Kulturë

Libra: Dhjetë historitë që formësuan letërsinë e vitit 2024

Published

on

Në një vit të mbushur me krijimtari dhe imagjinatë të pafundme, letërsia ka sjellë disa prej romaneve më të jashtëzakonshme që kanë kapërcyer kufijtë e trillimit dhe realitetit. Nga satirat e fuqishme që analizojnë gjendjen e kombit, te trillerët verorë të mbushur me origjinalitet dhe tension, 2024 ka qenë një vit i artë për lexuesit e pasionuar. BBC Culture ka përzgjedhur disa prej veprave më të mira të këtij viti, duke nxjerrë në pah romanet që kanë lënë gjurmë të pashlyeshme në botën e letërsisë.

 

“Caledonian Road” nga Andrew O’Hagan

Ky roman satirik dhe ambicioz është vendosur në Londër dhe ndjek historinë e 52-vjeçarit Campbell Flynn, një shkrimtar dhe akademik i njohur skocez. Libri përfshin një ansambël personazhesh që përfshijnë anëtarë të familjes mbretërore, oligarkë rusë, trafikantë njerëzish dhe artistë. Është krahasuar me romanet sociale të Charles Dickens dhe Tom Wolfe. The Guardian e përshkruan si një histori shumë të këndshme, ndërsa Irish Independent e cilëson si një roman të jashtëzakonshëm për gjendjen e kombit.

“My Heavenly Favourite” nga Lucas Rijneveld

Ky roman është vendosur në një komunitet fermash në Holandë dhe tregon historinë e një veterineri 49-vjeçar që është i fiksuar me një vajzë 14-vjeçare. Financial Times e përshkruan si një roman të pakompromis dhe kërkues, që konfirmon talentin e veçantë të shkrimtarit. Krahasimet me Nabokov janë të pashmangshme, por Rijneveld trajton temën me një qasje më serioze.

“Green Dot” nga Madeleine Gray

Ky roman ndjek Herën, një grua 24-vjeçare e cila kërkon lidhje dhe kuptim në jetën e saj, duke marrë një punë në një faqe lajmesh dhe duke rënë në dashuri me një gazetar të martuar më të vjetër. The Irish Times vëren një nënvijë të zymtë në libër, ndërsa iNews e përshkruan si një debutim të shkëlqyer dhe argëtues.

“The Sleepwalkers” nga Scarlett Thomas

Ky thriller veror fillon me një çift të sapomartuar që mbërrijnë në një hotel luksoz në një ishull grek, duke mbajtur sekrete nga njëri-tjetri. Libri është i ndërtuar përmes letrave, faqeve të blloqeve dhe transkriptimeve. The New York Times e përshkruan si një vepër gjeniale dhe të çuditshme.

“Wild Houses” nga Colin Barrett

Ky roman i parë vendoset në një qytet të vogël në Irlandë dhe ndjek historinë e një djali adoleshent, Doll, i cili rrëmbehet nga një bandë lokale si garanci për krimet e vëllait të tij më të madh. The Telegraph e cilëson si një tregim të shkëlqyer irlandez të dhunës, besnikërisë dhe humbjes, ndërsa The Washington Post e përshkruan si një thriller elektrik.

“Change” nga Édouard Louis

Ky libër, i botuar fillimisht në Francë në vitin 2021 si “Changer: méthode”, është një pjesë shoqëruese e veprave të tjera të Louis, që përbëjnë një univers letrar të ndërlidhur të personazheve dhe linjave kohore.The Telegraph e përshkruan si portretin më të nuancuar dhe më të sinqertë të jetës së Louis, ndërsa TLS vëren guximin e shpikjes së autorit për të shpjeguar veten.

“Parasol Against the Axe” nga Helen Oyeyemi

Hero Tojosoa pranon një ftesë që pritej ta refuzonte dhe përfundon në një fundjavë të kaotike në Pragë me mikeshën e saj të larguar, Sofie. Romani kalon në disa tregime brenda tregimit, duke u bërë i paparashikueshëm për lexuesin dhe personazhet. Publishers Weekly e përshkruan si një vepër të guximshme dhe eksperimentale, ndërsa Another Magazine vlerëson origjinalitetin e saj.

