Kuriozitete

Kush e shpiku kartën e identitetit?

Shembulli i parë i një karte identiteti daton rreth fundit të mijëvjeçarit të dytë Para Krishtit.

Published

on

Duke përjashtuar përdorimin e objekteve të zbukuruara apo tatuazheve, të përdorura që nga fillimet e njerëzimit për të identifikuar fise apo individë të caktuar, shembulli i parë i një karte identiteti daton rreth fundit të mijëvjeçarit të dytë Para Krishtit.

Konkretisht, ato ishin pllaka prej terrakote, ku gdhendej me shkronja kuneiforme emri dhe të dhëna të tjera personale të personit në fjalë. Ajo u përdor nga Asirianët, perandoria e të cilëve ishte e banuar nga grupe dhe popullata të shumta etnike. Një evolucion i kësaj forme dokumentacioni u shfaq vetëm shekuj më vonë, në Perandorinë Romake.

Unë jam një qytetar romak

Në atë kohë kishte 2 mënyra për të vërtetuar që dikush ishte një qytetar romak. E para përbëhej nga një vetë-certifikim gojor, bazuar në deklaratën “Civis Romanus Sum (Unë jam një qytetar romak), megjithëse ishte e preferueshme që kushdo që e thoshte atë, të fliste mirë latinishten dhe të vishej sipas modës romake.

E dyta përfshinte përdorimin e dokumenteve specifike “zyrtare”.Por ato që i paraprinë lindjessë kartës së identitetit ishin diplomat, pra kartat prej bronzi të përdorura në ushtrinë romake, tek të cilat vërtetohej shtetësia e ushtarëve të huaj të integruar në ushtrinë romake. Emrat e këtyre të fundit regjistroheshin në pllaka më të mëdha, si prej bronxi ashtu edhe prej druri.

Si ishin praktikat në Mesjetë

Gjatë Mesjetës, risitë kryesore në fushën e certifikatave të identitetit, kishin të bënin me evoluimin e dokumenteve të ngjashme me pasaportat tona, paraardhësi kryesor i të cilëve ishte guidaticum (një dokument në formën e një letre, që mbante emrin e bartësit). Ishte një lloj licence garancie e lëshuar nga autoritetet në favor të atyre që donin të arrinin në qytete të caktuara dhe vende të huaja, kryesisht për arsye tregtare.

Këto dokumente, të cilat qarkulluan duke nisur nga shekulli XIII enë vazhdim, përmbanin emrin e bartësit dhe ndonjëherë edhe ndonjë përshkrim fizik. Por në dallim nga pasaportat e sotme, ato kishin një vlefshmëri të përkohshme, shumë të kufizuar në kohë dhe hapësirë.

Çfarë ndodhi nga shekulli XIX e në vazhdim

Pas shekujve të Mesjetës, për një pjesë të madhe të epokës moderne, shumëllojshmëria dhe shpërndarja e dokumenteve të identitetit mbeti e kufizuar. Qytetarëve të secilit vend iu kërkua të regjistronin emrat e tyre në regjistra të veçantë. Por kjo gjë pa një fletë të veçantë, apo një lëshim dokumenti vetjak.

Gjërat ndryshuan gjatë shekullit XIX, duke nisur nga Franca Napoleonike, ku u hartuan dokumente specifike në lidhje me klasat e ndryshme të punëtorëve, dhe filluan të prodhohen lloje të ndryshme dokumentesh të identifikimit.

Shembulli që na vjen nga Turqia, dhe që u ndoq më pas nga të tjerët

Por formacioni i parë i madh shtetëror që prezantoi një kartë identiteti, e cila ishte e njëjtë për të gjithë qytetarët ishte Perandoria Osmane në vitin 1844, me urdhër të Sulltan Mahmudit II. U desh shumë kohë që shembulli turk të ndiqet nga vendet e tjera. Në vitin 1876 fotografi Uilliam Notman, që me rastin e Ekspozitës Universale të Filadelfias në SHBA, prezantoi për herë të parë një sistem identifikimi për ekspozuesit dhe punonjësit, që përfshinte përveç të dhënave personale, edhe një fotografi.

Me fillimin e shekullit XX, ky model do të miratohej nga qeveritë kombëtare në të gjithë botën për të krijuar lloje të ndryshme dokumentesh të identitetit që njohim sot. Ndër të parët ishin britanikët, të cilët prezantuan pasaportën e parë të detyrueshme me fotografi që në vitin 1915. Edhe Italia prodhoi kartën e parë të identitetit në vitin 1931, për arsye të sigurisë publike. / Focus – Bota.al

Continue Reading

Kuriozitete

Mos i bëni këto gabime me mishin e bluar, janë fatale për kuzhinierët

Published

on

Mishi i bluar është një ndër produktet më të rëndësishme dhe pjesë e gatimeve të shijshme. Mishi mbush të gjithë shtëpinë me aromë të këndshme. Përdorni deri në maksimum këtë lloj të mishit, por kemi një këshillë për ju që e gatuani!

