Nga kujtimet e shqiptarëve të larguar prej më shumë se një shekulli thuhet se Naum Konzha nga Gjirokastra ka qenë i pari i cili arriti në Brisbane në 1885 me gruan e tij angleze dhe vendosi të qëndronte atje përgjithmonë.
Më pas mbërritën edhe emigrantë të tjera, sepse siç zakonisht ndodhte emigrantët ndihmonin njëri-tjetrin dhe tërhiqnin edhe familjet e tyre. Komuniteti u shtua dhe u shumua. Sot shqiptarët janë të integruar në jetën e vendit dhe gëzojnë të njëjtin status juridik si të gjitha pakicat e tjera etnike që jetojnë dhe punojnë atje.
Në Viktoria janë hapur katër shkolla të gjuhës shqipe në disa zona. Shteti australian financon mësimin e gjuhës plotësuese me kurse të zhvilluara një herë në javë, por kjo mundësi nuk është shfrytëzuar sa duhet nga shtetasit shqiptarë. Kjo ka ndodhur, sepse nuk është arritur numri i mjaftueshëm i nxënësve, pavarësisht se mundësitë dhe kushtet për zhvillimin e mësimit janë krijuar.
Para pak vitesh tri shkolla të gjuhës shqipe janë mbyllur. Prindërit shqiptarë nuk tregojnë një interes të lartë për ti mësuar fëmijëve gjuhën amtare. Për shembull në Greqi jetojnë shumë shqiptarë dhe gjuha shqipe sipas shifrave duhet të ishte gjuhë e dytë, por pavarësisht se ekzistojnë shumë shkolla mungon interesi. Gjithashtu edhe në Turqi, ku pjesa më e madhe e shqiptarëve të emigruar shekuj më parë pothuajse janë asimiluar.
Vala tjetër e emigrimit në Australi ishte në vitin 1960 kryesisht shqiptarë nga Maqedonia, Kosova dhe Mali i Zi. Vala tjetër e emigrimit ishte sërish nga Kosova në vitin 1990. Më pas edhe shqiptarë të tjerë emigruan në vitin 1990.
Sipas regjistrimit të popullsisë të bërë nga shteti Australian rezultojnë se në këtë vend jetojnë 13.141 shqiptarë. 2396 prej tyre janë shqiptarë të lindur në Shqipëri. Sipas rezultateve zyrtare janë afërsisht 8000 shqiptarë që flasin shqip, por këto të dhëna nuk janë shumë të sakta.
Sipas të dhënave të mbledhura nga komunitetet shqiptare llogaritet se në Australi janë rreth 20 mijë shqiptarë.
Babai i profesorit të njohur në Australi në shkencat e mjekësisë, Avni Sali emigroi nga Voskopoja e Korçës. Profesor Avni Sali ka lindur në Sheparton, por ndihet shqiptar. Karriera e tij është shumë e larmishme dhe ai është një ndër shqiptarët më të suksesshëm në Australi.
Avni Sali u emërua si profesor dhe u bë Dekan Themelues i Shkollës së Lartë të Mjekësisë Integruese në Universitetin e Teknologjisë Swinburne (Melburn) nga viti 1996 deri në mbylljen e tij në 2005.
Në 2005, Sali themeloi Institutin Kombëtar të Mjekësisë Integruese (NIIM), një “organizatë jo fitimprurëse që kryen kërkime dhe mësimdhënie në Mjekësinë Integruese”.
Gjithashtu më parë nga viti 1983, Sali ka qenë në bordin e drejtorëve të “Gawler Cancer Foundation”, themeluar nga Ian Gawler. Ai shërbeu si president midis 1999 dhe 2002. Ai është gjithashtu president i Këshillit Ndërkombëtar të Mjekësisë Integruese.
Në 1992, Sali bashkë-themeloi Shoqatën Australasian Integrative Medicine (AIMA), ku shërbeu dy vjet si president dhe kaloi vitet e mbetura si anëtar bordi.
