Kulturë

Libra: Dhjetë historitë që formësuan letërsinë e vitit 2024

Published

on

Në një vit të mbushur me krijimtari dhe imagjinatë të pafundme, letërsia ka sjellë disa prej romaneve më të jashtëzakonshme që kanë kapërcyer kufijtë e trillimit dhe realitetit. Nga satirat e fuqishme që analizojnë gjendjen e kombit, te trillerët verorë të mbushur me origjinalitet dhe tension, 2024 ka qenë një vit i artë për lexuesit e pasionuar. BBC Culture ka përzgjedhur disa prej veprave më të mira të këtij viti, duke nxjerrë në pah romanet që kanë lënë gjurmë të pashlyeshme në botën e letërsisë.

 

“Caledonian Road” nga Andrew O’Hagan

Ky roman satirik dhe ambicioz është vendosur në Londër dhe ndjek historinë e 52-vjeçarit Campbell Flynn, një shkrimtar dhe akademik i njohur skocez. Libri përfshin një ansambël personazhesh që përfshijnë anëtarë të familjes mbretërore, oligarkë rusë, trafikantë njerëzish dhe artistë. Është krahasuar me romanet sociale të Charles Dickens dhe Tom Wolfe. The Guardian e përshkruan si një histori shumë të këndshme, ndërsa Irish Independent e cilëson si një roman të jashtëzakonshëm për gjendjen e kombit.

“My Heavenly Favourite” nga Lucas Rijneveld

Ky roman është vendosur në një komunitet fermash në Holandë dhe tregon historinë e një veterineri 49-vjeçar që është i fiksuar me një vajzë 14-vjeçare. Financial Times e përshkruan si një roman të pakompromis dhe kërkues, që konfirmon talentin e veçantë të shkrimtarit. Krahasimet me Nabokov janë të pashmangshme, por Rijneveld trajton temën me një qasje më serioze.

“Green Dot” nga Madeleine Gray

Ky roman ndjek Herën, një grua 24-vjeçare e cila kërkon lidhje dhe kuptim në jetën e saj, duke marrë një punë në një faqe lajmesh dhe duke rënë në dashuri me një gazetar të martuar më të vjetër. The Irish Times vëren një nënvijë të zymtë në libër, ndërsa iNews e përshkruan si një debutim të shkëlqyer dhe argëtues.

“The Sleepwalkers” nga Scarlett Thomas

Ky thriller veror fillon me një çift të sapomartuar që mbërrijnë në një hotel luksoz në një ishull grek, duke mbajtur sekrete nga njëri-tjetri. Libri është i ndërtuar përmes letrave, faqeve të blloqeve dhe transkriptimeve. The New York Times e përshkruan si një vepër gjeniale dhe të çuditshme.

“Wild Houses” nga Colin Barrett

Ky roman i parë vendoset në një qytet të vogël në Irlandë dhe ndjek historinë e një djali adoleshent, Doll, i cili rrëmbehet nga një bandë lokale si garanci për krimet e vëllait të tij më të madh. The Telegraph e cilëson si një tregim të shkëlqyer irlandez të dhunës, besnikërisë dhe humbjes, ndërsa The Washington Post e përshkruan si një thriller elektrik.

“Change” nga Édouard Louis

Ky libër, i botuar fillimisht në Francë në vitin 2021 si “Changer: méthode”, është një pjesë shoqëruese e veprave të tjera të Louis, që përbëjnë një univers letrar të ndërlidhur të personazheve dhe linjave kohore.The Telegraph e përshkruan si portretin më të nuancuar dhe më të sinqertë të jetës së Louis, ndërsa TLS vëren guximin e shpikjes së autorit për të shpjeguar veten.

“Parasol Against the Axe” nga Helen Oyeyemi

Hero Tojosoa pranon një ftesë që pritej ta refuzonte dhe përfundon në një fundjavë të kaotike në Pragë me mikeshën e saj të larguar, Sofie. Romani kalon në disa tregime brenda tregimit, duke u bërë i paparashikueshëm për lexuesin dhe personazhet. Publishers Weekly e përshkruan si një vepër të guximshme dhe eksperimentale, ndërsa Another Magazine vlerëson origjinalitetin e saj.

