

Lajmet
Lufta për mbijetesë: Afganët po shesin organet dhe fëmijët e tyre për të siguruar ushqim
Sipas të dhënave, në Afganistan miliona janë një hap larg urisë.
Published
3 years agoon
By
UBT newsNga Imogen Anderson dhe Malik Mudassir BBC
Afganët po u japin fëmijëve të tyre të uritur ilaçe për t’i qetësuar – të tjerët kanë shitur vajzat apo kanë shitur organet e tyre për të mbijetuar. Në dimrin e dytë që kur talibanët morën pushtetin dhe fondet e huaja u ngrinë, miliona janë një hap larg urisë.
“Fëmijët tanë vazhdojnë të qajnë dhe ata nuk flenë. Ne nuk kemi ushqim” tha Abdul Wahab.
“Kështu që shkojmë në farmaci, marrim tableta dhe ua japim fëmijëve tanë që të ndihen të përgjumur”.
Ai jeton pak jashtë Heratit, në një vendbanim me mijëra shtëpi të vogla balte që është rritur gjatë dekadave, të mbushura me njerëz të zhvendosur dhe të goditur nga lufta dhe fatkeqësitë natyrore.
Abdul është mes një duzinë burrash që u mblodhën rreth nesh. Ne pyetëm, sa prej tyre u jepnin barna fëmijëve të tyre për t’i qetësuar?
“Shumë prej nesh, të gjithë ne”, u përgjigjën ata.
Të tjerë na treguan shirita me tableta escitalopram dhe sertraline që thanë se po ua jepnin fëmijëve të tyre. Ato zakonisht përshkruhen për të trajtuar depresionin dhe ankthin.
Mjekët thonë se kur u jepen fëmijëve të vegjël që nuk marrin ushqimin e duhur, ilaçe të tilla mund të shkaktojnë dëmtim të mëlçisë, së bashku me një sërë problemesh të tjera si lodhja kronike, gjumi dhe çrregullime të sjelljes.
Në një farmaci lokale, zbuluam se mund të blini pesë tableta të barnave që përdoren për 10 afganë (rreth 10 cent amerikan) ose çmimin e një copë buke.
Shumica e familjeve që takuam po ndanin disa copa bukë mes tyre çdo ditë. Një grua na tha se hanin bukë thatë në mëngjes dhe natën e prekin në ujë për ta lagur.
OKB-ja ka thënë se një “katastrofë” humanitare po ndodhë tani në Afganistan.
Shumica e burrave në zonën jashtë Heratit punojnë si punëtorë me pagë ditore. Ata kanë vite që bëjnë jetë të vështirë.
Por kur talibanët morën pushtetin gushtin e kaluar, pa asnjë njohje ndërkombëtare për qeverinë e re de-fakto, fondet e huaja u ngrinë, duke shkaktuar një kolaps ekonomik që i la burrat pa punë.
Në ditën e rrallë që ata gjejnë punë, ata fitojnë afërsisht 100 afganë, ose pak më shumë se 1 dollarë.
Kudo tani atje ka njerëz që detyroheshin të merrnin hapa ekstremë për të shpëtuar familjet e tyre nga uria.
Ammar (nuk është emri i tij i vërtetë) tha se ai kishte një operacion për të hequr veshkën e tij tre muaj më parë. Ai është në të njëzetat, në atë që duhet të ishte kulmi i jetës së tij.
“Nuk kishte rrugëdalje. Kisha dëgjuar se mund të shisje një veshkë në një spital lokal. Shkova atje dhe u thashë se doja. Disa javë më vonë mora një telefonatë që më kërkoi të shkoja në spital”, tha ai.
“Ata bënë disa analiza, më pas më injektuan diçka që më bëri të pavetëdijshëm. Isha i frikësuar por nuk kisha zgjidhje”.
Ammari u pagua rreth 270,000 afganë (3,100 dollarë) për këtë, ku shumica e të hollave shkuan për të shlyer paratë që ai kishte marrë hua për të blerë ushqim për familjen e tij.
