Lajmet

Kush janë dhjetë qytetet më të mëdha në botë, atraksionet dhe sfidat e tyre?

Cilat janë dhjetë qytetet më të populluara në botë, dhe si është të jetosh në to?

Published

on

Nga James Cutmore

Pasi popullsia globale arriti në 8 miliardë më 15 nëntor të vitit 2022, janë bërë parashikime të ndryshme se kur do të arrijë kulmin numri i njerëzve në Tokë. Studimet ndryshojnë me disa që sugjerojnë se popullsia e botës do të arrijë 8.8 miliardë njerëz nga mesi i këtij shekulli, para se të nisë të bjerë.

Parashikime të tjera, si ato të OKB, vlerësojnë se popullsia e botës mund të arrijë më shumë se 10 miliardë deri në vitet 2080. Në çdo rast, rritja e konsiderueshme e popullsisë ka çuar në mbipopullim të konsiderueshëm në disa nga qytetet më të mëdha të botës, duke shkaktuar shqetësime madhore në lidhje me ndotjen dhe mbipopullimin. Ja cilat janë dhjetë qytetet më të populluara në botë, dhe si është të jetosh në to.

10. Osaka, Japoni: 19.2 milionë njerëz

Historikisht e rëndësishme si një qendër e tregtisë dhe industrisë, Osaka është ende një qendër financiare shtëpia e shumë kompanive të mëdha japoneze. Ajo është e famshme për kulturën e saj ushqimore dhe arkitekturën moderne, duke qenë shumë popullore për turistët.

Falë një sistemi të mirë të transportit publik, metroja arrin të transportojë mbi 900 milionë pasagjerë në vit. Por ashtu si me çdo mega–qytet modern, trafiku mbetet një problem i madh për shkak të mbipopullimit. Problem është edhe strehimi.

9. Pekin, Kinë: 19.4 milionë njerëz

Qyteti i dytë më i madh i Kinës, është një nga më të vjetrit në botë. Këtu ndodhen shumica ebizneseve më të mëdha të vendit. Pekini ka aktualisht numrin më të madh të miliarderëve në botë. Por për shkak të ndotjes industriale, stuhive të shpeshta të rërës dhe gazrave të makinave, shumë banorëve u thuhet shpesh të qëndrojnë brenda për të shmangur rreziqet e mundshme shëndetësore.

8. Mumbai, Indi: 20.1 milionë njerëz

I ndërtuar mbi 7 ishuj, Mumbai është një qytet historik, plot me kulturë dhe art. Këtu ndodhet qendra e industrisë së filmit indian (Bollywood). Po ashtu është kryeqyteti tregtar dhe financiar i Indisë. Dhe po këtu e kanë selinë shumica e kompanive më të mëdha, gjë që ka sjellë një fluks të madh njerëzish që vijnë nga zonat rurale.

Problemet kryesore janë higjiena e dobët dhe strehimi me cilësi të ulët. Mumbai ka rrugët më të mbingarkuara në botë, kryesisht për shkak të mungesës së infrastrukturës dhe një sistemi transporti publik që nuk është në gjendje të përballojë fluksin.

7. Dhaka, Bangladesh: 20.2 milionë njerëz

Kryeqyteti i Bangladeshit po rritet me një ritëm të shpejtë, i nxitur nga një industri botuese elulëzuar. Po ky qytet historik është qendra e kulturës bengaleze. Këtu organizohen festivale të panumërta të artit dhe ceremoni fetare gjatë gjithë vitit. Po për shkak të pozicionit të saj në deltën e Gangut, Dhaka është e prirur ndaj përmbytjeve të shpeshta gjatë sezonit të musonit dhe cikloneve.

6. Kajro, Egjipt: 20.4 milionë njerëz

Përveç arkitekturës së famshme historike, Kajro njihet si shtëpia e njërës prej mrekullive të lashta të botës; kompleksit të piramidave të Gizës së lashtë. Këtu banon 11 për qind të popullsisë së vendit. Aktualisht është në plan një projekt që do të ndihmojë në lehtësimin e problemeve të rëndësishme të trafikut.

