Në një zhvillim të papritur, libri komik belg “Spirou dhe Gorgona Blu” është tërhequr nga shitja pas një reagimi të konsiderueshëm në lidhje me përshkrimet raciste dhe seksualizimin e karaktereve femra. Botuesi, Dupuis, shpalli vendimin e tij në mes të një flake kritike, duke pranuar shqetësimin e shkaktuar nga romani grafik, i cili u publikua për herë të parë në shtator 2023 pa ndonjë kontest deri tani.

Dupuis shprehu “keqardhjen e thellë” në një deklaratë publike, duke pranuar se vepra nxori frymëzim nga “një stil përfaqësimi të karikaturizuar nga një epokë tjetër.” Kompania theksoi se ishte bërë më e vetëdijshme për përgjegjësitë morale që lidhen me artin komik, duke deklaruar: “Ne marrim plotësisht përgjegjësinë sot për këtë gabim gjykimi.” Në një veprim të gjerë, ata raportuan se rreth 30,000 kopje do të tërhiqeshin nga dyqanet, duke shënuar një rast të rrallë në peizazhin e komikëve të Belgjikës.

“Spirou dhe Gorgona Blu” fillimisht tërhoqi vëmendjen si një narrativ satirik që trajtonte çështje si ekoterrorizmi dhe mbeturinat konsumiste. Megjithatë, reputacioni i tij ra ndjeshëm kur një video virale në TikTok kritikoi përshkrimin e karaktereve të zeza, duke i krahasuar ato me majmunë, ndërsa karakteret e bardha ishin ilustruar si plotësisht njerëzore. Për më tepër, përshkrimi i grave me figura të ekzagjeruara dhe veshje të pakta u etiketua si “hiper-seksualizuar”, duke provokuar zemërim midis shikuesve dhe duke nxitur një diskutim të gjerë mbi përfaqësimin racor dhe gjinor në komikë.

Artisti pas komikut, Daniel Henrotin, i njohur si Dany, pretendoi se mori frymëzim nga André Franquin, një figurë e njohur në komikët belgë. Në përgjigje të zhurmës, Dany pranoi se kishte bërë gabime dhe shprehu keqardhje nëse puna e tij kishte ofenduar dikë. Ai mbrojti megjithatë se qëllimi i tij kurrë nuk ishte racizmi apo misogjinia, duke e mbrojtur stilin e karikaturës si një aspekt të thelbësor të kulturës së bande dessinée belgë.

Kritikët brenda komunitetit të komikëve kanë kundërshtuar mbrojtjen e Dany-t, duke argumentuar se, ndonëse karikatura është një element themelor i artit komik, ajo nuk duhet të përjetësojë stereotipe të dëmshme.

Isabelle Debekker, drejtoreshë e Qendrës së Komikëve në Bruksel, theksoi rëndësinë e evoluimit të humorit dhe përfaqësimit. Ajo shprehu keqardhje për vazhdimësinë e perspektivave të vjetra, duke theksuar: “Është detyra jonë të jemi pak më inteligjentë, qoftë në humorin tonë, qoftë në mënyrën e përfaqësimit të realitetit.”

Vendimi për të tërhequr “Spirou dhe Gorgona Blu” ka hapur një dialog më të gjerë mbi përfaqësimin e grupeve të margjinalizuara në media dhe përgjegjësinë që krijuesit kanë në navigimin e ndjeshmërive kulturore të audiencës së tyre. Ndërsa Belgjika përballet me pasojat e këtij incidenti, ai shërben si një kujtesë për nevojën e vazhdueshme për reflektim dhe llogaridhënie brenda komunitetit artistik./Guardian/D.E.

Ndryshimet klimatike po ndikojnë negativisht në jetën e fëmijëve në Kosovë. Kështu u tha në publikimin e raportit të UNICEF-it mbi gjendjen klimatike për fëmijët (CLAC).

Presidentja Vjosa Osmani, tha se mjedisi dhe ndryshimet klimatike përmbajnë tre nga pesë faktorët kryesor që rrezikojnë shëndetin e fëmijëve.

Ajo shtoi se rreth 23 për qind e fëmijëve në Kosovë jetojnë në kufirin kombëtar të varfërisë.

Po ashtu, Osmani potencoi se 10 për qind e lindjeve në Kosovë janë të parakohshme. Sipas saj një ndër arsyet e kësaj janë ndryshimet klimatike.

