Lajmet

Lufta për artefaktet e Kosovës

Published

on

Muzeu Kombëtar i Kosovës i ka dokumentet e nënshkruara nga autoritetet serbe për marrjen, në fund të viteve të 90-ta, të eksponateve arkeologjike dhe etnologjike, për ekspozim të përkohshëm në muzetë në Beograd, të cilat eksponate më nuk janë kthyer në vendin e origjinës, thotë drejtori i Muzeut të Kosovës, Ajet Leci.

Më 19 maj të këtij viti, Muzeu Kombëtar i Kosovë zyrtarisht ka kërkuar nga autoritetet kompetente në Serbi, për t’ia kthyer artefaktet arkeologjike dhe etnologjike që i janë marrë në fund të viteve të 90-ta.

Ministria e Kulturës e Qeverisë së Kosovës ka mbështetur kërkesën e Muzeut të Kosovës, duke thënë se do të ndjekë të gjitha rrugët institucionale për t’i kthyer nga Beogradi eksponatet që i takojnë Kosovës.

Por, Zyra për Kosovën e Qeverisë së Serbisë, ka thënë se të gjitha artefaktet që burojnë nga Kosova, janë pjesë e trashëgimisë kulturore dhe historike të Serbisë.

Një aerkelog në Kosovë tregon një pjesë të një ene të qeramikës të gjetur më 2011 në fshatin Reshan, në afërsi të Prishtinës. Ky vendbanim besohet se është i vjetër 6.000 vjet.
Një aerkelog në Kosovë tregon një pjesë të një ene të qeramikës të gjetur më 2011 në fshatin Reshan, në afërsi të Prishtinës. Ky vendbanim besohet se është i vjetër 6.000 vjet.

Kërkesa për kthimin e 1.247 artefakteve nga Serbia

Drejtori i Muzeut Kombëtar të Kosovës, Ajet Leci, thotë për Radion Evropa e Lirë se më 19 maj të këtij viti, ka dërguar kërkesën zyrtare në adresat e Muzeut Kombëtar në Beograd, të Muzeut Etnologjik në Beograd dhe Akademisë Serbe të Shkencave dhe Arteve, që t’i kthejnë 1.247 artefakte që janë marrë nga lufta e fundit, në fund të viteve të 90-ta.

“Do të thotë, kemi 571 eksponate etnologjike dhe gjithashtu 676 eksponate arkeologjike. Janë të periudhave të ndryshme dhe secila ka rëndësinë e vet, duke filluar që nga periudha e neolitit, 6.000 vjet para erës sonë, periudha e bronzit, 2.000 vjet para erës sonë. Periudhës së hekurit, periudhës dardane, periudhës romake, të mesjetës së hershme. Këto janë nga sektori i arkeologjisë. Gjithashtu edhe të sektorit të etnologjisë kemi veshje popullore, punime të dorës prej argjendi dhe të tjera”, theksoi Leci.

Ndërtesa e Muzeut Kombëtar të Serbisë. Beograd, gusht, 2020.
Ndërtesa e Muzeut Kombëtar të Serbisë. Beograd, gusht, 2020.

Kërkesën e Muzeut Kombëtar të Kosovës e ka mbështetur edhe Ministria e Kulturës Rinisë dhe Sportit.

“Ky është hapi i parë” i institucioneve të Kosovës

Klodeta Krasniqi, shefe e kabinetit të ministrit të Kulturës Rinisë dhe Sportit, Hajrulla Çeku, duke folur për Radion Evropa e Lirë, ka thënë se kërkesa e Muzeut Kombëtar të Kosovës është vetëm fillim i përpjekjeve për rikthimin e artefakteve, të cilat i janë marrë këtij muzeu nga Serbia.

“Ky është vetëm hapi i parë që është ndërmarrë prej institucioneve të Kosovës. Ne si ministri, mbesim të përkushtuar që këtë çështje që është filluar ta çojmë deri në fund dhe do të ndjekim të gjitha rrugët institucionale që ta bëjmë realitet kthimin e artefakteve në Kosovë. Në kohën e duhur do t’ju informojmë për hapat që do t’i ndërmarrë Kosova”, theksoi Krasniqi.