 

“Choice” nga Neel Mukherjee

Ky roman ndjek historinë e Ayush, një drejtor redaksional në një shtëpi botimi në Londër, dhe është i ndarë në tre rrëfime të ndërlidhura që eksplorojnë dilemat etike dhe nocionin e vullnetit të lirë. The Guardian e cilëson si një roman brilant dhe të vështirë që nuk ofron përgjigje të lehta.

“Victim” nga Andrew Boryga

Ky roman është prezantuar si kujtimet e protagonistit Javi Perez, një banor i Bronx-it, i cili shfrytëzon historinë e tij tragjike për të fituar famë dhe pasuri. The New York Times Book Review e përshkruan si një debutim energjik dhe shumë kënaqës, ndërsa The Southern Review of Books vlerëson zhvillimin e shkëlqyer të personazhit.

“Blessings” nga Chukwuebuka Ibeh

Ky roman ndjek historinë e Obiefuna, i cili përpiqet të përshtatet në një shoqëri ku homoseksualiteti është kriminalizuar dhe çdo mospërputhje gjinore është e dënuar. Komente: The Observer e përshkruan si një debutim emocional dhe prekës, ndërsa The Guardian vlerëson stilin e shkrimit të shkrimtarit.

“James” nga Percival Everett

Ky roman është një rishikim i “The Adventures of Huckleberry Finn” nga Mark Twain nga këndvështrimi i skllevërit Jim, duke krijuar një vepër të re dhe shumë humoristike. Komente: The Observer e përshkruan si një performancë të përsosur deri në fund.

 

“Worry” nga Alexandra Tanner

Romani ndjek historinë e Jules, një shkrimtare 28-vjeçare nga Florida, dhe motrën e saj më të re, Poppy, teksa përballen me sfidat e rritjes. Komente: The New York Times e përshkruan si një roman komik të shkëlqyer për ankthin e të rinjve të rritur, ndërsa The Washington Post vëren humorin therës dhe të lidhur me internetin./UBTNews/

Në përkthim dhe përshtatje të Dionesa Ebibi, nga BBC.

Continue Reading

Magazinë

Çmimi i MTV VMA 2025: A paguhen artistët për fitoren apo për performancën?

Published

on

Çmimet e Muzikës Video MTV (VMA) kanë qenë prej kohësh një nga ngjarjet më të pritura në botën e argëtimit, duke tërhequr miliona shikues për të parë yjet më të mëdhenj të muzikës të mblidhen për të festuar sukseset e tyre.

Nga performancat e përpunuara skenike te veshjet mahnitëse, VMA-të janë çimentuar si një fenomen kulturor.

Por, mes trofeve vezulluese të personazheve të hënës dhe momenteve të paharrueshme, një pyetje mbetet: A largohen artistët që fitojnë ose performojnë në VMA me një pagë që i përshtatet famës së tyre?

Pavarësisht madhështisë së eventit, artistët që fitojnë një VMA nuk marrin asnjë çmim financiar për triumfin e tyre. Trofeu i lakmuar “Moon Personi” , dikur i quajtur “Moonman”, është një simbol njohjeje dhe jo një shpërblim financiar.

Kjo statujë e artë astronauti përfaqëson ditët e hershme të MTV-së, por pavarësisht gjithë vlerës së saj simbolike, nuk vjen me një pagë të majme të bashkangjitur.

Në vend të kësaj, artistët motivohen nga prestigji dhe ekspozimi që fitimi i një VMA sjell në karrierën e tyre. Për shumë muzikantë, mundësia për të performuar në VMA është po aq e lakmuar sa fitimi i një çmimi. Ashtu si në Oscar ose Golden Globes, pagesa për interpretuesit nuk është marramendëse. Nuk është e pazakontë që interpretuesit e shfaqjeve të mëdha të çmimeve të fitojnë më pak se sa mund të pritet, duke marrë parasysh spektaklin dhe vlerën e prodhimit të këtyre shfaqjeve.