“Nëse hamë një natë, nuk hamë tjetrën. Pas shitjes së veshkës, ndihem sikur jam gjysmë njeriu. Ndihem i pashpresë. Nëse jeta vazhdon kështu, ndjej se mund të vdes”, tha ai.
Shitja e organeve për para nuk është e padëgjuar në Afganistan. Dikur ndodhte edhe para pushtimit të talibanëve. Por tani, edhe pasi kanë bërë një zgjedhje kaq të dhimbshme, njerëzit po zbulojnë se ende nuk mund të gjejnë mjetet për të mbijetuar.
Në një shtëpi takuam një nënë të re e cila tha se shiti veshkën e saj shtatë muaj më parë. Ata gjithashtu duhej të paguanin borxhin – para që kishin marrë hua për të blerë një tufë delesh. Kafshët kanë ngordhur në një përmbytje disa vite më parë dhe tani ata kanë humbur mjetet për të siguruar jetesën.
240,000 afganët (2,700 dollarë) që ajo mori për veshkën nuk mjaftojnë.
“Tani po detyrohemi të shesim vajzën tonë dyvjeçare. Njerëzit nga të cilët kemi marrë hua na ngacmojnë çdo ditë duke na thënë na jep vajzën tënde nëse nuk na e kthen dot [borxhin]”, tha ajo.
“Ndihem shumë i turpëruar për situatën tonë. Ndonjëherë ndjej se është më mirë të vdes sesa të jetoj kështu”, tha bashkëshorti i saj.
Pa pushim, kemi dëgjuar për njerëz që shesin vajzat e tyre.
“Unë e shita vajzën time pesëvjeçare për 100,000 afganë”, tha Nizamuddin. Kjo është më pak se gjysma e asaj që kërkohet një veshkë.
Dinjiteti me të cilin jetonin njerëzit atje ishte thyer nga uria.
“Ne e kuptojmë se është kundër ligjeve islame dhe se po i vëmë jetën e fëmijëve tanë në rrezik, por nuk ka rrugë tjetër”, tha Abdul Ghafar, një nga krerët e komunitetit.
Në një shtëpi takuam Nazian katërvjeçare, një vajzë e vogël gazmore e cila bënte fytyra qesharake teksa luante me vëllain e saj 18 muajsh, Shamshullah.
“Ne nuk kemi para për të blerë ushqime, kështu që unë njoftova në xhaminë lokale se dua të shes vajzën time”, tha babai i saj Hazratullah.
Nazia është shitur për t’u martuar me një djalë nga një familje në provincën jugore të Kandaharit. Në 14, ajo do të largohet. Deri më tani Hazretullahi ka marrë dy pagesa për të.
“Unë e përdora pjesën më të madhe për të blerë ushqime dhe disa për ilaçe për djalin tim më të vogël. Shikojeni, ai është i kequshqyer”, tha Hazretullah.
Rritja marramendëse e normave të kequshqyerjes është dëshmi e ndikimit që uria tashmë ka te fëmijët nën moshën pesë vjeç në Afganistan.
Médecins Sans Frontières (MSF) ka parë që shkalla e pranimeve në objektet e tyre që trajtojnë kequshqyerjen në të gjithë vendin është rritur me 47% këtë vit krahasuar me të kaluarën.
Ne pyetëm Hameedullah Motawakil, zëdhënësin e qeverisë provinciale të Talibanëve në Herat, se çfarë po bënin për të luftuar urinë.
“Situata është rezultat i sanksioneve ndërkombëtare mbi Afganistanin dhe ngrirjes së aseteve afgane. Qeveria jonë po përpiqet të identifikojë sa prej tyre janë në nevojë. Shumë gënjejnë për kushtet e tyre sepse mendojnë se mund të marrin ndihmë”, tha ai.
Ai tha gjithashtu se talibanët po përpiqeshin të krijonin vende pune.“Ne po kërkojmë hapjen e minierave të mineralit të hekurit dhe një projekt gazsjellësi”.
Por kjo nuk ka gjasa që të ndodhë së shpejti.
Njerëzit na thanë se ndiheshin të braktisur nga qeveria talibane dhe komuniteti ndërkombëtar.