Më 19 maj, vet ministri i Kulturës, Rinisë dhe Sportit i Qeverisë së Kosovës, Hajrulla Çeku kishte publikuar në Twitter kërkesën e Muzeut Kombëtar të Kosovës drejtuar dy muzeve në Beograd. Ai ka thënë se është për keqardhje që Serbia mban në mënyrë të paligjshme 1.247 artefakte të Kosovës.

“Kjo është një shkelje e qartë e marrëveshjeve origjinale, konventës së UNESCO-s mbi pasurinë kulturore dhe Planit të Ahtisaarit. Sot kërkuam zyrtarisht kthimin e pronës sonë kulturore”, ka shkruar ministri Çeku në Twitter.

Mbështetje kërkesës së Muzeut Kombëtar të Kosovës i ka dhënë edhe ministrja e Punëve të Jashtme e Qeverisë së Kosovës, Donika Gërvalla.

Serbia “nuk e njeh trashëgiminë kulturore të Kosovës”

Zyra për Kosovën e Qeverisë së Serbisë, më komunikatë për opinion, më 20 maj, i ka cilësuar artefaktet e Muzeut Kombëtar të Kosovës si “trashëgimi kulturore dhe historike të Serbisë”.


Siç thuhet në komunikatën e kësaj zyre, “Kosova është pjesë e territorit të Serbisë” dhe ashtu siç shteti i Serbisë nuk e njeh pavarësinë e Kosovës, po ashtu “nuk e njeh as kategorinë e trashëgimisë kulturore të Kosovës”.

“Për këtë arsye, theksojmë që janë të pavlefshëm të gjitha argumentet me të cilat Muzeu Kombëtar i Kosovës i kërkon artefaktet kulturore-historike”, thuhet në komunikatën e Zyrës për Kosovën të Qeverisë së Serbisë.

Dokumentet e nënshkruara për “ekspozim të përkohshëm”

Por, drejtori i Muzeut Kombëtar të Kosovës, thotë se posedojnë dokumentet që tregojnë se artefaktet që janë marrë nga muzetë në Beograd, i takojnë Muzeut të Kosovës, si pronar i ligjshëm.

“I kemi dokumentet që janë nënshkruar. I posedojmë ato dokumente, se ato (artefaktet) janë marrë për ekspozim të përkohshëm. Mendojmë dhe besojmë që ato artefakte duhet të kthehen në vendin e origjinës, pra, në Muzeun Kombëtar të Kosovës”, theksoi Leci.

Arkeologu Haxhi Mehmetaj, ish-drejtor i Institutit për Mbrojtjen e Monumenteve dhe Muzeut Rajonal të Prishtinës, thotë për Radion Evropa e Lirë se artefaktet që kanë përbërë “thesarin arkeologjik dhe etnologjik të Kosovës” praktikisht janë “grabitur” nga Muzeu i Kosovës nga autoritet e Beogradit , në fund të viteve të 90-ta, përmes intrigave.

“Thesari arkeologjik dhe etnologjik i Muzeut të Kosovës, ishte përgatitur për një ekspozitë të përhershme të Muzeut të Kosovës. Ndërsa, është marrë me dredhi dhe është dërguar në Beograd për një ekspozitë të përkohshme dhe më nuk është kthyer. Bëhet fjalë për eksponate arkeologjike dhe etnologjike, të cilat paraqesin kulmet e krijimtarisë. Pra, paraqesin kulturën lëndore dhe shpirtërore të popullatës së Kosovës, që nga mijëvjeçari i gjashtë para Krishtit, me vijimësi deri në shekullin 12 pas Krishtit”, tha Mehmetaj.

Ish-shefi i Misionit të Kombeve të Bashkuara të Kosovës, Michael Steiner, duke mbajtur në dorë "Hyjneshën në Fron", që u kthye nga Serbia. Ky artefakt, që është zbuluar afër "Tjerrtores" në Prishtinë, është edhe simboli i Komunës së Prishtinës.
Ish-shefi i Misionit të Kombeve të Bashkuara të Kosovës, Michael Steiner, duke mbajtur në dorë “Hyjneshën në Fron”, që u kthye nga Serbia. Ky artefakt, që është zbuluar afër “Tjerrtores” në Prishtinë, është edhe simboli i Komunës së Prishtinës.