Kompensimi për interpretuesit mbulohet nga minimumet sindikale SAG-AFTRA , të cilat ofrojnë një kornizë bazë për pagesën, por shpesh i lënë artistët të largohen me shumë më pak sesa vlera e perceptuar e pjesëmarrjes së tyre.

Ka pasur raste kur artistëve u është kërkuar të performojnë falas ose me një çmim dukshëm më të ulët në këmbim të ekspozimit që marrin nga performanca në njërën nga skenat më të shquara të industrisë. Ndërsa kjo mund të tingëllojë tronditëse, justifikohet nga mundësia promovuese që ofrojnë VMA-të. Performancat gjatë eventit janë disa nga momentet më të shikuara të natës, dhe zhurma në mediat sociale e gjeneruar nga një performancë e shquar mund t’i japë karrierës së një artisti një shtysë të konsiderueshme.

Vlera e një performance në VMA nuk qëndron te fitimi i menjëhershëm financiar, por te dyert që hapen. Të qenit pjesë e një performance në VMA ka potencialin të gjenerojë transmetime, shitje dhe kërkesë për bileta që tejkalojnë shumë atë që një artist mund të jetë paguar për vetë natën. Është një veprim strategjik, që u lejon artistëve të arrijnë audienca më të gjera dhe të forcojnë vendin e tyre në industrinë e muzikës.

Është e rëndësishme të theksohet se eventi nuk kursen në kostot e prodhimit. Buxhetet për performancat janë të mëdha, me MTV që mbulon gjithçka, nga dizajnet e skenografisë deri te efektet speciale. Artistët inkurajohen të shtyjnë kufijtë e krijimtarisë, duke e ditur se do të kenë mbështetjen e ekipeve të prodhimit të nivelit të lartë për ta sjellë vizionin në jetë.

Ky është një shpërblim në vetvete, aftësia për të ekzekutuar një performancë që do ishte e vështirë të arrihej pa burimet e eventit të madh.

Ndërkohë që yjet mund të mos largohen me para të majme, të qenit prezantues ose të performuar ofron diçka të vlefshme: një shans për të bërë histori. Ndikimi kulturor i një momenti në atë skenë mund të zgjasë më shumë se çdo shpërblim monetar. Është një investim në markën dhe trashëgiminë e një artisti, një mënyrë për të qëndruar në sy të publikut shumë kohë pas përfundimit të ndarjes së çmimeve.

Continue Reading

Magazinë

Orlando Bloom flet pas ndarjes nga Katy Perry

Published

on

Orlando Bloom dhe Katy Perry kanë qenë prej vitesh një nga çiftet më të dashura të botës së showbiz-it.

Lidhja e tyre nisi më 2016, kaloi nëpër ulje-ngritje, por u forcua me fejesën e tyre romantike më 2019 dhe ardhjen në jetë të vajzës, Daisy Dove, në gusht 2020. Dy muaj pas ndarjes, Bloom ka folur për herë të parë, duke dhënë një mesazh optimist e plot pjekuri.

“Jam shumë mirë. Jam mirënjohës. Kemi një vajzë të bukur. Kur jep gjithçka nga vetja, siç bëra unë në këtë film, ndihesh mirënjohës për çdo moment”.

Aktori, i cili është i angazhuar me promovimin e filmit të tij të ri, theksoi se marrëdhënia me Perry mbetet e fortë, edhe pse tashmë ka marrë një formë tjetër. “Do të jemi mirë. Ka vetëm dashuri”, u shpreh ai, duke nënvizuar respektin e ndërsjellë që i bashkon ende.

Nga ana tjetër, Katy nuk ka komentuar drejtpërdrejt për fundin e fejesës, por në paraqitjet e saj publike shfaqet e qetë dhe e buzëqeshur.

Gjatë turneut veror, i ka marrë me humor edhe pyetjet e fansave për Orlandon, duke treguar forcë në menaxhimin e jetës personale. Burime pranë çiftit kanë bërë të ditur se periudha e fundit ka qenë një fazë përshtatjeje, ku të dy kanë vendosur në qendër të gjithçkaje vajzën e tyre.