 

“Choice” nga Neel Mukherjee

Ky roman ndjek historinë e Ayush, një drejtor redaksional në një shtëpi botimi në Londër, dhe është i ndarë në tre rrëfime të ndërlidhura që eksplorojnë dilemat etike dhe nocionin e vullnetit të lirë. The Guardian e cilëson si një roman brilant dhe të vështirë që nuk ofron përgjigje të lehta.

“Victim” nga Andrew Boryga

Ky roman është prezantuar si kujtimet e protagonistit Javi Perez, një banor i Bronx-it, i cili shfrytëzon historinë e tij tragjike për të fituar famë dhe pasuri. The New York Times Book Review e përshkruan si një debutim energjik dhe shumë kënaqës, ndërsa The Southern Review of Books vlerëson zhvillimin e shkëlqyer të personazhit.

“Blessings” nga Chukwuebuka Ibeh

Ky roman ndjek historinë e Obiefuna, i cili përpiqet të përshtatet në një shoqëri ku homoseksualiteti është kriminalizuar dhe çdo mospërputhje gjinore është e dënuar. Komente: The Observer e përshkruan si një debutim emocional dhe prekës, ndërsa The Guardian vlerëson stilin e shkrimit të shkrimtarit.

“James” nga Percival Everett

Ky roman është një rishikim i “The Adventures of Huckleberry Finn” nga Mark Twain nga këndvështrimi i skllevërit Jim, duke krijuar një vepër të re dhe shumë humoristike. Komente: The Observer e përshkruan si një performancë të përsosur deri në fund.

 

“Worry” nga Alexandra Tanner

Romani ndjek historinë e Jules, një shkrimtare 28-vjeçare nga Florida, dhe motrën e saj më të re, Poppy, teksa përballen me sfidat e rritjes. Komente: The New York Times e përshkruan si një roman komik të shkëlqyer për ankthin e të rinjve të rritur, ndërsa The Washington Post vëren humorin therës dhe të lidhur me internetin./UBTNews/

Në përkthim dhe përshtatje të Dionesa Ebibi, nga BBC.

Continue Reading

Lifestyle

Këshilla të vlefshme se si t’i menaxhoni paratë këtë muaj

Published

on

Nëntori sapo hyri dhe shumica nga ne mund t’i kemi parrë pagat sot apo do t’i marrim ditëve në vazhdim.

Thonë se ashtu siç i merr, edhe i shpenzon por nëse edhe ti ëndërron për një jetë plot me pasuri sepse në fund të fundit kush nuk e do një jetesë ku paratë nuk janë shqetësim?

Fillimi i muajit është momenti perfekt për të manifestuar jetë të qetë në aspektin financiar, andaj fillo duke menduar se çka do të arrish – qëndrueshmëri financiare, një shtëpi ëndrrash, një jetë të qetë apo lirinë për të eksploruar botën.

Trego mirënjohje për çfarë ke, mirënjohja është element i fuqishëm në procesin e manifestimit. Para se të nisesh për të arritur dëshira të reja, ndalo dhe vlerëso atë që ke. Kjo ndjenjë pozitive që po kultivon është si një magnet që tërheq më shumë të mira drejt teje.

Vizualizo jetën që dëshiron, mbyll sytë dhe imagjinoje veten duke jetuar jetën e ëndrrave të tua. Përjeto lumturinë dhe kënaqësinë që sjellin këto përjetime. Vizualizimi i qëllimeve mund të jetë i fuqishëm për t’i përafruar mendimet dhe ndjenjat e tua me atë që dëshiron të arrish.

Vendos qëllime të qarta, pas reflektimit, është koha për të vendosur qëllime të qarta. Shkruaji ato që dëshiron të manifestosh këtë muaj në terma pozitivë.

Krijo një plan veprimi, manifestimi nuk është vetëm të dëshirosh e të presësh, ai kërkon veprim. Harto një plan që përfshin hapat që ndërmerr për të arritur ëndrrat. Pavarësisht nga qëllimet e tua, mund të duhet të kursesh para, të investosh në diçka të re, të krijosh një rrjet kontaktesh, apo të fillosh një punë tjetër.

Përdor pohime pozitive, përsëritja e tyre forcon besimin e përkushtimin tënd. Afirmimet ndihmojnë për të mbajtur një qëndrim pozitiv dhe për t’u përqendruar në qëllimet e tua. Këtu janë disa afirmime që mund t’i përdorësh:

“Unë jam i/e denjë për pasuri dhe begati.”
“Paratë më vijnë me lehtësi.”
“Unë tërheq veç të mira në jetën time.”
“Jam i/e hapur për të pranuar gjithë të mirat që universi ka për të ofruar.”