Ai shtoi se të gjitha eksponatet, nisur që nga periudha e neolitit, ku bëjnë pjesë artefaktet e punuara nga argjila sikurse “Hyjneshat” ose “Okarina e Runikut”, janë unike në Evropë dhe të papërsëritshme. Unike, sipas tij, në mesin e eksponateve janë edhe “Stolitë princërore”, të punuara nga argjendi dhe të gjetura në një varrezë ilire në Banjë të Pejës. Gjithashtu në mesin e eksponateve janë edhe monedhat e periudhës së perandorëve Konstantin dhe Justinian, por të veçanta dhe unike janë ato të qytetit ilir Damastion, të cilat janë udhërrëfyes i mirë për lokalizimin e këtij qyteti. Artefakte të ngjashme unike, sipas arkeologut Mehmetaj, janë të shumta në kuadër të thesarit arkeologjik dhe etnologjik të Kosovës, të cilat janë marrë nga Serbia.

Instrumentet e “harruara” në duar të mjeshtrit

Deri më tash, nga ky thesar i artefakteve, Kosovës i është kthyer vetëm një prej tyre, “Hyjnesha në Fron”, e cila një eksponat që daton nga mijëvjeçari i katërt para Krishtit dhe e cila u gjet në vitin 1956 në lokalitetin “Tjerrtorja” të Prishtinës.

Për kthimin e këtij eksponati, në maj të vitit 2002, ishte angazhuar asokohe ish-shefi i Misionit të Kombeve të Bashkuara të Kosovës, Michael Steiner.

Lajmet

Policia harton plan operativ për festat e fundvitit

Published

on

By

Policia e Kosovës me qëllim të ofrimit të një klime sa më të sigurt dhe të qetë, bazuar në detyrat e saj të cilat burojnë nga autorizimet e saj ligjore, ashtu sikurse edhe në të kaluarën përgjatë viteve paraprake, do të sigurohet që të vejë në funksion të gjithë mekanizmat e saj, në mënyrë që në aspektin e rendit dhe sigurisë publike, festat e fundvitit të kalojnë qetë dhe pa incidente.

Sipas njoftimit, me qëllim të menaxhimit të situatës së sigurisë gjatë kësaj periudhe, Policia e Kosovës ka hartuar planin operativ “Fundviti – 2024 dhe fillimi i 2025”, ku përmes këtij plani është paraparë angazhim i personelit shtesë të PK-së, me shtim të prezencës policore në rrugë dhe në ambiente të hapura, në sheshe e lokacione ku ka frekuentim më të madh të qytetarëve dhe kësisoj do të bëhet i mundur parandalimi dhe luftimi i dukurive negative dhe akteve të ndryshme kriminale.

“Policia e Kosovës ka paraparë ndërmarrjen e masave parandaluese me shtim të prezencës policore në gjithë Republikën e Kosovës, përfshirë edhe zonat e ndjeshme, posaçërisht në ato lokacione me popullatë të përzier, përveç kësaj ka paraparë edhe ndërmarrjen e masave ligjore ndaj veprimeve të mundshme kundërligjore dhe luftimin e dukurive negative që mund të shkaktojnë jostabilitet në çfarëdo mase që e rrezikon rendin, qetësinë dhe sigurinë publike.Në kuadër të këtij plani operativ do të ketë shtim të vigjilencës dhe prezencës së njësive të ndryshme policore në rrugë, me qëllim që të mbikëqyret trafiku rrugor në mënyrë që të ndikohet në parandalimin e aksidenteve rrugore si dhe të incidenteve të mundshme në trafik, njëkohësisht apelon që përgjatë frekuentimit të trafikut rrugor të respektohen të gjitha dispozitat ligjore, shenjat e trafikut, t’iu përmbahemi kushteve të rrugës, e në veçanti të mos drejtohen automjetet nën ndikim të alkoolit.Policia e Kosovës apelon tek të gjithë qytetarët, e në veçanti tek prindërit/kujdestarët, që të jenë të vëmendshëm në parandalimin e përdorimit të parregullt të mjeteve piroteknike (mjete plasëse-fishekzjarre) nga fëmijët, me qëllim që të shmanget rreziku që mund të shkaktohet nga këto mjete ngase përdorimi joadekuat i tyre mund të sjellë pasoja të rënda”, thuhet në njoftim.

