Bota

Kush është Naftali Bennett, lideri i ri i Izraelit?

Bennett, 49-vjeçar, është baba i katër fëmijëve, ndjek linjën e ashpër sikurse Netanyahu sa i përket Lindjes së Mesme.

Published

on

Naftali Bennett, i cili është betuar të dielën si kryeministër i ri i Izraelit, mishëron shumë prej kundërthënieve që definojnë kombin 73 vjet të vjetër.

Ai është hebre fetar, që ka bërë milionat në sektorin kryesisht laik të teknologjisë, kampion i zgjerimit të vendbanimeve izraelite, por që jeton në një lagje në Tel Aviv dhe ish-aleat i Benjamin Netanyahut, që ka bashkëpunuar me partitë e qendrës dhe ato të krahut të majtë për t’i dhënë fund udhëheqësisë 12-vjeçare të këtij të fundit.

Partia e tij ultranacionaliste, Yamina ka fituar vetëm shtatë ulëse në parlamentin me 120 të tilla në zgjedhjet e muajit mars – të katërtat në vetëm dy vjet. Mirëpo, duke refuzuar që të ofrohet me Netanyahun apo kundërshtarët e tij, Bennett e ka pozicionuar veten si lojtar kryesor. Edhe pasi një anëtar i partisë së tij nacionaliste fetare e ka braktisuar atë për të protestuar marrëveshjen e re të koalicionit, ai ka përfunduar me ‘kurorë në kokë’.

Ultranacionalist me koalicion të moderuar

Bennett e ka pozicionuar veten për kohë të gjatë krah Netanyahut. Mirëpo, ai tani do të kufizohet nga koalicioni i tij me shumicë të thjeshtë në parlament që përbëhet nga partitë e të djathtës, të majtës dhe qendrës.

Ai kundërshton pavarësinë e palestinezëve dhe mbështet fuqishëm vendbanimet hebreje në Bregun Perëndimor në Jerusalemin lindor, të cilin palestinezët dhe një pjesë e mirë e komunitetit ndërkombëtar, e konsiderojnë si pengesë të madhe për paqe.

Bennett ka kritikuar ashpër Netanyahun pasi ky i fundit, sa ka qenë kryeministër, është pajtuar për të ngadalësuar shpejtësinë e ndërtimit të vendbanimeve nën presion e ish-presidentit amerikan, Barack Obama, i cili ka tentuar, por ka dështuar të jetësojë një proces të paqes gjatë mandatit të parë si president i SHBA-së.

Ai ka shërbyer shkurt si kryetar i Këshillit për vendbanime në Bregun Perëndimor, Yesha, para se të hynte në parlament më 2013. Bennett ka shërbyer më vonë si ministër në kabinetin e Ministrisë për Çështje të Diasporës, Edukimit dhe Mbrojtjes, në disa qeveri të udhëhequra nga Netanyahu.

“Ai është lider i krahut të djathtë, pjesëtar i linjës së ashpër të sigurisë, mirëpo në të njëjtën kohë edhe pragmatik”, ka thënë Yohanan Plesner, udhëheqës i Institutit të Izraelit për Demokraci, që ka njohur Bennettin për dekada dhe ka shërbyer me të në ushtri.

Ai pret që Bennett të angazhohet me fraksione tjera për të gjetur “një faktor të përbashkët”, teksa tenton të fitojë përkrahje dhe legjitimitet si lider i kombit.

Rivaliteti me Netanyahun

Bennett, 49-vjeçar është baba i katër fëmijëve, ndjek linjën e ashpër sikurse Netanyahu sa i përket Lindjes së Mesme, mirëpo të dy kanë pasur marrëdhënie të tensionuara përgjatë viteve.

Bennett ka shërbyer si shef i stafit të Netanyahut për dy vjet, mirëpo të dy kanë ndarë rrugët pas një misteri që mediat izraelite e kanë lidhur me gruan e Netanyahut, Sara, e cila ka ndikim tejet të madh në rrethin e ngushtë të burrit të saj.

Bennett ka nisur fushatën si politikan i krahut të djathtë para zgjedhjeve të muajit mars dhe është zotuar para televizionit kombëtar, duke thënë se nuk do ta lejonte kurrë Yair Lapid, rivalin kryesor të Netanyahut, që të bëhej kryeministër.

Mirëpo kur është bërë e qartë se Netanyahu nuk mund të formonte koalicionin qeverisës, kjo ka qenë pikërisht ajo që ka bërë Bennett, duke u pajtuar që të shërbejë si kryeministër për dy vjet, para se t’ia dorëzojë mandatin Lapid, i cili konsiderohet arkitekt i koalicionit të ri.

