Lajmet

Lidhja tragjike midis drogës dhe luftës

Konflikti është vetë thelbi i marrëdhënieve ndërmjet bashkësive njerëzore.

Published

on

Nga Andrea Muratore

Ajo midis luftës dhe drogës është një marrëdhënie e lashtë, komplekse, që merr dhe jep në mënyrë të ndërsjelltë. Konflikti është vetë thelbi i marrëdhënieve ndërmjet bashkësive njerëzore, që nga fillimi i historisë, dhe çdo qytetërim njerëzor është ndërtuar rreth mundësive të luftimit mbi sistemet e vlerave dhe ato politike dhe shoqërore.

Nga ritualizimi i luftërave në Amerikën para-kolumbiane te ‘ius ad bellum’ romak, deri te sistemet më moderne, njeriu është përpjekur të krijojë një sërë ligjesh për të qeverisur atë që në histori është bërë shpesh e pashmangshme: shpërthimin e konflikteve, në të cilat ajo që është tabu në bashkëjetesën civile, pra vrasja e rivalëve, shndërrohet në diçka të programuar.

Në këtë kuadër, droga ka shoqëruar zbritjen në fushën e betejës të ushtrive dhe liderve kudo në botë. Është një lidhje gati e drejtpërdrejtë: ku ka luftë, ka edhe drogë nga të gjitha llojet.

Të kuptuara në këtë aspekt si substanca frenuese, ndaj të cilave pjesëtarë të ushtrive të tëgjitha kohërave kanë qenë të ndërvarur, për të bërë atë që nuk do ta bënin në kushte normale.

Peter Andreas, politolog dhe lektor në Universitetin Braun na çon me librin e tij “Vrasës të droguar: Historia e luftës, e rrëfyer përmes gjashtë lloje drogash” botuar në Itali nga shtëpia botuese “Meltemi”, në një udhëtim historik për të kuptuar marrëdhënien që nga kohërat e lashta, e cila i ka lidhur luftërat me duhanin, alkoolin dhe substanca të tjera psikotrope.

Ashtu siç argumenton Margaret Mekmilan në librin “Lufta, si e formësoi karakterin e njeriut”, se shoqëritë janë të lidhura pazgjidhshmërisht në zhvillimin e tyre me ekzistencën e konfliktit, Andreas thekson se droga ose shndërrimi i substancave të ndryshme në drogë, ka luajtur një rol me peshë në zhvillimin e tyre konkret.

Dhe jo vetëm për shkak të përdorimit të drogës nga gjeneralët dhe komandantët për t’i bërë ushtarët më të gatshëm të luftojnë. Kjo ka të bëjë nga njëra anë, me zhvillimin e madh të trafikut të drogës si një faktor i financimit të konflikteve dhe i destabilitetit.

Mendoni pak për kaptagon, drogën e përdorur si burim financimi në Siri nga pjesë të ndryshme të konfliktit; apo të ardhurat e mëdha që trafiku i drogës u garantoi komandantëve afganë; apo rolin e mafieve ballkanike pranë fraksioneve ndërluftuese në vitet 1990, të përfshira në trafikun ndërkombëtar të kokainës dhe substancave të tjera.

Nga ana tjetër, sepse droga është bërë, drejtpërdrejt ose jo, objektiv i fushatave të vërteta ushtarake. Siç vëren Andreas policia e përkushtuar për të luftuar trafikun e drogës, duket se është gjithnjë e më shumë e militarizuar. Në Meksikë, qeveritë janë detyruar të përballen me kartelet e drogës të mirë-armatosura, dhe të afta të arrijnë kontrollin e plotë të territoreve tëcaktuara.

Për shembull në Kolumbi ndodhi, guerilët e lëvizjes FARC-ut iu bashkuan trafikut të drogës, në një lloj rrjeti të përbashkët me regjimin venezuelian dhe Hezbollahun libanez. Ndryshe është rasti i  Filipineve dhe ShBA-së, ku “lufta kundër drogës” është një shprehje dominuese në zhargonin publik.

Por atje nuk synohet nisja e operacioneve ushtarake kundër grupeve të strukturuara të narko-trafikut. Nëse e vini re me vëmendje propagandën ruse të luftës, qeveria ukrainase e Volodymyr Zelensky etiketohet përveçse si neo-naziste, edhe e përbërë nga “narkomanë”, dhe kjo për të justifikuar irracionalitetin e pretenduar të veprimeve të saj.

“Nuk mund ta kuptosh luftën pa njohur drogën, dhe nuk mund ta kuptosh drogën pa njohur luftën”, thekson Andreas në librin e tij. Autori studion vazhdimësinë midis “luftës nën ndikimin e drogës”, nga inkasit tek amfetaminat që merrnin ushtarët e Vehrmahtit nazist, “luftën falë drogës”, me rastet e përmendura më parë, “luftën për drogën”, të cilave u shtohen” drogat e pasluftës”, pra konsumi dhe abuzimi me alkoolin, duhanin dhe ilaçet kundër depresionit. nga ushtarët për të përballuar stresin e shkaktuar nga përleshjet e luftës.

