Lajmet

Lufta për mbijetesë: Afganët po shesin organet dhe fëmijët e tyre për të siguruar ushqim

Sipas të dhënave, në Afganistan miliona janë një hap larg urisë.

Published

on

Nga Imogen Anderson dhe Malik Mudassir BBC

Afganët po u japin fëmijëve të tyre të uritur ilaçe për t’i qetësuar – të tjerët kanë shitur vajzat apo kanë shitur organet e tyre për të mbijetuar. Në dimrin e dytë që kur talibanët morën pushtetin dhe fondet e huaja u ngrinë, miliona janë një hap larg urisë.

“Fëmijët tanë vazhdojnë të qajnë dhe ata nuk flenë. Ne nuk kemi ushqim” tha Abdul Wahab.

“Kështu që shkojmë në farmaci, marrim tableta dhe ua japim fëmijëve tanë që të ndihen të përgjumur”.

Ai jeton pak jashtë Heratit, në një vendbanim me mijëra shtëpi të vogla balte që është rritur gjatë dekadave, të mbushura me njerëz të zhvendosur dhe të goditur nga lufta dhe fatkeqësitë natyrore.

Abdul është mes një duzinë burrash që u mblodhën rreth nesh. Ne pyetëm, sa prej tyre u jepnin barna fëmijëve të tyre për t’i qetësuar?

“Shumë prej nesh, të gjithë ne”, u përgjigjën ata.

Të tjerë na treguan shirita me tableta escitalopram dhe sertraline që thanë se po ua jepnin fëmijëve të tyre. Ato zakonisht përshkruhen për të trajtuar depresionin dhe ankthin.

Mjekët thonë se kur u jepen fëmijëve të vegjël që nuk marrin ushqimin e duhur, ilaçe të tilla mund të shkaktojnë dëmtim të mëlçisë, së bashku me një sërë problemesh të tjera si lodhja kronike, gjumi dhe çrregullime të sjelljes.

Në një farmaci lokale, zbuluam se mund të blini pesë tableta të barnave që përdoren për 10 afganë (rreth 10 cent amerikan) ose çmimin e një copë buke.

Shumica e familjeve që takuam po ndanin disa copa bukë mes tyre çdo ditë. Një grua na tha se hanin bukë thatë në mëngjes dhe natën e prekin në ujë për ta lagur.

OKB-ja ka thënë se një “katastrofë” humanitare po ndodhë tani në Afganistan.

Shumica e burrave në zonën jashtë Heratit punojnë si punëtorë me pagë ditore. Ata kanë vite që bëjnë jetë të vështirë.

Por kur talibanët morën pushtetin gushtin e kaluar, pa asnjë njohje ndërkombëtare për qeverinë e re de-fakto, fondet e huaja u ngrinë, duke shkaktuar një kolaps ekonomik që i la burrat pa punë.

Në ditën e rrallë që ata gjejnë punë, ata fitojnë afërsisht 100 afganë, ose pak më shumë se 1 dollarë.

Kudo tani atje ka njerëz që detyroheshin të merrnin hapa ekstremë për të shpëtuar familjet e tyre nga uria.

Ammar (nuk është emri i tij i vërtetë) tha se ai kishte një operacion për të hequr veshkën e tij tre muaj më parë. Ai është në të njëzetat, në atë që duhet të ishte kulmi i jetës së tij.

“Nuk kishte rrugëdalje. Kisha dëgjuar se mund të shisje një veshkë në një spital lokal. Shkova atje dhe u thashë se doja. Disa javë më vonë mora një telefonatë që më kërkoi të shkoja në spital”, tha ai.

“Ata bënë disa analiza, më pas më injektuan diçka që më bëri të pavetëdijshëm. Isha i frikësuar por nuk kisha zgjidhje”.

Ammari u pagua rreth 270,000 afganë (3,100 dollarë) për këtë, ku shumica e të hollave shkuan për të shlyer paratë që ai kishte marrë hua për të blerë ushqim për familjen e tij.

“Nëse hamë një natë, nuk hamë tjetrën. Pas shitjes së veshkës, ndihem sikur jam gjysmë njeriu. Ndihem i pashpresë. Nëse jeta vazhdon kështu, ndjej se mund të vdes”, tha ai.

Shitja e organeve për para nuk është e padëgjuar në Afganistan. Dikur ndodhte edhe para pushtimit të talibanëve. Por tani, edhe pasi kanë bërë një zgjedhje kaq të dhimbshme, njerëzit po zbulojnë se ende nuk mund të gjejnë mjetet për të mbijetuar.