“Rreth 23 për qind e fëmijëve në Kosovë jetojnë në kufirin kombëtar të varfërisë. Kjo ndikon në qasjen e tyre në ujë të pijshëm, në ujë të sigurtë, strehim adekuat, energji të pastër dhe shërbime të tjera thelbësore për jetën dhe shëndetin e tyre. Për më tepër vet ekspozimi ndaj nxehtësisë për shkak të rritjes së temperaturave është konstatuar se do të ketë efekte akute në shëndetin e fëmijëve. Madje edhe para lindjes së tyre, duke quar potencialisht në lindje të parakohshme, peshë të ulët te fëmijët pas lindjes dhe vdekje në lindje. Vlerësohet se 10 për qind të lindjeve në Kosovë janë të parakohshme, kjo do të thotë se foshnja lind para javës së 37 të shtatzënisë. Njëra ndër arsyet që qon deri te kjo janë pikërisht ndryshimet klimatike. Faktet janë alarmantet, numrat flasin zëshëm dhe realiteti është i qartë. Ndryshimet klimatike po ndikojnë negativisht në jetën e fëmijëve tanë”, tha ajo.

Ndërkaq, udhëheqësja e UNICEF-it në Kosovë, Veronika Vashchenko, tha se ndikimi i ndryshimeve klimatike në Kosovë më shumë po i prek fëmijët nga komunitetet e cenueshme, si rom, egjiptian dhe ashkali.

“Këto ndikime tek fëmijët, prekin kryesisht fëmijët nga komunitetet e cenueshme, rom, egjiptian, ashkali të cilët tashmë janë të cenueshëm dhe jetojnë në komunitete të margjinalizuara. Fëmijët janë shumë më shumë sesa viktima. Fëmijët janë agjentët e ndryshimit. Ata janë që mund të bëjnë ndryshimin, të sjellin ndryshimin dhe të sjellin ndryshimet për të ardhmen… Rreth 4.2 miliardë fëmijë pritet të lindin në 30 vitet e ardhshme, ata nuk do të kenë klimë normale. Duke i vendosur fëmijët në qendër të veprimeve tona jo vetëm që do të mbrojmë mirëqenien e fëmijëve, por do të kemi edhe ekonomi më të qëndrueshme”, theksoi ajo.

Kurse, koordinatorja e OKB-së për zhvillim, Arnhild Spence, tha se Kosova duhet të angazhohet më shumë në agjendën e gjelbër.

“Kosova përfiton nga agjenda e gjelbër e BE-së dhe besoj fuqishëm që projekti për ndryshime klimatike për fëmijët do të marrë rol kryesor. Kombet e Bashkuara kanë mënyra të ndryshme që të kontribuojnë drejt ndryshimeve klimatike dhe ofrojnë mbështetje për qeverinë në zbatimin e kontributeve kombëtare. Objektivi ynë është që Kosova të zvogëloj emitimin”, deklaroi Spence.

Në anën tjetër, ushtruesi i detyrës së drejtorit ekzekutiv të Agjencisë për Mbrojtjen e Mjedisit në Kosovë, Afrim Berisha, tha se fëmijët në Kosovë po ndikohen në mënyrë të drejtpërdrejtë nga temperaturat e larta, si pasojë e ndryshimeve klimatike.

“Një nga grupet e shoqërisë sonë që po rrezikohen nga ndryshimet klimatike janë fëmijët. Jemi dëshmitarë se fëmijët po ndikohen në mënyrë të drejtpërdrejtë nga temperaturat e larta, valët e të nxehtit, sidomos në zonat urbane, madje edhe në ambientet e tyre shkollore. Fëmijët po ndikohen në mënyrë direkte nga përmbytjet dhe vërshimet që ndodhin në zonat e ndjeshme të përfshira nga këto dukuri ekstreme të motit”, theksoi ai.

Përfaqësuesit e Listës serbe në të gjitha institucionet e Kosovës vendosën më 5 nëntor 2022 që të largohen nga detyra, pas një takimi të zhvilluar në Zveçan.

Po atë ditë, policët serbë, anëtarë të partisë më të madhe të serbëve në Kosovë, zhveshën uniformat e tyre si akt i parë i largimit nga institucionet dhe lanë detyrën.

