Kulturë

Liria në Penel: Përkujtohet Maks Velo vizionari i artit dhe arkitekturës

Published

on

Në një atmosferë të mbushur me ngjyra dhe histori, Muzeu Kombëtar “Shtëpia me gjethe” shpërndau dritën mbi jetën dhe veprën e një vizionari të artit dhe arkitekturës: Maks Velo (31 gusht 1935 – 7 maj 2020).

Si një fëmijë i lindur në Paris, Maks Velo i preu kohës së tij nëpër rrugët e Korçës, duke u rritur mes aromave të natyrës dhe ngjyrave të qytetit të tij të dashur. Fillimisht e gjeti veten në Institutin Politeknik, ku u ngarkua me një mision: të përforconte ndërtime me shpirtin e tij krijues. Dhe ai e bëri. Për shumë vite, ai shpiku e projektonte qytetin, duke lënë gjurmët e tij moderniste në horizontin e Tiranës.

Por ndërsa muret dhe cepat e qytetit këndonin lavde për talentin e tij arkitekturor, zemra e Maks Velos zhytej në një tjetër botë, atë të pikturës. Krijimet e tij nuk ishin thjesht piktura; ato ishin përralla të imagjinatës së tij, ku surrealizmi përplasej me impresionizmin. Por kjo lirikë artistike nuk ishte gjithmonë e pranueshme për regjimin e kohës, që i dha asaj një çmim të rëndë – burgun.

Megjithatë, as arrestimi, as vuajtja në burgun e Spaçit nuk mundën ta shuarin shpirtin krijues të Maks Velos. Pas lirimit në vitin 1986, ai u ngrit përsëri si një flutur i lirë, që përherë do të fluturonte lart me penelin në dorë. Pikturat e tij u bënë shenjë e lirisë së fituar me gjak dhe mund, e cila shkëlqeu në ekspozitat brenda dhe jashtë vendit.

Në mesin e një bote të rrëfimit, Maks Velo ishte edhe një këngëtar i fjalës. Me dorëshkrimet e tij, ai ndriçoi rrugën për mendjet e shqiptarëve, duke sjellë tituj si “Kokëqethja”, “Palltoja e burgut”, dhe “Klubi Karavasta”, që shndërrojnë vargjet në udhëtime emocionuese në imagjinatën e tij.

Sot, Muzeu Kombëtar “Shtëpia me gjethe” u nderon jetën dhe trashëgiminë e Maks Velos, një mjeshtër i pasur i ngjyrave dhe ideve, i cili mbetet një frymë frymëzimi për brezat e ardhshëm të artistëve dhe arkitektëve.

Sot, Muzeu Kombëtar “Shtëpia me gjethe” u nderon jetën dhe trashëgiminë e Maks Velos, një mjeshtër i pasur i ngjyrave dhe ideve, i cili mbetet një frymë frymëzimi për brezat e ardhshëm të artistëve dhe arkitektëve.

Maks Velo ishte një figurë e shquar e artit dhe arkitekturës në Shqipëri. Fillimisht studioi në Institutin Politeknik dhe mori specializim në arkitekturë. Kontributi i tij në planifikimin urbanistik të Tiranës në vitin 1960 dhe projektimin e shumë godinave publike është i njohur. Përveç arkitekturës, ai u bë i njohur për pasionin e tij për pikturën. Stili i tij artistik kombinonte elementë impresioniste dhe surrealiste. Megjithatë, për shkak të përplasjeve me artin e realizmit socialist, ai u arrestua në vitin 1978 dhe u dënua me 10 vite burg. Pas lirimit nga burgu në vitin 1986, ai u rikthye pasionit të tij për artin dhe arkitekturën dhe organizoi shumë ekspozita brenda dhe jashtë vendit. Maks Velo vdiq më 7 maj 2020, duke lënë pas një trashëgimi të rëndësishme në skenën e artit dhe arkitekturës shqiptare. /UBTNews/

 

 

Kulturë

“Të parët dhe të fundit”, drama që sfidon moralin dhe ndërgjegjen njerëzore në Teatrin “Metropol”

Published

on

Drama “Të parët dhe të fundit” pati premierën mbrëmë në Teatrin “Metropol”, duke sjellë për publikun një histori të fuqishme dhe emocionale.