5. Mexico City, Meksikë: 21.6 milionë njerëz

Ndodhet në pllajën e njohur si Lugina e Meksikës, 2240 m mbi nivelin e detit dhe është kryeqyteti më i vjetër në Amerikë. Zhvillimi i këtij metropoli është i jashtëzakonshëm. Në vitin 1900, popullsia e tij ishte vetëm 500.000 banorë. Por për shkak të një numri të madh njerëzish që erdhën nga zonat rurale në kërkim të punës, ky numër u rrit në 9 milionë deri në vitet 1970.

Për shkak të mungesës së banesave, ky fluks detyroi një numër të madh njerëzish të ngrinin banesa pa leje. Sot Mexico City është tani një qendër e madhe biznesi dhe një atraksion turistik popullor, plot me muzeume dhe me vende të këndshme për të ngrënë.

4. São Paulo, Brazil: 21.8 milionë njerëz

Është një qytet i kontrasteve të mëdha. Varfëri ekstreme përballë një pasurie të madhe. Rrokaqiejt e mëdhenj të zonës financiare ngrihen mbi lagjet e varfra të qytetit, të njohura si favela. Problem i madh është furnizimi me ujë të pijshëm. Gjithsesi vitet e fundit ka pësuar një rënie të kriminalitetit, ndërsa është përmirësuar cilësia e ajrit.

3. Shanghai, Kinë: 26.3 milionë njerëz

Shumë vite më parë, ishte qenë një fshat i vogël peshkatarësh. Por falë vendndodhjes së tij pranë grykëderdhjes jugore të lumit Jance, u bë dalëngadalë qyteti më i madh në Kinë, dhe një nga më të mëdhenjtë në botë. Aty ndodhen disa qendra tregtare të mëdha moderne, por edhe restorante që ofrojnë ushqimin tradicional kinez.

2. Delhi, Indi: 29.3 milionë njerëz

Vetë qyteti ka ekzistuar prej më shumë se 2000 vjetësh, gjë që shkakton grupin e vet të problemeve. Infrastruktura është e vjetruar, edhe pse kohët e fundit ka pasur shumë projekte të ndërtimit të rrugëve, që kanë ndihmuar në lehtësimin e trafikut. Problem madhor ështëndotja nga rrugët dhe industria, por edhe standardi i dobët i banesave, ku jeton 50 për qind e popullsisë.

1. Tokio, Japoni: 37.4 milionë njerëz

Metropoli i Tokios shtrihet në një sipërfaqe prej vetëm 13.452 km2, me një dendësi 2.642 njerëz në çdo km2. Kjo paraqet probleme për banorët e saj për sa i përket hapësirës së jetesës dhe udhëtimit. Mungesa e banesave të lira është një problem akut. Ndaj apartamentet e vogla me sipërfaqe vetëm 9 m2 po bëhen gjithnjë e më të preferuara në mesin e banorëve të rinj, qëpërpiqen të vendosen me banim pranë qendrës së qytetit për punë.

Edhe shëtitja nëpër qytet është gjithashtu shumë problematike. Rrugët shpesh janë të tejmbushura. Edhe transporti publik është gjithashtu shpesh i mbipopulluar dhe i shtrenjtë, megjithëse është pothuajse gjithmonë në orar./ “Science Focus” – Bota.al

Lajmet

Haradinaj vlerëson mbështetjen e Italisë për paqen dhe stabilitetin në Kosovë

Published

on

By

Kandidati për kryeministër nga koalicioni AAK-Nisma-Konservatorët-E30, Ramush Haradinaj, ka pritur sot në selinë e Aleancës ambasadorin italian, Antonello De Riu, ku zhvilluan një diskutim të hapur rreth situatës politike në vend.