Përsëriti këto afirmime, sidomos në fillim të muajit. Përmes reflektimit, vendosjes së qëllimeve e veprimeve konkrete, mund të ndërmarrësh hapat e parë drejt një jete plot pasuri dhe liri financiare. /UBTNews/

Continue Reading

Kulturë

Kuvendi i Dibrës: Kur shqiptarët ëndërruan për vetëqeverisje!

Published

on

Më 1 nëntor të vitit 1878, një ngjarje historike e rëndësishme shënoi fillimin e një kapitulli të ri në historinë shqiptare, Kuvendi i Dibrës. Nën udhëheqjen e krerëve të Lidhjes Shqiptare të Prizrenit, përfshirë Iljaz pashë Dibrën dhe Abdyl bej Frashërin, Kuvendi shënoi një përpjekje të fortë për të kërkuar autonominë e shqiptarëve brenda kornizës së Perandorisë Osmane.

Rezoluta e përpiluar nga Abdyl beu, e cila do t’i dorëzohej sulltanit në Stamboll, përmbante pesë pika thelbësore që ilustronin aspiratat e popullit shqiptar për vetëqeverisje dhe zhvillim.

Krijimi i Vilajetit të Shqipërisë, një nga kërkesat kryesore ishte formimi i një vilajeti që do të përfshinte katër vilajetet e atëhershme: Shkodra, Kosova, Manastiri dhe Janina. Kjo do të ndihmonte në centralizimin e pushtetit dhe administratës shqiptare.

Emërimi i nëpunësve shqiptarë, kuvendi kërkonte që administrata e vilajetit të drejtohej nga vetë shqiptarët, duke i dhënë fund praktikave të diskriminimit dhe kolonizimit nga elementë të huaj.

Arsimi në gjuhën shqipe, një nga pikat më të rëndësishme ishte krijimi i shkollave që do të mësonin në gjuhën shqipe, duke ndihmuar kështu në ruajtjen e identitetit kulturor dhe kombëtar.

Kuvendi i vilajetit, Kuvendi i Dibrës propozoi formimin e një kuvendi që do të zgjidhte çështjet e brendshme, duke përfshirë caktimin e buxhetit dhe emërimin e qeverisë dhe gjykatave të vilajetit.

Buxheti për arsim dhe infrastrukturë, kërkesa për një buxhet të posaçëm që do të mbështeste arsimin dhe zhvillimin e infrastrukturës ishte po ashtu një element kyç, që dëshmonte përkushtimin për një shoqëri të zhvilluar.

Pas përfundimit të Kuvendit, në shkurt të vitit 1879, një delegacion shqiptar iu drejtua Portës së Lartë me këto kërkesa, por ato u shpërfillën dhe u kundërpërgjigjën me forcë, duke theksuar sfidat dhe pengesat me të cilat përballej populli shqiptar në përpjekjet e tij për autonomi dhe vetëqeverisje.

Kuvendi i Dibrës nuk ishte thjesht një ngjarje politike; ai përfaqësonte një moment të rëndësishëm të ndërgjegjësimit kombëtar dhe aspiratave për një të ardhme më të ndritur për shqiptarët, duke e vendosur themelin për lëvizjet që do të pasonin në vitet e ardhshme./UBTNews/

 

Continue Reading

Kulturë

Java e filmit spanjoll në kinematë e kryeqytetit

Published

on

Java e Kulturës Spanjolle, e cila mund të quhet gjithashtu Java e Filmit Spanjoll, po sjell një vëmendje të veçantë për kinematografinë spanjolle në kryeqytetin shqiptar. Gjatë këtyre ditëve, kinematë e Tiranës do të shfaqin një seleksionim filmash nga disa prej regjisorëve më të njohur spanjollë, të cilët kanë lënë gjurmë të thella në artin e shtatë.

Java e filmit do të nisë më 2 nëntor me shfaqjen e filmit “Even the Rain”, i cili do të projektohet në Qendrën e Artit “Agimi”. Ky film krijon një dialog intrigues rreth imperializmit spanjoll, duke e vendosur atë në një kontekst historik të ngjarjeve që ndodhin rreth 500 vjet më parë.