Mbështetësit e Netanyahut e kanë shpallur Bennettin si tradhtar, duke thënë se ai ka mashtruar votuesit. Bennett ka mbrojtur vendimin e tij, duke e konsideruar pragmatik, me qëllim të bashkimit të shtetit dhe anashkalimit të raundit të pesë të zgjedhjeve.

Ndyshim gjeneratash

Bennett, hebre ortodoks modern, do të jetë kryeministri i parë i Izraelit që vendos vazhdimisht kapelën, e cila karakterizon hebrenjtë. Ai jeton në lagjen Raanana të Tel Avivit.

Ai ka nisur jetën në Haifa, me prindër të lindur në Shtetet e Bashkuara, dhe më pas ka kaluar kohën me familjen mes Amerikës Veriore dhe Izraelit, ka kryer shërbimin ushtarak, ka kryer studimet për çështje ligjore dhe ka punuar në sektorin privat.

Përgjatë kësaj kohe, ai e krijuar një imazh për veten si zyrtar modern, fetar dhe nacionalist.

Pas shërbimit në njësitin elitë Sayeret Matkal, Bennett ka kryer studimet për çështje ligjore në Universitetin e Hebrenjve. Më 1999, ai ka bashkudhëhequr një kompani softuerike Cyota, e cila i është shitur kompanisë amerikane në fushën e sigurisë RSA për 145 milionë dollarë më 2005.

Bennett ka thënë se përvoja e keqe e luftës së vitit 2006 në mes të Izraelit dhe grupit militant Hezbollah e ka shtyrë atë në politikë. Lufta e gjatë për disa muaj nuk ka pasur ndonjë përfundim dhe udhëheqësia e asaj kohe është kritikuar ashpër.

Bennett përfaqëson gjeneratën e tretë të liderëve izraelitë, pas themeluesve të shtetit dhe gjeneratës së Netanyahut, e cila ka ardhur në pah gjatë viteve të tensionuara, të shënuara me luftëra të përsëritura me shtetet arabe.

“Ai është izraelit i versionit 3.0”, ka thënë Anshel Pfeffer, kolumnist për gazetën e krahu të majtë Haaretz.

“Një nacionalist hebre, por jo në të vërtetë dogmatik. Pak fetar, por jo i devotshëm. Njeri i ushtrisë që preferon jetën civile urbane dhe ndërmarrës që nuk synon të bëjë miliona. Mbështetës i Tokës së Madhe të Izraelit, por jo banor i zonës së vendbanimeve të zgjeruara. Dhe mund të mos jetë as politikan për kohë të gjatë po ashtu”.

Burimi: Radio Evropa e Lire

Bota

Reuters: ShBA-ja i ka miratuar pakot e para të armëve për Ukrainën

Published

on

By

Pakot e para me ndihma armësh amerikane të administratës së presidentit Donald Trump janë miratuar dhe shpejt mund të nisen, përderisa Uashingtoni po e rinis dërgimin e armëve për Kievin – kësaj radhe sipas një pakti të ri financiar me aleatët – i kanë thënë agjencisë së lajmeve “Reuters” dy burime të afërta me këtë çështje.

Ky është përdorimi i parë i një mekanizmi të ri të zhvilluar nga Shtetet e Bashkuara dhe aleatët për furnizimin e Ukrainës me armë nga rezervat amerikane duke përdorur fonde nga shtetet e NATO-s, raporton agjencia “Reuters”.

Nënsekretari i Mbrojtjes i ShBA-së, Elbridge Colby, ka miratuar dy dërgesa 500 milionë dollarëshe sipas mekanizmit të ri, i cili quhet “Lista e Kërkesave Prioritare të Ukrainës”, i njohur edhe me shkurtesën PURL, thanë burimet.

Bashkëpunimi i përtërirë transatlantik, me të cilin synohet fuqizimi i mbrojtjes së Ukrainës me armë në vlerë prej deri 10 miliardë dollarësh, vjen në kohën kur Trumpi ka shprehur zemërim me sulmet e vazhdueshme ruse ndaj vendit fqinj pavarësisht nga përpjekjet e tij për të arritur një përfundim të negociuar të konfliktit.

Deri më tani, administrata e Trumpit vetëm i ka shitur armë Ukrainës ose ka dërguar donacione që ishin miratuar nga ish-presidenti Joe Biden, i cili ishte mbështetës i palëkundur i Kievit.