Shteti mik italian ka treguar ndër vite kujdes dhe mbështetje të vazhdueshme për Republikën e Kosovës në të gjitha proceset,” u shpreh ish-kryeministri Haradinaj, duke vlerësuar kontributin e Italisë në kuadër të KFOR-it për ruajtjen e paqes dhe stabilitetit në Kosovë.

Lideri i AAK-së theksoi se marrëdhëniet mes dy vendeve kanë evoluar në një partneritet të fortë, duke shprehur nevojën për thellimin e mëtejshëm të këtij partneriteti, veçanërisht në drejtim të anëtarësimit direkt të Kosovës në NATO përmes Planit Aksional. Haradinaj shprehu mirënjohje të veçantë për rolin e vazhdueshëm të Italisë në mbështetje të Kosovës, si në të kaluarën ashtu edhe në periudhën aktuale.

Continue Reading

Lajmet

Fitorja e Trump dhe ekonomia e BE, blloku evropian rishikon rritjen

Published

on

By

Eurozona mund të presë një goditje prej 0.5 për qind ndaj GDP-së së saj për shkak të fitores së Trump në zgjedhjet presidenciale të Shteteve të Bashkuara.

Kështu parashikojnë ekonomistë të institucionit bankar “Goldman Sax”, sipas të cilëve rezultatet zgjedhore do të dëmtojnë disa vende më shumë se të tjerat.

Kështu, Gjermania mund të marrë një goditje prej 0.6 për qind ndaj GDP-së, ndërsa Italia dhe Mbretëria e Bashkuar 0.3 dhe 0.4 për qind.

Ekonomistët parashikojnë që goditja të materializohet në periudhën mes tremujorit të parë dhe atij të katërt të 2025-s.

Gjithashtu, tani ata e vlerësojnë rritjen e Eurozonës në 0.8 për qind në 2025-n, poshtë kuotës së parashikuar më parë prej 1.1 për qind. Ndërsa në 2026-n, ajo pritet të jetë 1 për qind, më poshtë se 1.1.

Një nga shkaqet për shqetësime është prirja e Trump për të vendosur 10 për qind tarifa ndaj produkteve evropiane të importuara, që sipas ekspertëve do të ndihet më shumë tek eksporti i makinave evropiane.

Shtetet e Bashkuara janë tregu i dytë më i madh për makinat evropiane, pas Britanisë së Madhe. Në vitin 2023, eksporti i makinave të reja nga BE drejt Amerikës arriti në 16.9 për qind.

Ekonomistët e “Goldman Sachs” shtojnë megjithatë se, pavarësisht rrezikut nga tarifat e importit, magniduta reale e rritjes së tarifave ka më pak rëndësi për rritjen sesa pasiguria mbi politikat tregtare.

Continue Reading

Lajmet

Kusari Lila diagnostikohet me kancer të gjirit

Published

on

By

Shefja e grupit parlamentar të Lëvizjes Vetëvendosje ka njoftuar se para tri jave është diagnostikuar me kancerin e gjirit.

Kusari Lila tha se pas rekomandimeve të mjekëve ka vendosur për operacion dhe trajtim.

Kusari Lila ka ndarë një mesazh për gratë duke thënë se “Detektimi i hershëm shpëton jetë!”.

Postimi i plotë i Kusari Lila:

Detektimi i hershëm shpëton jetë!

Të dashura mike dhe miq,

Dua të ndaj një lajm me ju. Sot dola nga Qendra Klinike Universitare e Kosovës – Klinika e Kirurgjisë Torakale pas operimit të kancerit të gjirit.

Tri javë më parë, gjatë një kontrolli rutinor të cilin e bëj çdo vit, u diagnostikova me kancer të gjirit, dhe pas rekomandimeve të mjekëve në Klinikën Universitare, vendosëm për operacion dhe trajtim.

Për të gjitha vajzat dhe gratë që nuk kanë bërë ekzaminimin e gjirit gjatë muajit tetor të ndërgjegjësimit për parandalimin e kancerit të gjirit, JU LUTEM ta bëni sa më parë. Kontrolli rutinor mund të realizohet në qendrat e mjekësisë familjare, në spitalet rajonale dhe në të gjitha vendet ku ofrohet mamografia.