Policia e Kosovës zotohet se do të ndërmarrë të gjitha veprimet ligjore përkatëse, kudo që vëren se janë përdorur armë apo mjete tjera të kundërligjshme që rrezikojnë sigurinë e qytetarëve.

Continue Reading

Lajmet

Edhe një aktakuzë për krime lufte

Published

on

By

Prokuroria Speciale e Republikës së Kosovës, ka ngritur aktakuzë në Gjykatën Themelore në Prishtinë kundër të pandehurit me inicialet G.V, i nacionalitetit serb, për shkak të dyshimit se ka kryer veprën penale Krim i luftës kundër popullsisë civile, e sanksionuar me nenin 142 lidhur me nenin 22 të RSFJ-së.

Sipas njoftimit, hetimet kanë vërtetuar se gjatë periudhës kohore të luftës në Kosovë gjatë vitit 1998-1999, i pandehuri ka kryer dhunë seksuale si krim i luftës ndaj një viktime të nacionalitetit shqiptar.

“Në mbështetje të neneve 234 par.2 dhe 303 par. 7 të KPP-së, Prokuroria Speciale i ka propozuar Gjykatës që të mbaj gjykimin në mungesë për shkak se i pandehuri G.V është i paarritshëm për organet e drejtësisë, kurse janë plotësuar kushtet ligjore nga neni 234 i KPP-së, për ngritjen e aktakuzës në mungesë. Kjo çështje penale tashmë i ka kaluar në kompetencë Departamentit Special të Gjykatës Themelore në Prishtinë për procedurë të mëtutjeshme”, thuhet në njoftim.

Continue Reading

Lajmet

Qelaj: Avokati i Popullit në Hagë nuk ka shprehur interesim për bashkëpunim

Published

on

By

Avokati i Popullit i Dhomave të Specializuara në Hagë ku po gjykohen ish-krerët e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, duhet të jetë i pavarur dhe i pa anshëm, tha të martën Avokati i Popullit në Kosovë, Naim Qelaj.

Qelaj, derisa shprehu shqetësim për proceset në Hagë, tha se ka kontaktuar Avokatin e Popullit atje por sipas tij i njëjti nuk ka shprehur interesim për bashkëpunim.

Ai shtoi se institucioni që ai drejton ka raport shumë të kufizuar me këtë gjykatë.

“Unë kam shprehur shqetësimin tim në hetimet e fundit që i ka zhvilluar kjo gjykatë në raport me ekipet mbrojtëse. Kam konsideruar që çdo hetim i mbrojtjes në një proces gjyqësor, lë mundësinë për ndikim dhe ushtrim ndikimi…Në kuadër të kësaj, kam deklaruar që do të jetë në interesat e institucionit të Avokatit të Popullit që ta monitorojë një ose disa seanca. Por, jo gjithë procesin. Sepse monitorimi ka kosto, kërkon staf profesional, kërkon angazhim shtesë të njerëzve dhe kjo është e pamundur për ne. Përveç kësaj, Avokati i Popullit i Kosovës ka raport shumë të kufizuar në raport me këtë gjykatë dhe kur kemi bërë një analizë të ligjit, aktualisht Avokati i Popullit mund të ketë vetëm një rol dhe ai është roli i mikut të gjykatës në rast se Gjykata Kushtetuese e Dhomave të Specializuara e kërkon një të tillë”, tha Qelaj.

Qelaj tha se Avokati i Popullit atje nuk i plotëson standardet sipas instrumenteve ndërkombëtare që përcaktojnë se ky institucion duhet të jetë i pavarur dhe i pa anshëm.