Në një shtëpi takuam një nënë të re e cila tha se shiti veshkën e saj shtatë muaj më parë. Ata gjithashtu duhej të paguanin borxhin – para që kishin marrë hua për të blerë një tufë delesh. Kafshët kanë ngordhur në një përmbytje disa vite më parë dhe tani ata kanë humbur mjetet për të siguruar jetesën.

240,000 afganët (2,700 dollarë) që ajo mori për veshkën nuk mjaftojnë.

“Tani po detyrohemi të shesim vajzën tonë dyvjeçare. Njerëzit nga të cilët kemi marrë hua na ngacmojnë çdo ditë duke na thënë na jep vajzën tënde nëse nuk na e kthen dot [borxhin]”, tha ajo.

“Ndihem shumë i turpëruar për situatën tonë. Ndonjëherë ndjej se është më mirë të vdes sesa të jetoj kështu”, tha bashkëshorti i saj.

Pa pushim, kemi dëgjuar për njerëz që shesin vajzat e tyre.

“Unë e shita vajzën time pesëvjeçare për 100,000 afganë”, tha Nizamuddin. Kjo është më pak se gjysma e asaj që kërkohet një veshkë.

Dinjiteti me të cilin jetonin njerëzit atje ishte thyer nga uria.

“Ne e kuptojmë se është kundër ligjeve islame dhe se po i vëmë jetën e fëmijëve tanë në rrezik, por nuk ka rrugë tjetër”, tha Abdul Ghafar, një nga krerët e komunitetit.

Në një shtëpi takuam Nazian katërvjeçare, një vajzë e vogël gazmore e cila bënte fytyra qesharake teksa luante me vëllain e saj 18 muajsh, Shamshullah.

“Ne nuk kemi para për të blerë ushqime, kështu që unë njoftova në xhaminë lokale se dua të shes vajzën time”, tha babai i saj Hazratullah.

Nazia është shitur për t’u martuar me një djalë nga një familje në provincën jugore të Kandaharit. Në 14, ajo do të largohet. Deri më tani Hazretullahi ka marrë dy pagesa për të.

“Unë e përdora pjesën më të madhe për të blerë ushqime dhe disa për ilaçe për djalin tim më të vogël. Shikojeni, ai është i kequshqyer”, tha Hazretullah.

Rritja marramendëse e normave të kequshqyerjes është dëshmi e ndikimit që uria tashmë ka te fëmijët nën moshën pesë vjeç në Afganistan.

Médecins Sans Frontières (MSF) ka parë që shkalla e pranimeve në objektet e tyre që trajtojnë kequshqyerjen në të gjithë vendin është rritur me 47% këtë vit krahasuar me të kaluarën.

Ne pyetëm Hameedullah Motawakil, zëdhënësin e qeverisë provinciale të Talibanëve në Herat, se çfarë po bënin për të luftuar urinë.

“Situata është rezultat i sanksioneve ndërkombëtare mbi Afganistanin dhe ngrirjes së aseteve afgane. Qeveria jonë po përpiqet të identifikojë sa prej tyre janë në nevojë. Shumë gënjejnë për kushtet e tyre sepse mendojnë se mund të marrin ndihmë”, tha ai.

Ai tha gjithashtu se talibanët po përpiqeshin të krijonin vende pune.“Ne po kërkojmë hapjen e minierave të mineralit të hekurit dhe një projekt gazsjellësi”.

Por kjo nuk ka gjasa që të ndodhë së shpejti.

Njerëzit na thanë se ndiheshin të braktisur nga qeveria talibane dhe komuniteti ndërkombëtar.

Uria është një vrasës i ngadaltë dhe i heshtur, efektet e saj nuk janë gjithmonë të dukshme menjëherë. Larg vëmendjes së botës, shkalla e krizës në Afganistan nuk mund të dalë kurrë në dritë, sepse askush nuk po bën sa duhet./UBTNews/

Aktualitet

Në United Hospital realizohen me sukses intervenimet e rekanalizimit të arteries karotide

Published

on

United Hospital, spitali i përgjithshëm privat në Kosovë, realizon në vazhdimësi me sukses rekanalizimin e arteries karotide në raste tepër të komplikuara.