Në artikullin e mëposhtëm ju sjellim disa gjëra të nevojshme që duhet t’i dini që mos t’i përsëritni gabimet gjatë këtij specialiteti.

Mos e fusni frigorifer për ngrirje të thellë mishin e bluar me paketimin e blerë, paketimin që e bëjnë firmat tregtare është i hollë për t’u mbrojtur mishi nga temperaturat të ulëta. Në vend të paketimit të cituar më sipër, mishin vendoseni në letër dylli a në folie alumini dhe vendosni në qese më të trashë plastike dhe e vendosni në frigorifer, për të ruajtur freskinë për përdorim të mëvonshëm.

Mos e shkrini mishin e bluar në mikrovalë, furra e mikrovalës do të fillojë të ziejë shtresën sipërfaqësore të mishit të bluar dhe do ta forcojë atë, para se e tërë masa të shkrihej deri në fund. Mos i çoni dëm paratë, por mishin “shkrijeni” në mënyrë natyrale.

Mos e hidhni mishin e bluar në tavë të ftohtë, shijen maksimale e të karameles të mishit e arrini nëse mishin e shkrirë e vendosni në tavë të nxehtë që më parë keni shtuar një lugë vaj a gjalpë. Mos e vendosni në tavë të ftohtë, sepse ngjitet në fund dhe merr ngjyrë të errët të pakëndshme, e cila nuk është joshëse.

Nxirrjani tepricën e ujit, mishi i grirë gjatë zierjes apo pjekjes në furrë liron tepricën e ujit, e cila avullohet për shkak të përpunimit të gjatë termik. Mos u frikësoni ta hiqni gjatë zierjes, aq më parë nëse aplikoni recetën dhe kujdeseni se sa lëng duhet patjetër për gatimin e salcës së caktuar apo gjellës.

Mos ia nxirrni ujin mishit të bluar para apo pas zierjes, nxjerrja e ujit nga mishi para zierjes nuk i eliminon bakteret nga sipërfaqja e tij, ndërkaq nëse i hiqet uji pas zierjes e zhduk tërë shijen.

Aplikoni këto këshilla dhe shijoni ushqimin në tryezën tuaj. /UBT News/

Continue Reading

Kuriozitete

Dalin rezultatet e studimit, qëndrimi i gjatë në rrjete sociale shkakton xhelozi

Published

on

Rrjetet sociale janë bërë tashmë pjesë e pandashme e jetës sonë dhe është gati e pamundur të heqim dorë lehtë prej tyre. Rezultatet e një anketimi nga psikologët amerikanë tregojnë se rrjetet sociale si Facebook, Twitter, Pinterest, Instagram, Snapchat dhe Tumblr i bëjnë njerëzit të ndihen të vetmuar e po ashtu të izoluar.

Përdorimi i përditshëm për dy orë ose më gjatë i dyfishon shanset për t’u ndjerë të vetmuar ose të izoluar, ndërkaq ekspozimi ndaj imazheve shkakton ndjenja të inatit dhe xhelozisë.

Autorët theksojnë se ajo çka shohim në rrjet jo domosdoshmërish është arsyeja pse ndihemi keq, por është një nga faktorët se i nxitë emocionet që i ndjejmë.

Sipas teorive dhe rezultateve nga ky hulumtim thuhet se aq më shumë kohë që shpenzojnë njerëzit në rrjete sociale, aq më pak kanë kohë të bashkëveprojnë në jetën reale, përdorimi i këtyre rrjeteve sociale mund të kontribuojë edhe në ndjenja të përjashtimit, kjo ndodh kur përdoruesit e rrjeteve i shohin fotografitë e miqve në ndonjë organizim në të cilin ata as nuk kanë qenë të ftuar.

Shkencëtarët thonë se kjo është një temë e rëndësishme për t’u studiuar pasi që problemet mendore dhe izolimi social mes të rinjve është në nivel epidemik. /UBT News/

Continue Reading

Kuriozitete

Bën mrekullira! Si ta përdorni lëngun e patates për rritjen e flokëve?

Published

on

Patatja është një nga perimet më popullore të nëntokës, përveç përdorimit të larmishëm në kuzhinë, ajo përdoret edhe për lëkurën dhe flokët.

Lëngu i patates në veçanti është i mrekullueshëm për rritjen e flokut, dhe në artikullin e mëposhtëm do të mësoni përfitimet e përdorimit të saj.