“Even the Rain” ofron një qasje meta-kinematike, duke treguar historinë e një ekipi kineastësh meksikanë në Bolivi, të cilët xhirojnë një dramë historike mbi zbulimet e Kristofor Kolombit. Regjisori, Iciar Bollaín, përdor stile të ndryshme kinematografike për të vendosur paralele shqetësuese mes imperializmit evropian të kaluar dhe shfrytëzimeve moderne korporative. Ai hedh dritë mbi dinamikën dhe presionet me të cilat përballen ekipet gjatë zhvillimit të një filmi që ka si fokus angazhimin shoqëror.

Bollaín paralajmëron se këto produkte mund të rifillojnë një dinamikë kolonialiste, duke riprodhuar pabarazi mes vendeve “të dukshme” në tregun global të filmit dhe atyre “të padukshme”, duke shfrytëzuar aktorët vendas. Filmi shquhet për ndërthurjen e disa tendencave kinematografike që përplasen, duke krijuar një qark të shkurtër të mesazheve.

Pas “Even the Rain”, publiku do të ketë mundësinë të shijojë filmin “Thesis on a Homicide”, që do të shfaqet më 3 nëntor në kinemanë “Maks Velo”. Më pas, më 4 nëntor do të shfaqet “15 Years + 1 Day”, dhe më 5 nëntor, filmi “Lucky Star” do të projektohet gjithashtu në “Maks Velo” në Laprakë.

Kinematografia spanjolle, e njohur për tregimet e saj të pasura kulturore, ka prodhuar filma me ndikim të konsiderueshëm në kinematografinë botërore. Me rrënjë në tema historike dhe shoqërore, filmi spanjoll shpesh ndërthur realizmin me narrativat imagjinative. Regjisorë si Pedro Almodóvar kanë kontribuar në rritjen e vlerësimit global të kinemasë spanjolle, duke shfaqur një peizazh të gjallë kinematografik.

Hyrja në këto shfaqje do të jetë e lirë, duke ofruar mundësi për të gjithë adhuruesit e kinematografisë spanjolle të përjetojnë këto krijime artistike. Ky është një mundësi e shkëlqyer për të shijuar artin dhe kulturën spanjolle në zemrën e Tiranës./UBTNews/

Continue Reading

Lifestyle

Pse preferohet që rrobat t’i bëni gati një natë më herët?

Published

on

Të gjithë e njohim atë ndjenjën e trazuar kur zgjohesh në mëngjes me ngut. Çdo gjë duket si një sfidë, sidomos kur kupton se nuk e ke planifikuar kohën siç duhej.

Fillon ditën me mendimin se po vesh rrobat e duhura, por ndjenja e pishmanit të kap më vonë, sapo del nga shtëpia. Ajo ndjesi e frikës dhe dyshimit se gjithçka nuk ka shkuar siç e kishe imagjinuar, është një pjesë e zakonshme e rutinës së përditshme.

Nëse një natë më përpara do të ishit ulur vetëm 15 minuta për të gjetur veshjen tuaj, sot nuk do të pendoheshit rrugës për në punë për pantallonat e rrudhosura apo kombinimin e çuditshëm të veshjes.

Kjo gjë është me të vërtetë e sikletshme por, ne sot ju sjellim disa ‘truqe’ që mos të bëheni me nerva sapo t’i hapni sytë.

Përpara se të filloni: krijoni luksin e të paturit një pasqyrë ku mund të shiheni i gjithi, vendoseni në një zonë të ndriçuar mirë.

1. Kontrolloni motin dhe zgjidhni veshjen në varësi të tij;

2. Mos lini asgjë jashtë- vendosni këpucët, çorapet, rripin, orën dhe syzet e diellit;

3. Hekurosni rrobat nëse është e nevojshme;

4. Përdorni varëset e rrobave në një vend enkas për veshjen e ditës;

5. Bëni disa hapa mbrapa dhe mendoni se si do të dukeni me atë veshje;

Koha ju del pasi puna është 10 orë larg e jo 10 minuta kështu keni hequr një stres të madh, nëse i’a dilni sot ka qenë dita e fundit që shkoni vonë në punë duke djersitur me ankth se si dukeni me rrobat që zgjodhet në mënyrë rastësore. /UBT News/

 

Continue Reading

Të kërkuara