Kësaj here, profesori 85-vjeçar, iu nënshtrua operacionit në arterien karotide, i cili u krye me sukses dhe u përjetua prej tij si një ëndërr e shkurtër. Pas zgjimit nga narkoza, ai ishte më i lumtur se kurrë më parë.

Një hap i madh për pacientët me rrezik të lartë nga sulmi në tru.

Shkaku dhe rëndësia e stenozës së arteries karotide

Arteria karotide është një nga enët kryesore të gjakut që furnizon trurin me oksigjen dhe lëndëushqyese.  Stenoza e arteries karotide, ndodh kur kjo enë ngushtohet për shkak të grumbullimit të

pllakave aterosklerotike, të cilat përbëhen nga yndyra, kolesteroli dhe substanca të tjera.

Faktorët kryesorë të rrezikut përfshijnë hipertensionin, diabetin, nivele të larta të kolesterolit, pirjen e duhanit dhe predispozitën gjenetike.

Rreziqet që i kanosen pacientit

Ngushtimi i arteries karotide rrit ndjeshëm rrezikun e një insulti cerebral (apopleksi), pasi pllakëzat ose mpiksjet e gjakut mund të bllokojnë furnizimin me gjak të trurit. Një bllokim i menjëhershëm mund të shkaktojë dëmtime të rënda neurologjike ose edhe vdekje.

Shifrat e apopleksisë në Evropë, Gjermani dhe Kosovë

Në Evropë, çdo vit raportohen mbi 1 milion raste të reja të insultit. Në Gjermani, çdo vit rreth 270,000 njerëz pësojnë një insult cerebral, ndërsa në Kosovë vlerësohet se ndodhin mbi 3,000 raste në vit. Këto shifra e bëjnë apopleksinë një nga shkaktarët kryesorë të vdekshmërisë dhe paaftësisë afatgjatë.

Çdo minutë vonesë në trajtim mund të nënkuptojë dëme të përhershme për trurin, thekson Prof. Dr.Krasniqi.

Simptomat paralajmëruese të sulmit në tru

Simptomat që duhet të nxisin reagim urgjent përfshijnë:

– Dobësi ose paralizë e papritur në njërën anë të trupit,

– Vështirësi në të folur ose kuptuar fjalët,

– Humbje e papritur e shikimit në njërin sy,

– Marramendje, humbje ekuilibri ose koordinimi,

Në këto raste, çdo minutë është vendimtare dhe kërkohet ndihmë mjekësore emergjente.

Metodat e trajtimit

Trajtimi i stenozës së arteries karotide varet nga shkalla e ngushtimit dhe simptomat e pacientit.

Opsionet përfshijnë:

-Trajtim medikamentoz (antiplakë, antikoagulantë, statina)

-Angioplastikë dhe stentim (hapja e arteries me balonë dhe vendosja e stentit)

-Endarterektomi karotide – metodë kirurgjikale për heqjen e pllakës nga ena e gjakut.

Metoda e Eversions Endarterektomisë

Një teknikë moderne kirurgjikale është eversion endarterektomia, ku arteria pritet, kthehet si “çorape” për të hequr pllakat dhe më pas vendoset përsëri në vend. Kjo metodë ka rezultate shumë të mira, rrezik të ulët komplikacionesh dhe rikthim të shpejtë të qarkullimit normal të gjakut në tru.

Prof. Dr Krasniqi shpjegon: “Kjo metodë kirurgjikale na lejon të heqim pllakat nga ena e gjakut me precizion të lartë, duke rikthyer menjëherë qarkullimin normal dhe duke minimizuar rrezikun e komplikacioneve”.

Pasojat e vonesës në trajtim:  Shtyrja e trajtimit të stenozës së arteries karotide rrit rrezikun e apopleksisë, e cila mund të shkaktojë humbje të përhershme të aftësive motorike, të folurit, kujtesës dhe cilësisë së jetës.

Suksesi në United Hospital

Në United Hospital, nën drejtimin e Prof. Dr. Dr. Halil Krasniqi, kirurg vaskular me renome botërore, u realizua me sukses rekanalizimi i arteries karotide nga një stenoza e komplikuar, duke përdorur metodat më moderne kirurgjikale dhe endovaskulare, pa asnjë komplikacion. Ky sukses është dëshmi e nivelit të lartë profesional dhe teknologjisë së avancuar që ofron spitali për pacientët me sëmundje të rënda vaskulare.

Pse është e rrezikshme stenoza e arteries karotide?