Burimet refuzuan të tregonin saktë se çfarë lloji i armëve është miratuar për blerje nga evropianët për Ukrainën, por thanë se aty përfshihen sistemet e mbrojtjes ajrore, për të cilat Ukraina ka nevojë urgjentisht, duke e marrë parasysh rritjen e madhe të numrit të sulmeve ruse me dronë e raketa.

Njëri nga burimet tha se lista PURL po lëviz rrugës nëpër proces, pasi u kalua nga njësia e politikave e Pentagonit. Pentagoni nuk iu përgjigj menjëherë një kërkese për koment.

“Janë gjërat që ata kanë qenë duke i kërkuar. Shumë gjëra. Është rrjedha që u ka mundësuar atyre që t’i stabilizojnë vijat deri më tani” – tha burimi.

Sipas ekspertëve, nevojat e Ukrainës mbeten të njëjta me ato të muajve të mëparshëm – mbrojtja ajrore, penguesit e raketave e dronëve, sistemet, raketat dhe artileria./D.B/EO

Continue Reading

Bota

​Polonia apel NATO-s: Vendosni zonën e ndalim-fluturimi mbi Ukrainën

Published

on

Polonia i ka kërkuar NATO-s të vendosë një zonë ndalim-fluturimi mbi Ukrainën pas një serie ndërhyrjesh të dronëve rusë në hapësirën ajrore të aleancës.

Duke folur për ‘Frankfurter Allgemeine’ ministri i Jashtëm polak Radosław Sikorski argumentoi se masa do t’i mbronte më mirë anëtarët e NATO-s duke kapur kërcënimet para se ato të kalonin në territorin aleat.

“Mbrojtja e qiellit ukrainas është gjithashtu mbrojtja e qiellit të NATO-s”, tha Sikorski, duke treguar shkeljet e përsëritura të hapësirës ajrore polake dhe rumune në javët e fundit.

Incidenti më serioz ndodhi natën e 9 deri në 10 shtator 2025, kur rreth 20 dronë rusë hynë në hapësirën ajrore polake.

Varshava e konsideroi ndërhyrjen e qëllimshme dhe thirri ambasadorin rus, së bashku me Mbretërinë e Bashkuar dhe Norvegjinë, për ta dënuar aktin si krejtësisht të papranueshëm.

Gjithashtu, Rumania raportoi dronë që endeshin në territorin e saj për më shumë se 50 minuta para se të ktheheshin në Ukrainë.

Në përgjigje, NATO nisi Operacionin Roja Lindore për të përforcuar krahun e saj lindor.

Operacioni bashkon asete ajrore nga disa shtete anëtare për të penguar dhe, nëse është e nevojshme, për të kapur shkelje të mëtejshme.

Gjermania kishte rritur angazhimin e saj më 11 shtator 2025, duke njoftuar se do të zgjeronte misionin e saj për të mbrojtur qiellin polak dhe do të dyfishonte praninë e saj të Eurofighter nga dy në katër./S.K/KP/

 

Continue Reading

Bota

​Trump ngre padi miliardëshe kundër New York Times

Published

on

Presidenti amerikan Donald Trump ka ngritur një padi për shpifje me vlerë 15 miliardë dollarë kundër gazetës New York Times dhe katër gazetarëve të saj, raporton The Guardian.

Padia e depozituar të hënën në një gjykatë federale në Florida, përmend disa artikuj dhe një libër të shkruar nga dy prej gazetarëve të botimit dhe të publikuar në prag të zgjedhjeve të vitit 2024, duke pretenduar se ato janë pjesë e një modeli shpifjeje të qëllimshme dhe dashakeqe prej dekadash nga New York Times kundër Presidentit Trump.

“Paditësit kanë botuar këto deklarata në mënyrë të pakujdesshme, me njohuri për pavërtetësinë e tyre ose me shpërfillje të pamatur ndaj të vërtetës apo pavërtetësisë së tyre”, thuhet në padi.

New York Times nuk iu përgjigj menjëherë një kërkese me email për koment në orët e para të së martës.

Trump e quajti gazetën një zëdhënëse virtuale të Partisë Radikale të Majtë Demokrate, duke veçuar mbështetjen e New York Times për Kamala Harris në zgjedhjet presidenciale të vitit 2024.

Mirëpo, ai nuk ofroi asnjë provë për pretendimet e tij.