Një praktikë që siç vëren Andreas, është zgjeruar shumë gjatë shekujve XX-XXI. Këtë e dëshmon rasti i Shteteve të Bashkuara, dhe problemet e mëdha sociale të veteranëve të luftës. Të dërrmuar psikologjikisht nga tmerret e konflikteve, nga ideja e zgjedhjes midis vrasjes dhe vdekjes, luftëtarët perëndimorë kanë pësuar raste të veçanta tronditjeje të këtij lloji në dekadat e fundit.

Ndryshojnë shoqëritë, realiteti i fakteve, narrativa, por lufta mbetet në thelb ajo që ishte në fillimet e historisë njerëzore:një mohim i rregullit të artë të qytetërimit njerëzor, që ështëndalimi i vrasjes së të tjerëve. Në esenë e tij “Përballë një lufte post-heroike”, që u botua nërevistën “Foreign Affairs” në vitin 1995, Eduard Lutvak flet për mënyrën sesi Perëndimi i trajton konfliktet, dhe mbi të qenit gjithnjë e më pak të aftë për të pranuar humbjet në radhët e ushtrive të tyre.

Kjo vlen edhe për luftëtarët e pajisur me pajisje hiper-teknologjike, të cilat krijojnë shpesh iluzionin e një sigurie, e cila e minon ligjin bazë të luftës në perceptimin e ushtarëve dhe drejtuesve të gradave të ndryshme. Prandaj, sot epidemia e rasteve të stresit post-traumatik, dhe sëmundjeve të ngjashme lidhet pikërisht me traumat e luftës dhe varësitë nga drogërat ndryshme.

Ajo shpërtheu në ShBA, kryesisht për shkak të të veteranëve që janë ndër viktimat kryesore të masakrës së heshtur që po shkakton emergjenca e opioideve. Droga dhe lufta janë të lidhura më ngushtë se kurrë më parë. Dhe ndoshta do të mbeten të tilla për sa kohë të ekzistojë lufta si instrument./Il Giornale/Bota.al

Rajoni

Në UBT Ferizaj u organizua sesioni informues për bursën prestigjioze Chevening Scholarship

Published

on

UBT Ferizaj ishte mikpritës i një sesioni të veçantë informues për bursën prestigjioze Chevening Scholarship, me pjesëmarrjen e përfaqësuesve të Ambasadës Britanike në Kosovë, në bashkëpunim me Chevening Alumni Foundation in Kosovo.

Gjatë këtij aktiviteti, studentët e UBT-së në Ferizaj u njohën me procesin e aplikimit, kriteret e përzgjedhjes dhe afatet e rëndësishme, si dhe morën këshilla praktike për një aplikim të suksesshëm.

Ky aktivitet synoi të nxisë interesimin e studentëve për të aplikuar në bursën Chevening dhe të ofronte njohuri të thelluara mbi mundësitë që kjo bursë ofron pas përfundimit të studimeve, si zhvillimi i aftësive profesionale dhe krijimi i perspektivave të reja karrierike.

Continue Reading

Lajmet

Kosova e Turqia vazhdojnë bashkëpunimin në fushën e mbrojtjes

Published

on

By

Komandanti i Forcës së Sigurisë së Kosovës, gjenerallejtënant Bashkim Jashari, ka pritur sot në takim shefin e Mbrojtjes së Turqisë, gjeneral Selçuk Bayraktaroğlu, me të cilin ka biseduar për zgjerimin e bashkëpunimit në fushat e trajnimeve, edukimit dhe mbështetjes në ngritjen e kapaciteteve ushtarake të FSK-së.

Jashari me këtë rast falënderoi Bayraktaroğlu për mbështetjen e vazhdueshme që Turqia i ka dhënë FSK-së në ngritjen e kapaciteteve profesionale, raporton KosovaPress.

Ndërsa, shefi i Mbrojtjes së Turqisë ri-konfirmoi përkushtimin e vendit të tij për të vazhduar dhe thelluar bashkëpunimin me FSK-në, duke vlerësuar lart zhvillimin dhe profesionalizmin e ushtrisë së Kosovës.

Të dy gjeneralët u pajtuan për vazhdimin e zgjerimit të mëtutjeshëm të bashkëpunimit bilateral në fushën e mbrojtjes, thuhet në njoftimin e FSK-së./D.B/KP

Continue Reading

Rajoni

UBT dhe AMIK nisin projektin “Inkuadrimi i Vajzave në Ndërmarrësi” me trajnimin e parë

Published

on

Në ambientet e Parkut Shkencor, Inovativ dhe Teknologjik të UBT-së u zhvillua hapja e projektit “Inkuadrimi i Vajzave në Ndërmarrësi”, një iniciativë e organizuar nga UBT në bashkëpunim me AMIK – Asociacioni i Institucioneve Mikrofinanciare të Kosovës.