Shfaqja u prezantua edhe mbrëmë me fillim nga ora 19:00. E shkruar nga dramaturgu dhe novelisti anglez John Galsworthy, fitues i Çmimit Nobel, kjo vepër përbën një nga dramat më prekëse të fillimit të shekullit XX.

Përmes tre skenave, Galsworthy trajton tema universale si morali, përgjegjësia familjare dhe peshën e vendimeve të së kaluarës, duke i vendosur në kontekstin e një ngjarjeje tragjike që trondit jetën e personazheve.

Ngjarja zhvillohet në Londër, ku dy vëllezër – Keith dhe Larry Darrant – gjenden të përfshirë në një vrasje që trazon ndërgjegjen e tyre.

Larry, djali më i vogël i një familjeje të njohur, kryen krimin për të mbrojtur të dashurën Uandën, një vajzë e re polake.

I dëshpëruar, ai kërkon ndihmën e vëllait Keith, një avokat i respektuar dhe këshilltar i Mbretërisë së Anglisë. Kur një burrë i pafajshëm arrestohet për krimin, tensioni dhe dilemat morale e çojnë historinë drejt një përfundimi tronditës.

Me regji të Marius Dhramit, shfaqja solli në skenë: Erjon Hodo, Xhino Musollari, Megi Bregasi, Denardo Neziri, Serxhjo Danga dhe Erd Kullolli, që përmes interpretimit japin jetë një drame që eksploron thellësitë e natyrës, nga ndjenjat e pastra, deri te errësira e ndërgjegjes.

Një vepër që ngre pyetje të forta mbi drejtësinë, fajin dhe mëshirën, “Të parët dhe të fundit” mbetet një reflektim aktual mbi kufijtë e moralit në shoqërinë moderne. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Lifestyle

Këshilla e thjeshtë për të tharë rrobat më shpejt në dimër pa tharëse

Published

on

Me uljen e temperaturave dhe lagështinë e dimrit, tharja e rrobave në ambiente të mbyllura mund të bëhet një sfidë e vërtetë.

Ekspertja e organizimit të shtëpisë, Nicola Lewis, ka një këshillë që mund të përshpejtojë procesin pa nevojën e tharëses elektrike.

Sipas saj, pas përfundimit të ciklit të larjes në lavatriçe, është e dobishme të vendosni rrobat për një cikël shtesë rrotullimi, pa shtuar ujë.

Ky hap ndihmon që lagështia e mbetur të nxirret më shumë, duke i bërë rrobat më të thata dhe më të shpejta për t’u tharë.

“Vendosini rrobat dy herë në ciklin e rrotullimit! Do të dalin më pak të lagura dhe do të thahen shumë më shpejt,” këshillon Lewis.

Ky funksion, i pranishëm në shumicën e lavatriçeve moderne, shpesh injorohet, por është një zgjidhje ideale për ata që nuk kanë hapësira të jashtme ose tharëse elektrike gjatë muajve të ftohtë.

Në këtë mënyrë, mund të kurseni kohë dhe energji, duke mbajtur rrobat të thata dhe të freskëta edhe në dimër. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kulturë

Posta e Kosovës nderon arkitektin Bashkim Fehmiu me pullë të re postare

Published

on

Posta e Kosovës, përmes sektorit të saj të Filatelisë, ka lëshuar sot në qarkullim një pullë të re postare kushtuar arkitektit të shquar Bashkim Fehmiu (1930–2008).

Në historinë e Prishtinës moderne, emri i Bashkim Fehmiut mbetet gur themeli jo vetëm në arkitekturë, por edhe në vetë shpirtin e qytetit.