Javën e kaluar, media raportoi se Trump kishte kërcënuar me veprime ligjore kundër saj në lidhje me artikujt mbi një shënim ditëlindjeje me përmbajtje të pahijshme dhënë abuzuesit seksual Jeffrey Epstein. Presidenti republikan ka mohuar se e ka shkruar vetë atë shënim.

Trump edhe më parë ka ndërmarrë hapa të ngjashëm kundër mediave të tjera.

Në korrik, ai ngriti një padi për shpifje prej 10 miliardë dollarësh kundër Wall Street Journal dhe magnatit të medias Rupert Murdoch, pasi gazeta botoi një artikull mbi lidhjet e tij me Epstein.

Në një postim në rrjete sociale të hënën vonë, presidenti amerikan akuzoi New York Times për një metodë shumëvjeçare gënjeshtrash ndaj tij, familjes, biznesit personal dhe lëvizjes America First, MAGA./S.K/KP/

Continue Reading

Bota

​Rubio takon Netanyahun për të diskutuar pasojat e sulmit të Izraelit në Katar

Published

on

By

Sekretari i Shtetit i SHBA-së, Marco Rubio, po takohet me Kryeministrin izraelit, Benjamin Netanyahu, në Jerusalem, me pasojat e sulmit të Izraelit në Katar që pritet të jenë një nga temat kryesore të diskutimit, raporton BBC.

Sulmi i javës së kaluar, i cili goditi udhëheqës të lartë të Hamasit në territorin e aleatit të ngushtë të SHBA-së, shkaktoi indinjatë ndërkombëtare dhe u kritikua nga Presidenti Donald Trump.

Rubio më herët tha: “Natyrisht që nuk jemi të kënaqur me këtë. Presidenti nuk ishte i kënaqur me këtë. Tani duhet të ecim përpara dhe të kuptojmë se çfarë vjen më pas.”

Takimi vjen ndërsa liderët arabë mbajnë një samit për të treguar mbështetje për Katarin. Kryeministri i tij i bëri thirrje komunitetit ndërkombëtar që të ndalojë përdorimin e “standardeve të dyfishta” dhe të ndëshkojë Izraelin.

Shteti i Gjirit hoston një bazë të madhe amerikane dhe ka luajtur një rol kyç në ndërmjetësimin diplomatik për të përfunduar luftën në Gaza, duke shërbyer si ndërmjetës në negociatat indirekte midis Hamasit dhe Izraelit.

Të dielën, Netanyahu i tha gazetarëve se marrëdhënia SHBA-Izrael ishte po aq e qëndrueshme sa gurët e Murit Perëndimor, ndërsa ai dhe Rubio bënë një vizitë të shkurtër në vendin e shenjtë në Qytetin e Vjetër të Jerusalemit.

Gjatë vizitës – ku i shoqëruan ambasadori i SHBA-së në Izrael, Mike Huckabee – Rubio shkroi një shënim dhe e vendosi atë në mur. Të dy shmangën pyetjet e gazetarëve që fokusoheshin në sulmin e Izraelit në Katar.

Gjithashtu pritet që të diskutohet midis tyre për planet ushtarake izraelite për të zënë qytetin e Gazës dhe për zgjerimin e vazhdueshëm të vendbanimeve në Bregun Perëndimor të okupuar.

Gjatë fundjavës, ushtria izraelite vazhdoi shkatërrimin e ndërtesave banimi në qytetin e Gazës dhe – sipas mediave izraelite – tani është gati të fillojë operacione tokësore në lagjet perëndimore të qytetit.

Ushtria izraelite ka kërkuar që banorët e qytetit të Gazës të largohen dhe të shkojnë në jug, në një zonë qendrore të shiritit. Ajo ka vlerësuar se rreth 250,000 palestinezë kanë ikur, megjithëse besohet se qindra mijëra mbeten ende në zonë.

Disa banorë thonë se nuk kanë mundësi të shkojnë në jug, ndërsa të tjerë thonë se jugu i Gazës nuk është i sigurt pasi Izraeli ka kryer sulme ajrore edhe atje. Disa kanë thënë se kanë përpjekur të shkojnë në jug, por nuk kanë mundur të ngrinin tendat, kështu që janë kthyer në qytetin e Gazës.

Takimi vjen para një mbledhjeje të Asamblesë së Përgjithshme të OKB-së javën e ardhshme, ku disa nga aleatët kryesorë të SHBA-së – përfshirë Mbretërinë e Bashkuar, Francën, Kanadanë, Australinë dhe Belgjikën – pritet të njohin Shtetin e Palestinës./D.B/KP

Continue Reading

Të kërkuara