Kjo gjendje është shkaktari kryesor i sulmit në tru (apopleksi), një sëmundje që prek mbi 1 milion njerëz çdo vit në Evropë, rreth 270,000 në Gjermani dhe mbi 3,000 në Kosovë. Rreziku qëndron të mpiksjet ose pllakat aterosklerotike, të cilat mund të bllokojnë papritur furnizimin me gjak të trurit.

Shenjat paralajmëruese

Dobësi ose paralizë e papritur në njërën anë të trupit, vështirësi në të folur, humbje e papritur e shikimit në një sy, marramendje dhe humbje e ekuilibrit. Në këto raste, kërkohet reagim i menjëhershëm mjekësor.

Trajtimi modern

Metoda e eversion endarterektomisë është ndër më efektivet, duke pastruar enën e gjakut nga pllakat dhe rikthyer menjëherë qarkullimin normal.

Mesazhi për pacientët

Stenoza e arteries karotide është e rrezikshme, por e trajtueshme.

Mos prisni derisa të ndodhë sulmi në tru – diagnostikimi dhe trajtimi në kohë shpëton jetë, thotë Prof. Dr. Krasniqi.

Për më shumë kontaktoni përmes:

Nr i telefonit:  038 607 070

Facebook: United Hospital Prishtinë

Continue Reading

Aktualitet

Pse gjithnjë e më shumë studentë zgjedhin UBT-në? Cilësia dhe inovacioni bëjnë diferencën

Published

on

UBT, institucion lider i arsimit të lartë dhe më i ranguari në rajon sipas organizatave ndërkombëtare, vazhdon të tërheqë të rinjtë e Kosovës dhe rajonit për t’u regjistruar. Ky interesim i madh vjen si rezultat i cilësisë së lartë të ofruar nga UBT në të gjitha aspektet e veprimtarisë akademike dhe infrastrukturore.

UBT shquhet për programe inovative që i përgatisin studentët për tregun e punës.

UBT ka një staf akademik profesional dhe të përkushtuar, të cilët sjellin përvojë dhe njohuri të gjera nga fusha të ndryshme studimore. Për më tepër, infrastruktura moderne dhe pajisjet teknologjike të sofistikuara krijojnë një ambient të përshtatshëm dhe frymëzues për studim dhe hulumtim.

Përveç cilësisë së lartë të ofruar në aspektin akademik, UBT njihet edhe për mbështetjen e vazhdueshme që i ofron studentëve të tij, duke përfshirë këshillimin akademik dhe profesional, si dhe mundësitë e shumta për angazhim në aktivitete ekstrakurrikulare dhe projekte hulumtuese. Ky përkushtim ndaj zhvillimit gjithëpërfshirës të studentëve e bën UBT-në një destinacion tërheqës për të rinjtë që kërkojnë më të mirën për arsimin e tyre të lartë.

UBT ofron një gamë të gjerë programesh studimi, të cilat përputhen me kërkesat e tregut dhe zhvillimet më të fundit shkencore dhe teknologjike. Kjo përfshirje e gjerë e fushave të ndryshme të studimit siguron që çdo student të gjejë programin që i përshtatet më së miri interesave dhe ambicieve të tij.

Regjistrimet janë ende të hapura dhe bëjmë thirrje të gjithë të rinjtë që të mos humbasin kohë dhe të vijnë të regjistrohen në UBT. Institucioni ynë është i përkushtuar për të siguruar një përvojë të pasur dhe të plotë akademike, e cila do t’i përgatisë studentët për një karrierë të suksesshme dhe për një kontribut pozitiv në shoqëri.

APLIKO TANI ONLINE!

Continue Reading

Aktualitet

ShBA-ja i dhuron Kosovës 50 automjete të blinduara për forcimin e kapaciteteve mbrojtëse

Published

on

Ambasada e Shteteve të Bashkuara të Amerikës në Kosovë ka njoftuar se ShBA-ja ka transferuar 50 Automjete të Blinduar të Sigurisë (ASV) për Qeverinë e Kosovës, në kuadër të Programit të Artikujve të Tepërt të Mbrojtjes (Excess Defense Articles Program).

Këto automjete moderne do të përdoren nga Forca e Sigurisë së Kosovës (FSK), ndërsa, sipas njoftimit zyrtar, Kosova do të shfrytëzojë burimet e saj mbrojtëse për t’i sjellë ato në kapacitet të plotë operacional. Ky hap përbën një zhvillim të rëndësishëm në forcimin e aftësive mbrojtëse të FSK-së dhe në rritjen e gatishmërisë për përballjen me sfida të sigurisë.