Përfitimet e lëngut të patates për rritjen e flokut:

Patatja përmban vitaminat B dhe C, ajo është e pasur me zink dhe hekur të cilat e ushqejnë flokun në rrënjë dhe promovojnë rritjen e tij.

Lëngu i patates është i mirë për pastrimin e skalpit nga zbokthi e parandalon rënien e flokut, nëse e kombinoni me mjaltë dhe vezë, shërben si zbutës efikas.

Si ta përdorni lëngun e patates për rritjen e flokut?

Lani një patate e qërojani lëkurën, prijeni në copa të vogla e futeni në mikser deri sa të formohet një pure e butë dhe e qullët.

Nëse pureja është e trashë shtoni pak ujë, hiqeni purenë e patates së freskët nga mikseri e hidheni në një napë të pastër.

Shtrydheni dhe lëngun hidheni në një gotë qelqi, lëngun aplikoni në pjesën e rrënjëve dhe masazhoni kokën për 10 minuta, lyeni gjithë flokun deri në maja.

Flokët mund t’i lani me shampo si zakonisht, kjo kurë duhet përdorur një herë në javë.

Maskë me lëng patateje, vezë dhe mjaltë: Për këtë maskë ju nevojitet lëngu i tre patateve mesatare, një e verdhë veze dhe një lugë gjelle mjaltë, përziejini gjithë përbërësit deri sa të formohet një maskë kremoze me të cilën duhet të lyeni flokun nga rrënja tek majat.

Maskën mbajeni në kokë për 30 minuta dhe më pas shpëlajeni flokun me ujë të vakët, më pas flokët lani si zakonisht me shampo, kjo maskë është e mirë për flokë të thatë të cilët i ushqen në thellësi dhe ndihmon në rritjen e tyre.

Lëng patateje dhe qepe për flokun; Për këtë maskë ju nevojitet lëngu i një patateje dhe një qepe të përmasave mesatare, lëngun e të dyja duhet ta vendosni në skalp ta masazhoni për 10 minuta. Duhet të lyeni flokun në gjithë gjatësinë e ta mbani 15 minuta. Maska duhet përdorur një herë në javë për rritjen e flokut. /UBT News/

Continue Reading

Kuriozitete

Çka duhet të dini kur përgatisni brumin e bukës?

Published

on

Nuk ka kënaqësi më të madhe se kur të tjerët i pëlqejnë gatimet e tua. Askush nuk mund t’ia kalojë aromës së bukës së sapo bërë në shtëpi, por përgatitja e saj kërkon një mjeshtëri që nuk e di çdokush.

Ndonjëherë brumi nuk fryhet mjaftueshëm, herë të tjera del i lagësht ose korja e bukës bëhet shumë e fortë. Të gjitha këto probleme lidhen me hapat e përgatitjes së brumit të bukës, dhe ne do t’ju mësojmë disa metoda për t’i shmangur ato.

Mielli që keni përdorur, për rezultate më të mira, përdorni miellin e bardhë që ndryshe njihet si mielli i bukëpjekësve, ai përmban më shumë proteina që mundësojnë që brumi i bukës të ketë elasticitetin e duhur, e nëse nuk gjeni miell për bukë, mund të përdorni të thjeshtin.

Temperatura e uji, nëse uji është i nxehtë, nuk do të veprojë me majanë e bukës dhe kështu brumi nuk do të fryhet në rastin kur uji është më i ftohtë seç duhet, brumit i duhet më shumë kohë që të fryhet.

Kripa elementi kryesor, kripa arrin të forcojë brumin dhe nuk e lejon të lëshohet gjatë pjekjes, siguroheni që mielli e majaja të jenë përzierë mirë para se të hidhni kripën.

Duhet të zgjidhni majanë e duhur, zakonisht majaja që përdoret për përgatitjen e bukës është ajo e thata e cila gjendet lehtë në markete, por nëse keni kohë që e keni blerë majanë, është më mirë që ta përzieni me pak sheqer dhe 125 ml qumësht të vakët. Lëreni të pushojë 5 minuta dhe të shihni nëse ka krijuar një ajkë në sipërfaqe. Shtoni këtë përzierje tek mielli e vazhdoni me hapat e recetës.

Punimi i brumit, është një nga fazat më të rëndësishme të përgatitjes së brumit, kjo e bën të mundur që majaja të përhapet mirë, punoni brumin me të dyja duart duke e shtypur e palosur derisa të jetë i lëmuar dhe elastik.

Pjekja e bukës, është e rëndësishme që furra të jetë e ngrohur në temperaturën që përcaktohet në recetë. Duhet të jetë e ngrohtë mjaftueshëm sa bulëzat e ajrit që gjenden tek brumi të fryhen. Prandaj sigurohuni që të ndiqni këshillat e recetës së bukës./UBTNews/

Continue Reading

Të kërkuara