar nga ekipet relevante policore.” thuhet në njoftim.
Në Leposaviq, mëngjesin e së enjtes, rreth orës 09:19, një burrë ka humbur jetën pasi traktori që po drejtonte dyshohet se është rrokullisur. Ekipet policore dhe ato mjekësore kanë dalë në vendin e ngjarjes, ku është konstatuar vdekja e tij. Trupi i pajetë, me vendim të prokurorit, iu është dorëzuar familjarëve. Rasti është duke u hetuar.
“Viktima mashkull kosovar derisa ishte duke drejtuar mjetin e punes (traktor), dyshohet se është rrokullisur dhe ka mbetur pa shenja jete. Njësitet policore bashkë me ekipin mjekësor kanë dalë në vendin e ngjarjes dhe nga ekipi mjeksor është konstatuar vdekja e viktimës. Lidhur me rastin është informuar edhe prokurori dhe në konsultim me të, trupi i pajetë u dorëzohet familjarëve. Rasti ne procedure hetimore.” thuhet në raport./D.B/UBTNews/Photo credit: PrishtinaInsight
Lajmet
Drejtuesit e institucioneve të Kosovës bënë homazhe në kujtim të viktimave të sulmeve terroriste të 11 shtatorit
Published
22 minutes agoon
September 11, 2025By
UBTnews
Drejtuesit e institucioneve të Kosovës, presidentja Vjosa Osmani, kryeparlamentari Dimal Basha dhe kryeministri Albin Kurti, në kujtim të viktimave të sulmeve terroriste të 11 shtatorit në SHBA bënë homazhe pranë pllakës përkujtimore në oborrin e Qeverisë, pranë Kuvendit.
Ata vendosën kurora me lule pranë pllakës përkujtimore./D.B/EO

Çfarë ndodh me yndyrën në gjak kur konsumohen vezë çdo ditë?
Begaj përkujton viktimat e sulmeve të 11 shtatorit në SHBA

Pejë: Arrestohet një person për sulm dhe armëmbajtje pa leje

Mitrovica e Veriut: Rastet e raportuara nga Policia

Drejtuesit e institucioneve të Kosovës bënë homazhe në kujtim të viktimave të sulmeve terroriste të 11 shtatorit

The Guardian: Angelina Jolie nuk është zgjedhja e duhur për filmin rreth modës, “Couture”

Termocentralet e vjetra, Kuba mbetet në terr

Osmani paralajmëron masa ligjore ndaj atyre që po përndjekin fëmijët e saj

Hungaria raporton rastin e parë të gjuhës së kaltër
Të kërkuara
-
Aktualitet2 weeks ago
Profesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Kërkime2 months ago
Profesori i UBT-së, Musa Sabedini, publikon punim shkencor në revistën ndërkombëtare JGPSCD në SHBA
-
Aktualitet2 months ago
BSc në Shëndet Publik dhe Shkenca Mjekësore në UBT – Investim për të ardhmen e shëndetit të popullatës
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT shpall konkurs për pranimin e studentëve të rinj për vitin akademik 2025/26