Uria është një vrasës i ngadaltë dhe i heshtur, efektet e saj nuk janë gjithmonë të dukshme menjëherë. Larg vëmendjes së botës, shkalla e krizës në Afganistan nuk mund të dalë kurrë në dritë, sepse askush nuk po bën sa duhet./UBTNews/
Bota
Franca përfshihet nga kaosi dhe trazirat, shpërthejnë protestat anti-Macron
Published
22 minutes agoon
September 10, 2025By
UBTnews
Franca po përgatitet për një ditë trazirash intensive, pasi protestat “Blloko gjithçka” pritet të ndërpresin transportin dhe shërbimet thelbësore në shenjë proteste ndaj masave shtrënguese të qeverisë.
Lëvizja “Bloquons tout”, e cila u shfaq në mediat sociale gjatë verës dhe mbështetet nga disa sindikata dhe e majta radikale, ka bërë thirrje për një mbyllje mbarëkombëtare duke filluar nga sot.
Rreth 80,000 policë dhe oficerë të xhandarmërisë janë vendosur në të gjithë Francën, ku po zhvillohen dhjetëra protesta anti-Macron. Më shumë se 100,000 njerëz pritet të marrin pjesë në protesta, të cilat do të variojnë nga bllokime rrugësh deri te tubime.
Autoriteti i Aviacionit Civil parashikon probleme dhe vonesa në të gjitha aeroportet franceze. Në rajonin Ile-de-France, priten vonesa në shumë linja treni, ndërsa një forcë e madhe policore është vendosur në stacionin Gare du Nord në Paris, pasi konsiderohet një objektiv i mundshëm për protestuesit.
Që nga mëngjesi i së mërkurës, përleshje midis protestuesve dhe policisë kanë ndodhur në disa zona të Parisit dhe qyteteve të tjera, ndërsa janë bërë më shumë se 100 arrestime. Në Paris, rreth orës 10:00 të mëngjesit të së mërkurës, trafiku ishte “pothuajse normal” në rrjetet e metrosë dhe autobusëve, ndërsa pati probleme në linjën B të hekurudhës rajonale RER, pasi dy nga tre trenat kalojnë në të. Linja B e RER kalon rajonin e Parisit nga veriu në jug, duke kaluar nëpër qendrën e kryeqytetit dhe duke i shërbyer aeroportit Paris Charles de Gaulle.
Autoritetet në kryeqytetin francez u përleshën me studentët jashtë shkollës së mesme Hélène-Boucher. Kosha plehrash u përmbysën dhe u hodhën drejt automjeteve të policisë, ndërsa të rinjtë që morën pjesë në trazira hodhën gjithashtu objekte drejt policisë.
Gaz lotsjellës u përdor për të shpërndarë turmën e protestuesve, shumica e të cilëve kishin fytyrat e mbuluara. Sipas mediave franceze, incidente të izoluara kanë ndodhur edhe në Lion, Marsejë dhe Bretanjë.
Në prefekturën e Bretanjës, Ile-et-Vilaine , ndodhën përleshje midis protestuesve dhe policisë në një rrugë kryesore dhe një autobus u përfshi nga flakët.
Gjithashtu në Tuluzë (jugperëndim), rreth 200 protestues bllokuan një kryqëzim për më pak se një orë me gardhe dhe goma. U var edhe një banderolë e zezë me mbishkrimin “Shpërthimi i Macron”.
Disa shohin në këtë mobilizim, të nxitur nga shkurtimet fiskale që qeveria e dorëhequr kishte dashur të impononte, rikthimin e mundshëm të një vale zemërimi të ngjashme me atë të “jelekëve të verdhë” që tronditën vendin në vitet 2018 dhe 2019.