Ky aktivitet ka për qëllim fuqizimin e vajzave dhe grave të reja përmes ofrimit të njohurive praktike, mentorimit dhe krijimit të mundësive të reja për angazhim në botën e ndërmarrësisë. Pjesëmarrëset do të pajisen me shkathtësi të rëndësishme për të ndërmarrë iniciativa profesionale dhe për të kontribuar në zhvillimin ekonomik dhe social të vendit, duke rritur mundësitë e tyre për punësim, krijim të bizneseve të vogla dhe inovacion.

Në hapje të aktivitetit, u theksua rëndësia e partneritetit mes institucioneve akademike dhe sektorit financiar për mbështetjen e gjeneratës së re të sipërmarrësve.

Rektori i UBT-së, Prof. Dr. Edmond Hajrizi, vuri në pah se projektet e tilla janë të nevojshme për të krijuar një platformë të qëndrueshme për ndërmarrësi dhe zhvillim ekonomik në nivel vendi, dhe se bashkëpunimi me sektorin financiar dhe organizatat që mbështesin inovacionin është kyç për suksesin e vajzave të reja.

Zëvendësguvernatorja e Bankës Qendrore të Kosovës, Nesrin Shileku-Shala, i inkurajoi pjesëmarrëset duke theksuar rëndësinë e edukimit financiar, planifikimit dhe guximit për të ndërmarrë iniciativa të reja, duke u bërë modele suksesi për komunitetet e tyre.

Drejtori i Bordit të AMIK, Adrian Alo, theksoi se fuqizimi i vajzave përmes projekteve të ndërmarrësisë kontribuon në stabilitetin ekonomik dhe përfshirjen sociale, duke nxitur edhe zhvillimin e sektorit mikrofinanciar dhe inovacionin në vend.

Përfaqësuesi i AMIK, Prof. Shpresim Vranovci, nënvizoi rëndësinë e mentorimit dhe krijimit të rrjetit të kontakteve për pjesëmarrëset, si një element kyç për arritjen e suksesit profesional dhe zhvillimin e projekteve të reja sipërmarrëse.

Ndërsa, Drejtori i Departamentit për Edukim dhe Zhvillim Profesional në UBT, Prof. Dr. Besnik Skenderi, theksoi se institucioni mbetet i përkushtuar të ofrojë platforma praktike për zhvillimin e studentëve dhe të rinjve, duke i lidhur ata me sektorët strategjikë të ekonomisë dhe aktorë që kontribuojnë drejtpërdrejt në krijimin e mundësive të reja për punësim, ndërmarrësi dhe inovacion.

Ky projekt shënon një hap të rëndësishëm drejt përfshirjes së vajzave dhe grave në ekonominë inovative dhe ndërmarrëse të vendit, duke nxitur një kulturë të barazisë, sipërmarrësisë dhe zhvillimit të qëndrueshëm ekonomik dhe social.

Continue Reading

Rajoni

​Shqipëria dorëzon në Komisionin Evropian dokumentacionin e plotë për Kapitullin e Doganave

Published

on

By

Administrata Doganore e Shqipërisë ka dorëzuar zyrtarisht pranë Komisionit Evropian paketën e plotë të dokumentacionit për përmbushjen e kushteve përmbyllëse në kuadër të Kapitullit 29 “Bashkimi doganor”, duke shënuar një hap të rëndësishëm drejt aderimit të vendit në familjen e madhe evropiane.

Administrata Doganore përgatiti dhe dorëzoi kalendarin legjislativ dhe tabelat e konformitetit me acquis të BE-së; strategjitë kryesore të administratës në fushat e biznesit, burimeve njerëzore dhe trajnimit; masat për rritjen e integritetit dhe performancës së strukturës doganore; planin kombëtar shumëvjeçar për sistemet IT dhe masat për ndërveprimin me sistemet e BE-së; informacion mbi ratifikimin e Protokollit të Konventës Kuadër për Kontrollin e Duhanit; raportin vjetor “Libri Jeshil-Dogana 2024 dhe Prioritetet 2025”, i botuar për të katërtin vit radhazi.

Administrata Doganore thotë se mbetet e angazhuar për të vijuar përmbushjen e të gjitha detyrimeve të Kapitullit 29, duke garantuar përafrimin legjislativ, forcimin e kapaciteteve administrative, avancimin e sistemeve digjitale doganore dhe thellimin e bashkëpunimit me BE në luftën kundër tregtisë së paligjshme.

“Ky është një moment historik që i shërben jo vetëm integrimit të Shqipërisë në BE, por edhe ndërtimit të një administrate moderne, të besueshme dhe në shërbim të qytetarëve e biznesit”, thuhet në postimin e ADSH-së në Facebook./D.B/KP

Continue Reading

Të kërkuara