Në vitin 2009, Sali u emërua profesor nderi në Universitetin e Queensland. Që nga viti 2013 ai është profesor në Institutin Cairnmillar në Melburn./ Marrë nga “Thesari”.
Aksionet evropiane po shënojnë një fillim kryesisht negativ të javës dhe muajit të ri të tregtimit, raporton CNBC.
Indeksi rajonal Stoxx 600 ka rënë për 0.18 për qind, ndërsa CAC 40 i Francës dhe DAX i Gjermanisë kanë rënë përkatësisht për 0.43 për qind dhe 0.22 për qind.
Megjithatë, FTSE 100 i Mbretërisë së Bashkuar është rritur për 0.08 për qind, i ndihmuar nga një rritje prej 0.57 për qind në aksionet e naftës dhe gazit, pasi çmimet u rritën.
Aksionet e industrisë së automjeteve ranë për 1.4 për qind, mes frikës se një sërë zhvillimesh të fundit në lidhje me tarifat e propozuara nga Trump mund të çojnë në tarifa më të rrepta për këtë sektor, veçanërisht pasi presidenti amerikan njoftoi papritur një rritje të tarifave për çelikun në 50 për qind.
Aksionet e teknologjisë, të ndjeshme ndaj rrezikut, ranë për 1 për qind.
Kina thotë se SHBA-ja ka “shkelur shumë rëndë” marrëveshjen e tyre tregtare dhe se do të marrë masa të forta për të mbrojtur interesat e saj, raporton BBC.
Ministria e Tregtisë e Kinës tha se Uashingtoni ka “dëmtuar seriozisht” marrëveshjen e arritur gjatë bisedimeve në Gjenevë muajin e kaluar, kur të dy vendet ulën tarifat mbi mallrat e importuara nga njëri-tjetri.
Zëdhënësi shtoi se veprimet e SHBA-së gjithashtu kanë shkelur rëndë konsensusin e arritur gjatë një telefonate në janar midis liderit kinez Xi Jinping dhe presidentit Donald Trump.
Komentet vijnë pasi Trump tha të premten se Kina kishte “shkelur absolutisht marrëveshjen me ne”.
Presidenti i SHBA-së nuk dha detaje, por Përfaqësuesi i Tregtisë Jamieson Greer më vonë tha se Kina nuk kishte hequr barrierat jo-tarifore siç ishte rënë dakord në marrëveshje.
Nën armëpushimin tregtar të arritur në maj në një takim në Gjenevë, SHBA-ja uli tarifat e vendosura mbi mallrat nga Kina nga 145 për qind në 30 për qind. Tarifat hakmarrëse të Kinës mbi mallrat amerikane ranë nga 125 për qind në 10 për qind.
Të hënën, Pekini tha se shkeljet e SHBA-së përfshinin ndalimin e shitjes së softuerit për dizajnin e çipave në kompanitë kineze, paralajmërimin kundër përdorimit të çipave të prodhuar nga gjiganti kinez i teknologjisë Huawei, dhe anulimin e vizave për studentët kinezë.
Marrëveshja e arritur në Gjenevë erdhi si një surprizë për shumë analistë, pasi dukej se të dy palët ishin shumë larg në shumë çështje tregtare.
Kjo tregoi se gjatë bisedimeve ballë për ballë, Uashingtoni dhe Pekini mund të arrijnë marrëveshje.
Por, ndërsa retorika po rritet sërish, brishtësia e armëpushimit aktual është theksuar dhe jep një tregues se sa sfiduese mund të jetë arritja e një marrëveshjeje afatgjatë tregtare.
Kandidati nacionalist opozitar, Karol Nawrocki, ka fituar rundin e dytë të zgjedhjeve presidenciale në Poloni me 50.89 për qind të votave, sipas komisionit të zgjedhjeve, duke i dhënë një goditje agjendës reformuese të qeverisë proevropiane të Polonisë.
Rivali i tij, Rafal Trzaskowski, kryetar liberal i Varshavës dhe aleat i qeverisë së udhëhequr nga Donald Tusk, mori 49.11 për qind të votave, raporton Reuters.