Ai nuk ishte thjesht një arkitekt që vizatonte ndërtesa dhe lagje; ai ishte një vizionar që mendonte përtej betonit, duke krijuar hapësira ku njerëzit mund të jetonin, mësonin dhe ëndërronin.

Kontributet e tij lënë gjurmë të pashlyeshme, që nga lagjet e mëdha të banimit e deri te kampusi i Universitetit të Prishtinës dhe ndërtimet ikonike si hoteli “Grand”. Falë projekteve të tij, kryeqyteti i Kosovës filloi të merrte formën urbane që e karakterizon sot.

Fehmiu themeloi Entin e Urbanizmit të Prishtinës dhe udhëhoqi zhvillime urbane dhe arkitekturore të rëndësishme në kryeqytet. Ai drejtoi Katedrën për Urbanizim dhe Planifikim Hapësinor deri në pensionimin e tij në vitin 1991.

Si pionier i arkitekturës moderne në Kosovë, Fehmiu e bëri arkitekturën pjesë të jetës së përditshme, duke u siguruar që çdo ndërtim të kishte jo vetëm funksion, por edhe shpirt. Punimet karakterizohen nga harmonia mes modernitetit dhe nevojave të njeriut, duke kthyer arkitekturën në një gjuhë të përbashkët për qytetarët e Prishtinës.

Librat e Bashkim Fehmiut janë dhuruar Fakultetit të Arkitekturës, ku është hapur një bibliotekë dhe ekspozitë që mban emrin e tij.

Me këtë emision filatelik, Posta e Kosovës vazhdon të promovojë vlerat kulturore dhe historike të vendit, duke ftuar koleksionistët, institucionet, bizneset dhe qytetarët të pasurojnë koleksionet e tyre me këtë nder të veçantë për figurën e arkitektit Bashkim Fehmiu. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kulturë

‘Espressiva Impresione’ ndez Amfiteatrin e ri në Kosova KamerFest 2025

Published

on

Në kuadër të edicionit të 24-të të Kosova KamerFest 2025, mbrëmë në Amfiteatrin e ri të Bibliotekës Universitare në Prishtinë u zhvillua koncerti i shtatë me titull ‘Espressiva Impresione’, një mbrëmje e mbushur me emocione dhe virtuozitet të lartë interpretues.

Në skenë u ngjit trioja e përbërë nga Leonard Simaku (violinë), Alexander Zyumbrovskiy (violonçel) dhe Veronika Koprivica (piano), e cila ofroi një interpretim të përkryer dhe bashkëpunim të shkëlqyer.

Programi përfshiu vepra të ndërlikuara të repertorit klasik, duke krijuar një udhëtim emocional për publikun. Koncerti nisi me ‘Piano Trio No.1 në d minor, Op.49’ të Felix Mendelssohn, ku lëvizjet Molto allegro agitato, Andante con moto tranquillo, Scherzo dhe Allegro assai appassionato u interpretuan me energji, ndjeshmëri dhe dinamizëm, duke nxjerrë në pah gjallërinë e romantizmit të hershëm.

Kulmi i mbrëmjes u arrit me premierën e veprës shqiptare ‘Moj e bukura More’, kompozuar nga Thomas Simaku posaçërisht për këtë trio.

Pjesa, e frymëzuar nga kënga tradicionale arbëreshe e vitit 1400, u prit me duartrokitje të zjarrta dhe solli një përzierje të autentikës shqiptare me elemente moderne.

Koncerti përfundoi me interpretimin e ‘Piano Trio në G major’ të Claude Debussy, ku tingujt impresionistë u sollën me delikatesë dhe ndjeshmëri, duke lënë një atmosferë të ngrohtë reflektimi dhe entuziazmi tek publiku.

Përndryshe, Kosova KamerFest 2025 përmbyllet sot me koncertin ‘Schostakovich Anniversary’. /A.Z/UBT News/

 

Continue Reading

Të kërkuara