Dje, në prag të demonstratave dinamike në të gjithë vendin dhe një ditë pas rënies së qeverisë Bayrou, Emmanuel Macron emëroi ministrin e Mbrojtjes Sébastien Lecorni, bashkëpunëtorin e tij të besuar, që vjen nga sfera e krahut të djathtë, si Kryeministër. Le Corneille bëhet kryeministri i shtatë nën Macron, i pesti që nga fillimi i mandatit të tij të dytë pesëvjeçar në vitin 2022. Kjo është e paprecedentë në Republikën e Pestë Franceze, e cila ka hyrë në një krizë të paprecedentë që nga shpërbërja e Asamblesë Kombëtare në qershor 2024./D.B/EO
Bota
Polonia kërkon aktivizimin e Nenin 4 të Traktatit të NATO-s
Published
55 minutes agoon
September 10, 2025By
UBTnews
Kryeministri polak Donald Tusk tha se ushtria polake regjistroi 19 ndërhyrje me dronë në hapësirën ajrore të vendit gjatë natës. Duke folur para parlamentit polak, Tusk tha se tre – ose ndoshta katër – dronë u rrëzuan nga avionë polakë dhe të NATO-s që u ngritën në ajër për t’u përballur me kërcënimin.
Tusk thotë se një numër i konsiderueshëm dronësh fluturuan në vend nga Bjellorusia. Droni i fundit që u rrëzua ishte në orën 06:45 sipas orës lokale, tha ai.
Duke folur para deputetëve në parlament, kryeministri polak Donald Tusk tha: “Nuk ka dyshim se ky provokim është pakrahasueshëm më i rrezikshëm nga pikëpamja e Polonisë sesa ato të mëparshmet”.
Tusk tha se Polonia ka kërkuar aktivizimin e Nenit 4 të traktatit të NATO-s.
“Palët do të këshillohen bashkërisht kurdoherë që, sipas mendimit të cilësdo prej tyre, kërcënohet integriteti territorial, pavarësia politike apo siguria e cilësdo prej palëve”, thotë neni 4 i Traktatit.
Më pas mbahen konsultime për të përcaktuar nëse integriteti territorial, pavarësia politike ose siguria e një vendi anëtar është kërcënuar.
Tusk tha se pret mbështetje më të madhe gjatë këtyre konsultimeve, raporton BBC.
“Kjo nuk është vetëm një luftë për ukrainasit. Kjo është një përballje që Rusia ka shpallur kundër të gjithë botës së lirë“, tha ai.
Gjatë natës, një “numër i madh” dronësh rusë u rrëzuan mbi hapësirën ajrore polake, tha kryeministri i vendit. Duke folur përpara një takimi urgjent, Donald Tusk tha se ishte hera e parë që dronë rusë u rrëzuan mbi Poloni.
Polonia mbylli përkohësisht hapësirën e saj ajrore dhe filloi një operacion ushtarak, të cilit iu bashkuan avionë të NATO-s dhe holandezëve. Qytetarëve në tre rajone polake përgjatë kufirit ukrainas iu tha të qëndronin në shtëpi.
Një operacion ushtarak ka përfunduar pasi avionë polakë dhe të NATO-s u vendosën dhe shumica e aeroporteve janë rihapur.
Rusia ende nuk ka komentuar rreth kësaj.
Dronët që hynë në Poloni ishin pjesë e sulmit të fundit të madh ajror ndaj Ukrainës, ku Rusia lëshoi 415 dronë gjatë natës.
Presidenti i Ukrainës Zelensky thotë se “të paktën tetë dronë sulmues” ishin të drejtuar drejt Polonisë, duke e quajtur përshkallëzimin një “precedent jashtëzakonisht të rrezikshëm për Evropën”./D.B/KP
Bota
Costa: BE-ja qëndron në solidaritet të plotë më Poloninë
Published
56 minutes agoon
September 10, 2025By
UBTnews
Bashkimi Evropian qëndron në solidaritet të plotë me Poloninë pasi hapësira e saj ajrore u shkel nga dronët e një sulmi rus mbi Ukrainën, tha presidenti i Këshillit të BE-së, Antonio Costa.
Përmes një reagimi në X ai tha se “ngjarjet e mbrëmshme janë një kujtesë e fortë se siguria e njërit është siguria e të gjithëve”.