Një ‘exit poll’, të dielën, e kishte paraparë Trzaskowskin fitues.
Nawrocki, 42-vjeçar, historian euroskeptik, i cili kishte udhëhequr një institut përkujtimor, ka bërë fushatë duke premtuar se do të siguronte që politikat ekonomike dhe sociale do të favorizonin polakët karshi nacionaliteteve të tjera, përfshirë refugjatët nga Ukraina fqinje.
Boksieri amator fitoi pavarësisht se e kaluara e tij dominoi ditët e fundit të fushatës presidenciale – nga pyetjet për blerjen e një banese nga një pensionist, deri te pranimi se ai kishte marrë pjesë në përleshje të orkestruara.
Përderisa Parlamenti i Polonisë ka më së shumti pushtet, presidenti mund t’i vërë veton ligjeve, ndërsa votimi u përcoll me interesim në Ukrainë, si dhe në Rusi, në Shtetet e Bashkuara dhe në Bashkimin Evropian.
Nawrocki, i mbështetur nga partia Ligj dhe Drejtësi (PiS), pritet të vazhdojë politikat e paraardhësit të tij, presidentit Andrzej Duda, po ashtu aleat i partisë më të madhe opozitare, përfshirë bllokimin e çfarëdo përpjekjeje nga qeveria për të lejuar abortin apo për reformimin e gjyqësorit.
Në mediat sociale, Duda falënderoi polakët për pjesëmarrje të madhe në zgjedhje. Dalja në votime ishte 71.31 për qind, tha komisioni i zgjedhjeve, që përbën rekord për balotazhin presidencial.
“Ju faleminderit! Që morët pjesë në zgjedhjet presidenciale. Që dolët. Që kryet obligimin tuaj qytetar. Që morët përgjegjësinë për Poloninë. Urime fituesit! Qëndro e fortë, Poloni!”, shkroi Duda në rrjetin social X./REL/
Presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, ka theksuar se Evropa duhet të mbrojë pavarësinë e saj duke rritur shpenzimet për mbrojtjen dhe duke integruar Ukrainën në Bashkimin Evropian.
Ajo ka përmendur katër detyrat kryesore që BE-ja duhet të realizojë për të arritur këto synime, duke përfshirë forcimin e kapacitetit të mbrojtjes, rritjen e inovacionit për rritjen ekonomike, zgjerimin e BE-së dhe forcimin e demokracisë për të mbrojtur shtetet anëtare nga kërcënimet e brendshme dhe të jashtme.
Sipas von der Leyen, një nga arritjet më të mëdha është angazhimi për të ofruar deri në 800 miliardë euro fonde për mbrojtjen, një veprim që, siç tha ajo, ishte i pamundur vetëm pak vite më parë.
“Fakti që tani po ofrojmë deri në 800 miliardë euro fonde për mbrojtjen ishte i pamundur vetëm pak vite më parë,” theksoi Presidentja e Komisionit Evropian. “Po e bëjmë këtë sepse duam të mbrojmë paqen me të gjitha forcat tona.”
Von der Leyen paralajmëroi gjithashtu se një rend i ri ndërkombëtar do të shfaqet deri në fund të kësaj dekade, dhe se Evropa duhet të luajë një rol aktiv në formësimin e këtij rendi të ri për të shmangur pasojat e tij për kontinentin dhe për botën.
Ajo theksoi se zgjerimi i BE-së është një detyrë kyçe, duke e konsideruar anëtarësimin e Ukrainës, Moldavisë, vendeve të Ballkanit Perëndimor dhe Gjeorgjisë si një hap të rëndësishëm për forcimin e Bashkimit Evropian.
“Jam thellësisht e bindur se historia tani po na thërret. Ashtu si në vitin 1989, kur era e ndryshimit përfshiu Evropën,” përfundoi von der Leyen, duke sugjeruar se momenti aktual është një mundësi për ndryshime thelbësore në rajon.