Detektimi i hershëm shpëton jetë, ndërsa vonesat për zbulimin dhe identifikimin e hershëm mund të sjellin pasoja shumë më të rënda.

Fatmirësisht, unë e zbulova në një fazë të hershme dhe trajtimi është shumë më i lehtë sesa në fazat e avancuara.

Një falënderim i veçantë për radiologen Dr. Shkëndije Nuza, kirurgun torakal Dr. Avni Behluli, drejtorin e Klinikës Torakale Dr. Nazmi Kolgeci, anesteziologen Dr. Medita Hashimi, motrës/infermiere Sadbere si dhe infermierët dhe të gjithë stafin mbështetës të Klinikës Torakale në Prishtinë.

Angazhimi dhe përkushtimi i tyre ishte profesional dhe shumë njerëzor.

Ju faleminderit të gjithëve për mesazhet e juaja inkurajuese dhe mbështetjen tuaj.

Shëndet e dashuri për të gjithë ju 

Continue Reading

Bota

Guardian ofron terapi për stafin pas fitores ‘shkatërrimtare’ të Trump-it

Published

on

Ndërsa republikanët festojnë fitoren e Donald Trump-it dhe presin me padurim kthimin e tij në Shtëpinë e Bardhë, ata që bënë tifozllëk për kalin e gabuar duket se po përpiqen të pranojnë realitetin. Disa janë ende duke pritur të dëgjojnë nëse disa figura të njohura të majta do të realizojnë planet e tyre për t’u larguar nga SHBA pas këtij rezultati, ndërsa një numër ekspertësh janë ende duke u rikuperuar nga parashikimet e pasakta për garën. Por duhet të mendojmë edhe për ata që u goditën më shumë nga ky rezultat: gazetarët e Guardian.

Gazeta duket se iu është drejtuar punonjësve të saj për të ofruar terapi pas fitores së Trump-it. Në një email dërguar stafit, redaktorja Katharine Viner ka ngushëlluar punonjësit e pikëlluar nga rezultati i “natës dramatike”. Ajo u siguroi atyre se “rezultati ka qenë shumë i rëndë për shumë kolegë” dhe i inkurajoi ata në Mbretërinë e Bashkuar të kontaktonin homologët e tyre amerikanë, pasi “ata do të preken më drejtpërdrejt nga rezultati”. Ajo vazhdoi duke thënë:

“Nëse nuk jeni në SHBA, kontaktoni kolegët tuaj amerikanë për të ofruar mbështetje… Kjo është shqetësuese për shumë të tjerë. Nëse dëshironi të flisni për këtë, menaxheri juaj dhe anëtarët e ekipit drejtues janë të gjithë në dispozicion, si dhe ekipi i People. Ka gjithashtu akses falas në shërbime mbështetëse, të cilat i kam përshkruar në fund të këtij emaili.”

Gazeta ka shmangur të japë komente më të hollësishme për këtë çështje. Një zëdhënës i Guardian theksoi se “skema e terapisë Trump” e Viner është në fakt pjesë e programit të ndihmës për punonjësit, një shërbim që çdo organizatë përgjegjëse mediatike e ofron për stafin e saj në çdo kohë.

Ky reagim ka pasuar një editorial të ashpër të Viner në Guardian, ku ajo shkroi se rezultati i zgjedhjeve ishte një “moment i jashtëzakonshëm, shkatërrues në historinë e Shteteve të Bashkuara”, duke shtuar se ishte koha për të dyfishuar përpjekjet për të kërkuar llogari nga presidenti i zgjedhur dhe ata që e rrethojnë.

Për më tepër, është e qartë se derdhja e lotëve për këtë ngjarje nuk do të ndihmojë shumë për avancimin e kauzës së Guardian./Spectator/

Continue Reading

Të kërkuara