“Sa i përket Avokatit të Popullit të Dhomave të Specializuara, ka një avokat të caktuar nga gjykata dhe unë kam komunikuar me të njëjtin. Kam parë që nuk ka shprehur interesim për bashkëpunim dhe për më tepër nuk ka ofruar as informata të cilat janë publike ose mund të jenë publike duke u thirrur gjithmonë në konfindencialitet dhe një mbyllje të plotë të atij institucioni në raport me mua si avokat i popullit. Duke pasur parasysh punën që po e bënë ky avokat i popullit ose institucioni atje, unë konsideroj që nuk është në standardin dhe nuk i plotëson standardet sipas instrumenteve ndërkombëtare që përcaktojnë se Avokati i Popullit duhet të jetë i pavarur, i pa anshëm”, theksoi Qelaj.

Ndër të tjera, Qelaj tha se për shkak të mandatit të kufizuar të Avokatit të Popullit nuk mund të bëjnë hetime në rastet e kësaj gjykate.

Continue Reading

Lajmet

Avokati i Popullit: Shqetësuese mungesa e përgjegjësisë kur ligjet nuk zbatohen

Published

on

By

Rënia e përgjigjeve nga autoritetet publike, mungesa e mbikëqyrjes parlamentare dhe mos votimi i raportit të vitit 2023 në kuvendin e Kosovës, kanë qenë tre sfidat kryesore e Institucionit të Avokatit të Popullit për vitin 2023.

Në konferencën e mbajtur për fund vit, Avokati i Popullit, Naim Qelaj tha përveç tre sfidave, mbetet shqetësuese niveli i zbatimit të ligjit dhe mungesa e përgjegjësisë kur ligjet nuk zbatohen.

Qelaj, përmendi disa ligje që nuk po zbatohen nga institucionet përgjegjëse.

“Statistika që ne i kemi në institucion, ka një rënie të përgjigjeve nga autoritetet. Ka munguar një mbikëqyrje parlamentare dhe një qasje shumë më pro aktive e autoriteteve publike. Si sfidë e tretë është votimi kundër nga Kuvendi i Kosovës për raportin e vitit 2022, raport i cili është adresuar në kuvend në mars të vitit 2023, e që është votuar në kuvend në maj të 2024 dhe aty pa diskutim dhe pa e vlerësuar fare raporti është votuar kundër si një tendencë me kërcënuar dhe cenuar pavarësinë dhe punën dhe institucionet e Avokatit të Popullit. Mbetet shqetësuese niveli i zbatimit të ligjit dhe mungesa e përgjegjësisë kur ligjet nuk zbatohen. Zbatimi i ligjit për mbrojtjen nga diskriminimi, ne këtë vit kemi dal me një raport të veçantë për zbatimin e këtij ligji dhe aty na del se ligji nuk është duke u zbatuar nga institucionet përgjegjëse të Republikës së Kosovës, është në proces të plotësim ndryshimit si ligj. Neni 6 i ligjit që flet për barazi mes gjinive nuk ka një zbatim të duhur”, u shpreh Qelaj.

Zëdhënësi i Avokatit të Popullit, Petrit Çollaku njoftoi lidhur me ankesat që janë bërë në këtë institucion gjatë këtij viti.

“39 raste kanë qenë të papranishme për Avokatin e Popullit për shkak të mosshfrytëzimit të mjeteve juridike, 33 raste janë të mbyllura për mosinteresim të ankuesit, ndërsa 8 raste janë të papranishme për shkak se kanë qenë jashtë juridiksionit. Ankesat e qytetarëve janë bërë kryesisht ndaj autoriteteve e publike dhe janë 440 ankesa që janë bërë ndaj ministrive dhe administratës, 419 raste ndaj gjykatave, 210 ankesa ndaj komunave, 89 ndaj policisë, 60 ankesa ndaj prokurorive, 42 ndaj ndërmarrjeve publike, natyrisht një ankesë mund të jetë për më shumë se një palë. Përkatësia etnike, kemi 1149 ankesa nga shqiptarët, 101 nga komuniteti serb, 22 nga komuniteti ashkali, 20, nga komuniteti boshnjak , 17 nga komuniteti rom, 10 nga komuniteti egjiptian, 7 nga komuniteti goren dhe 13 nga të tjera”, tha ai.

Continue Reading

Të kërkuara