Serbët përfaqësohen me një ministër në Qeverinë e Kosovës, dhjetë deputetë në Kuvendin e Kosovës, me kryetarë komunash në ato qytete ku shumicë janë qytetarët serbë, si dhe në gjyqësor, polici. Të gjithë këta do të largohen nga institucionet e Kosovës.

“Ne kemi vendosur të largohemi nga të gjitha institucionet politike, Kuvendi, Qeveria, dhe nga katër komunat në veri të Kosovës, por edhe që të largohen serbët nga gjyqësori, policia si dhe stafi administrativ në katër komunat në veri”, pati deklaruar kryetari i Listës Serbe, Goran Rakiq.

Në këtë takim, u tha se ky vendim vlen deri në një njoftim, siç e quajtën ata, të arsyeshëm të Prishtinës për të respektuar marrëveshjet e Brukselit.

Pas këtij vendimi dorëheqjen e dhanë edhe pjesëtarët serbë të Policisë së Kosovës, ata të gjyqësorit dhe të prokurorisë në veri, duke zhveshur kështu uniformat e policisë.

Kryeministri Albin Kurti, në reagimin e tij, pas vendimit të Listës Serbe që të largohen nga institucionet qendrore të Kosovës, si dhe nga komunat në veri të vendit, tha se serbët e Kosovës duhet të ruajnë qetësinë, paqen e sigurinë, duke shtuar se ai “nuk është kryeministër kundër serbëve, por Beogradi është kundër tij”.

Në labirintin magjepsës të kulturës pop, The Simpsons kanë arritur një famë të veçantë për aftësinë e tyre të çuditshme për të parashikuar të ardhmen. Me zgjedhjet presidenciale amerikane në prag dhe tensionet që valojnë si një det i trazuar, një skenë e vjetër nga ky serial i famshëm është rikthyer në vëmendje, duke shfaqur një skenar që disa e shohin si ogur të fitores së Kamala Harris.

Teksa rezultati i zgjedhjeve mbetet një mister, fansat kërkojnë ngushëllim dhe optimizëm në artin që duket se i paraprin jetës. Në një episod të vitit 2000, të titulluar Bart to the Future, Lisa Simpson portretizohet si presidentja e Shteteve të Bashkuara, duke thënë nga Zyra Ovale: “Siç e dini, kemi trashëguar një krizë të thellë buxhetore nga Presidenti Trump.” Atëherë, kjo mund të tingëllonte si një fabul imagjinare, por sot, me hijen e Trump ende të pranishme në politikën amerikane, ëndrra satirike e The Simpsons ka marrë një gravitet të befasishëm.

Në të njëjtin episod, Lisa shfaqet e veshur me një kostum ngjyrë vjollcë, një varg perlash dhe vathë perlash, një imazh i pabesueshëm që solli ngjashmëri të menjëhershme me veshjen e Kamala Harris gjatë inaugurimit të saj si Zëvendëspresidente e parë femër. Fakti që The Simpsons parashikuan zgjedhjen e Trump si president, së bashku me këtë imazh të çuditshëm të parashikimit, ka bërë që ndjekësit të kërcejnë në përfundime të reja dhe të shpresojnë se episodet do të jenë profetike edhe këtë herë.

Në botën reale, ku qetësia mungon ndërsa rezultatet e zgjedhjeve afrojnë, interneti po zien nga teoria: “A mund të jenë The Simpsons orakuj të vërtetë?” Një përdorues i mediave sociale shkroi: “Të gjithë e dimë që The Simpsons kanë këtë aftësi të habitshme për të parashikuar të ardhmen. Në një episod, Lisa bëhet presidente dhe mban një kostum ngjyrë vjollcë me perla, njësoj si Kamala Harris. Rastësi? MENDOJ SE JO.”

Një tjetër komenton: “Nëse The Simpsons kanë parashikuar ndonjëherë të ardhmen, le të jetë ky rasti.” E pra, fati mbetet ende për t’u përcaktuar, por nëse shkrimet satirike të Matt Groening kanë edhe një grimë të vërtetës, mund të presim me padurim çastin kur dërrasa e zezë e famshme të shënojë: “Të jesh i drejtë është fantastike!”

Në fund, me ankthin që rritet dhe parashikimet që mbeten të gjalla, ndoshta do të zbulonim një të vërtetë më të thellë: se janë disa gjëra në qiell dhe tokë që nuk i shpjegon dot as filozofia e Groening./Euronews/D.E.