“Agresioni i vazhdueshëm i Rusisë kundër Ukrainës dhe ndërhyrjet e pamatura në hapësirën ajrore në shtetet anëtare të BE-së përbëjnë një kërcënim të drejtpërdrejtë për sigurinë e të gjithë evropianëve dhe për infrastrukturën kritike në të gjithë kontinentin tone”, tha Costa.
Gjatë natës, një “numër i madh” dronësh rusë u rrëzuan mbi hapësirën ajrore polake, tha kryeministri i vendit. Duke folur përpara një takimi urgjent, Donald Tusk tha se ishte hera e parë që dronë rusë u rrëzuan mbi Poloni.
Polonia mbylli përkohësisht hapësirën e saj ajrore dhe filloi një operacion ushtarak, të cilit iu bashkuan avionë të NATO-s dhe holandezëve. Qytetarëve në tre rajone polake përgjatë kufirit ukrainas iu tha të qëndronin në shtëpi.
Një operacion ushtarak ka përfunduar pasi avionë polakë dhe të NATO-s u vendosën dhe shumica e aeroporteve janë rihapur.
Rusia ende nuk ka komentuar rreth kësaj.
Dronët që hynë në Poloni ishin pjesë e sulmit të fundit të madh ajror ndaj Ukrainës, ku Rusia lëshoi 415 dronë gjatë natës, raporton BBC.
Presidenti i Ukrainës Zelensky thotë se “të paktën tetë dronë sulmues” ishin të drejtuar drejt Polonisë, duke e quajtur përshkallëzimin një “precedent jashtëzakonisht të rrezikshëm për Evropën”./D.B/KP
Lajmet
Gjykata Kushtetuese: E papranueshme ankesa e Ramës për rregulloren e mbeturinave
Published
1 hour agoon
September 10, 2025By
UBTnews
Gjykata Kushtetuese e ka shpallur të papranueshme ankesën e kryetarit të Komunës së Prishtinës, Përparim Rama, kundër rregullores së mbeturinave, të miratuar më 5 dhjetor 2024 nga Kuvendi Komunal.
Kushtetuesja nuk vazhdoi me vlerësimin pasi siç thuhet në vendim “akti i kontestuar nuk përmbush kriterin e parë të pranueshmërisë, meqenëse nuk është as ligj dhe as akt i miratuar nga “Qeveria”.
Kjo rregullore përcakton se faturat për shërbimin e mbeturinave duhet të paguhen drejtpërdrejt në KRM “Pastrimi” Sh.A. Ndërsa, nga komuna e Prishtinë vazhdimisht është bërë thirrje që pagesat të realizohen në komunë./D.B/KP
Ky është aktgjykimi i plotë:

Britney Spears reagon ndaj kritikave për Justin Bieber: Turp për gjykimin!

Franca përfshihet nga kaosi dhe trazirat, shpërthejnë protestat anti-Macron

E keni ditur që karbohidratet nxitin shkrirjen e dhjamit?

Polonia kërkon aktivizimin e Nenin 4 të Traktatit të NATO-s

Costa: BE-ja qëndron në solidaritet të plotë më Poloninë

Gjykata Kushtetuese: E papranueshme ankesa e Ramës për rregulloren e mbeturinave

DiCaprio shkëlqen në premierën e filmit të ri, i mbështetur nga e dashura

KQZ fton qytetarët të kontrollojnë adresën e qendrës së votimit

Prezantohet edhe Apple Watch SE 3
Të kërkuara
-
Aktualitet2 weeks ago
Profesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Kërkime2 months ago
Profesori i UBT-së, Musa Sabedini, publikon punim shkencor në revistën ndërkombëtare JGPSCD në SHBA
-
Aktualitet2 months ago
BSc në Shëndet Publik dhe Shkenca Mjekësore në UBT – Investim për të ardhmen e shëndetit të popullatës
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT shpall konkurs për pranimin e studentëve të rinj për vitin akademik 2025/26