“Prioriteti i tyre ka qenë dhe do të mbetet gjithmonë rritja e Daisy-t me dashuri, stabilitet dhe respekt”, thanë burime të afërta me çiftin.

Mesazhi që të dy artistët po përçojnë është i qartë: romanca mes tyre mund të ketë marrë fund, por lidhja familjare dhe dashuria për vajzën i bashkon ende, duke u fokusuar në krijimin e një mjedisi të shëndetshëm dhe të lumtur për të voglën Daisy.

Continue Reading

Aktualitet

Suhareka bëhet kryeqendra e teatrit në edicionin e gjashtë

Published

on

Këtë vit, do të mbahet edicioni i gjashtë i Festivalit të Teatrove në qytetin e Suharekës për pesë net radhazi.

Edicioni fillon nga sot data 08 deri më 12 shtator, ku mbrëmjet duhet të rezervohen për t’i duartrokitu  pesë shfaqjet që do të shfaqen aty.

Festivali i Teatrove do të mbahet në Shtëpinë e Kulturës “Ukë Bytyqi” në Suharekë.

Ky festival tash e gjashtë vite është bërë traditë e qytetit, duke mbledhur artistë vendorë për të luajtur shfaqje të përzgjedhura me kujdes nga ekipi i festivalit./S.K./EO/FTS/

Continue Reading

Magazinë

Reese Witherspoon bën thirrje që gratë ta përdorin AI-në

Published

on

Reese Witherspoon, aktore dhe producente e njohur në Hollywood, ka bërë thirrje që gratë në industrinë e filmit të përqafojnë inteligjencën artificiale (AI), pasi sipas saj ajo “është e ardhmja”.

Aktorja e “Legally Blonde”, e cila është themeluese e kompanisë “Hello Sunshine”, tha se AI-ja është pjesë e pandashme e jetës dhe grave u duhet ta mësojnë dhe ta përdorin në dobi të tyre.

“Jam punëtore e palodhshme dhe më pëlqen të përshtatem me struktura të reja dhe mjedise të reja. Gjithmonë mendoj përpara, për mënyrën se si po zhvillohet media dhe si mund të ndihmoj që gratë të ecin bashkë me këto industri të reja. Dhe tani po e bëjmë këtë me AI. Është kaq, kaq e rëndësishme që gratë të përfshihen në AI… sepse kjo do të jetë e ardhmja e kinemasë. Mund të jesh i mërzitur e të ankohesh sa të duash, por ndryshimi ka ardhur”, ka thënë Witherspoon.

Sipas saj, përdorimi i saj nuk do ta zëvendësojë kreativitetin dhe punën manuale, por ndikon në mënyrën si realizohet arti.

“Nuk do të ketë kurrë mungesë të kreativitetit, imagjinatës dhe ndërtimit manual të gjërave. Mund të zvogëlohet, por gjithmonë do të mbetet me rëndësi të lartë në art dhe në shprehjen personale”, ka shtuar ajo.

“Unë e përdor AI-në çdo ditë. Përdor mjete kërkimi si ‘Perplexity’, përdor ‘Vetted AI’, p.sh. nëse po blen një mikser, të tregon gjashtë modele të ndryshme dhe rekomandon produktin më të mirë. Përdor ‘AI Assistant’. ‘Simple AI’ është një asistent që mund të jetë shumë i dobishëm për këdo që nuk dëshiron të bëjë termine mjekësore, sepse nuk do të presë në telefon apo të përballet me sistemet e ndërlikuara të spitaleve. Është një mjet i jashtëzakonshëm për të kursyer kohë”, ka shpjeguar ajo.

Aktorja zbuloi se shpesh diskuton për këto ndryshime me koleget e saj të njohura në Hollywood.

“Këto janë gra me të cilat flas gjithë kohës për mënyrën se si po e përballojmë dinamikën e re në industrinë tonë: Kerry Washington, Tracee Ellis Ross, Eva Longoria, America Ferrera, Natalie Portman, Lena Waithe”, ka thënë ndër të tjera Witherspoon.

Continue Reading

Të kërkuara