Ky donacion i ShBA-së shihet si një tjetër dëshmi e partneritetit të ngushtë mes dy vendeve dhe e përkushtimit të përbashkët për të garantuar sigurinë kombëtare të Kosovës dhe forcimin e stabilitetit rajonal.

“Ky është një hap tjetër në përkushtimin tonë të përbashkët për forcimin e kapaciteteve mbrojtëse të FSK-së dhe për forcimin e sigurisë së të dy vendeve tona”, thuhet në njoftimin e Ambasadës Amerikane.

Continue Reading

Aktualitet

UBT përgatit liderët e ardhshëm të fushës paramjekësore

Published

on

UBT ka hapur regjistrimet për programin Master në Shkenca Paramjekësore, i cili synon të përgatisë profesionistë të domosdoshëm për sektorin shëndetësor, të aftë për të kontribuar në diagnostikim, trajtim dhe parandalim të sëmundjeve, duke vepruar në vijën e parë të kujdesit për jetën.

Ky program është ndërtuar mbi një kurrikulë multidisiplinare, të harmonizuar me modelet më të mira evropiane dhe amerikane, që ndërthur mësimin teorik me përgatitjen praktike. Studentët përfitojnë trajnim të avancuar në fushat e kujdesit emergjent, laboratorëve mjekësorë dhe diagnostikës klinike, duke përdorur pajisje bashkëkohore mjekësore dhe laboratorike.

Përgatitje gjithëpërfshirëse dhe praktike

Gjatë studimeve, studentët do të aftësohen në pesë kategori kyçe të fushës së paramedikëve:

  • Parandalimi i vdekjes së njerëzve
  • Rritja e cilësisë së jetës
  • Ndihma në rikuperimin nga sëmundjet apo dëmtimet
  • Menaxhimi i pranimeve dhe ri-pranimeve urgjente
  • Kujdesi për rastet kronike të ndjeshme (astma, diabeti, epilepsia etj.)

Programi përfshin gjithashtu përdorimin e tele-shëndetit dhe kujdesit tele-komunikues, duke u mundësuar studentëve të ofrojnë kujdes efikas dhe inovativ, sidomos për zonat e largëta apo për pacientët me nevoja të veçanta.

Misioni dhe vizioni

Misioni i Masterit në Shkenca Paramjekësore është të kontribuojë në arsimin e lartë përmes:

  • Kurrikulave bashkëkohore, të bazuara në praktikat më të mira ndërkombëtare
  • Hulumtimit shkencor në bashkëpunim me partnerë vendas e ndërkombëtarë

Programi synon të ofrojë një mjedis mësimor mbështetës, ku studentët zhvillojnë aftësitë klinike, kërkimore dhe menaxheriale që kërkohen në tregun e punës.

Përfshirje aktive në kërkim dhe shërbim

Studentët dhe stafi i programit marrin pjesë në:

  • Projekte kërkimore kombëtare dhe ndërkombëtare
  • Simpoziume dhe forume shkencore
  • Konsulencë dhe asistencë teknike për institucione shëndetësore publike e private
  • Hartimin e politikave shëndetësore në bashkëpunim me Ministrinë e Shëndetësisë

Aftësitë e të diplomuarve

Pas përfundimit të programit, të diplomuarit do të jenë të aftë:

  • Të ofrojnë kujdes shëndetësor holistik në komunitetet urbane, rurale dhe industriale
  • Të marrin vendime komplekse në situata emergjente dhe të udhëheqin ekipe paramjekësore
  • Të zbatojnë standarde të larta ligjore, etike dhe profesionale në praktikë
  • Të përdorin metoda kërkimore për të përmirësuar rezultatet shëndetësore
  • Të integrojnë njohuritë ndërdisiplinore në menaxhimin e shërbimeve shëndetësore

Masteri në Shkenca ParamjekësoreUBT është më shumë sesa një diplomë – është një përgatitje për jetë, duke formuar profesionistë që jo vetëm reagojnë ndaj emergjencave, por punojnë për t’i parandaluar ato, duke i dhënë shoqërisë ekspertë të gatshëm për të mbrojtur dhe përmirësuar jetën.

APLIKO TANI ONLINE!

Continue Reading

Të kërkuara